Önemli bir kız çocuk ve kadın sorunu: Çocuk evlilikler

Kucuk Bicer, Burcu; ÖZCEBE, Lütfiye Hilal

Önemli bir kız çocuk ve kadın sorunu: Çocuk evlilikler

Lütfiye Hilal ÖZCEBE, (Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

BURCU KÜÇÜK BİÇER (Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Türk Pediatri Arşivi

7 2

Yıl: 2013 Cilt: 48 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 86 - 93 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Önemli bir kız çocuk ve kadın sorunu: Çocuk evlilikler

Öz:

Bu çalışmada ülkemizde gerçekleştirilen erken ve zorla evliliklerin sebep ve sonuçlarını tartışmak, uluslararası ve ulusal alanda erken ve zorla evliliklerin yerini incelemek, erken yaşta evliliklerin görülme sıklıklarına dair durumu gözden geçirmek amaçlanmaktadır. Halk sağlığı bakış açısıyla önlemeye ilişkin önerileri tartışmaktır. Çalışmada erken evlilikler konusunda yayınlanmış bilimsel literatür taranmış, ulusal ve uluslar arası raporlar ve durumlar incelenmiştir. Erken evlilikler ile ilişkili uygulamalar, konuyla ilgili yakın tarihli araştırmalar değerlendirilmiş, bulgu ve sonuçları derlenmiş, bu kapsamda edinilen güncel bilgiler doğrultusunda erken evliliklerin etkileri değerlendirilmiş, çocuk/kadın sağlığının korunması ve geliştirilmesine yönelik bazı öneriler geliştirilmiştir. Literatürde erken evliliklerin olumsuz sağlık etkileri konusunda birçok çalışma bulunmaktadır. Araştırma sonuçlarına göre Türkiye’de çocuk evlilik yüzdesinin %30 ile %35 arasında seyrettiği, ancak bu sıklıkların bölgelere, yerel sosyal ve kültürel örüntüye göre farklılaştığını göstermektedir. Evlenen kız çocuğun ruhsal ve bedensel gelişmeleri olumsuz etkilenmektedir. Çocukluk hakları ellerinden alınan çocukların yaşamlarının ileriki dönemleri de olumsuz olarak etkilemektedir. Yapılan yasaların farklı yorumlanması yasal olarak kesin yorum yapabilmeyi güçleştirmekte ve evliliklerin yapılmasını kabul eden görüşlerin devamına neden olmaktadır. Erken evlilikler toplumda önemli çocuk ve kadın sorunlarından biridir. Sebebi ne olursa olsun erken evliliklerin yapılmasının önlenmesi ve bu konuda yaşanan çelişkilerin giderilmesi, konu üzerinde farkındalığın arttırılması ve devletin izlemlerini yapması halk sağlığı açısından sağlanmalıdır.

Anahtar Kelime:

Konular: Sosyal Çalışma Temel Sağlık Hizmetleri Sosyoloji Aile Çalışmaları

An important female child and woman problem: Child marriages

Öz:

The aim of this study is to define the reasons of early and forced marriages in our country, determine the place of early marriage in national and international legislations and find the frequency of the situation. Also discuss the prevention interventions with public health view. In the study, the scientific literature on early marriages were reviewed, in conjunction with reports, regulations and practices global and country level. From this evidence-based recommendations on child/woman health promotion were developed from the perspective of public health. In the literature, there are numerous studies on health effects of early marriages. Early marriages frequencies were between 30% and 35% in Turkey, however there is a difference according to regions, local social and cultural structure. Psikolojik and sensual development adversely affected when married at early ages. The children whose rights are taken will be negatively effected in their adulthood. The different interpretation at legislations in Turkey makes difficulties at commitments on early marriages and gives place to opinions which accepts early marriages. Early marriages are important child and woman problem in our society. Preventing of early marriages for whatever the reason is, solving social contradictions, raising awareness on the issue and governmental further proceeding on early marriages are necessary from the point of public health.

Anahtar Kelime:

Konular: Sosyal Çalışma Temel Sağlık Hizmetleri Sosyoloji Aile Çalışmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık

1. Çocuk haklarına dair sözleşme. Birleşmiş milletler genel kurulu 20 Kasım1989.
2. T.C. Türkiye üreme sağlığı programı gençlik danışmanlık ve sağlık hizmet merkezleri Csüs eğitimi modülü katılımcı rehberi, Ankara 2007:109.
3. Dünya Sağlık Örgütü, Child maltreatment Fact sheet. N°150. 2010.
4. ECPAT, “Çocuklara yönelik ticari cinsel sömürü hakkında sorular ve cevaplar”, 2007.
5. Dalyan MG. XIX. yüzyıl nasturilerinde evlilik ve düğün. 2011; 6: 661-73.
6. Work BR. The impact of harmful traditional practices on the girl child. Elimination of all forms of discrimination and violence against the girl child, UNICEF innocent research center expert group meeting, Florence,Italy 2006: 25-8.
7. Oral R, Can D, Kaplan S, et al. Child abuse in Turkey: an experience in overcoming denial and a description of 50 cases. Child Abuse Negl 2001; 25(2): 279-90.
8. Arthur HG. Physical abuse of children. In: Wiener JM, (ed). Texbook of child adolescent psychiatry. 2 ed. Washington: American Psychiatry Pres, 1997: 687-98.
9. Walrath C, Ybarra M, Holden EW, Liao Q, Santiago R, Leaf P. Children with reported histories of sexual abuse: utilizing multiple perspectives to understand clinical and psychosocial profiles. Child Abuse Negl 2003; 27(5): 509-24.
10. Taner Y, Gökler B. Çocuk istismarı ve ihmali: psikiyatrik yönleri. Hacettepe Tıp Dergisi 2004; 35: 82-6.
11. Birleşmiş Milletler İktisadi ve Toplumsal İşler Birimi. World marriage patterns, 2000 united nations, population division, department of economic and social affairs, www.un.org/esa/population/ publications/worldmarriage/worldmarriagepatterns2000.
12. Çakmak D. “Türkiye’de Çocuk Gelinler”. Birinci hukukun gençleri sempozyumu hukuk devletinde kişisel güvenlik, bildiri tam metinler e-kitabı. Ankara: Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, 2009: 20-1.
13. Khabir A. Pregnancy complications kill 70 000 teenagers a year. The Lancet 2004; 363: 1616.
14. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, “ Türkiye nüfus ve sağlık araştırması”. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana ve Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ve TÜBİTAK, 2008.
15. Özcebe H, Ünalan T, Türkyılmaz S, Coşkun Y. “Türkiye Gençlerde Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Araştırması”. Ankara, 2007.
16. TÜİK2. 2008. “Demografik İstatistikler. http://www.tuik.gov.tr/ PreTablo.do?tb_id=37&ust_id=11. Erişim tarihi: 10.04.2012.
17. Saka G, Ertem M, İçlin E. Diyarbakır doğum evi hastanesinde doğum yapan gebelerde risk faktörleri: ön çalışma. Perinataloji Dergisi 2001; 9(2): 110-5.
18. Ertem M, Saka G, Ceylan A, Acemoğlu H. Diyarbakırda erken yaş evlilikleri. T.C. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Eğitim - Kültür ve Araştırma Dergisi 2005; 2: 115-20.
19. Ertem M, Saka G, Ceylan A, Değer V, Çiftçi S. The factors associated with adolescent marriages and outcomes of adolescent pregnancies in Mardin Turkey. J Comp Fam Stud 2008; 39(2): 229-39.
20. Aile Yapısı Araştırması. Türkstat/ Başbakanlık Aile ve Toplumsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, 2006.
21. Türkiye’de Aile Yapısı Araştırması. Ankara: T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı - Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü, 2011.
22. WHO, “The Health of Young People: A Challenge And A Promise”, Geneva, 1993. WHO, “A Picture of Health”, WHO/FHE/ ADH/95.14, UNICEF and WHO Geneva, 1995.
23. Naana Otoo-Oyorteya, Sonita Pobib. Early marriage and poverty: exploring links and key policy issues. Gender & Development 2003; 11(2): 42-51.
24. Christiansen CS, Gibbs S, Chandra-Mouli V. Preventing early pregnancy and pregnancy-related mortality and morbidity in adolescents in developing countries: the place of interventions in the prepregnancy period. J Pregnancy 2013; 2013: 257546.
25. WHO, Adolescent Pregnancy. Unmet needs, undone deeds. A review of the literature and programmes, WHO, Geneva, Switzerland, 2007.
26. WHO, Position paper on mainstreaming adolescent pregnancy to make pregnancy safer, WHO, Geneva, Switzerland, 2010.
27. TBMM Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonunun 13/05/2009 erken yaşta evlilikler hakkında inceleme yapılmasına dair raporu:13-17, erken yaşta evlilikler hakkında inceleme yapılmasına dair TBMM raporu. Can M, Öncül S, Deşdemir A, (yazarlar). Strateji Geliştirme Başkanlığı, 2012.
28. Scholl TO, Hediger ML, Belsky DH. Prenatal care and maternal health during adolescent pregnancy: a review and meta-analysis. J Adolesc Health 1994; 15(6): 444–56.
29. Hillis SD, Anda RF Dube SR, Felitti VJ, Marchbanks PA, Marks, JS. The association between adverse childhood experiences and adolescent pregnancy, long-term psychosocial consequences, and fetal death. Pediatrics 2004; 113(2): 320-7.
30. Clark S, Bruce J, Dude A. Protecting young women from HIV/ AIDS: the case against child and adolescent marriage. Int Fam Plan Perspect 2006; 32(2): 79-88.
31. UNICEF Türkiye’de Çocukların Durumu Raporu 2011. http://, panel.unicef.org.tr/vera/app/var/files/s/i/sitan-tur.pdf.
32. Çocuk Evliliği ve Hukuk, UNICEF New York, 2008: 36.,
33. Elvan A. “Türkiye’de erken evlilik ve çocuk gelinler sorunu” USAK Sosyal Araştırmalar Merkezi. Açık erişimli: www.usak.org.tr./ makale.asp?id-1072. Erişim tarihi: 13.06.2012. 2010.
34. Uçan Süpürge. Erken evlilikler politika notu. Ankara: Uçan Süpürge, 2011.
35. TUİK, Demografik İstatistikler. http://rapor.tuik.gov.tr/reports/ rwservlet?adnksdb2&ENVID=adnksdb2Env&report=wa_turkiye_ cinsiyet_yasgrp_egitim_top.RDF&p_xkod=okuryazar_kod&p_ yil=2011&p_dil=1&desformat=html. Erişim tarihi: 12.6.2012.
36. Tezcan S, Coşkun Y. “Türkiye’de 20.yy son çeyreğinde kadınlarda ilk evlenme yaşı değişimi ve günümüz evlilik özellikleri” Nüfusbilim Dergisi, 2004. Açık erişimli: www.hips.hacettepe.edu.tr/nbd_ cilt26/tezcan_coskun.pdf Erişim tarihi: 10.06.2012.
37. Dünya Kalkınma Raporu 2012. Toplumsal cinsiyet eşitliği ve kalkınma. Dünya Bankası, Washington DC 201220433.
38. Arıkan G. ”Kırsal kesimde kadın olmak” Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 1998: 5; 2. Açık erişimli: http://www. edebiyatdergisi.hacettepe.edu.tr/198852GulayArikan.pdf Erişim tarihi: 15.6.2012.
39. Kahraman SD. Kadınların toplumsal cinsiyet eşitsizliğine yönelik görüşlerinin belirlenmesi DEUHYO ED 2010; 3 : 30-5.
40. Sosyo-kültürel değişme sürecinde Türk ailesi. T.C aile araştırması. Ankara, 1992.
41. Civelek Y, Koç İ. Türkiye’de ‘imam nikahı’. 2005, http://www.hips. hacettepe.edu.tr/nbd_cilt26/tezcan_coskun.pdf, Erişim tarihi: 12.06.2012.
42. Ehliyetin koşulları, Türk Medenî Kanunu Madde 124, Kanun No. 4721 kabul tarihi: 22.11.2001
43. Çocukların Cinsel İstismarı. Türk Ceza Kanunu, yürütme tarihi: 01.06.2005, kanun No: 5237, kabul tarihi : 26.09.2004, R.G. Tarihi: 12.10.2004, R.G. No:25611.
44. Çocuk Koruma Kanunu. Kanun numarası: 5395 kabul tarihi: 3/7/2005. Resmî gazete: 15.7.2005/25876. 3. Madde.
45. Birleşmiş Milletler kadına karşı her türlü ayrımcılığın önlenmesi sözleşmesi Türkiye yürütme kurulu’na sunulmak üzere kadının insan hakları-Yeni Çözümler Derneği tarafından hazırlanan ve Türk Ceza Kanunu Kadın Platformu tarafından desteklenen “Türkiye Gölge Raporu”. 2004.
46. Özcebe H. Çocuk sağlığına giriş. İçinde: Güler Ç, Alın L, (yazarlar). Halk sağlığı temel bilgiler. Hacettepe Üniversitesi, Ankara: 370-5.
47. Çocuk haklarına dair sözleşme. 20 Kasım 1989.
48. Paul M. Rights. Arch Dis Child 2007; 92(8): 720-5.
49. Goldhagen J. Children’s Rights and the United Nations Convention on the Rights of the Child. Pediatrics 2003; 112(3): 742-5.
50. Özcebe H. Okullarda sağlık hakkı. Eğitimde hakkı ve eğitimde haklar-uluslararası insan hakları belgeleri ışığında ulusal mevzuatın değerlendirilmesi. İstanbul: Yelken Basım, 2009: 215- 88.
51. Svanemyr J, Chandra-Mouli V, Christiansen CS, Mbizvo M. Preventing child marriages: first international day of the girl child “my life, my right, end child marriage.” Reprod Health 2012 : 20; 9: 31.
52. Lancet. Author manuscript; available in PMC 2010 May 30. Published in final edited form as:Lancet 2009; 373(9678): 1883-9.
53. T.C. Sağlık Bakanlığı, Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu Türkiye Üreme Sağlığı Programı. Gençlik danışma ve hizmet merkezleri cinsel sağlık üreme sağlığı eğitimi modülü, ulusal danışman Prof.Dr.Hilal Özcebe ve Uluslararası Danışman Anke van Dam, Temmuz 2005.

APA	ÖZCEBE L, Kucuk Bicer B (2013). Önemli bir kız çocuk ve kadın sorunu: Çocuk evlilikler. , 86 - 93.
Chicago	ÖZCEBE Lütfiye Hilal,Kucuk Bicer Burcu Önemli bir kız çocuk ve kadın sorunu: Çocuk evlilikler. (2013): 86 - 93.
MLA	ÖZCEBE Lütfiye Hilal,Kucuk Bicer Burcu Önemli bir kız çocuk ve kadın sorunu: Çocuk evlilikler. , 2013, ss.86 - 93.
AMA	ÖZCEBE L,Kucuk Bicer B Önemli bir kız çocuk ve kadın sorunu: Çocuk evlilikler. . 2013; 86 - 93.
Vancouver	ÖZCEBE L,Kucuk Bicer B Önemli bir kız çocuk ve kadın sorunu: Çocuk evlilikler. . 2013; 86 - 93.
IEEE	ÖZCEBE L,Kucuk Bicer B "Önemli bir kız çocuk ve kadın sorunu: Çocuk evlilikler." , ss.86 - 93, 2013.
ISNAD	ÖZCEBE, Lütfiye Hilal - Kucuk Bicer, Burcu. "Önemli bir kız çocuk ve kadın sorunu: Çocuk evlilikler". (2013), 86-93.

APA	ÖZCEBE L, Kucuk Bicer B (2013). Önemli bir kız çocuk ve kadın sorunu: Çocuk evlilikler. Türk Pediatri Arşivi, 48(2), 86 - 93.
Chicago	ÖZCEBE Lütfiye Hilal,Kucuk Bicer Burcu Önemli bir kız çocuk ve kadın sorunu: Çocuk evlilikler. Türk Pediatri Arşivi 48, no.2 (2013): 86 - 93.
MLA	ÖZCEBE Lütfiye Hilal,Kucuk Bicer Burcu Önemli bir kız çocuk ve kadın sorunu: Çocuk evlilikler. Türk Pediatri Arşivi, vol.48, no.2, 2013, ss.86 - 93.
AMA	ÖZCEBE L,Kucuk Bicer B Önemli bir kız çocuk ve kadın sorunu: Çocuk evlilikler. Türk Pediatri Arşivi. 2013; 48(2): 86 - 93.
Vancouver	ÖZCEBE L,Kucuk Bicer B Önemli bir kız çocuk ve kadın sorunu: Çocuk evlilikler. Türk Pediatri Arşivi. 2013; 48(2): 86 - 93.
IEEE	ÖZCEBE L,Kucuk Bicer B "Önemli bir kız çocuk ve kadın sorunu: Çocuk evlilikler." Türk Pediatri Arşivi, 48, ss.86 - 93, 2013.
ISNAD	ÖZCEBE, Lütfiye Hilal - Kucuk Bicer, Burcu. "Önemli bir kız çocuk ve kadın sorunu: Çocuk evlilikler". Türk Pediatri Arşivi 48/2 (2013), 86-93.