Gaziantep il merkezinde yaşayan yaşlıların yaşam kalitesi düzeyi ve etkileyen faktörler

KARAOĞLU, LEYLA; AYDIN ÖZKAN, SEMİHA

Gaziantep il merkezinde yaşayan yaşlıların yaşam kalitesi düzeyi ve etkileyen faktörler

SEMİHA AYDIN ÖZKAN, (Florence Nightingale Hemşirelik Yüksek Okulu, İstanbul, Türkiye)

Leyla KARAOĞLU (Rize Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Rize, Türkiye)

Türk Geriatri Dergisi

18 6

Yıl: 2012 Cilt: 15 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 424 - 433 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Gaziantep il merkezinde yaşayan yaşlıların yaşam kalitesi düzeyi ve etkileyen faktörler

Öz:

Giriş: Yaşam kalitesi, mutlu olma ve yaşamdan hoşnut olmayı içeren, genel anlamda “iyi olma durumu” olarak kullanılan bir terimdir. Çalışmanın amacı Gaziantep il merkezinde yaşayan yaşlıların yaşam kalitesi düzeyini ve etkileyen faktörleri saptamaktır.Gereç ve Yöntem: Gaziantep ili Şehitkamil ve Şahinbey merkez ilçelerinde yaşayan 65 yaş ve üzeri nüfusu temsil eden 592 yaşlı ile çalışılmıştır. Yaşlıların yaşam kalitesi Dünya Sağlık Örgütü tarafından geliştirilen ve 6 alandan oluşan WHOQOL-OLD ölçeği ile değerlendirilmiştir. Verilerin analizinde Independent Sample t test, One-way ANOVA, Mann-Whitney U, Kruskal-Wallis, lojistik regresyon kullanılmıştır.Bulgular: Katılımcıların yaş ortalamaları 72.9±0.2'dir. Yaşlıların %67.4'ü evli, %57.1'i okur yazar değil, %92.9'unun en az bir kronik hastalığı var, %11.8'inin sağlık güvencesi yok, %5.7'i halen gelir getiren bir işte çalışmaktadır. Yaşam kalitesi alan puan ortalamaları duyusal yetiler, özerklik, geçmiş, bugün ve geleceğe ait aktiviteler, sosyal katılım, ölüm ve ölmek, yakınlık ve toplam puan ortalaması sırasıyla 15.5±0.1, 13.0±0.1, 12.1±0.1, 9.9±0.1, 15.9±0.1, 13.4±0.1 ve 55.8±0.5 olarak bulunmuştur. Çok değişkenli analizlerde “yüksek” yaşam kalitesini en çok etkileyen değişkenler ilkokul ve üzerinde eğitimli olma (OR=7.9), halen çalışıyor olma (OR=6.6), kronik hastalığın olmaması (OR=4.0), aylık gelirin olması (OR=2.3) ve grubun 65-74 yaş aralığında olması (OR=2.2) olarak bulunmuştur.Sonuç: Gaziantep il merkezinde yaşayan yaşlıların yaşam kalitesi ortalama puanı yüz üzerinden 55'dir. Yaşam kalitesi gelişmiş ülkelere göre düşük düzeydedir, Türkiye'de bildirilen değerlerle uyumludur.

Anahtar Kelime:

Konular: Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri Aile Çalışmaları

The qualıty of lıfe and the ınfluencıng factors among the populatıon over 65 lıvıng ın Gaziantep cıty center

Öz:

Introduction: Quality of life involves being happy and being pleased with the life itself and it is a concept used to describe “being well” in general. The objective of the study is to define quality of life and the influencing factors among the elderly people living in the city center of Gaziantep.Materials and Method: A representative population of 592 inhabitants over 65 living in Gaziantep were studied. The quality of life was evaluated by using the WHOQOL-OLD Questionnaire which consists of 6 domains. Independent Sample t test, One-way ANOVA, Mann-Whitney U test, Kruskal-Wallis test and Logistic Regression analysis were used in the analyses.Results: The mean age of the participants was 72.9±0.2 The mean scores for quality of life domains of the WHOQOL-OLD, namely Sensory-Abilities, Autonomy, Past Present and Future Activities, Social Participation, Death and Dying, Intimacy and the overall module score were 15.5±0.1, 13.0±0.1, 12.1±0.1, 9.9±0.1, 15.9±0.1, 13.4±0.1 and 55.8±0.5 respectively. In the multivariate analysis, the most influential variables affecting the ‘high' quality of life were having received primary or higher education (OR=7.9), currently being working (OR=6.6), absence of chronic diseases (OR=4.0), having a monthly income (OR=2.3) and being 65 to 74 years old (OR=2.2).Conclusion: The average quality of life score of the elderly people living in Gaziantep city center was found to be 55 over 100. The quality of life scores are lower than developed countries, but similar to the scores reported in Turkey.

Anahtar Kelime:

Konular: Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri Aile Çalışmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Bölükbafl› N. Yaflam Kalitesi Kavram›. In: Kutsal YG (Ed). Ge- riatri. Türk Tabipler Birli¤i Yay›nlar›, Ankara 2007, pp 45-9.
UN: Department of Economic and Social Affairs Populati- on Division. World Population Ageing 1950-2050. 2009. [Internet] Available from: http://www.un.org/esa/populati- on/publications/worldageing19502050/pdf/001world.pdf. Eriflim: 12.2.2009.
WHO. 10 Facts on Ageing and The Life Course. 2007. [Internet] Available from: http://www.who.int/features/factfi- les/ageing/en/ Eriflim: 12.12.2009
Bilir N, Subafl› PN. Yafll›l›k Sorunlar› In: Güler Ç. Ak›n L. (Eds). Halk Sa¤l›¤›nda Temel Bilgiler Kitab›. Hacettepe Üni- versitesi Yay›nlar›, Ankara 2006, pp 1020-31.
Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. Türkiye Nü- fus ve Sa¤l›k Araflt›rmas›, 2008. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sa¤l›k Bakanl›¤› Ana Çocuk Sa¤l›¤› ve Aile Planlamas› Genel Müdürlü¤ü, Baflbakanl›k Devlet Planlama Teflkilat› Müsteflarl›¤›, TÜB‹TAK, Ankara, Türkiye, 2009.
Ya- y›n No: NEE-HÜ.09.01. Eser E. Sa¤l›kla ilgili yaflam kalitesinin kavramsal temelleri ve ölçümü. Birikim Dergisi 2006;1(2):1-5. WHO. Immunazation Coverage Survey-Reference Manual. Im- munization, Vaccines and Biologicals. 2005.
Geneva, Switzer- land. WHO /IVB/0.4.23 [Internet] Available from: http://www.who.int/vaccines-docu- ments/DocsPDF05/www767.pdf. Eriflim: 10.11.2009.
Power M. The WHOQOL-OLD Module-Manual. World He- alth Organization Europen Office, 2006. [Internet] Available from: http://library.cph.chula.ac.th/Ebooks/WHOQOL- OLD%20Final%20Manual.pdf. Eriflim: 8.2.2008.
Özyurt BC, Eser E, Çoban G, Akdemir S, Karaca ‹, Karakoç Ö. Manisa Muradiye bölgesindeki yafll›lar›n yaflam kalitesini etki- leyen faktörlerin de¤erlendirilmesi. Turkish Journal of Geriat- rics 2007;10(3):117-23.
Eser S, Saatl› G, Eser E, Baydur H, Fidaner C. The reliability and validity of the Turkish version of the World Health Orga- nization Quality of Life Instrument-Older Adults Module (WHOQOL-Old). Turk Psikiyatri Derg 2010;21(1):37-48. (PMID:20204903).
Halvorsrud L, Kalfoss M, Diseth A. Reliability and validity of the Norwegian WHOQOL-OLD Module. Scandinavian Jour- nal of Caring Sciences 2008;22(2):292-305. (PMID:18489700).
Kirchengast S, Haslinger B. Gender differences in health-rela- ted quality of life among healthy aged and old-aged austrians: Cross-sectional analysis. Gend Med 2008;5(3):270-3. (PMID:18727993).
Arslantafl D, Metintafl S, Ünsal A, Kalyoncu C. Eskiflehir Mah- mudiye ilçesi yafll›lar›nda yaflam kalitesi. Osmangazi T›p Der- gisi 2006; 28(2):81-9. (PMID:18215432).
Güler N, Akal Ç. Sivas ilinde evde yaflayan 65 ve üzeri bireyle- rin yaflam kalitesi. Turkish Journal of Geriatrics 2009;12(4):181-9.
Ulusel B, Soyer A, Uçku R. Toplum içinde yaflayan yafll›larda günlük yaflam etkinliklerinde ba¤›ml›l›k düzeyi ve etkileyen risk etmenleri. Turkish Journal of Geriatrics 2004;7:199-205.
16. Arpac› F. Ankara huzurevlerinde yaflayan yafll›lar›n yaflam kali- tesinin incelenmesi. Yafll› Sorunlar› Araflt›rma Dergisi 2008;(1):1-13.
17. Çal›flt›r B, Dereli F, Ayan H, Cantürk A. Mu¤la il merkezinde yaflayan yafll› bireylerin yaflam kalitelerinin incelenmesi. Tur- kish Journal of Geriatrics 2006;9:30-3.
18. Gülseren fi, Koçyi¤it H, Erol A, et al. Huzurevinde yaflamakta olan bir grup yafll›da biliflsel ifllevler, ruhsal bozukluklar, depre- sif belirti düzeyi ve yaflam kalitesi. Turkish Journal of Geriat- rics 2000;3(4):133-40.
19. Kalfoss HM, Low G, Molzahn EA. The suitability of the WHOQOL-BREF for Canadian and Norwegian older adults. Europen Journal of Ageing 2008;5:77-89.
20. Ceremnych J. Focus group discussions with older adults and ca- rers for development of pilot WHOQOL-Old measure. Acta Medica Lituanica 2002;3(10):152-8.
21. Molzahn A, Skevington S, Kalfoss M, Makarof MS. The impor- tance of facets of quality of life to older adults: an international investigation. Qual Life Res 2010;19:293-8. (PMID:20063124).

APA	AYDIN ÖZKAN S, KARAOĞLU L (2012). Gaziantep il merkezinde yaşayan yaşlıların yaşam kalitesi düzeyi ve etkileyen faktörler. , 424 - 433.
Chicago	AYDIN ÖZKAN SEMİHA,KARAOĞLU LEYLA Gaziantep il merkezinde yaşayan yaşlıların yaşam kalitesi düzeyi ve etkileyen faktörler. (2012): 424 - 433.
MLA	AYDIN ÖZKAN SEMİHA,KARAOĞLU LEYLA Gaziantep il merkezinde yaşayan yaşlıların yaşam kalitesi düzeyi ve etkileyen faktörler. , 2012, ss.424 - 433.
AMA	AYDIN ÖZKAN S,KARAOĞLU L Gaziantep il merkezinde yaşayan yaşlıların yaşam kalitesi düzeyi ve etkileyen faktörler. . 2012; 424 - 433.
Vancouver	AYDIN ÖZKAN S,KARAOĞLU L Gaziantep il merkezinde yaşayan yaşlıların yaşam kalitesi düzeyi ve etkileyen faktörler. . 2012; 424 - 433.
IEEE	AYDIN ÖZKAN S,KARAOĞLU L "Gaziantep il merkezinde yaşayan yaşlıların yaşam kalitesi düzeyi ve etkileyen faktörler." , ss.424 - 433, 2012.
ISNAD	AYDIN ÖZKAN, SEMİHA - KARAOĞLU, LEYLA. "Gaziantep il merkezinde yaşayan yaşlıların yaşam kalitesi düzeyi ve etkileyen faktörler". (2012), 424-433.

APA	AYDIN ÖZKAN S, KARAOĞLU L (2012). Gaziantep il merkezinde yaşayan yaşlıların yaşam kalitesi düzeyi ve etkileyen faktörler. Türk Geriatri Dergisi, 15(4), 424 - 433.
Chicago	AYDIN ÖZKAN SEMİHA,KARAOĞLU LEYLA Gaziantep il merkezinde yaşayan yaşlıların yaşam kalitesi düzeyi ve etkileyen faktörler. Türk Geriatri Dergisi 15, no.4 (2012): 424 - 433.
MLA	AYDIN ÖZKAN SEMİHA,KARAOĞLU LEYLA Gaziantep il merkezinde yaşayan yaşlıların yaşam kalitesi düzeyi ve etkileyen faktörler. Türk Geriatri Dergisi, vol.15, no.4, 2012, ss.424 - 433.
AMA	AYDIN ÖZKAN S,KARAOĞLU L Gaziantep il merkezinde yaşayan yaşlıların yaşam kalitesi düzeyi ve etkileyen faktörler. Türk Geriatri Dergisi. 2012; 15(4): 424 - 433.
Vancouver	AYDIN ÖZKAN S,KARAOĞLU L Gaziantep il merkezinde yaşayan yaşlıların yaşam kalitesi düzeyi ve etkileyen faktörler. Türk Geriatri Dergisi. 2012; 15(4): 424 - 433.
IEEE	AYDIN ÖZKAN S,KARAOĞLU L "Gaziantep il merkezinde yaşayan yaşlıların yaşam kalitesi düzeyi ve etkileyen faktörler." Türk Geriatri Dergisi, 15, ss.424 - 433, 2012.
ISNAD	AYDIN ÖZKAN, SEMİHA - KARAOĞLU, LEYLA. "Gaziantep il merkezinde yaşayan yaşlıların yaşam kalitesi düzeyi ve etkileyen faktörler". Türk Geriatri Dergisi 15/4 (2012), 424-433.