Zihin engelli çocukların annelerinde sosyal beceri dereceleme sistemi ebeveyn formu’nun psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesi

İlknur TEKİNARSLAN ÇİFCİ, (Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Özel Eğitim Bölümü, Bolu, Türkiye)
Pınar Elif SAZAK, (Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Özel Eğitim Bölümü, Bolu, Türkiye)
Bülbin SUCUOĞLU (Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, Özel Eğitim Bölümü, Ankara, Türkiye)
Eğitim ve Bilim
11 3
Yıl: 2013 Cilt: 38 Sayı: 170 Sayfa Aralığı: 135 - 149 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Zihin engelli çocukların annelerinde sosyal beceri dereceleme sistemi ebeveyn formu’nun psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesi

Öz:
Bu çalışmada, Gresham ve Elliott (1990) tarafından geliştirilen “Sosyal Beceri Derecelendirme Sistemi (SBDS), 6-12 yaş grubu Ebeveyn Formu” Türkçeye uyarlanmıştır. Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları 6-12 yaşları arasında zihin engelli çocuğu olan 562 anneden toplanan veriler üzerinden yapılmıştır. Araştırmada açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi çalışmaları yapılmış; madde-toplam korelasyonları, formda yer alan Sosyal Beceri ve Problem Davranışlar alt ölçekleri arasındaki korelasyonlar ile Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayıları hesaplanmıştır. Çalışmanın sonucunda SBDS Ebeveyn Formu Sosyal Beceri Ölçeği’nin dört alt faktörden, Problem Davranış Ölçeği’nin ise üç alt faktörden oluştuğu, bu faktör yapısının Gresham ve Elliott (1990) tarafından yapılan faktör analizi sonuçlarıyla tutarlılık gösterdiği belirlenmiştir. Bulgular, SBDS Ebeveyn Formu’nun geçerli ve güvenilir bir araç olarak kullanılabileceğini ortaya koymuştur.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

The evaluation of psychometric properties of parent form of social skills rating system (turkish form) based on the mothers of children with mental retardation

Öz:
In this study, the Social Skills Rating Scale of SSRS-Parent Form for 6 to 12 years old, developed by Gresham and Elliott (1990), were adapted to Turkish, and validity and reliability studies were conducted based on the data obtained from 562 mothers who have children with mental retardation. An exploratory and confirmatory factor analysis were applied, and in addition, item-total correlations and the Cronbach’s alpha internal consistency coefficients were calculated. The findings indicated that factor structures of the Social Skills Scale and Problem Behavior Scale included by the SSRS were consistent with the results of factor analysis conducted by Gresham and Elliott (1990). The findings reveal that SSRS-Parent Form is a valid and reliable instrument to be used by parents.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Albertus, C., Birkinbine, J., Lyon, M. A. & Naibi, A. (1996). A validity study of the social skills rating system-teacher version with disabled and nondisabled preschool children, Perceptual and Motor Skills, 83, 307-316.
  • Baydık, B. ve Bakkaloğlu, H. (2009). Alt Sosyoekonomik Düzeydeki Özel Gereksinimli Olan ve Olmayan İlköğretim Öğrencilerinin Sosyometrik Statülerini Yordayan Değişkenler.
  • Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri (KUYEB), 9(2), 402-447.
  • Bellini, S. (2004). Social skills deficits and anxiety in high functioning adolescents with autism spectrum disorders. Focus on Autism and Other Developmental Disabilities, 19(2), 78-86.
  • Bramlett, R. K., Smith, B. L. & Edmonds, J. (2006). A comprasion of nonreferred, learning- disabled, and mildly mentally retarded students utilizing the Social Skills Rating Systems. Psychology in the Schools, 31(1), 13-19.
  • Bülbül, N. E. (2008). “4 Yaş Çocuklarının Sosyal Becerilerinin Bazı Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi”. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara. Pegem.
  • Çifci Tekinarslan, İ., Sazak Pınar, E. ve Sucuoğlu, B. (2010). Zihin Engelli Öğrencilerin Sosyal Becerilerinin Ebeveynleri ve Öğretmenleri Tarafından Değerlendirilmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri tarafından destekli 2008.02.07.273 numaralı proje.
  • Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve LISREL Uygulamaları (Birinci baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
  • Demeray, M. K., Ruffalo, S. L., Carlson, J. & Busse, R. T. (1995). Social skills assessment: A comparative evaluation of six published rating scales. School Psychology Review, 24(4), 648-671.
  • Diperna, J. & Volpe, R. J. (2005). Self report on the socail skills taring system analysis of reliabilty and validty for on elementary sample. Psychology in the Scholls, 42 ( 4), 345-354.
  • Elibol-Gültekin, S. (2008). “5 Yaş Çocuklarının Sosyal Becerilerinin Bazı Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi.” Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Elliott, S. N., Malecki, C. K. & Demaray, M. K. (2001). The relationship among social skills, social support, and academic competence of elementary and middle school students.Exceptionality, 9, 19-32.
  • Fagan, J. & Fantuzzo, J. W. (1999). Multirater congruence on the SSRS: Mother, father and teacher assessment of urban Head Start children’s social competencies. Early Childhood Research Quartely, 14(2), 229-242.
  • Fantuzzo, J., Manz, P. & McDermott, P. (1998). Preschool version of the social skills rating system: An empirical analysis of its use with low-income children. Journal of School Psychology, 36, 199-214.
  • Fujiki, M., Brinton, B. & Todd, C. M. (1996). Social skills of children with specific language impairment. Language, Speech, and hearing Services in Schools, 27,195-202.
  • Glover -Gagnon, S. G., Nagle, R. J. & Nickerson, A. B. (2007). Parent –teacher convergence: Ratings of peer interactive play and social emotional development of preschool children at risk. Journal of Early Intervention. 29 (3), 228-242.
  • Gresham, F. M. & Elliott, S. N. (1990). Social Skills Rating System. Circle Pines, MN: American Guidance Service.
  • Gresham, F. M., Sugai, G. & Horner, R.H. (2001). Interpreting outcomes of social skills training for students with high-incidence disabilities. Exceptional Children, 67, 331-344
  • Gresham, F. M., Elliot, S. N. & Black, F.(1987). Teacher rated social skills of mainstreamed mildy handicapped and nonhandicapped children. School Psychology Review, 16, 78-88.
  • Horn, M. L. V., Atkins- Bwnett, S., Karlin, E., Ramey, S. L., & Synder, S. (2007). Parent ratings of children’s social skills: Longitudinal psychometric analyses of the Social Skills Rating System. School Psychology Quartely, 22(2), 162-199.
  • Jamyang-Tshering, J. (2004). Social competence in preschoolers: An evaluation of the psychometric properties of the preschool Social Skills Rating System (SSRS). ETD Collection for Pace University. PaperAAI3134075. http://digitalcommons.pace.edu/dissertations/AAI3134075
  • Kalaycı, Ş. (2005). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
  • Kaner, S. (2009). Zihin Engelli Çocukların Duygusal ve Davranışsal Problemlerinin Değerlendirilmesinde Anne-Baba ve Öğretmen Tutarlılığı. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42 (2), 239-263.
  • Konning, C. & Magill-Evans, J. (2001). Social and language skills in adolescents boys with Asperger Syndrome. Autism, 5, 23-36.
  • Lyon, M. A., Albertus, C., Birkinbine, J. & Naibi, J. (1996). A validity study of the social skills rating system-teacher version with disabled and nondisabled preschool children. Perceptual and Motor Skills, 83(1), 307-316.
  • Macintosh, K. & Dissanayake, C. (2006). Social skills and problem behaviours in school aged children with high-functioning autism and Asperger’s disorder. Journal of Autism and Other Developmental Disorders, 36, 1065-1076.
  • Manz, P. H., Fantuzzo, J. W. & McDermott, P. A. (1999). The parent version of the preschool social skills rating scale: An analysisi of its use with low-income, ethnic minority children. School Psycology Review, 28 (3), 493-504.
  • Mercer, C. D. & Mercer, A. R. (2005). Teaching students with learning problems (7th ed.). Upper Saddle River, NJ: Pearson/Merrill Prentice-Hall.
  • Merrell, K. W. (2001). Assessment of children’s social skills: Recent developments, best practices, and new directions. Exceptionality, 9(1&2), 3–18.
  • Ogden, T. (2003). The validity of teacher ratings of adolescents’ social skills. Scandinavian Journal of Educational Research, 47(1), 63-76.
  • Özgüven, İ. E. (2007). Psikolojik Testler. Ankara: PDREM Yayınları.
  • Pedersen, J. A., Worrell, F. C. & French, J. L. (2001). Reliability of the social skills rating system with rural appalachian children from families with low incomes. Journal of Psychoeducational Assessment, 19, 45-53.
  • Shahim, S. (2001). Reliability of the social skills rating system ın a group of Iranıan children. Psychological Reports, 89, 566-570.
  • Silver, C. H., Elder, W. G. & DeBolt, A. J. (1999). Social skills self-appraisal of children with arithmetic disabilities. Developmental Neuropsychology, 16(1), 117-127.
  • Stinnett, T. A., Oehler-Stinnett, J. & Stout, L. J. (1989). Ability of social skills rating systems-teacher version to discriminate behavior disorded, emotionally disturbed and nonhandicapped students. School Psychology Review, 18(4), 526-535.
  • Sucuoğlu, B. ve Özokçu, O. (2005). Kaynaştırma Öğrencilerinin Sosyal Becerilerinin Değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 6 (1), 41-57.
  • Sümer, N. (2000). Yapısal Eşitlik Modelleri: Temel Kavramlar ve Örnek Uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3 (6), 49-74.
  • Şahin, R. (2006). The effect of parent education on third grade children’s social skills. Yayınlanmamış doktora tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Tan, T. X. (2009). School-age adopted Chinese girls’ behavioral adjustment, academic performance, and social skills: Longitudinal results. American Journal of Orthopsychiatry, 79(2), 244-251.
  • Tavşancıl, E. ve Keser, H. (2002). İnternet Kullanımına Yönelik Likert Tipi Bir Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi, Eğitim Bilimleri Dergisi,1 (1), 79-100.
  • Tse, E., Hamiwka, L., Sherman, E.M.S. & Wirrell, E. (2007). Social skills problems in children with epilepsy: Prevalence, nature and predictors. Epilepsy & Bahavior, 11(4), 499-505.
  • Van der Oord, S., Van der Meulen, E, Prins, P. J. M., Oosterlaan, J., Buitelaar, J. K. & Emmelkamp, P. M. G. (2005). A psychometric evaluation of the socail skills rating system in children with attention deficit hyperactivity disorder. Behaviour Research and Therapy. 43 (6), 733- 746.
  • Walker, H. M., Colvin, G. & Ramsey, E. (1995). Antisocial behavior in school: Strategies and best practices. Pacific Grove, CA: Brooks/Cole Publishing Company.
  • Warger, C. L. & Rutherford, R. (1996). “Social skills instruction: A collaborative approach”. Washington: Foundation for Exceptional Innovations.
  • Whiteside, S. P., McCarthy, D. M. & Miller, J. D. (2007). An examination of the factor structere of the Social Skills Rating System Parent Elementary Form. Assessment, 14(3), 246-254.
  • Zirpoli, T. J. & Melloy, J. K.(1997). Behavior management: Application for teachers and parents. (2nd ed.). New Jersey: Prentice Hall
APA TEKİNARSLAN ÇİFCİ İ, SAZAK P, Sucuoğlu N (2013). Zihin engelli çocukların annelerinde sosyal beceri dereceleme sistemi ebeveyn formu’nun psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesi. , 135 - 149.
Chicago TEKİNARSLAN ÇİFCİ İlknur,SAZAK Pınar Elif,Sucuoğlu Nimet Bulbin Zihin engelli çocukların annelerinde sosyal beceri dereceleme sistemi ebeveyn formu’nun psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesi. (2013): 135 - 149.
MLA TEKİNARSLAN ÇİFCİ İlknur,SAZAK Pınar Elif,Sucuoğlu Nimet Bulbin Zihin engelli çocukların annelerinde sosyal beceri dereceleme sistemi ebeveyn formu’nun psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesi. , 2013, ss.135 - 149.
AMA TEKİNARSLAN ÇİFCİ İ,SAZAK P,Sucuoğlu N Zihin engelli çocukların annelerinde sosyal beceri dereceleme sistemi ebeveyn formu’nun psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesi. . 2013; 135 - 149.
Vancouver TEKİNARSLAN ÇİFCİ İ,SAZAK P,Sucuoğlu N Zihin engelli çocukların annelerinde sosyal beceri dereceleme sistemi ebeveyn formu’nun psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesi. . 2013; 135 - 149.
IEEE TEKİNARSLAN ÇİFCİ İ,SAZAK P,Sucuoğlu N "Zihin engelli çocukların annelerinde sosyal beceri dereceleme sistemi ebeveyn formu’nun psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesi." , ss.135 - 149, 2013.
ISNAD TEKİNARSLAN ÇİFCİ, İlknur vd. "Zihin engelli çocukların annelerinde sosyal beceri dereceleme sistemi ebeveyn formu’nun psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesi". (2013), 135-149.
APA TEKİNARSLAN ÇİFCİ İ, SAZAK P, Sucuoğlu N (2013). Zihin engelli çocukların annelerinde sosyal beceri dereceleme sistemi ebeveyn formu’nun psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 38(170), 135 - 149.
Chicago TEKİNARSLAN ÇİFCİ İlknur,SAZAK Pınar Elif,Sucuoğlu Nimet Bulbin Zihin engelli çocukların annelerinde sosyal beceri dereceleme sistemi ebeveyn formu’nun psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim 38, no.170 (2013): 135 - 149.
MLA TEKİNARSLAN ÇİFCİ İlknur,SAZAK Pınar Elif,Sucuoğlu Nimet Bulbin Zihin engelli çocukların annelerinde sosyal beceri dereceleme sistemi ebeveyn formu’nun psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, vol.38, no.170, 2013, ss.135 - 149.
AMA TEKİNARSLAN ÇİFCİ İ,SAZAK P,Sucuoğlu N Zihin engelli çocukların annelerinde sosyal beceri dereceleme sistemi ebeveyn formu’nun psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim. 2013; 38(170): 135 - 149.
Vancouver TEKİNARSLAN ÇİFCİ İ,SAZAK P,Sucuoğlu N Zihin engelli çocukların annelerinde sosyal beceri dereceleme sistemi ebeveyn formu’nun psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim. 2013; 38(170): 135 - 149.
IEEE TEKİNARSLAN ÇİFCİ İ,SAZAK P,Sucuoğlu N "Zihin engelli çocukların annelerinde sosyal beceri dereceleme sistemi ebeveyn formu’nun psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesi." Eğitim ve Bilim, 38, ss.135 - 149, 2013.
ISNAD TEKİNARSLAN ÇİFCİ, İlknur vd. "Zihin engelli çocukların annelerinde sosyal beceri dereceleme sistemi ebeveyn formu’nun psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesi". Eğitim ve Bilim 38/170 (2013), 135-149.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 19:30

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları