Risklidavranışlar ölçeği üniversite formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları

GENÇTANIRIM KURT, Dilek

Risklidavranışlar ölçeği üniversite formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları

Dilek GENÇTANIRIM KURT (Ahi Evran Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Kırşehir, Türkiye)

Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi

3 2

Yıl: 2014 Cilt: 5 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 24 - 34 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Risklidavranışlar ölçeği üniversite formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları

Öz:

Bu çalışmada, genç yetişkinlik döneminde olan üniversite öğrencilerinin yaşamlarını biyolojik, psikolojik ve sosyal açından tehlikeye atan riskli davranışların ölçülmesini sağlayacak bir ölçek geliştirmek amaçlanmıştır. Bu hedef doğrultusunda, antisosyal davranışlar, sigara kullanımı, alkol kullanımı, madde kullanımı, intihar eğilimi, beslenme alışkanlıkları ile okul terki olmak üzere yedi boyuttan oluşan 60 maddelik beşli likert tipi bir ölçek geliştirilmiştir. Ölçeğin maddelerinin hazırlanmasında lise öğrencileri için geliştirilmiş olan “Riskli Davranışlar Ölçeği” nin maddeleri ile ilgili alan yazın esas alınmıştır. Ölçeğin geliştirilmesi sürecinde, 2011- 2012 yılında Ahi Evran Üniversitesi’ne devam eden üç farklı çalışma grubu ile çalışılmıştır. Ölçeğin geçerlik çalışmaları kapsamında uzman kanısı alınmış; açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi yöntemleri kullanılmıştır. Yapılan açımlayıcı faktör analizi sonucunda açıklanan toplam varyansın %52 olduğu belirlenmiştir. Yapılan doğrulayıcı faktör analizi sonucunda ise ölçekte yer alan maddelerin faktör yüklerinin .37 ile .91 arasında değiştiği ve ölçeğe ait modelin iyi uyum gösterdiği belirlenmiştir. Ölçeğin iç tutarlılık güvenirliği(Cronbach alfa) .64 ile .92 arasında, test tekrar-test güvenirliği ise.74 ile .98 arasında bulunmuştur.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Universityformof risk behavaiors scale: Vadility and reability studies

Öz:

In this study, in order to measure the risk behaviors which endangers the life of university students In this study, in order to measure the risk behaviors which endangers the life of university students biologically, pshycologically and socially, it is aimed to develop a likert type scale. The scale consists of 60 items and seven dimensions such as; antisocial behaviors, smoking, alcohol use, substance use, suicide tendency, eating habits and school dropout.The writing process of the items of the scale was based on the items of “The Risk Behaviors Scale”, which is developed for high school students and the views in the literature. The samples of the study were studied with three different student groups from Ahi Evran University in the 2011-2012 education year. According to exploratory factor analysis, the total variance was determined as 52 %. Also according to confirmatory factor analaysis factor loads of items are between .37 and .91 and goodness of fit statistics of the model are acceptable. Internal consistency and test-retest were used during the studies on the reliability of the scale. Internal consistency was found between .64 and .92 and test-retest reliability was found between .74 and .98.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. (11. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Çamur, D., Üner, S., Çilingiroğlu, N., & Özcebe, H. (2007). Bir üniversitenin bazı fakülte ve yüksek okullarında okuyan gençlerde bazı risk alma davranışları. Toplum Hekimliği Bülteni, 26(3), 32-38.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Pegem Akademi.
Dabak, Ş., Suenter, A. T., Canbaz, S., & Pekşen, Y. (2010). Risky behavior prevalence among ondokuz mayis university students. Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi, 30(3), 838-846.
Dryfoos, J. G. (1990). Adolescents at risk: Prevalence and prevention. Oxford University Press.
Donovan, J. E., Jessor, R., & Costa, F. M. (1991). Adolescent health behavior and conventionality unconventionality: An extension of problem-behavior therapy. Health Psychology, 10(1), 52.
Evren, H., Tokuç, B., & Ekuklu, G. (2011). Trakya üniversitesi öğrencilerinde şiddet davranişlari ve algilanan sağlik ilişkisi. Balkan Medical Journal, 28(4).
Gençtanırım, D. (2004). Ergenlerde intihar olasılığının yordanması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi: Ankara.
Gençtanırım-Kuru (2010). Ergenlerde riskli davranışların yordanması.Yayınlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi: Ankara.
Jessor, R., & Jessor, S.L. Problem behavior and psycho-social development: A longitudinal study of youth. New York: Academy Press. 1997.
Jessor, R. Risk behavior in adolescence: A psychosocial framework for understanding and action. Journal of adolescent Health. 12. 1991: 597-605.
Jessor, R. (Ed). (1998). New perspectives on adolescence risk behavior. New York: Cambridge Press.
Jöreskog, K. G., & Sörbom, D. (1993). LISREL 8: Structural equation modeling with the SIMPLIS command language. Chicago: Scientific Software International.
McWhirter, J.J, McWhirter, B.T, McWhirter, E.H. ve McWhirter, R.J. (2004). At risk youth. a comprehensive response. Third Edition. Thomson Brooks/Cole.
Nunnally, J. C. Bernstein. IH (1994). Psychometric theory.(Third edition). New York: McGraw-Hill.
Kline, R. B. (2010). Principles and practice of structural equation modeling (3rd ed.). New York: Guilford Press
Özcebe, H., Doğan, B. G., İnal, E., Haznedaroğlu, D., & Bertan, M. (2013). Üniversite öğrencilerinin sigara içme davranışları ve ilişkili sosyodemografik özellikleri. Turk Toraks Dergisi. DOI: 10.5152/ttd.2013.29
Santrock, J. W. (2011). Yaşam boyu gelişim (Çeviren: Galip Yüksel (ed.).(3. Baskı). Ankara: Nobel Yayınları
Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları. 3 (6): 49–74.
Şimşek, Z., Koruk, İ., & Altındağ, A. (2007). Harran üniversitesi tıp fakültesi ve fen-edebiyat fakültesi birinci sınıf öğrencilerinin riskli sağlık davranışları. Toplum Hekimliği Bülteni, 26(3), 19-24.
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics (5th ed.). Boston: Pearson, Allyn & Bacon.
Tanrıkulu, A. Ç., Çarman, K. B., Palancı, Y., Çetin, D., & Karaca, M. (2009). Kars il merkezinde çeşitli Üniversite öğrencileri arasında sigara kullanım sıklığı ve risk faktörleri. Turk Toraks Dergisi/Turkish Thoracic Journal, 10(3).
Tavşanlı, E. (2005). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayınları.
YOK (2014). Öğrenci istatistikleri. Yükseköğretim bilgi yönetim sistemi. 01.04.2014 tarihinde https://istatistik.yok.gov.tr/ adresinden erişildi.

APA	GENÇTANIRIM KURT D (2014). Risklidavranışlar ölçeği üniversite formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. , 24 - 34.
Chicago	GENÇTANIRIM KURT Dilek Risklidavranışlar ölçeği üniversite formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. (2014): 24 - 34.
MLA	GENÇTANIRIM KURT Dilek Risklidavranışlar ölçeği üniversite formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. , 2014, ss.24 - 34.
AMA	GENÇTANIRIM KURT D Risklidavranışlar ölçeği üniversite formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. . 2014; 24 - 34.
Vancouver	GENÇTANIRIM KURT D Risklidavranışlar ölçeği üniversite formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. . 2014; 24 - 34.
IEEE	GENÇTANIRIM KURT D "Risklidavranışlar ölçeği üniversite formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları." , ss.24 - 34, 2014.
ISNAD	GENÇTANIRIM KURT, Dilek. "Risklidavranışlar ölçeği üniversite formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları". (2014), 24-34.

APA	GENÇTANIRIM KURT D (2014). Risklidavranışlar ölçeği üniversite formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 5(1), 24 - 34.
Chicago	GENÇTANIRIM KURT Dilek Risklidavranışlar ölçeği üniversite formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi 5, no.1 (2014): 24 - 34.
MLA	GENÇTANIRIM KURT Dilek Risklidavranışlar ölçeği üniversite formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, vol.5, no.1, 2014, ss.24 - 34.
AMA	GENÇTANIRIM KURT D Risklidavranışlar ölçeği üniversite formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi. 2014; 5(1): 24 - 34.
Vancouver	GENÇTANIRIM KURT D Risklidavranışlar ölçeği üniversite formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi. 2014; 5(1): 24 - 34.
IEEE	GENÇTANIRIM KURT D "Risklidavranışlar ölçeği üniversite formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları." Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 5, ss.24 - 34, 2014.
ISNAD	GENÇTANIRIM KURT, Dilek. "Risklidavranışlar ölçeği üniversite formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları". Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi 5/1 (2014), 24-34.