Vahdet-i vücûd - panteizm karşılaştırması
Yıl: 2012 Cilt: 15 Sayı: 40 Sayfa Aralığı: 65 - 89 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Vahdet-i vücûd - panteizm karşılaştırması
Öz: Tanrı-âlem ilişkisi, Tanrı'nın âlemi ihtiva edip etmediği meselesi din felsefesinin önemli problemlerinden birisidir. Düşünce tarihini incelediğimizde, sonsuz varlık ile sonlu varlık arasında nasıl bir ilişki olduğu meselesinin birçok filozof tarafından değişik felsefi sistemlerle açıklanmaya çalışıldığını görürüz. Bu sistemlerden biri de varlığın özdeşliği ilkesi üzerine kurulu olan panteizmdir. Aynı şekilde İslam tasavvuf geleneğinde varlığın birliği esası üzerine kurulu olan vahdet-i vücûd doktrini de Allah-âlem ilişkisine getirilen açıklamalardan biridir. Bu iki doktrinin, aynı öğretiyi dile getiren iki sistem olup olmadığı meselesi tartışmalı bir konudur.
Anahtar Kelime: Konular:
A comparison of wahdat-i wujud and pantheism
Öz: The relationship between God and universe and the issue of whether God contains universe is one of the important problems of philosophy of religion. We see by various philosophers tried to explain the establishment of various philosophical systems how relationship between infinite being with a finite entity when we examine the history ofthought. One ofthese systems is pantheism, which is based on the principle of the identity of being. The same way in the Islamic Sufi tradition doctrine of the wahdat-i wujud, that unity of being founded on the basis is one of the explanations brought the God-universe relationship. These two doctrines is a controversial subject utterance the same doctrine whether the two systems.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
- • Aclûnî, İsmail b. Muhammed (1422). Keşfu'l-Hafa ve Müzîlü'l-İlbâs Amme'ştehera Mine'l-Ahâdîsi Alâ el-Sineti'n-Nâs. Beyrut: Dâru'l-Kütübi'l-İlmiyye.
- • Ahmed b. Hanbel (1415). Müsned. Kahire: Daru'l Haremeyn.
- • Afifî, Ebu'l-Alâ (1964). The Mystical Philosphy of Muhyiddin İbnu'l-Arabî. Lahor.
- • Afifî, Ebu'l-Alâ (2002a). Fusüsü'l Hikem Okumaları İçin Anahtar. Çev. Ekrem Demirli,
- İstanbul: İz Yay.
- • Afifî, Ebu'l-Alâ (2002b). "İbn Arabî'de A 'yân-ı Sâbite ". İbn Arabî Anısına Makaleler. Çev.
- Tahir Uluç, İstanbul: İnsan Yay.
- • Arıcan, M. Kazım (2004). Panteizm, Ateizm ve Pan-enteizm Bağlamında Spinoza'nın Tanrı Anlayışı. İstanbul: İz Yay.
- • Aydın, Mehmet (1999). Din Felsefesi. İzmir: İİFV Yay.
- • Balyani, Evhaduddin Abdullah b. Mesud (2003). Mutlak Birlik, Nefsini Bilen Rabbini Bilir. Çev. A.Vasfi Kurt, İstanbul: İnsan Yay.
- • Bayrakdar, Mehmet (1996). "Spinoza'nın 'Natura Naturans' ve 'Naturanaturata' Kavramlarının İslami Kökenleri". AÜİFDergisi XL: 291-299.
- • Chittick, William (1998). The Self-Disclosure of God, The Principles of ibn al-'Arabi's Cosmology. Albany: State University of New York Press.
- • Chittick, William (1999). Hayal Alemleri İbn Arabî Ve Dinlerin Çeşitliliği Meselesi. Çev.
- Mehmet Demirkaya, İstanbul: Kaknüs Yay.
- • Corbin, Henry (2000). İslam Felsefesi Tarihi. Çev. Ahmet Arslan, İstanbul: İletişim Yay.
- • Coşkun, İbrahim (2008). "Muhyiddin İbn Arabî'nin Felsefesinde 'Allah' Mefhumu". Tasavvuf XXI: 117-143.
- • Demirli, Ekrem (2005). Sadreddin Konevî'de Bilgi ve Varlık. İstanbul: İz Yay.
- • Erdem, Hüsamettin (1990). Bir Allah-Alem Münasebeti Olarak Panteizm ve Vahdet-i Vücûd. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.
- • Ertuğrul, İsmail Fenni (1997). Vahdet-i Vücûd ve İbn Arabî. Haz. Mustafa Kara, İstanbul: İnsan Yay.
- • Ertuğrul, İsmail Fenni(1928). Maddiyyûn Mezhebinin İzmihlâli. İstanbul: Orhaniye Matb.
- • Filiz, Şahin (1995). İslam Felsefesinde Mistik Bilginin Yeri. İstanbul: İnsan Yay.
- • Gazali (1964). Mişkâtü'l-Envâr. Nşr. Ebu'l Ala Afifi, Kahire.
- • Gazali(1989). Fusûsü 'l-Hikem. Tah. Ebu'l-Alâ Afîfî, Bağdat.
- • İbn Arabi, Muhyiddin (1991). Fena Risalesi. Çev. Mahmut Kanık, İstanbul.
- • İbn Arabi, (1994). el-Futûhâtu'l-Mekkiyye fî-Ma'rifeti'l-Esrâri'l-Mâlikiyye ve'l-
- Mulkiyye. Beyrut: Dâru Sâdır.
- • Mulkiyye. Beyrut(2008). El-Bulga Fi'l Hikmeh. Ter. Vahdettin İnce, Ed. Şükran Eser Gök-
- nar, İstanbul: Kitsan Yay.
- • İbn Teymiyye (1988). Vahdet-i Vücûd Risalesi. Çev. Heyet, İstanbul: Tevhid Yay.
- • İmam-ı Rabbani, Ahmed Fâruk-i Serhendî (2008). Mektubât Tercemesi. Terc. H.Hilmi Işık, İstanbul: Hakikat Kitabevi Yay.
- • Kam, M. Ferit (1994). Vahdet-i Vücûd. Sad. Ethem Cebelioğlu, Ankara: TDV.
- • Karadaş, Cağfer 2008. "Muhyiddin İbn Arabi'nin İtikâdı". Tasavvuf XXI: 67-94.
- • Kari, Aliyyu'l (1293). Risaletu fi Vahdet-il Vücûd. İstanbul.
- • Konevi, Sadreddin (2002). Vahdet-i Vücûd ve Esasları. Çev. Ekrem Demirli, İstanbul.
- • Konevi, Sadreddin(2004). Miftâhu'l-Gayb. Çev. Ekrem Demirli, İstanbul: İz Yay.
- • Konuk, Ahmet Avni (1987). Fusus'l-Hikem Tercüme ve Şerhi. Haz. Mustafa Tahralı ve Selçuk Eraydın, İstanbul.
- • Kurt, Ali Vasfi (2009). "İbn Arabî'de Hayâl ve Vücûd Paradoksu Özelinde El-Futûhâtu'l-Mekkiyye İle Fusûsu'l-Hikem'in Karşılaştırılması". Tasavvuf XXIII: 511542.
- • Mevlana Celaleddin-i Rumî (1953). Mesnevi. Terc. Veled İzbulak, İstanbul.
- • Magee, Bryan (2000). Felsefenin Öyküsü. Çev. B.Sina Şener, Ankara: Dost Kitapevi Yay.
- • Massignon, Louis (2006). Hallacı Mansur 'un Çilesi: İslam'ın Mistik Çilesi. Çev. İsmet Birkan, İstanbul: Ardıç Yay.
- • Mustafa Sabri Efendi (1950). Mevkıfu 'l-Akl ve 'l-İlim ve 'l-Alem min Rabbi 'l-Alemin ve İbâdihi 'l-Mürselîn. Daru'l-İhya.
- • Muslu, Ramazan (2009). "Vahdet-i Vücûd Üzerine Yazılmış Bir Risale: Erbilî'nin Mir'âtü'ş-Şühûd Fî-Beyâni Vahdeti'l-Vücûd'u". Tasavvuf XXIII: 303-323.
- • Sevim, Seyfullah (1997). İslam Düşüncesinde Marifet ve İbn Arabi. İstanbul: İnsan Yay.
- • Spinoza (1965). Etika. Çev. H.Ziya Ülken, İstanbul.
- • Taberanî (1415). el-Mu'cemu'l-Evsat. Kahire: Daru'l Haremeyn.
- • Taftazani, Saduddin (1294). Risaletu fi Vahdet-il Vücûd. İstanbul.
- • Tahralı, Mustafa (1987). Fususu'l-Hikem Tercüme ve Şerhi. Dergah Yay., İstanbul.
- • Tosun, Necdet (2009). "İmamı Rabbanî'ye göre Vahdeti Vücûd ve Vahdeti Şuhûd". Tasavvuf XXIII: 181-192.
- • Uluç, Tahir (2006). "İbn Arabî'de Mistik Sembolizm". Tasavvuf, XIV: 151-190.
- • Uludağ, Süleyman (1996). Tasavvuf Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Marifet Yay.
- • Uludağ, Süleyman(1995). İbn Arabî. Ankara: TDV Yay.
- • Uludağ, Süleyman(2009). "Ferîd Kâm ve Vahdeti Vücûd Adlı Eseri". Tasavvuf XXIII: 25-35.
- • Ülken, H.Ziya (1998a). Eski Yunan'dan Çağdaş Düşünceye Doğru İslam Felsefesi Kaynakları ve Etkileri. İstanbul: Ülken Yay.
- • Ülken, H.Ziya (1998b). İslam Felsefesi. İstanbul: Ülken Yay.
| APA | TANRIVERDI H (2012). Vahdet-i vücûd - panteizm karşılaştırması. , 65 - 89. |
| Chicago | TANRIVERDI HASAN Vahdet-i vücûd - panteizm karşılaştırması. (2012): 65 - 89. |
| MLA | TANRIVERDI HASAN Vahdet-i vücûd - panteizm karşılaştırması. , 2012, ss.65 - 89. |
| AMA | TANRIVERDI H Vahdet-i vücûd - panteizm karşılaştırması. . 2012; 65 - 89. |
| Vancouver | TANRIVERDI H Vahdet-i vücûd - panteizm karşılaştırması. . 2012; 65 - 89. |
| IEEE | TANRIVERDI H "Vahdet-i vücûd - panteizm karşılaştırması." , ss.65 - 89, 2012. |
| ISNAD | TANRIVERDI, HASAN. "Vahdet-i vücûd - panteizm karşılaştırması". (2012), 65-89. |
| APA | TANRIVERDI H (2012). Vahdet-i vücûd - panteizm karşılaştırması. DİNİ ARAŞTIRMALAR, 15(40), 65 - 89. |
| Chicago | TANRIVERDI HASAN Vahdet-i vücûd - panteizm karşılaştırması. DİNİ ARAŞTIRMALAR 15, no.40 (2012): 65 - 89. |
| MLA | TANRIVERDI HASAN Vahdet-i vücûd - panteizm karşılaştırması. DİNİ ARAŞTIRMALAR, vol.15, no.40, 2012, ss.65 - 89. |
| AMA | TANRIVERDI H Vahdet-i vücûd - panteizm karşılaştırması. DİNİ ARAŞTIRMALAR. 2012; 15(40): 65 - 89. |
| Vancouver | TANRIVERDI H Vahdet-i vücûd - panteizm karşılaştırması. DİNİ ARAŞTIRMALAR. 2012; 15(40): 65 - 89. |
| IEEE | TANRIVERDI H "Vahdet-i vücûd - panteizm karşılaştırması." DİNİ ARAŞTIRMALAR, 15, ss.65 - 89, 2012. |
| ISNAD | TANRIVERDI, HASAN. "Vahdet-i vücûd - panteizm karşılaştırması". DİNİ ARAŞTIRMALAR 15/40 (2012), 65-89. |
