Kırsal kesimde yaşayan yaşlı bireylerin tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerini kullanma durumları

ODABAŞ, Hatice; ALTUNOK, Eda; DEMİRAL, Sibel; SAĞKAL MİDİLLİ, TÜLAY

Kırsal kesimde yaşayan yaşlı bireylerin tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerini kullanma durumları

TÜLAY SAĞKAL MİDİLLİ, (Ege Üniversitesi, Hemşirelik Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, İzmir, Türkiye)

Sibel DEMİRAL, (Ege Üniversitesi, Ödemiş Sağlık Yüksek Okulu, Hemşirelik Bölümü, İzmir, Türkiye)

Hatice ODABAŞ, (Ege Üniversitesi, Ödemiş Sağlık Yüksek Okulu, Hemşirelik Bölümü, İzmir, Türkiye)

Eda ALTUNOK (Ege Üniversitesi, Ödemiş Sağlık Yüksek Okulu, Hemşirelik Bölümü, İzmir, Türkiye)

Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi

14 4

Yıl: 2013 Cilt: 27 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 19 - 26 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Kırsal kesimde yaşayan yaşlı bireylerin tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerini kullanma durumları

Öz:

Amaç: Araştırma kırsal kesimde yaşayan yaşlı bireylerin tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerini kullanma durumlarının belirlenmesi amacıyla planlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipte olan bu araştırma, 17 Ocak 2011-31 Mart 2011 tarihleri arasında İzmir ilinde üç Aile Sağlığı Merkezinde yapılmıştır. Araştırmanın yapıldığı tarihlerde ulaşılabilen ve çalışmaya katılmayı kabul eden 60 yaş ve üzeri 300 yaşlı araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Araştırma verileri, araştırmacılar tarafından hazırlanan Yaşlı Birey Formu ve Tamamlayıcı ve Alternatif Tedavi (TAT) yöntemleri kullanma formu ile toplanmıştır. Araştırmanın verileri sayı, yüzde dağılımları ve ki-kare testi kullanılarak değerlendirilmiştir. Bulgular: Araştırmaya katılan yaşlı bireylerin yaş ortalamasının 67.67 ±6.65, %77’sinin kronik hastalığı olduğu bulunmuştur. Yaşlıların %69.7’si TAT yöntemlerini bildiği, %98.3’ü TAT tedavilerini kullandığı, %70.7’sinin bitkisel terapileri kullandıkları saptanmıştır. Yaşlı bireylerin yoga, biofeedback ve hipnoz yöntemlerini hiç kullanmadıkları belirlenmiştir. Solunum, gastrointestinal, üriner, kas-iskelet ve endokrin sistem sağlığına sahip yaşlıların %60-80 dini uygulamaları kullandıkları saptanmıştır. Yaşlıların en sıklıkla TAT yöntemlerini “fiziksel olarak rahatlattığını düşündükleri” için kullandığı saptanmıştır. Sonuç: Yaşlıların hemen hemen tamamının TAT yöntemlerini kullanmış ancak yöntemleri bilmeden kullanmıştır. En çok kullanılan TAT yöntemi bitkisel terapi olmuştur ve birçok sistem hastalığında yaşlılar en çok dini uygulamalara yönelmiştir.

Anahtar Kelime:

Konular: Temel Sağlık Hizmetleri Geriatri ve Gerontoloji Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri Hemşirelik Psikoloji

Complementary and alternative treatment methods among elderly individuals in living rural setting

Öz:

Objective: The study was designed to determine the conditions of use of complementary and alternative treatment methods of elderly individuals living in rural setting. Material and Methods: This research which was a descriptive type was performed in three Family Health Center in Izmir between 17 January 2011 - 31 March 2011. The study sample consisted of 60 years and over and 300 elderly individuals who can be contacted and agreed to participate on the date of the study. The research data prepared by the researchers were collected with the used form of Complementary and Alternative Treatment (CAM) methods therapies and the form of elderly individual. The data were determined by using with number, percentage and chi-square test. Results: Average age of patients evaluated in the study was 67.67±6.65 and 77% of them had chronic diseases. It was found that 69.7% of elderly individuals have known CAM methods, 98.3% of them have used CAM therapies, 70.7% of them used herbal therapies. It was determined that elderly individuals never used yoga, biofeedback, and hypnosis methods. It was determined that 60-80 % of elderly individuals with respiratory, gastrointestinal, urinary, musculo-skeletal, and endocrine system health have used religious practices. They also used oftenly 'thinking of physically relaxed' on CAM methods. Conclusions: Almost all elderly individuals used CAM methods, but without knowing the methods used. The most commonly used CAM method was herbal therapy and they focused on the most religious practices for many systemic diseases.

Anahtar Kelime:

Konular: Temel Sağlık Hizmetleri Geriatri ve Gerontoloji Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri Hemşirelik Psikoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Edirne T, Arica SG, Gucuk S,et al. Use of complementary and alternative medicines by a sample of Turkish women for infertly enhancement: A Descriptive Study. BMC Complementary and Alternative Medicine 2010; 10: 58.
2. Aydilek R, Bozkanat E. Bronşial astmada alternatif tedaviler. Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi 1997; 17: 362-364.
3. Turan N, Öztürk A, Kaya N. Hemşirelikte yeni bir sorumluluk alanı: Tamamlayıcı terapi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2010; 3: 93-98.
4. Cuellar N, Aycock T, Cahill B, Ford J. Complementary and Alternative Medicine(CAM) use by African American(AA) and Caucasian American(CA) older adults in a rural setting: a descriptive, comparative study. BMC Complementary and Alternative Medicine 2003; 3: 8.
5. Steurer Stey C, Russi EW, Steurer J. Complementary and alternative medicine in asthma-do they work? Swiss Med Wkly 2002; 132: 338-344.
6. Shenfield G, Lim E, Allen H. Survey of the use of complementary medicines and therapies in children with asthma. J Paediatr Child Health 2002; 38: 252-257.
7. Tokem Y. Astımlı hastalarda tamamlayıcı ve alternatif tedavi kullanımı. Tuberk Toraks 2006; 54: 189-196.
8. Araz A, Harlak H, Gülgün M. Sağlık davranışları ve alternatif tedavi kullanımı. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 2007; 6: 112-22.
9. Kanodia AK, Legedza AT, Davis RB, Eisenberg DM, Phillips RS. Perceived benefit of Complementary and Alternative Medicine(CAM) for back pain: a national survey. J Am Board Fam Med 2010; 23: 354-362.
10. Kav T. Use of complementary and alternative medicine: a survey in Turkish gastroenterology patients. BMC Complementary and Alternative Medicine 2009; 9: 41
11. Özdemir AA. Kronik böbrek hastalarında tamamlayıcı tıp uygulamaları. Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Anabilim Dalı, 2009.
12. Özçelik H, Fadıloğlun Ç. Kanser hastalarının tamamlayıcı ve alternatif tedavi kullanım nedenleri. Türk Onkoloji Dergisi, 2009; 24: 48-52.
13. Kav S, Hanoğlu Z, Algıer L.Türkiye’ de kanserli hastalarda tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerinin kullanımı. Uluslar arası Hematoloji-Onkoloji Dergisi, 2008; 18: 32-38.
14. Dedeli Ö, Karadakovan A.Yaşlı bireylerde ilaç kullanımı, tamamlayıcı ve alternatif tedavi uygulamalarının incelenmesi. Spatula DD 2011; 1: 23-32.
15. Durusoy Ç, Güleç AT, Durukan E, Bakar C. Dermatoloji polikliniğine başvuran akne vulgaris ve malesma hastalarında tamamlayıcı ve alternatif tıp kullanımı. Türk J Dermatol Dergisi, 2010; 4: 14-17.
16. Uğurluer G, Karahan A, Edirne T, Şahin HA. Ayaktan kemoterapi ünitesinde tedavi alan hastaların tamamlayıcı ve alternatif tıp uygulamalarına başvurma sıklığı ve nedenleri. Van Tıp Dergisi, 2007; 14: 68-73.
17. Akyürek S,Önal C,Kurtman C. Akciğer kanserli alternatif tedavi kullanımı. Türk Hematoloji-Onkoloji Dergisi, 2005; 15: 73-77.
18. Ediger D, Burgazlıoğlu ÖB, Ege E. Astım ve rinit hastalarında tamamlayıcı ve alternatif tedavi kullanımı. Astım Alerji İmmünoloji Dergisi 2008; 6: 61-65.
19. Erbaycu AE, Gülpek M,Tuksavul F,Uslu Ö, Güçlü SZ. Akciğer kanserinde tamamlayıcı çeşitli bitkisel ve diğer karışımların kullanımına sosyo-demografik ve tümöre bağlı faktörlerin etkisi (Akciğer Kanserinde Tamamlayıcı Tedavi Kullanımı). Tur Toraks Der 2010; 11: 117-120.
20. Ramset SD, Spencer AC, Topolski TD, Belza B, Patrick DL. Use of alternative therapies by older adults with osteoarthritis. Arthritis Care & Research 2001; 45: 222-227.
21. Şarışen Ö, Çalışkan D. Fitoterapi: Bitkilerle Tedaviye Dikkat Sted 2005; 14: 182-187.
22. Erdoğan Z, Oğuz S, Erol E. Kalp hastalarının tamamlayıcı tedavileri kullanma durumu. Spatula DD 2012; 2: 135-139.
23. Metcalfe A,Williams J,McChesney J, Patten SB, Jette N. Use of complementary and alternative medicine by those with a chronic disease and the general population –results of a national population based survey. BMC Comlementary and Alternative Medicine 2010; 10: 58.
24. King M, Pettigrew A. Complemantary and alternative therapy use by older adults in three ethnically diverse populations: A pilot study. Geriatric Nursing 2003; 25: 30- 37.
25. Dunn KS, Horgas AL. The prevalence of prayer as a spiritual self-care modality in elders. J Holist Nurs 2000; 18: 337-351.
26. Efe D, Kılıç Akça N, Kiper S, Aydın G, Gümüş K. Hipertansiyonu olan bireylerin kan basıncını düşürmeye yönelik kullandıkları destekleyici yöntemler. Spatula DD. 2012; 2: 207-212.

APA	SAĞKAL MİDİLLİ T, DEMİRAL S, ODABAŞ H, ALTUNOK E (2013). Kırsal kesimde yaşayan yaşlı bireylerin tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerini kullanma durumları. , 19 - 26.
Chicago	SAĞKAL MİDİLLİ TÜLAY,DEMİRAL Sibel,ODABAŞ Hatice,ALTUNOK Eda Kırsal kesimde yaşayan yaşlı bireylerin tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerini kullanma durumları. (2013): 19 - 26.
MLA	SAĞKAL MİDİLLİ TÜLAY,DEMİRAL Sibel,ODABAŞ Hatice,ALTUNOK Eda Kırsal kesimde yaşayan yaşlı bireylerin tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerini kullanma durumları. , 2013, ss.19 - 26.
AMA	SAĞKAL MİDİLLİ T,DEMİRAL S,ODABAŞ H,ALTUNOK E Kırsal kesimde yaşayan yaşlı bireylerin tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerini kullanma durumları. . 2013; 19 - 26.
Vancouver	SAĞKAL MİDİLLİ T,DEMİRAL S,ODABAŞ H,ALTUNOK E Kırsal kesimde yaşayan yaşlı bireylerin tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerini kullanma durumları. . 2013; 19 - 26.
IEEE	SAĞKAL MİDİLLİ T,DEMİRAL S,ODABAŞ H,ALTUNOK E "Kırsal kesimde yaşayan yaşlı bireylerin tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerini kullanma durumları." , ss.19 - 26, 2013.
ISNAD	SAĞKAL MİDİLLİ, TÜLAY vd. "Kırsal kesimde yaşayan yaşlı bireylerin tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerini kullanma durumları". (2013), 19-26.

APA	SAĞKAL MİDİLLİ T, DEMİRAL S, ODABAŞ H, ALTUNOK E (2013). Kırsal kesimde yaşayan yaşlı bireylerin tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerini kullanma durumları. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi, 27(1), 19 - 26.
Chicago	SAĞKAL MİDİLLİ TÜLAY,DEMİRAL Sibel,ODABAŞ Hatice,ALTUNOK Eda Kırsal kesimde yaşayan yaşlı bireylerin tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerini kullanma durumları. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi 27, no.1 (2013): 19 - 26.
MLA	SAĞKAL MİDİLLİ TÜLAY,DEMİRAL Sibel,ODABAŞ Hatice,ALTUNOK Eda Kırsal kesimde yaşayan yaşlı bireylerin tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerini kullanma durumları. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi, vol.27, no.1, 2013, ss.19 - 26.
AMA	SAĞKAL MİDİLLİ T,DEMİRAL S,ODABAŞ H,ALTUNOK E Kırsal kesimde yaşayan yaşlı bireylerin tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerini kullanma durumları. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi. 2013; 27(1): 19 - 26.
Vancouver	SAĞKAL MİDİLLİ T,DEMİRAL S,ODABAŞ H,ALTUNOK E Kırsal kesimde yaşayan yaşlı bireylerin tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerini kullanma durumları. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi. 2013; 27(1): 19 - 26.
IEEE	SAĞKAL MİDİLLİ T,DEMİRAL S,ODABAŞ H,ALTUNOK E "Kırsal kesimde yaşayan yaşlı bireylerin tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerini kullanma durumları." Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi, 27, ss.19 - 26, 2013.
ISNAD	SAĞKAL MİDİLLİ, TÜLAY vd. "Kırsal kesimde yaşayan yaşlı bireylerin tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerini kullanma durumları". Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi 27/1 (2013), 19-26.