Yıl: 2012 Cilt: 11 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 87 - 96 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Astım hastalarının sağlık inanç modeline dayalı algı ve tutumları ile tedavi başarısına yönelik düşüncelerinin belirlenmesi

Öz:
AMAÇ: Bu çalışma, bir grup astım hastasının sağlıklarıyla ilgili algı ve tutumları ile aldıkları tedavinin başarısına yönelik görüşlerinin belirlenmesini amaçlayan tanımlayıcı bir çalışmadır. YÖNTEM: Çalışma örneklem seçilmeden kamuya ait bir göğüs hastalıkları kliniğine Nisan-Haziran 2010 tarihleri arasında astım tedavisi için başvuran 74 hasta üzerinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmada veri toplama aracı olarak Sağlık İnanç Modeli ve hastaların aldıkları astım tedavisinin başarısı ile ilgili görüş ve izlenimlerini belirlemek amacıyla geliştirilen ölçek kullanılmıştır. BULGULAR: Sağlık inanç modeli kavramı ile tanımlanan ve astım hastalarının tedaviye uyumunu etkileyebilecek algı ve tutumların genel ortalaması 3,37(±0,38) dir. Buna göre hastaların hastalık ve yetmezlik durumlarından korunmak için gösterdikleri algı ve tutumları olumludur. Tedavi başarısı ortalaması 2,35(±0,49) dir. Puanının 1e doğru yaklaşması tedavi etkinliği açısından olumlu olarak değerlendirildiğinden, hastaların astım tedavisinin başarısı ile ilgili görüşleri olumludur. Hastaların hastaneye yatış hızı yüksek bulunan çalışmada; hastaların sosyo-demografik özelliklerinin sağlık inanç modeli kavramında yer alan olumlu tutum geliştirme ve aldıkları tedavinin etkinliğine olan inançlarında önemli bir farklılık oluşturmadığı bulunmuştur. Gerçekleştirilen regresyon analizi modellerinden elde edilen bulgulara göre, evde yaşayan kişi sayısının ve astım hastalığının süresinin hem sağlık inanç modeli ile sorgulanan algı ve tutumları etkilediği, hem de tedavinin etkinliği üzerinde; ve son 6 ay içinde astım nedeniyle acil servise başvurma sayısında etkili olduğu bulunmuştur. SONUÇ: Uzun dönemde ortaya çıkabilecek komplikasyonların önlenmesi için özellikle genç hastaların hastalığa ilişkin davranış ve tutumları belirlenerek, kapsamlı ve ihtiyaçlarına uygun eğitim programları düzenlenmelidir. Hastaların sosyal hayattan ve iş yaşamlarından kopmayacak şekilde tedavilerinin yapılmasını sağlayacak modeller araştırılmalıdır.
Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi İnformatik Acil Tıp Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri Psikoloji Davranış Bilimleri

A group of asthma patients' treatment related thoughts Based on Health Belief Model and perception of medication success

Öz:
AIM: This study is a descriptive study which aims to determine the attitude and perceptions of asthma patients about their health and their opinion regarding the success of treatment. METHOD: The study is carried out without any sampling. The participants are 74 patients who were admitted in a public pulmonary disease clinic between April and June 2010. A revised version of Health Belief Model scale for asthma treatment and another scale, which was developed to determine the opinion and observations of patients regarding the success of treatment, are used for data collection. RESULTS: The mean score of attitudes and perceptions of asthma patients, which is defined with the Health Belief Model and which can affect their responsiveness to treatment, is found out 3,37(±0,38) and the attitude and perceptions of patients are positive. The mean value for success treatment is 2,35(±0,49). Since the treatment is deemed to be more successful as it gets closer to 1 hence it can be said that the opinion of asthma patients regarding the success of treatment is positive. In the study, it is found out that the participants have a high admission rate to hospitals and that there is no significant difference for socio-demographic characteristics in the positive attitude development and in their belief in the efficiency of the treatment that they are receiving, of which both are components of health belief model concept. The findings from regression analysis indicate that the duration of the asthma sickness and the number of people living in the household not only affect the perceptions and attitudes of patients that are investigated by health belief model, but also the effectiveness of the treatment and the number of admissions to the Emergency Room in the last 6 months. CONCLUSION: In order to prevent long-term complications, the behavior and attitudes of asthma patients, especially the young ones , regarding asthma should be determined and detailed programs should be organized to educate and inform them. Treatment models, which would enable to receive treatment whilst not to cause any problem in their social and professional life s, should be investigated.
Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi İnformatik Acil Tıp Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri Psikoloji Davranış Bilimleri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1. Global Strategy for Asthma Management and Prevention. Updated 2010, Chapter 1. definition and overview, Global Iniative for Astma (GINA) 2010; 1-3.
  • 2. Türk Toraks Derneği Astım 2009 rehberi, Bölüm 1: Tanım ve Genel Bakış. s. 6-8.
  • 3. Pender NJ. Health Promotion in Nursing Practice. 2nd edition. Norwalk Conn, California. Appleton & Lange, 1987.
  • 4. Mikhail BI. The Health Belief Model: A Review and Critical Evaluation of the Model, Research and Practice. Ed. Chinn PL. In: Developing Substance Mid-Range Theory in Nursing, Advances in Nursing Science Series, Maryland: An Aspen Publication; 1994, p. 74-92.
  • 5. Erbaydar T. Sağlık Davranış Modelleri ve HIV/AIDS Önleme Çalışmaları. 6. Türkiye AIDS Kongresi. İstanbul: 1-4 Aralık. 2003, s. 47-53.
  • 6. Petro-Nustas W, Mikhail BI. Factor Associated with Breast Self-Examination among Jordanian Women. Public Health Nursing. 2002; 19(4): 263-271.
  • 7. Çam O, Bilge A. Ruh Hastalığına Yönelik İnanç ve Tutumlar. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2007; 8(3): 215-223.
  • 8. Janz NK, Becker MH. The Health Belief Model: A Decade Later. Health Education Quarterly. 1984; 11(1): 1-47.
  • 9. Champion VL. Use of the Health Belief Model in Determining Frequency of Breast Self-Examination. Research in Nursing & Health. 1985; 8(4): 373-379.
  • 10. Rosenstock IM. Why People Use Health Services. Milbank Memorial Fund Quarterly. 2005; 83(4): 1-132.
  • 11. Becker MH, Maiman LA, Kirscht JP, Haefner DP, Drachman RH. The Health Belief Model and Prediction of Dietary Compliance: A Field Experiment. Journal of Health and Social Behavior. 1977; 18(4): 348-366.
  • 12. Hisar F. Tüberküloz Hastalarının Sağlığının Geliştirilmesinde Sağlık İnanç Modeli ve Eylem Teorisinin Uygulanması. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Hemşireliği Programı Doktora Tezi; 2007.
  • 13. Glanz K, Rimer BK, Viswanath K. Health behavior and health education theory, research, and practice. San Francisco, CA: Jossey Bass; 2008.
  • 14. Gördes Aydoğdu N, Bahar Z. Yoksul Kadınlarda Sağlık İnanç Modeli ve Sağlığı Geliştirme Modeli Kullanımının Meme ve Serviks Kanseri Erken Tanı Davranışlarındaki Değişime Etkisi, Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi. 2011; 4(1): 34-40.
  • 15. Bluestein D, Rutledge CM. Psychosocial Determinants of Late Prenatal Care: The Health Belief Model. Clinical Research and Methods. 1993; 25(4): 269-272.
  • 16. Poss JE. Developing A New Model For Cross Cultural Research: Synthesizing the Health Belief Model and the Theory of Reasoned Action. Advances In Nursing Science. 2001; 23(4): 1-15.
  • 17. Cummings KM, Jette AM, Rosenstock IM. Construct Validation of the Health Belief Model. Health Education Monographs. 1978; 6(4): 394-405.
  • 18. Walker SN, Kerr MJ, Pender NJ, Sechrist, KR. A Spanish Language Version of Health Promoting Lifestyle Profile. Nursing Research. 1990; 39(5): 268-273.
  • 19. Robert LW, Thomas SP, Young DO, Jozwiak JJ, Hector MA. Development of a Health Habits Scale. Research in Nursing & Health. 1991; 14(2): 145-153.
  • 20. Şahin B. Hekimlerin Klinik Karar Verme Süreçlerinin Kaynak Kullanımı, Yaşam Kalitesi ve Hasta Tatmini Üzerine Etkisi: Astım Hastalarına İlişkin Bir Araştırma. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Sağlık Kurumları Yönetimi Anabilim Dalı Doktora Tezi. 2002.
  • 21. Christian RD. Health Resources Use and Outcomes in Patients with Asthma. Doctoral Thesis, USA: The University of Michigan, 1997.
  • 22. Petro-Nustas WY. Jordanian women’s health beliefs about mammography. J Community Health Nurs. 2001; 18: 177-194.
  • 23. Vietri V, Poskitt S, Slainka SC. Enhancing Breast Cancer Screening in the University Setting. Cancer Nursing. 1997; 20(5): 323-329.
  • 24. Holm CJ, Deborah IF, Curtin J. Health Beliefs, Health Locus of Control and Women’s Mammography Behavior. Cancer Nursing. 1999; 22(2): 149-156.
  • 25. Gökdoğan F, Akıncı F. Bolu’da Yaşayan Diyabetlilerin Sağlık ve Hastalıklarını Algılamaları ile Uygulamaları. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2001; 5(1): 10-17.
  • 26. Meriç M, Oflaz F. Anksiyolitik ve Antidepresan Kullanan Hastaların Sağlık İnanç Modeline Dayalı Tedaviyle İlgili Düşüncelerinin Tedaviyi Bırakma ile İlişkisi. TAF Prev Med Bull. 2010; 9(5): 441-452.
  • 27. Asthma Insights & Reality in Europe: Executive Summary Overview and Survey Design, available at: http://www.srbi.com/asthma_insights.html [Erişim Tarihi: 11.01.2011].
  • 28. Asthma in America Falls Far Short of National Treatment Standards, available at http://www.pslgroup.com/dg/8cc2e.htm [Erişim Tarihi: 08.02.2011].
APA ÇİMEN M, Akbolat M, ÇİFTÇİ F, Isik O, Şahin B (2012). Astım hastalarının sağlık inanç modeline dayalı algı ve tutumları ile tedavi başarısına yönelik düşüncelerinin belirlenmesi. , 87 - 96.
Chicago ÇİMEN MESUT,Akbolat Mahmut,ÇİFTÇİ Faruk,Isik Oguz,Şahin Bayram Astım hastalarının sağlık inanç modeline dayalı algı ve tutumları ile tedavi başarısına yönelik düşüncelerinin belirlenmesi. (2012): 87 - 96.
MLA ÇİMEN MESUT,Akbolat Mahmut,ÇİFTÇİ Faruk,Isik Oguz,Şahin Bayram Astım hastalarının sağlık inanç modeline dayalı algı ve tutumları ile tedavi başarısına yönelik düşüncelerinin belirlenmesi. , 2012, ss.87 - 96.
AMA ÇİMEN M,Akbolat M,ÇİFTÇİ F,Isik O,Şahin B Astım hastalarının sağlık inanç modeline dayalı algı ve tutumları ile tedavi başarısına yönelik düşüncelerinin belirlenmesi. . 2012; 87 - 96.
Vancouver ÇİMEN M,Akbolat M,ÇİFTÇİ F,Isik O,Şahin B Astım hastalarının sağlık inanç modeline dayalı algı ve tutumları ile tedavi başarısına yönelik düşüncelerinin belirlenmesi. . 2012; 87 - 96.
IEEE ÇİMEN M,Akbolat M,ÇİFTÇİ F,Isik O,Şahin B "Astım hastalarının sağlık inanç modeline dayalı algı ve tutumları ile tedavi başarısına yönelik düşüncelerinin belirlenmesi." , ss.87 - 96, 2012.
ISNAD ÇİMEN, MESUT vd. "Astım hastalarının sağlık inanç modeline dayalı algı ve tutumları ile tedavi başarısına yönelik düşüncelerinin belirlenmesi". (2012), 87-96.
APA ÇİMEN M, Akbolat M, ÇİFTÇİ F, Isik O, Şahin B (2012). Astım hastalarının sağlık inanç modeline dayalı algı ve tutumları ile tedavi başarısına yönelik düşüncelerinin belirlenmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 11(1), 87 - 96.
Chicago ÇİMEN MESUT,Akbolat Mahmut,ÇİFTÇİ Faruk,Isik Oguz,Şahin Bayram Astım hastalarının sağlık inanç modeline dayalı algı ve tutumları ile tedavi başarısına yönelik düşüncelerinin belirlenmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 11, no.1 (2012): 87 - 96.
MLA ÇİMEN MESUT,Akbolat Mahmut,ÇİFTÇİ Faruk,Isik Oguz,Şahin Bayram Astım hastalarının sağlık inanç modeline dayalı algı ve tutumları ile tedavi başarısına yönelik düşüncelerinin belirlenmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, vol.11, no.1, 2012, ss.87 - 96.
AMA ÇİMEN M,Akbolat M,ÇİFTÇİ F,Isik O,Şahin B Astım hastalarının sağlık inanç modeline dayalı algı ve tutumları ile tedavi başarısına yönelik düşüncelerinin belirlenmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2012; 11(1): 87 - 96.
Vancouver ÇİMEN M,Akbolat M,ÇİFTÇİ F,Isik O,Şahin B Astım hastalarının sağlık inanç modeline dayalı algı ve tutumları ile tedavi başarısına yönelik düşüncelerinin belirlenmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2012; 11(1): 87 - 96.
IEEE ÇİMEN M,Akbolat M,ÇİFTÇİ F,Isik O,Şahin B "Astım hastalarının sağlık inanç modeline dayalı algı ve tutumları ile tedavi başarısına yönelik düşüncelerinin belirlenmesi." TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 11, ss.87 - 96, 2012.
ISNAD ÇİMEN, MESUT vd. "Astım hastalarının sağlık inanç modeline dayalı algı ve tutumları ile tedavi başarısına yönelik düşüncelerinin belirlenmesi". TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 11/1 (2012), 87-96.