Yıl: 2012 Cilt: 16 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 303 - 336 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Havza planlamalarında coğrafyanın rolü ve Türkiye'de havza planlamacılığı

Öz:
Planlamada havza yaklaşımı, öncelikle bu ünitelerin birbirinden farklı ekosistemleri barındırması esasına dayanmaktadır. Yeryüzünde her havza, kendine özgü nitelikleriyle diğer havzalardan ayrılır. Bu nedenle, bir havza için ortaya konulan bulguları ve önlemleri diğer bir havzaya aynen uygulama olasılığı yoktur. Havza yönetimi, özellikle toprak, su ve biyolojik (flora ve fauna) kaynakların olumsuz etkilenmeksizin, istenilen ürün veya hizmetleri sağlamak için barındırdığı doğal kaynakların kullanımını yönlendirme ve organize etme sürecidir. İdari, siyasi veya ekonomik gibi değişken ayrımlardan uzak; tamamen doğal (jeolojik- jeomorfolojik- hidrografik) ayrıma dayanan havza sınırları, doğal kaynakların korunması ve sürdürülebilir kullanımların planlanması açısından uygun bir ünitedir. Bu anlamda, doğal kaynakların yönetiminde havza ölçeğinin esas alınması daha gerçekçidir. Teoride planlama açısından son derece uygun olan havza sistemi, planlama faaliyeti aşamasında bazı zorluklar da yaratabilmektedir. Özellikle havza kavramının çok boyutluluğu ve disiplinler arası niteliği gereği, karmaşık sorunlarla karşılaşılmaktadır. Türkiyede havza tabanlı planlamalar ise, daha çok erozyon, ıslah ve kalkınma ağırlıklı çalışmalarla başlamış olup, kamu kurumlarının desteğinde devam ederek, günümüzde Havza Koruma Eylem Planlarına dönüşmüştür.
Anahtar Kelime:

Konular: Coğrafya

The role of geography in reservoir planning and the reservoir planning in Turkey

Öz:
Reservoir planning approach is especially based on the reality of the units contain diverse ecosystems. Every reservoir on earth is separated from the others by it s own unique qualities. Therefore, it is not possible to apply the same measures and findings of a reservoir, in the same way, to another one. Reservoir management is the process of the reservoir s natural usage resources, and their organization and orientation in order to obtain required products and services; without being negatively effected by land, water and biological (flora and fauna) resources. The reservoir boundaries-whose determination criteria is far from administrative, political or economical variable distinctions-besed on entirely natural (geological-geomorphological-hydrological) distinctions are appropiate units for preservation of natural resources and planification of reservoir system. They are also suitable for planning although sometimes it might create some difficulties on planning phase of activity. Especially because of multidimensional nature of reservoir and interdisciplinary nature of the reservoir concept, complex problems may arise. In Turkey, reservoir-based plans first began mainly with erosion, rehabilitation and developmental work, later they are contributed by support of public institutions and today are turned into Reservoir Preservation Action Plans.
Anahtar Kelime:

Konular: Coğrafya
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akkaya, C., A. Efeoğlu, N. Yeşil, (2006). “Avrupa Birliği Su Çerçeve Direktifi ve Türkiye’de Uygulanabilirliği”. TMMOB Su Politikaları Kongresi, Ankara. www.e-kutuphane.imo.org.tr. Erişim tarihi: 15 Ocak 2012.
  • Aladağ, A., N. Çiçek, G. Erul (2011). Bütüncül Havza Yönetimi. http://cevre.club.fatih. edu.tr/. Erişim tarihi: 20 Aralık 2011.
  • Ardos, M. (1985). Türkiye Ovaları’nın Jeomorfolojisi I-II, Güryay Matbaacılık, İstanbul.
  • Ardos, M. ve Pekcan, N. (1997). Jeomorfoloji Sözlüğü. İstanbul.
  • Bayındırlık ve İskân Bakanlığı (2007). www.bayindirlik.gov.tr Erişim Tarihi: 29.02.2007).
  • Biricik, A. S. (2009). Fiziki Coğrafya-Jeomorfoloji ile Hidrolojinin Temel Prensipleri ve Araştırma Yöntemleri I. İstanbul: Gonca Yayınevi.
  • Cangir, C., D. Boyraz, K. Haktanır. (2005). “Toprak Kaynakları ve Kullanımı”. VI. Türkiye Ziraat Mühendisliği Teknik Kongresi, Bildiri Metinleri. http://www. zmo.org.tr. Erişim tarihi: 5 Kasım 2011.
  • Coşkun, A.A. (2009). “AB Su Çerçeve Direktifi Kapsamında Nehir Havza Yönetim Planlarının Hukuki Analizi”. http://www.turkhukuksitesi.com/makale_. Erişim tarihi 8 Aralık 2011.
  • Doğanay, H. (1984). Bölge Planlamasının Coğrafi Esasları. Atatürk Üniv. Fen-Edebiyat Fak. Coğrafya Böl. Ders Notları, No:8, Erzurum.
  • Doğanay, H. (1997). Türkiye Beşeri Coğrafyası. İstanbul: MEB Yayınları.
  • DPT (2001). Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Su havzaları, Kullanımı ve Yönetimi Özel İhtisas Komisyonu Raporu Dpt: 2555 . Öik: 571, Ankara 2001.
  • Erol, A. (2011). “Türkiye’de Arazi Kullanımı ve Havza Yaklaşımı”. edergi.sdu.edu.tr/index. Erişim tarihi: 13 Kasım 2011.
  • Farımaz, N. (1987). “Yukarı Narman Havzası Tabaka Basamaklı Yöre Reliefinde Aktüel Morfodinamik”. Jeomorfoloji Dergisi, Sayı: 15, Ankara.
  • Farımaz, N. (1993). “Ulaş Havzası’nda Jips Karstı Şekilleri ve Klima jeomorfolojik Açıdan Bir Yaklaşım”. Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 28, İstanbul.
  • Garipağaoğlu, N. (1996). “Doğal Bir Anıt Olarak Narman Havzası’nda Kuesta Reliefi”. Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 31, İstanbul.
  • Garipağaoğlu, N. (1996). Ulaş Havzası’nın Coğrafi Etüdü. İstanbul: Arya Matbaacılık ve Yayıncılık Ltd. Şti.
  • Garipağaoğlu, N. (2011). Türkiye Ortam Sorunları Coğrafyası (Hava-Su- Toprak Ekosistemleri Açısından). İstanbul: Yeditepe Yayınevi.
  • Havza Koruma Eylem Planlarının Hazırlanması Projesi http://www.havzakoruma.com/. Erişim tarihi: 28 Aralık 2011
  • Hızal, A., Y. Serengil, M. Özcan (2011). Ekosistem Tabanlı Havza Planlama Metodolojisi Ve Havza Çalışmalarında Yapılan Yanlış Uygulamalar. TMMOB 2. Su Politikaları Kongresi (http://www.tmmob.org.tr/ Erişim tarihi: 3 Ocak 2012).
  • İzbırak, R. (1992). Coğrafya Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
  • Kanatlı, M. (2012). Havza Planlamasında Sürdürülebilir Kırsal Kalkınma ve Önemi. http://www.e-kutuphane.imo.org. Erişim tarihi: 7 Ocak 2012.
  • Olhan, E., Ataseven, Y. (2009). “Türkiye’de İçme Suyu Havza Alanlarında Tarımsal Faaliyetlerden Kaynaklanabilecek Kirliliği Önleme ile İlgili Yasal Düzenlemeler”. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 6(2),Tekirdağ.
  • Özhan, S. (2004). Havza Amenajmanı. İ.Ü.Rektörlük Yayın No: 4510, İstanbul: Orman Fakültesi Yayın No: 481.
  • Sarı, M. (2006). Türkiye’deki Arazi Varlığı ve Bu Arazilerin Erozyona Olan Duyarlılığı. http://www.aof.edu.tr.Erişim tarihi 25 Aralık 2011.
  • Tübitak Marmara Araştırma Merkezi. http://www.mam.gov.tr/ce/index.html. Erişim tarihi: 25 Ocak 2012.
APA GARİPAĞAOĞLU N (2012). Havza planlamalarında coğrafyanın rolü ve Türkiye'de havza planlamacılığı. , 303 - 336.
Chicago GARİPAĞAOĞLU Nuriye Havza planlamalarında coğrafyanın rolü ve Türkiye'de havza planlamacılığı. (2012): 303 - 336.
MLA GARİPAĞAOĞLU Nuriye Havza planlamalarında coğrafyanın rolü ve Türkiye'de havza planlamacılığı. , 2012, ss.303 - 336.
AMA GARİPAĞAOĞLU N Havza planlamalarında coğrafyanın rolü ve Türkiye'de havza planlamacılığı. . 2012; 303 - 336.
Vancouver GARİPAĞAOĞLU N Havza planlamalarında coğrafyanın rolü ve Türkiye'de havza planlamacılığı. . 2012; 303 - 336.
IEEE GARİPAĞAOĞLU N "Havza planlamalarında coğrafyanın rolü ve Türkiye'de havza planlamacılığı." , ss.303 - 336, 2012.
ISNAD GARİPAĞAOĞLU, Nuriye. "Havza planlamalarında coğrafyanın rolü ve Türkiye'de havza planlamacılığı". (2012), 303-336.
APA GARİPAĞAOĞLU N (2012). Havza planlamalarında coğrafyanın rolü ve Türkiye'de havza planlamacılığı. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2), 303 - 336.
Chicago GARİPAĞAOĞLU Nuriye Havza planlamalarında coğrafyanın rolü ve Türkiye'de havza planlamacılığı. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 16, no.2 (2012): 303 - 336.
MLA GARİPAĞAOĞLU Nuriye Havza planlamalarında coğrafyanın rolü ve Türkiye'de havza planlamacılığı. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.16, no.2, 2012, ss.303 - 336.
AMA GARİPAĞAOĞLU N Havza planlamalarında coğrafyanın rolü ve Türkiye'de havza planlamacılığı. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2012; 16(2): 303 - 336.
Vancouver GARİPAĞAOĞLU N Havza planlamalarında coğrafyanın rolü ve Türkiye'de havza planlamacılığı. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2012; 16(2): 303 - 336.
IEEE GARİPAĞAOĞLU N "Havza planlamalarında coğrafyanın rolü ve Türkiye'de havza planlamacılığı." Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, ss.303 - 336, 2012.
ISNAD GARİPAĞAOĞLU, Nuriye. "Havza planlamalarında coğrafyanın rolü ve Türkiye'de havza planlamacılığı". Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 16/2 (2012), 303-336.