Ülkemizde sosyal bilgiler öğretiminin genel amaçlarına karşılaştırmalı bir bakış

AKPINAR, Mehmet

Ülkemizde sosyal bilgiler öğretiminin genel amaçlarına karşılaştırmalı bir bakış

Mehmet AKPINAR (Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fatih Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Trabzon, Türkiye)

Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi

47 3

Yıl: 2012 Cilt: 20 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 605 - 626 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Ülkemizde sosyal bilgiler öğretiminin genel amaçlarına karşılaştırmalı bir bakış

Öz:

Sosyal bilgiler ülkemiz eğitim sistemini uzun yıllardır etkileyen önemli derslerden biridir. Bu araştırmanın amacı ülkemizde sosyal bilgiler öğretiminin genel amaçlarında meydana gelen değişimi 1968, 1998 ve 2005 öğretim programları temelinde açıklamaya çalışmaktır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman inceleme kullanılmıştır. Araştırmada doküman olarak Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanan 1968, 1998 ve 2005 sosyal bilgiler öğretim programı kitapçıkları kullanılmıştır. Araştırmanın verileri içerik analizi aracılığıyla çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda 1968, 1998 ve 2005 sosyal bilgiler öğretim programları genel amaçlarında en çok vatandaşlığın vurgulandığı görülmüştür. Ayrıca 1968 ve 1998 programları genel amaçlarının büyük oranda birbiriyle benzer şekilde değiştiği tespit edilmiştir. Bununla birlikte 2005 öğretim programı genel amaçlarında diğerlerine göre yeni ve değişik yaklaşımlara yer verildiği anlaşılmıştır.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Sözer, E., Sosyal Bilimler Kapsamında Sosyal Bilgilerin Yeri Ve Önemi. Sosyal Bilgiler Öğretimi (Ed. G. Can), Anadolu Üniversitesi Yay., Eskişehir, 1998, s. 1–14.
2. Sönmez, V., Sosyal Bilgiler Öğretimi ve Öğretmen Kılavuzu, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1999.
3. Akdağ, H. ve Kaymakcı, S., A Chronological Approach To Development of Social Studies Education In Turkey, Educational Research and Reviews (Yayına Kabul Edildi).
4. Aktan, S., Sosyal Bilgilerin Bir Öğretim Alanı Olarak Gelişimi ve Cumhuriyet Dönemi Program Tasarılarına Olan Yansımalar, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir, 2006.
5. Akyüz, Y., Türk Eğitim Tarihi, Pegem A Yayıncılık, Ankara, 2010.
6. Öztürk, C. ve Otluoğlu, R., Sosyal Bilgiler Öğretiminde Edebi Ürünler ve Yazılı Materyaller, Pegem A Yayıncılık, Ankara, 2003.
7. Safran, M., Sosyal Bilgiler Öğretimine Bakış, Özel Öğretim Yöntemleriyle Sosyal Bilgiler Öğretimi (Ed. B. Tay ve A. Öcal), Pegem A Yayıncılık, Ankara, 2008, s. 1-19.
8. Üstel, F., Makbul Vatandaşın Peşinde, İletişim Yayınları, İstanbul, 2004.
9. MEB, İlk Mekteplerin Müfredat Programı, Matbaa-ı Amire, İstanbul, 1924.
10. MEB, İlk Mekteplerin Müfredat Programı, Matbaa-ı Amire, İstanbul, 1926.
11. Bilgili, A. S. Geçmişten Günümüze Sosyal Bilimler ve Sosyal Bilgiler, Sosyal Bilgilerin Temelleri (Ed. A. S. Bilgili), Pegem A Yayıncılık, Ankara, 2008, s. 1-34.
12. MEB, İlkokul Programı, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1936.
13. Tazebay, A., İlköğretim Programları ve Gelişmeler, Nobel Yayınları, Ankara, 2000.
14. MEB, İlkokul Programı, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1948.
15. Pirinçdane, M., İlköğretim I. Kademe Sosyal Bilgiler Ders Programının Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 1997.
16. Arslan, M., Cumhuriyet Dönemi İlköğretim Programları ve Belli Başlı Özellikleri, Millî Eğitim Dergisi, No: 146, Ankara, 2000, Hata! Köprü başvurusu geçerli değil. adresinden 03.08.2011 tarihinde alınmıştır.
17. Ertuğrul, H., Osmanlıdan Günümüze İlköğretim Sisteminin Amaçlarına Kronolojik Bir Bakış, Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt: Sayı: 8, Kastamonu, 2000, s. 117-122.
18. MEB, İlkokul Programı, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1968.
19. Kocaoluk, F. ve Kocaoluk, M. Ş., İlköğretim Okulu Programı, Cilt:1, Kocaoluk Yayıncılık, İstanbul, 1999.
20. Günden, S., Sosyal Bilgiler Öğretimine Genel Bir Bakış, İlköğretim Kurumlarında Sosyal Bilgiler Öğretimi ve Sorunları, Türk Eğitim Derneği XIII. Toplantısı. Türk Eğitim Derneği Öğretim Dizisi No: 13, Ankara, 1995, s. 21–46.
21. MEB, İlköğretim Programı, MEB Yay., Ankara, 1998.
22. MEB, İlköğretim 1–5. Sınıflar Programları Tanıtım El Kitabı, MEB Yay., Ankara, 2005a.
23. Ata, B. (2006). Sosyal Bilgiler Öğretim Programı, Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi: Yapılandırmacı Bir Yaklaşım (Ed. C. Öztürk), Pegem A Yayıncılık, Ankara, s. 71-83.
24. MEB, İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi 4–5. Sınıflar Öğretim Programı (Taslak Basım), MEB Yay., Ankara, 2005b.
25. MEB, İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi 6–7. Sınıflar Öğretim Programı ve Kılavuzu (Taslak Basım), MEB Yay., Ankara, 2005c.
26. MEB, İlköğretim 8. Sınıf Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük Dersi Programı, MEB Yay., Ankara, 2005d.
27. MEB, İlköğretim Vatandaşlık ve Demokrasi Eğitimi Dersi (8. Sınıf) Öğretim Programı, MEB Yay., Ankara, 2010.
28. Akdağ, H., İlköğretim 6. ve 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Öğretim Programının Öğretmen ve Öğrenci Açısından Uygulama Dönütleri (Konya İli Örneği), Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2008.
29. Çayır, K. ve Gürkaynak, İ. (2007). The State of Citizenship Education in Turkey: Past and Present, Journal of Social Science Education, Vol: 6, Number: 2, 2007, pp. 50-58.
30. Çelik, H., Cumhuriyet Dönemi Vatandaşlık Eğitiminde Önemli Adımlar, Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sakarya, 2008, http://www.fed.sakarya.edu.tr/arsiv/ yayinlenmis_dergiler/ 20081/ 2008125.pdf adresinden 05.08.2011 tarihinde alınmıştır.
31. Dönmez, C., Sosyal Bilimler ve Sosyal Bilgiler, Sosyal Bilgiler Konu Alanı Ders Kitabı İnceleme Kılavuzu (Ed. C. Şahin). Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, Ankara, 2003, s. 31–41.
32. Kaymakcı, S., Yeni Sosyal Bilgiler Programı Neler Getirdi?, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Reşat Genç’e Armağan Özel Sayısı, Ankara, 2009, s. 1530–1545.
33. Şahin, M. Cumhuriyetin Kuruluşundan Günümüze Türkiye’de Hayat Bilgisi Dersi Programlarının Gelişimi, Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 2, 2009, s. 402- 410.
34. Tarman, B., Development of Social Studies Curriculum in Turkey and John Dewey’s Effect on the Modernization of Turkish Education. International Journal of Progressive Education, Vol: 7 Issue: 1, 2011, pp. 45-61.
35. Dönmez, C., Sosyal Bilgiler Programının (1998) Değerlendirilmesi ve Ders Kitapları, Sosyal Bilgiler Konu Alanı Ders Kitabı İnceleme Kılavuzu (Ed. C. Şahin). Gündüz Eğitim Yay., Ankara, 2003b, s. 85-95.
36. Örs, H. İlköğretim Okullarında 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Coğrafya Konularının Program Yönünden İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın, 2007.
37. Keskin, Y., Türkiye’de II. Meşrutiyetten Günümüze Kadar Uygulanmış Olan Sosyal Bilgiler Öğretim Programlarının Analizi ve Karşılaştırılması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 2002.
38. Aykaç, N., Türkiye Cumhuriyeti’nin Kuruluşundan Günümüze Sosyal Bilgiler Programının Eğitim Programı Öğeleri Açısından Değerlendirilmesi, İlköğretim Online, Cilt: 10, Sayı: 2, 2011, s. 406-420.
39. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yay., Ankara, 2005.
40. Ekiz, D., Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Anı Yay., Ankara, 2010.
41. Kaymakcı, S., 2007. Bir Müfredat Geliştirme Öyküsü: Prof. Dr. Mustafa Safran’la Söyleşi, Toplumsal Tarih. No: 159, İstanbul, 2007, s. 87–91.
42. Doğan, İ., Modern Toplumda Vatandaşlık Demokrasi ve İnsan Hakları, Pegem A Yayıncılık, Ankara, 2007.
43. Aktekin, S., Yeni Sosyal Bilgiler ve Tarih Dersi Programları, Öğretmen Eğitimi ve Toplumsal Barış, Toplumsal ve Siyasal Çatışmaların Yaşandığı Toplumlarda Uzlaşma Aracı Olarak Eğitimin Rolü (Ed. K Çayır), Tarih Vakfı Yay., İstanbul, 2010, s. 105-113.
44. Barr, R.D., Barth, S. L. & Shermis, S.S. The Nature of Social Studies. ECT Publications, California, 1978.
45. Barth, J. ve Demirtaş, A. İlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretimi, YÖK/Dünya Bankası Yay., Ankara: 1997.

APA	AKPINAR M (2012). Ülkemizde sosyal bilgiler öğretiminin genel amaçlarına karşılaştırmalı bir bakış. , 605 - 626.
Chicago	AKPINAR Mehmet Ülkemizde sosyal bilgiler öğretiminin genel amaçlarına karşılaştırmalı bir bakış. (2012): 605 - 626.
MLA	AKPINAR Mehmet Ülkemizde sosyal bilgiler öğretiminin genel amaçlarına karşılaştırmalı bir bakış. , 2012, ss.605 - 626.
AMA	AKPINAR M Ülkemizde sosyal bilgiler öğretiminin genel amaçlarına karşılaştırmalı bir bakış. . 2012; 605 - 626.
Vancouver	AKPINAR M Ülkemizde sosyal bilgiler öğretiminin genel amaçlarına karşılaştırmalı bir bakış. . 2012; 605 - 626.
IEEE	AKPINAR M "Ülkemizde sosyal bilgiler öğretiminin genel amaçlarına karşılaştırmalı bir bakış." , ss.605 - 626, 2012.
ISNAD	AKPINAR, Mehmet. "Ülkemizde sosyal bilgiler öğretiminin genel amaçlarına karşılaştırmalı bir bakış". (2012), 605-626.

APA	AKPINAR M (2012). Ülkemizde sosyal bilgiler öğretiminin genel amaçlarına karşılaştırmalı bir bakış. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(2), 605 - 626.
Chicago	AKPINAR Mehmet Ülkemizde sosyal bilgiler öğretiminin genel amaçlarına karşılaştırmalı bir bakış. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi 20, no.2 (2012): 605 - 626.
MLA	AKPINAR Mehmet Ülkemizde sosyal bilgiler öğretiminin genel amaçlarına karşılaştırmalı bir bakış. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, vol.20, no.2, 2012, ss.605 - 626.
AMA	AKPINAR M Ülkemizde sosyal bilgiler öğretiminin genel amaçlarına karşılaştırmalı bir bakış. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi. 2012; 20(2): 605 - 626.
Vancouver	AKPINAR M Ülkemizde sosyal bilgiler öğretiminin genel amaçlarına karşılaştırmalı bir bakış. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi. 2012; 20(2): 605 - 626.
IEEE	AKPINAR M "Ülkemizde sosyal bilgiler öğretiminin genel amaçlarına karşılaştırmalı bir bakış." Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 20, ss.605 - 626, 2012.
ISNAD	AKPINAR, Mehmet. "Ülkemizde sosyal bilgiler öğretiminin genel amaçlarına karşılaştırmalı bir bakış". Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi 20/2 (2012), 605-626.