Türkiye’de kamu kesimi açıklarının nedenleri ve fiyatlar genel düzeyi üzerindeki etkileri

BAYRAK, Metin; KANCA, Osman Cenk

Türkiye’de kamu kesimi açıklarının nedenleri ve fiyatlar genel düzeyi üzerindeki etkileri

Metin BAYRAK, (Atatürk Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü, Erzurum, Türkiye)

Osman Cenk KANCA (Kafkas Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü, Kars, Türkiye)

İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi

7 0

Yıl: 2013 Cilt: 0 Sayı: 48 Sayfa Aralığı: 91 - 111 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türkiye’de kamu kesimi açıklarının nedenleri ve fiyatlar genel düzeyi üzerindeki etkileri

Öz:

Kamu kesimi açıkları günümüzde hem gelişmiş, hem de gelişmekte olan ülkeler açısından önemli bir problemdir. Bu açıkların ülke makro ekonomik dengeler üzerine etkileri oldukça geniş bir alanda araştırma konusu olmuştur. Kamu kesimi açıkları; öncelikle ülkelerin kararlı bir fiyat istikrarına engel teşkil etmesinin yanı sıra, sürdürülebilir olmayan büyüme, reel yüksek faiz, döviz kurlarında yaşanan aşırı oynaklık, geniş çaplı dış ticaret açıkları gibi birçok soruna sebep olmaktadır. Bu çalışmanın amacı Türkiye’de 1980-2011 döneminde kamu kesimi açıklarının (bütçe açıkları) fiyatlar genel dü- zeyi üzerinde bir etkiye sahip olup olmadığının araştırılmasıdır. Çalışmada Johansen eşbütünleşme testi ve Granger nedensellik testi kullanılarak sırasıyla değişkenler arasında uzun dönemli ilişkinin tespiti ve yönü bulunmaya çalışılmıştır. Elde edilen sonuçlar, bütçe açıklarıyla enflasyon arasında uzun dönemli bir ilişkinin olduğunu ve bütçe açıklarından enflasyona doğru bir nedenselliğin var- lığını göstermektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: İş İşletme İktisat İşletme Finans Uluslararası İlişkiler

The reasons of publıc sector defıcıts ın turkey and theımpacts on the general prıce level

Öz:

Public sector deficits are nowadays an important problem for both from the aspect of developed countries and developing countries. The impacts over the macroeconomic balance of country of these deficits have been a research topic in a quite wide field. Public sector deficits primarily apart from presenting obstacle of the countries’ permanent price stability have caused many problems such as unsustainable growth, real high interest; extreme instability occurring in exchange rate, wide ranged foreign trade deficits. The aim of this study is the research of whether public sector deficits (budget deficits) had an impact over the general level of the prices in Turkey of 1980-2011 period. In the study, determination of long run affair and the way between variables have been tried to find respectively via the usage of Johansen cointegration test and Granger causality test. The results which have been obtained indicate that there is a long run affair between budget deficits and inflation and the existency of causality from budget deficits to inflation.

Anahtar Kelime:

Konular: İş İşletme İktisat İşletme Finans Uluslararası İlişkiler

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

• ABIZADEH, S. ve YOUSEFI, M. (1998). “Deficits and Inflation: An Open Eco- nomy Model of the United States” Applied Economics, 30, 1307-1316.
• AFONSO, A. (1993). “Causality Between Public Deficits and Inflation: Some Tests for The Portuguese Case”, Estudos de Economia, 13(4): 349-362.
• AHKING, F. W. ve MILLER, S. M. (1985). “The Relationship Between Govern- ment Growth and Inflation”, Journal of Macroeconomics, 7(4): 447-467.
• AKALIN, G. (1990). Kit Ekonomisi, KİT’LER, Reformları, Alternatifleri ve Özelleştirilmeleri, Esbank, Ankara.
• AKÇAY, O. C., ALPER C. E. ve ÖZMUCUR, S. (1996). “Budget Deficit, Money Supply and Inflation: Evidence from Low and High Frequency Data from Turkey”, Bogazici University Research Papers, SBE, 96- 12.
• AKÇAY, O. C., ALPER C. E. ve ÖZMUCUR, S. (2001). “Budget Deficit, Inflation and Debt Sustainability: Evidence from Turkey (1970-2000)”, Bogazici University Research Papers, SBE, 01-12.
• ALAVIRAD, A. (2003). “The Effect of Inflation on Government Revenue and Expenditure: The Case of the Islamic Republic of Iran”, OPEC Review, 27(4), 331-341.
• ALTINTAŞ, H. ÇETİNTAŞ, H. ve TABAN, S. (2008). “Türkiye’de Bütçe Açığı, Parasal Büyüme ve Enflasyon Arasındaki İlişkinin Ekonometrik Analizi: 1992–2006”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (2): 185–208.
• BALLA S. S. (1981). “The Transmission of Inflation into Developing Economies, in World Inflation and Developing Countries”, Washington DC, Brooking Institution.
• BATAVIA, B. ve LASH, N. (1983). “Public Sector Deficits and Inflation: The Case of Turkey,” The Journal of Economics, 3(5): 182-187.
• BEGG, D. (1994). Economics, MC.Graw-Hill Book Company.
• BİLDİRİCİ, M., ve ERSİN, Ö. Ö. (2008). “An Empirical Analysis of the Infla- tionary Effects of Costs of Domestic Debt Under Active and Passive Fiscal Policy”, Yapı Kredi Economic Review, 19(1): 3-24.
• CARDOSO, E. (1998). “Virtual Deficits and the Patinkin Effect”, IMF Staff Papers, 45 (4), 619-646.
• CATAO, L. ve TERRONES, E. M. (2003). “Fiscal Deficits and Inflation”, IMF Working Paper, WP/03/65.
• CEBULA, C. R. (1987). The Deficit Problem in Perspective, by D.C. Heath and Company, Lexington Box, D.C. Masachusetts, Toronto.
• CHAUDHARY, M. A. S ve PARAI, A. K. (1991). “Budget Deficit and Inflation: The Peruvian Experience”, Applied Economics, 23, 1117-1121.
• CROZIER, R. B.(1976). “Deficit Financing and Inflation: Facts and Fictions”, The Conference Board of Canada Occasioanl Papers, 3-9.
• ÇETİNTAŞ, H. (2005). “Türkiye’de Bütçe Açıkları Enflasyonun Nedenimidir?”, İktisat İşletme ve Finans, 115 – 127.
• DARRAT, A. F. (1985). “Inflation and Federal Budget Deficits: Some Empirical Results”, Public Finance Review, 3 (2), 206-215.
• DICKEY, D. ve FULLER, W.A. (1979). “Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Journal of American Statistical As- sociation, 74, 427-431.
• DOGAS, D. (1992).”Market Power in a Non-Monetarist Inflation Model For Greece”, Applied Economics, 24, 367-378.
• DORNBUSCH, R. ve FISHER, S. (1981). “Budget Deficits and Inflation, in M.J. Flanders and A.Razin, Development in an Inflationary World”, Academic Press, New York.
• DWYER, J. R., (1989). “Inflation and Goverment Deficits”, Economic Inquiry, 20, 315-329.
• EISNER, R. (1989). “Budget Deficits: Rhetoric and Reality”, Journal of Economic Evidence, Applied Economics, 35 (5), 591-596.
• EJDER, H. L. (2002). “Kamu Açıkları ile Enflasyon Arasındaki İlişkinin Analizi ve Değerlendirilmesi”, Gazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 3, 189-208.
• ERGİNAY, A. (1994). Kamu Maliyesi, 15. Baskı, Ankara: Savaş Yayınları.
• EZEABASILI, V. N. MOJEKWU, J. N. ve HERBERT, W. E. (2012). “An Empi- rical Analysis of Fiscal Deficits and Inflation in Nigeria”, International Business and Management, 4 (1), 105-120.
• FISCHER, S. ve EASTERLY, W. (1990). “The Economics of the Government Budget Constraint”, The World Bank Research Observer, 5(2), 127-142.
• GRANGER, C. W. J. ve NEWBOLD, P. (1974). “Spurious Regressions in Eco- nometric”, Journal of Econometrics, 2 (2), 111-120.
• GROSSMAN, H. (1992). “The American Fiscal Deficit: Facts and Effects”, NBER Working Paper, 934-951.
• GÜNAYDIN, İ. (2004). “Bütçe Açıkları Enflasyonist midir? Türkiye Üzerine Bir İnceleme”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (1), 158 – 181.
• GÜNAYDIN, İ. (2002). “Türkiye’de Kamu Kesimi Açıkları ve Enflasyon”, Gazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 10, 19-37.
• HAMBURGER, M. J. ve ZWICJ, B. (1981). “Deficits, Money and Inflation” Journal of Monetary Economics, 7, 141-150.
• HEIN, S. E. (1981). “Deficits and Inflation”, Review Federal Reserve Bank of St Louis, 63, 3-10.
• HEILBRONER, R. ve BERNSTEIN, P. (1989). “The Debt and The Deficit False Alarms / Real Possibilities”, w.w.w. Norton Company, New York, London, 57-77
• HONDROYIANNIS, G., ve PAPAPETROU, E. (1994). “Cointegration, Causality and the Government Budget-Inflation Relationship in Greece” Applied Economics Letters, 1, 204-206.
• HYMAN, N. D. (1990). Public Finance A Contemporary Application of Theory to Policy, The Dryden Press Printed in The United States of America, Chicago.
• İNCE, M. (2001). Devlet Borçları ve Türkiye, Ankara: Gazi Kitabevi.
• İNSEL, A., ve ERTEL, N. (1993). “Türkiye’de Kronik Enflasyon Sureci ve Anti Enflasyonist Politikaların Etkinliği 1981-1991”, ODTÜ Gelişme Dergisi, 20, 3.
• KARRAS, G. (1994). “Macroeconomics Effects of Budget Deficits: Further In- ternational Evidence”, Journal of International Money and Finance, 13(2), 190-210.
• KESBİÇ, C. Y. BALDEMİR, E. ve BAKIMLI, E. (2005). “Bütçe Açıkları ile Parasal Büyüme ve Enflasyon Arasındaki İlişki: Türkiye İçin Bir Model Denemesi”, Atatürk Üniversitesi, İ. İ. B. F. Dergisi, 19 (1), 82-98.
• KORU, T. A., ve ÖZMEN, E. (2003). “Budget Deficits, Money Growth and Inflation: The Turkish Evidence”, Applied Economics, 35-45.
• LIM, C. H. ve PAPI, L. (1997). “An Econometric Analysis of the Determinants of Inflation in Turkey”. IMF Working Paper, WP/97/170.
• MAKOCHEKANWA, A. (2011). “Impact of Budget Deficit on Inflation in Zim- babwe”, The Economic Research Guardian, 1 (2), 49-59.
• METİN, K. (1995). “An Integrated Analysis of Turkish Inflation”, Oxford Bulletin of Statistics an Economics, 57 (4), 513-533.
• MILLER, P. (1983). “Higher Deficit Policies Lead to Higher Infltion”, Quarterly Review, Federal Reserve Bank of Minneapolis, 8-19.
• NACHAGA, J. C. (2005). “Fiscal Dominance and Inflation in the Democratic Republic of the Congo”, IMF Working Paper, No: WP/05/221.
• NARAYAN, P. K., NARAYAN, S. ve PRASAD, A. D. (2006). “Modeling the Relationship between Budget Deficits, Money Supply and Inflation in Fiji”, Pacific Economic Bulletin, 21(2), 103-116.
• OKTAYER, A. (2010). “Türkiye’de Bütçe Açığı, Para Arzı ve Enflasyon İlişkisi”, Maliye Dergisi, 158, 431-447.
• OLADIPO, S. O. ve AKINBOBOLA, T. O. (2011). “Budget Deficit and Inflation in Nigeria: A Causal Relationship”, Journal of Emerging Trends in Economics and Management Sciences, 2 (1): 1-8.
• ÖNDER, İ. ve KİRMANOĞLU, H. (1994). “Kamu Açıklarının Tanımlanması, Ölçümü ve Etkileri, Kamu Kesimi Finansman Açıkları”, X. Türkiye Maliye Sempoz- yumu, 42-50.
• ÖNER, E. (1991). “Türkiye’de Vergi Kaçakçılığı-Başlıca Sebepler-Etkiler ve Ön- lemler”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, Erzurum.
• ÖZATAY, F. (2000). “A Quarterly Macroeconometric Model for a Highly Infla- tionary and Indebted Country: Turkey”, Economic Modelling,17-28.
• PALEOLOGOS, J. M. ve GEORGANTELIS, S. E. (1997). “Does the Fisher Effect Apply in Greece a Cointegration Analysis”, Economia Internazionale, 2, 238.
• PATINKIN, D. (1993). “Israel’s Stabilization Program of 1985, or Some Simple Truths of Monetary Theory”, Journal of Economic Perspectives, 7(2), 103-128.
• PEHLİVAN, O. (2006). Kamu Maliyesi, Trabzon: Derya Kitabevi Yayınları.
• PEKARSKI, S. (2010). “Budget Deficits and Inflation Feedback”, Structural Change and Economic Dynamics, 22 (1), 1-11.
• PERKINS, J. O. N. (1997). Budget Deficits and Macroeconomic Policy, st.Martins Pres,Inc, Scholarly and Reference Division, New York.
• PHILLIPS, P.C.B ve Peron P. (1988). “Testing for a Unit Root in Time Series Regression”, Biomètrika, 75 (2), 336-346.
• SAÇKAN, O. (2006). “Genel Fiyat Düzeyinin Belirlenmesinde Para ve Maliye Politikası Dominant Rejimler: Türkiye Örneği, 1988–2005”, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Ankara.
• SAMIMI, A. J. ve JAMSHIDBAYGI, S. (2011). “Budget Deficit and Inflation: A Sensitivity Analysis to Inflation and Money Supply in Iran”, Middle-East Journal of Scientific Research, 8 (1): 257-260.
• SARAÇOĞLU, B. (1998). “Mali Açıkların Türkiye Ekonomisi Üzerindeki Rolü ve Enflasyonla Mücadelede Etkili Politikaların Seçimi”, ODTÜ Gelişme Dergisi, 25 (2), 329 – 359.
• SOLOMON, M. ve WET, A. (2004). “The Effect of a Budget Deficit on Infla- tion: The Case of Tanzania”, South African Journal of Economic and Management Sciences, 7(1), 100-116.
• SOYDAN, A. (2001). “Do Budget Deficits Cause Inflation? A Cointegrating VAR Analysis”, ERC/METU International Conference in Economics, Middle East Technical University, Ankara, Turkey.
• SÖNMEZ, S. (1994). “Bütçe Açıklarının Finansmanı ve Enflasyon”, IX. Türkiye Maliye Sempozyumu, Türkiye’de Bütçe Harcamaları, Adana.
• ŞENER, O. (2001). Teori ve Uygulamada Kamu Ekonomisi, 7.Baskı, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• TANZI, V. (2000). “Taxation in Latin America in the Last Decade”, Center for Research on Economic Development and Policy Reform, Working Paper, 76, 1-38.
• TARI, R. (2002). Ekonometri, 2.Baskı, Bursa: Alfa Yayınları.
• ULUSOY, A. (2006). Maliye Politikası, 4. Baskı, Trabzon: Üç Yol Kitabevi Yayınları.
• UYGUR, E. (2001). “ Enflasyon, Para ve Mali Baskı: İktisat Politikasında Geri Kalmışlık”, İşletme Finans Dergisi, 189, 11.
• ÜMİT, Ö. A. (2007). “Türkiye’de Bütçe Açığı ile Cari işlemler Arasındaki İliş- kilerin Zaman Serisi Analizi”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• VAROLSUN, D. S. (2006). “Türkiye’de Kamu Kesimi Açıkları ve Finansmanı”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• VIEIRA, C. (2000). “Are Fiscal Deficits Inflationary? Evidence for the EU”, Economic Research Paper, 7, 1-16.
• ZENGİN, A. (2005). “The Twin Deficits Hypothesis (The Turkish Case)”, (Erişim: 28.10.2011) http://www.opf. slu.cz/vvr/akce /turecko/pdf/ , 217-228.

APA	BAYRAK M, KANCA O (2013). Türkiye’de kamu kesimi açıklarının nedenleri ve fiyatlar genel düzeyi üzerindeki etkileri. , 91 - 111.
Chicago	BAYRAK Metin,KANCA Osman Cenk Türkiye’de kamu kesimi açıklarının nedenleri ve fiyatlar genel düzeyi üzerindeki etkileri. (2013): 91 - 111.
MLA	BAYRAK Metin,KANCA Osman Cenk Türkiye’de kamu kesimi açıklarının nedenleri ve fiyatlar genel düzeyi üzerindeki etkileri. , 2013, ss.91 - 111.
AMA	BAYRAK M,KANCA O Türkiye’de kamu kesimi açıklarının nedenleri ve fiyatlar genel düzeyi üzerindeki etkileri. . 2013; 91 - 111.
Vancouver	BAYRAK M,KANCA O Türkiye’de kamu kesimi açıklarının nedenleri ve fiyatlar genel düzeyi üzerindeki etkileri. . 2013; 91 - 111.
IEEE	BAYRAK M,KANCA O "Türkiye’de kamu kesimi açıklarının nedenleri ve fiyatlar genel düzeyi üzerindeki etkileri." , ss.91 - 111, 2013.
ISNAD	BAYRAK, Metin - KANCA, Osman Cenk. "Türkiye’de kamu kesimi açıklarının nedenleri ve fiyatlar genel düzeyi üzerindeki etkileri". (2013), 91-111.

APA	BAYRAK M, KANCA O (2013). Türkiye’de kamu kesimi açıklarının nedenleri ve fiyatlar genel düzeyi üzerindeki etkileri. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 0(48), 91 - 111.
Chicago	BAYRAK Metin,KANCA Osman Cenk Türkiye’de kamu kesimi açıklarının nedenleri ve fiyatlar genel düzeyi üzerindeki etkileri. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi 0, no.48 (2013): 91 - 111.
MLA	BAYRAK Metin,KANCA Osman Cenk Türkiye’de kamu kesimi açıklarının nedenleri ve fiyatlar genel düzeyi üzerindeki etkileri. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, vol.0, no.48, 2013, ss.91 - 111.
AMA	BAYRAK M,KANCA O Türkiye’de kamu kesimi açıklarının nedenleri ve fiyatlar genel düzeyi üzerindeki etkileri. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi. 2013; 0(48): 91 - 111.
Vancouver	BAYRAK M,KANCA O Türkiye’de kamu kesimi açıklarının nedenleri ve fiyatlar genel düzeyi üzerindeki etkileri. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi. 2013; 0(48): 91 - 111.
IEEE	BAYRAK M,KANCA O "Türkiye’de kamu kesimi açıklarının nedenleri ve fiyatlar genel düzeyi üzerindeki etkileri." İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 0, ss.91 - 111, 2013.
ISNAD	BAYRAK, Metin - KANCA, Osman Cenk. "Türkiye’de kamu kesimi açıklarının nedenleri ve fiyatlar genel düzeyi üzerindeki etkileri". İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi 48 (2013), 91-111.