Türkiye büyük millet meclisinin bütce hakkını kullanabilme kapasitesi

EKİCİ, Birol; CİLAVDAROĞLU, Ahmet A.

Türkiye büyük millet meclisinin bütce hakkını kullanabilme kapasitesi

Ahmet A. CİLAVDAROĞLU, (Başbakanlık Uzmanı, Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğü, Ankara, Türkiye)

Birol EKİCİ (Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara, Türkiye)

Amme İdaresi Dergisi

3 0

Yıl: 2013 Cilt: 46 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 59 - 88 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türkiye büyük millet meclisinin bütce hakkını kullanabilme kapasitesi

Öz:

Yasama organının bütçe hakkı, demokratik devletlerde vazgeçilmez bir haktır. Ya- samanın bütçe hakkının kapsamı anayasal yetki, hükümet şekli, kurumsal yapı, siyasal çevre, gelenekler, yasamanın anayasal yetkileri, bütçenin yasal usulleri ve ülkenin diğer kendine has özellikleri gibi pek çok unsur tarafından belirlenmektedir. Bu çalışmada TBMM’nin bütçe hakkını kullanma kapasitesi ve bunu etkileyen faktörler değerlendiril- mektedir. Bu kapsamda TBMM’nin bütçe üzerindeki yasal yetkileri ve gerçekte bunları ne oranda kullanabildiğini tespit eden göstergeler kullanılarak yasal durum ile uygula- ma arasındaki farklılıkların nedenleri incelenmektedir. Ayrıca, Türk siyasetinin yapısı, uluslararası etmenler ve parlamenter sistemlerin karakteristiği üzerinden de konu incelenmektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: Kamu Yönetimi

Assesing the power of the purse of Turkish grand national assembly

Öz:

Legislatures’ power of purse is sine qua non condition for the democratic governments. Legislature’s power of purse depends on a number of elements such as in- stitutional and political structure, traditions, constitutional power of legislature, legal budgetary process and some country specific factors. The aim of this article is to ex- plain the level of the power of the purse of Turkish Grand ational Assembly (TG A) and to determine which factors affect this power. In this sense, de jure and de facto power of TG A’s in the budgeting process is analyzed by using several indicators to describe differences in legal frame and implementation. The subject is also examined in terms of Turkish political structure, international factors and features of parliamentary systems.

Anahtar Kelime:

Konular: Kamu Yönetimi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

Bütçe Sürecinde Parlamentoların Değişen Rolü: ĐKÖPAB ve AB Üyesi Ülke Deneyim- leri Sempozyumu, 23-25 Eylül 2010 Afyonkarahisar, http://www.tbmm.gov.tr/ sem- pozyum/butce/index.htm (11.10.2011). http://www.pmd.org.tr/haberler.php? katego- ri=1&haber=89 (11.10.2011).
Carey, John M. - Shugart, Matthew Soberg (1998), “Calling Out the Tanks or Filling out the Forms”, Executive Decree Authority, Carey, John M. ve Shugart, Matthew Soberg (eds.) Cambridge University Press, Cambridge, s. 1-32.
Çapoğlu, Gökhan (1997), “Açılış Konuşması”, Parti–İçi Demokrasi Konferansı, Ana- dolu Stratejik Araştırmalar Vakfı, Ankara.
DPT (2001) Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Kamu Yatırımlarının Planlanması ve Uygulanmasında Etkinlik Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara.
Engür, İclal Demir - Öner Mukaddes (1991), Bütçe Başlangıç Ödenekleri ve Gelir Tah- minleri (1930–1991), Maliye ve Gümrük Bakanlığı Araştırma Planlama ve Koordi- nasyon Kurulu Başkanlığı Yayınları, Yayın No: 1991/320.
Kaplan, Recep (2012), Türk Kamu Harcama Yönetiminde Hesap Verme Sorumluluğu, Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Yayın No: 2012/419, Ankara.
Konukman, Aziz (2000), “Kesin Hesap Kanun Tasarıları Üzerine Bir Değerlendirme”, Kamu Maliyesinde Saydamlık, TESEV Yayınları, İstanbul, s. 145-155.
Kraan, Dirk-Jan – Bergvall, Daniel – Hawkesworth, Ian (2007), “Budgeting in Turkey”, OECD Journal on Budgeting, Vol. 7, No: 2, s. 7-58.
Lienert, Ian (2005), Who Controls the Budget: The Legislature or the Executive? IMF Working Paper WP/05/115 http://www.imf.org/external/pubs/ft/wp/2005/wp05115. pdf (11.3.2012)
Mutlu, Servet (2003), Türkiye Ekonomisi ve IMF Politikaları Paneli, Başkent Üniversi- tesi Stratejik Araştırmalar Merkezi, Ankara, s.14-23.
Neumark, Fritz (1949), “Devlet Dairesi ve Müesseselerinde Rasyonel Çalınma Esasları” Hükümete Sunulan Yabancı Uzman Raporları (1949 - 1959 Yılları Arasında) Devlet Personel Dairesi Yayını: Ankara, 1963, Yayın No: 7. http://www.dpb.gov.tr/ dosya- lar/pdf/yabancirapor.pdf (26.10.2011).
OECD (2002), “OECD Best Practices for Budget Transparency”, OECD Journal on Budgeting, Vol. 1, No: 3, s. 7-14.
Orta Vadeli Mali Plan (2007-2009), Resmî Gazete, tarih: 15.7.2006, sayı: 26229.
Özbudun, Ergun (2001), “The Institutional Decline of Parties in Turkey”, Political Par- ties and Democracy, Larry Diamond ve Richard Gunther ( eds.), The Johns Hopkins University Press, Baltimore and London, s. 238-265.
Parlak, Müslüm (2005), “Bütçede Gider Tahminlerinin Aşılması ve Ekonomik Etkileri”, Sayıştay Dergisi, Sayı 59, Ekim-Aralık, s. 73-87.
Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu (1995), Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonu, 31.12.1996 Esas No:1/492,3/516 Karar No. : 68, sıra sayısı 151, “1995 Malî Yılı Genel Bütçeye Dahil Kuruluşların Kesin hesaplarına Ait Genel Uygunluk Bildiriminin Sunulduğuna Đlişkin Sayıştay Başkanlığı Tezkeresi ile 1995 Malî Yılı Kesin hesap Kanunu Tasarısı ve Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu”, TBMM Tuta- nak Dergisi Cilt 15 Dönem 20 Yasama Yılı 2.
Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu (2010), Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonu, 3/6/2010 Esas No: 2/594 Karar No: 19, sıra sayısı 510, http://www. tbmm.gov.tr/sirasayi/donem23/yil01/ss510.pdf (3.3.2012).
Sayıştay Başkanlığı 2010 Yılı Faaliyet Raporu, http://www.sayistay.gov.tr/tc/ faali- yet/faaliyet2010.pdf (17.3.2012).
Sayıştay Başkanlığı Stratejik Planı (2009-2013) (2008), http://www.sayistay.gov.tr/tc/ faaliyet/StratejikPlan_2009.pdf (1.3.2012).
Sayıştay Performans Denetimi Raporları 2011, http://www.sayistay.gov.tr/rapor/ ra- por1.asp?id=25 (6.1.2012).
Schick, Allen (2002), “Can National Legislatures Regain an Effective Voice in Budget Policy?”, OECD Journal on Budgeting, Vol. 1, No: 3, s. 15-42.
Stapenhurst, Rick – Sahgal, Vinod – Woodley, William - Pelizzo, Riccardo (2005), “Scrutinizing Public Expenditures: Assessing the Performance of Public Accounts Committees”, World Bank Policy Research Working Paper WPS3613. http://www- wds.worldbank.org/external/default/WDSContentServer/IW3P/IB/2005/05/16/0000 90341_20050516071440/Rendered/PDF/wps3613.pdf (11.1.2012).
Stapenhurst, Rick (2004), “The Legislature and the Budget”, World Bank Institute Working Papers. http://siteresources.worldbank.org/PSGLP/Resources/ TheLegisla- tureandtheBudget.pdf (14.3.2012).
Wehner, Joachim (2004), “Back from the Sidelines? Redefining the Contribution of Legislatures to the Budget Cycle”, World Bank Institute Working Papers. http://siteresources.worldbank.org/WBI/Resources/WBI37230WenherWeb.pdf (17.3.2012).
Wehner, Joachim (2006), “Assessing the Power of the Purse: An Index of Legislative Budget Institutions”, Political Studies, Vol. 54, No: 4, s. 767-785.

APA	CİLAVDAROĞLU A, EKİCİ B (2013). Türkiye büyük millet meclisinin bütce hakkını kullanabilme kapasitesi. , 59 - 88.
Chicago	CİLAVDAROĞLU Ahmet A.,EKİCİ Birol Türkiye büyük millet meclisinin bütce hakkını kullanabilme kapasitesi. (2013): 59 - 88.
MLA	CİLAVDAROĞLU Ahmet A.,EKİCİ Birol Türkiye büyük millet meclisinin bütce hakkını kullanabilme kapasitesi. , 2013, ss.59 - 88.
AMA	CİLAVDAROĞLU A,EKİCİ B Türkiye büyük millet meclisinin bütce hakkını kullanabilme kapasitesi. . 2013; 59 - 88.
Vancouver	CİLAVDAROĞLU A,EKİCİ B Türkiye büyük millet meclisinin bütce hakkını kullanabilme kapasitesi. . 2013; 59 - 88.
IEEE	CİLAVDAROĞLU A,EKİCİ B "Türkiye büyük millet meclisinin bütce hakkını kullanabilme kapasitesi." , ss.59 - 88, 2013.
ISNAD	CİLAVDAROĞLU, Ahmet A. - EKİCİ, Birol. "Türkiye büyük millet meclisinin bütce hakkını kullanabilme kapasitesi". (2013), 59-88.

APA	CİLAVDAROĞLU A, EKİCİ B (2013). Türkiye büyük millet meclisinin bütce hakkını kullanabilme kapasitesi. Amme İdaresi Dergisi, 46(3), 59 - 88.
Chicago	CİLAVDAROĞLU Ahmet A.,EKİCİ Birol Türkiye büyük millet meclisinin bütce hakkını kullanabilme kapasitesi. Amme İdaresi Dergisi 46, no.3 (2013): 59 - 88.
MLA	CİLAVDAROĞLU Ahmet A.,EKİCİ Birol Türkiye büyük millet meclisinin bütce hakkını kullanabilme kapasitesi. Amme İdaresi Dergisi, vol.46, no.3, 2013, ss.59 - 88.
AMA	CİLAVDAROĞLU A,EKİCİ B Türkiye büyük millet meclisinin bütce hakkını kullanabilme kapasitesi. Amme İdaresi Dergisi. 2013; 46(3): 59 - 88.
Vancouver	CİLAVDAROĞLU A,EKİCİ B Türkiye büyük millet meclisinin bütce hakkını kullanabilme kapasitesi. Amme İdaresi Dergisi. 2013; 46(3): 59 - 88.
IEEE	CİLAVDAROĞLU A,EKİCİ B "Türkiye büyük millet meclisinin bütce hakkını kullanabilme kapasitesi." Amme İdaresi Dergisi, 46, ss.59 - 88, 2013.
ISNAD	CİLAVDAROĞLU, Ahmet A. - EKİCİ, Birol. "Türkiye büyük millet meclisinin bütce hakkını kullanabilme kapasitesi". Amme İdaresi Dergisi 46/3 (2013), 59-88.