Omurilik yaralanmalı hastalarda temiz aralıklı kateterizasyona uyum ile ilişkili faktörler

ÇATALBAŞ, Necdet; Ardic Yukruk, Fisun; alkan, hakan; AKKAYA, Nuray; YILDIZ, Necmettin

Omurilik yaralanmalı hastalarda temiz aralıklı kateterizasyona uyum ile ilişkili faktörler

Necmettin YILDIZ, (Pamukkale Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, Denizli, Türkiye)

Necdet ÇATALBAŞ, (Pamukkale Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, Denizli, Türkiye)

Hakan ALKAN, (Pamukkale Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, Denizli, Türkiye)

Nuray AKKAYA, (Pamukkale Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, Denizli, Türkiye)

Füsun ARDIÇ (Pamukkale Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, Denizli, Türkiye)

Pamukkale Tıp Dergisi

3 0

Yıl: 2010 Cilt: 3 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 115 - 123 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Omurilik yaralanmalı hastalarda temiz aralıklı kateterizasyona uyum ile ilişkili faktörler

Öz:

Bu çalışmada, omurilik yaralanmalı hastaların temiz aralıklı kateterizasyona uyumunu ve temiz aralıklı kateterizasyona uyum ile ilişkili olabilecek demografi k ve klinik faktörleri belirlemek amaçlandı. Kliniğimizde yatarak rehabilitasyon programı uygulanmış ve taburculukta temiz aralıklı kateterizasyon önerilmiş 37 omurilik yaralanmalı hasta çalışmaya alındı. Hastalara telefon ile ulaşılarak temiz aralıklı kateterizasyona devam konusunda bilgi alındı. Hastalar, izlem sonunda “Temiz aralıklı kateterizasyona devam eden” ve “Daimi kateter’e geçen” şeklinde gruplara ayrılarak, temiz aralıklı kateterizasyona uyum ile demografik ve klinik faktörler arasındaki ilişki araştırıldı. Taburculuk sonrası ortalama izlem süresi 18.75±8.80 (8-34) ay idi. Hastaların %27’sinin temiz aralıklı kateterizasyon uygulamasını bırakıp daimi kateter kullanımına geçtiği ve temiz aralıklı kateterizasyona uyum oranının %73 olduğu belirlendi. Temiz aralıklı kateterizasyona uyum ile spastisite (r: 0.506), maksimum sistometrik kapasite (r: 0.377), kateterizasyon sayısı (r: 0.444), kateterizasyonu uygulayan kişi (r: 0.488) ve kateter tipi (r: 0.699) arasında anlamlı korelasyon saptandı (p<0.05). Ciddi spastisite; daimi katetere geçen hastaların %60’ında, temiz aralıklı kateterizasyona devam eden hastaların ise sadece %11.1’inde mevcut idi. Temiz aralıklı kateterizasyona devam eden hastaların maksimum sistometrik kapasiteleri (438.33±118.10), daimi katetere geçen hastaların maksimum sistometrik kapasitelerinden (338.00±94.25) daha yüksekti. Kateterizasyon sayısı; temiz aralıklı kateterizasyona devam eden hastaların 77.8.’inde 4 kez/gün, daimi katetere geçen hastaların %70’inde 6 kez/gün idi. Temiz aralıklı kateterizasyona devam eden hastaların %81.5’inde, daimi katetere geçen hastaların %30’unda uygulamayı hastanın kendisi yapmakta idi. Temiz aralıklı kateterizasyona devam eden hastaların %85.2’si hidrofi lik kateter kullanıyorken, daimi katetere geçen hastaların %90’ı standart-plastik kateter kullanmakta idi. Aradaki farklar istatistiksel olarak anlamlı idi (p<0.05). İki grup arasında yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi, omurilik yaralanmasının seviyesi ve ciddiyeti, nörojenik mesane tipi, kateterizasyon aralarında inkontinans varlığı ve izlem süreleri açısından istatistiksel anlamlı fark bulunmadı (p>0.05). Omurilik yaralanmalı hastalarda temiz aralıklı kateterizasyona uyumun spastisite, maksimum sistometrik kapasite, günlük temiz aralıklı kateterizasyon sayısı, uygulamayı kimin yaptığı ve kateter tipi ile ilişkili olduğu belirlenmiş olup, spastisitenin düşük, maksimum sistometrik kapasitenin yüksek, günlük temiz aralıklı kateterizasyon sayısının az olması, hastanın uygulamayı kendisinin yapması ve hidrofi lik kateter kullanılmasının temiz aralıklı kateterizasyona uyumu artırdığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelime:

Konular: Genel ve Dahili Tıp

Associated factors with compliance to clean intermittent catheterisation in patientsn with spinal cord injury

Öz:

Our pupose was to examine the compliance with clean intermittent catheterisation and determine clinical and demographical factors that can be related with the compliance in patients with spinal cord injury. Thirty-seven patients with spinal cord injury who were hospitalized for rehabilitation and recommended clean intermittent catheterisation at discharge were enrolled in the study. Information about the compliance with clean intermittent catheterisation was gathered by telephone calls. At the end of follow-up period patients were categorized as “continuing on clean intermittent catheterisation” and “reverted to indwelling catheter” and the relationship between compliance with clean intermittent catheterisation and clinical and demographical factors were investigated. Mean follow up time after discharge was 18.75±8.80 (8-34) months. It was determined that 27% patients reverted clean intermittent catheterisation to indwelling catheters and the clean intermittent catheterisation compliance rate was 73%. Compliance with clean intermittent catheterisation was signifi cantly related to spasticity (r: 0.506), maximum cystometric capacity (r: 0.377), number of intermittent catheterisation applications (r: 0.444), person who applies (r: 0.488) and the type of the catheter (r: 0.699) (p<0.05). Severe spasticity was present among 60% of the patients reverted to indwelling catheters yet only among 11.1% of clean intermittent catheterisation continuers. Maximum cystometric capacity of the patients who were continuing on clean intermittent catheterisation (438.33±118.10), were higher than the patients who were reverted to indwelling catheters (338.00±94.25). Number of intermittent catheterisation applications were 4 times a day among 77.8% of clean intermittent catheterisation compliants nevertheless 70% of patients who returned to indwelling catheters reported that they had had 6 times a day or more. Rate of self-catheterisation was 81.5% among clean intermittent catheterisation appliers and 30% in indwelling catheter users. 85.2% of patients on clean intermittent catheterisation were using hydrophilic catheters while 90% of patients on clean intermittent catheterisation had been using standard plastic catheters previously. These differences were statistically signifi cant (p<0.05). Age, sex, level of education, level and severity of spinal cord injury, type of neurogenic bladder, incontinance between catheterisation applications and duration of follow-up did not differ between two groups (p>0.05). It was concluded that compliance with clean intermittent catheterisation in spinal cord injury patients is related to spasticity, maximum cystometric capacity, how many times a day catheterisation is performed, who applies the catheter and the type of the catheter. Low degree of spasticity, high maximum cystometric capacity, few number of catheterisation in a day, patient’s own application of the catheter and usage of hydrophilic catheters were shown to increase the compliance.

Anahtar Kelime:

Konular: Genel ve Dahili Tıp

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Ku JH. The management of neurogenic bladder quality of life in spinal cord injury. BJU Int 2006; 98: 739-45.
2. Menon EB, Tan ES. Bladder training in patients with spinal cord injury. Urology 1992; 40: 425-9.
3. Weld KJ, Dmorchowski RR. Effect of bladder management on urological complications in spinal cord injured patients. J Urol 2000; 163: 768-72.
4. Yavuzer G. Omurilik yaralanmalı hastaların temiz aralıklı kateterizasyon programına uyumunu artırabilir miyiz? Türk Fiz Tıp Rehab Derg 2005; 51: 40-1.
5. Perkash I, Giroux J. Clean intermittent catheterization in spinal cord injury patients: a follow-up study. J Urol 1993; 149: 1068-71.
6. Akkoç Y, Atamaz F, Özdedeli S, Kirazlı Y, Hepgüler S, Durmaz B. Omurilik yaralanmalı hastaların temiz aralıklı kateterizasyona uzun dönemde gösterdikleri uyum. Türk Fiz Tıp Rehab Derg 2004; 50: 13-6.
7. Yavuzer G, Gök H, Tuncer S, Soygür T, Arikan N, Arasil T. Compliance with bladder management in spinal cord injury patients. Spinal Cord 2000; 38: 762-5.
8. Timoney AG, Shaw PJ. Urological outcome in female patients with spinal cord injury: the effectiveness of intermittent catheterisation. Paraplegia 1990; 28: 556-63.
9. Cameron AP, Wallner LP, Tate DG, Sarma AV, Rodriguez GM, Clemens JQ. Bladder management after spinal cord injury in the United States 1972-2005. J Urol 2010; 184: 213-7.
10. Hill VB, Davies WE. A swing to intermittent clean selfcatheterization as a preferred mode of management of the neuropathic bladder fort he dextrous spinal cord patient. Paraplegia 1988; 26: 405-12.
11. Maynard FM, Glass J. Management of the neuropathic bladder by clean intermittent catheterisation: 5 year outcomes. Parapleji 1987; 25: 106-10.
12. Maynard FM, Diokno AC. Clean intermittent catheterization for spinal cord injury patients. J Urol 1982; 128: 477-80.
13. Hellström P, Tammela T, Lukkarinen O, Kontturi M. Effi cacy and safety of clean intermittent catheterization in adults. Eur Urol 1991; 20: 117-21.
14. Maynard FM Jr, Bracken MB, Creasey G, et al. International Standarts for Neurological and Functional Classifi cation of Spinal Cord Injury. American Spinal Cord Injury Association. Spinal Cord 1997; 35: 266-74.
15. Bohannon RW, Smith MB. Interrater reliability of a modifi ed Ashworth scale of muscle spasticity. Phys Ther 1987; 67: 206-7.
16. Abrams P, Cardozo L, Fall M, et al. The standardisation of terminology of lower urinary tract function: report from the Standardisation sub-committee of the International Continence Society. Neurourol Urodyn 2002; 21: 167-78.
17. Ersöz M, Tunç H, İnanır M. Myelomeningosel olgularında mesane kapasitesinin incelenmesi ve ürodinamik bulgular. Fiziksel Tıp 2002; 5: 17-21.
18. Joiner E, Lindan RN, Lindan R. Experience with self intermittent catheterization for women with neurological dysfunctions of bladder. Paraplegia 1982; 20: 147-53.
19. Perrouin-Verbe B, Labat JJ, Richard I, Mauduyt de la Greve I, Buzelin JM, Mathe JF. Clean intermittent catheterisation from the acute period in spinal cord injury patients. Long term evaluation of urethral and genital tolerance. Paraplegia 1995; 33: 619-24.
20. DeVivo MJ, Fine PR, Cutter GR, Maetz HM. The risk of renal calculi in spinal cord injury patients: a follow-up study. J Urol 1984; 131: 857-60.
21. Larsen LD, Chamberlin DA, Khonsari F, Ahlering TE. Retrospective analysis of urologic complications in male patients with spinal cord injury managed with and without indwelling urinary catheters. Urology 1997; 50: 418-21.
22. West DA, Cummings JM, Longo WE, et al. Role of chronic catheterization in the development of bladder cancer in patients with spinal cord injury. Urology 1999; 53: 292-7.
23. Wyndaele JJ, De Ridder D, Everaert K, Heilporn A, Congard-Chassol B. Evaluation of the use of Urocath- Gel catheters for intermittent self-catheterization by male patients using conventional catheters for a long time. Spinal Cord 2000; 38: 97-9.
24. Gallien P, Nicolas B, Robineau S, Le Bot MP, Durufl e A, Brissot R. Infl uence of urinary management on urologic complications in a cohort of spinal cord injury patients. Arch Phys Med Rehabil 1998; 79: 1206-9.
25. Harriss DR, Beckingham IJ, Lemberger RJ, Lawrence WT. Long-term results of intermittent low-friction selfcatheterization in patients with recurrent urethral strictures. Br J Urol 1994; 74: 790-2.
26. Vapnek JM, Maynard FM, Kim J. A prospective randomized trial of the LoFric hydrophilic coated catheter versus conventional plastic catheter for clean intermittent catheterization. J Urol 2003; 169: 994-8.
27. Sutherland RS, Kogan BA, Baskin LS, Mevorach RA. Clean intermittent catheterization in boys using the LoFric catheter. J Urol 1996; 156: 2041-3.
28. Waller L, Jonsson O, Norlen L, Sullivan L. Clean intermittent catheterization in spinal cord injury patients: long-term followup of a hydrophilic low friction technique. J Urol 1995; 153: 345-8.
29. Stensballe J, Looms D, Nielsen PN, Tvede M. Hydrophilic-coated catheters for intermittent catheterisation reduce urethral microtrauma: a prospective, randomised, participant-blinded, crossover study of three different types of catheters. Eur Urol 2005; 48: 978-83.

APA	YILDIZ N, ÇATALBAŞ N, alkan h, AKKAYA N, Ardic Yukruk F (2010). Omurilik yaralanmalı hastalarda temiz aralıklı kateterizasyona uyum ile ilişkili faktörler. , 115 - 123.
Chicago	YILDIZ Necmettin,ÇATALBAŞ Necdet,alkan hakan,AKKAYA Nuray,Ardic Yukruk Fisun Omurilik yaralanmalı hastalarda temiz aralıklı kateterizasyona uyum ile ilişkili faktörler. (2010): 115 - 123.
MLA	YILDIZ Necmettin,ÇATALBAŞ Necdet,alkan hakan,AKKAYA Nuray,Ardic Yukruk Fisun Omurilik yaralanmalı hastalarda temiz aralıklı kateterizasyona uyum ile ilişkili faktörler. , 2010, ss.115 - 123.
AMA	YILDIZ N,ÇATALBAŞ N,alkan h,AKKAYA N,Ardic Yukruk F Omurilik yaralanmalı hastalarda temiz aralıklı kateterizasyona uyum ile ilişkili faktörler. . 2010; 115 - 123.
Vancouver	YILDIZ N,ÇATALBAŞ N,alkan h,AKKAYA N,Ardic Yukruk F Omurilik yaralanmalı hastalarda temiz aralıklı kateterizasyona uyum ile ilişkili faktörler. . 2010; 115 - 123.
IEEE	YILDIZ N,ÇATALBAŞ N,alkan h,AKKAYA N,Ardic Yukruk F "Omurilik yaralanmalı hastalarda temiz aralıklı kateterizasyona uyum ile ilişkili faktörler." , ss.115 - 123, 2010.
ISNAD	YILDIZ, Necmettin vd. "Omurilik yaralanmalı hastalarda temiz aralıklı kateterizasyona uyum ile ilişkili faktörler". (2010), 115-123.

APA	YILDIZ N, ÇATALBAŞ N, alkan h, AKKAYA N, Ardic Yukruk F (2010). Omurilik yaralanmalı hastalarda temiz aralıklı kateterizasyona uyum ile ilişkili faktörler. Pamukkale Tıp Dergisi, 3(3), 115 - 123.
Chicago	YILDIZ Necmettin,ÇATALBAŞ Necdet,alkan hakan,AKKAYA Nuray,Ardic Yukruk Fisun Omurilik yaralanmalı hastalarda temiz aralıklı kateterizasyona uyum ile ilişkili faktörler. Pamukkale Tıp Dergisi 3, no.3 (2010): 115 - 123.
MLA	YILDIZ Necmettin,ÇATALBAŞ Necdet,alkan hakan,AKKAYA Nuray,Ardic Yukruk Fisun Omurilik yaralanmalı hastalarda temiz aralıklı kateterizasyona uyum ile ilişkili faktörler. Pamukkale Tıp Dergisi, vol.3, no.3, 2010, ss.115 - 123.
AMA	YILDIZ N,ÇATALBAŞ N,alkan h,AKKAYA N,Ardic Yukruk F Omurilik yaralanmalı hastalarda temiz aralıklı kateterizasyona uyum ile ilişkili faktörler. Pamukkale Tıp Dergisi. 2010; 3(3): 115 - 123.
Vancouver	YILDIZ N,ÇATALBAŞ N,alkan h,AKKAYA N,Ardic Yukruk F Omurilik yaralanmalı hastalarda temiz aralıklı kateterizasyona uyum ile ilişkili faktörler. Pamukkale Tıp Dergisi. 2010; 3(3): 115 - 123.
IEEE	YILDIZ N,ÇATALBAŞ N,alkan h,AKKAYA N,Ardic Yukruk F "Omurilik yaralanmalı hastalarda temiz aralıklı kateterizasyona uyum ile ilişkili faktörler." Pamukkale Tıp Dergisi, 3, ss.115 - 123, 2010.
ISNAD	YILDIZ, Necmettin vd. "Omurilik yaralanmalı hastalarda temiz aralıklı kateterizasyona uyum ile ilişkili faktörler". Pamukkale Tıp Dergisi 3/3 (2010), 115-123.