Yıl: 2012 Cilt: 12 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 531 - 552 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Dünya Güzeli: Gösterge Bilimsel yaklaşım

Öz:
Bu çalışma, Türk Çocuk Edebiyatı’na kuramsal bir yapı oluşturmak amacıyla halk bilimci Pertev Naili Boratav tarafından derlenen “Az Gittik Uz Gittik” adlı eser- deki “Dünya Güzeli” masalının gösterge bilimsel açıdan çözümlenmesini içer- mektedir. Çalışmanın bir diğer amacı ise gelişim sürecinde olan Türk Çocuk Ede- biyatı’na kuramsal açıdan daha meşru bir zemin kazandırmak ve çocuk edebiyatı eserlerinin anlatımcılık, yapısalcılık, metinlerarasılık, alımlama estetiği, psikana- litik vb. kuramlar çerçevesinde incelenmelerine temel hazırlamaktır. Bununla birlikte, çalışmada metnin derin anlamını yüzeye çıkarabilmek için kesitleme yöntemiyle söylemsel ve anlatısal düzeylerin ortaya çıkarılmaları amaçlanmakta- dır. İlk olarak, masal eylem bakımından beş kesite ayrılmıştır. Ancak tekrarlarla yapılandırılması nedeniyle üçüncü kesit kendi içinde beş alt kesite ayrılmış ve her bir alt kesit diğer kesitlerle ilişkilendirilmiştir. İkinci olarak, anlamsal karşıt- lıklar değerlendirilmiş; üçüncü aşamada eyleyenlerin işlevleri belirlenmiş; dör- düncü aşamada ise anlatı izlencesi ortaya çıkarılmıştır. Sonuç olarak anlatı ve söylem yapılarının masal içindeki işlevleri gösterge bilimsel kavramlar aracılığıy- la çözümlenmiştir.
Anahtar Kelime:

Konular: Edebiyat Edebi Teori ve Eleştiri

The Tale ‘Dünya Güzeli’: Through the Lenses of Semiotics

Öz:
This study is an analysis of the tale “Dünya Güzeli” containing in the book “Az Gittik Uz Gittik”, which was compiled by the folklorist Pertev Naili Boratav for the improvement of Turkish children literature theoretically, in terms of semiotics. Another purpose of this study is to posit a more theoretical ground for the Turkish children literature which is gradually developing and additionally, to prepare a diverse theoretical ground for the analysis of other children literature texts in terms of narratology, structuralism, intertextuality, reader response and psychoanalytic approaches, etc. Furthermore, to reach the deep meaning of the text, it is aimed to present the relationship between narrative level and discourse level by the use of sectionalisation method. In this study, firstly, the tale is sectionalized into five main sections according to the action. But the third section is sectionalized into five other subsections which are structured with the repetitions and those subsections are interrelated with other sections. Secondly, the binary oppositions in the basic semantic structure are evaluated. In the third phase, the functions of the actants are defined and, in the fourth phase, narrative semiotics is determined. Consequently, the functions of narrative structures and discourse structures in the tale are presented by a terminology of semiotic analysis.
Anahtar Kelime:

Konular: Edebiyat Edebi Teori ve Eleştiri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • BORATAV Pertev Naili, Az Gittik Uz Gittik İmge Kitabevi, İstanbul (1. Baskı 1969) 12. Gittik, Baskı, 2011.
  • ÇIKLA Selçuk, “Tanzimattan Günümüze Çocuk Edebiyatı ve Bazı Öneriler.” Hece Dergisi Der Çocuk Edebiyatı Özel Sayısı, Hece Yayınları, Ankara 2005. Sayısı
  • MAN Paul de, “Semiology and Rhetoric.” Donald Keesey. (Ed.) Contexts for Criticism Criticism, Mayfield Publishing, USA 1994.
  • RİFAT Mehmet, Gösterge Eleştirisi Kaf Yayınları, İstanbul 1999. Eleştirisi,
  • STAM, Robert, Robert Burgoyne, Sandy Flitterman Lewis, New Vocabularies in Film Semiotics, Routledge, London 1992.
  • UÇAN Hilmi, Yazınsal Eleştiri ve Göstergebilimi. Hece Yayınları, Ankara 2006. İlkeleri,
  • VARDAR Berke, Dilbilimin Temel Kavram ve İlkeleri Multilingual Yayınları, İstanbul 2001.
  • YÜCEL Tahsin, Eleştiri Kuramları Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2007.
APA Tüfekçi Can D (2012). Dünya Güzeli: Gösterge Bilimsel yaklaşım. , 531 - 552.
Chicago Tüfekçi Can Dilek Dünya Güzeli: Gösterge Bilimsel yaklaşım. (2012): 531 - 552.
MLA Tüfekçi Can Dilek Dünya Güzeli: Gösterge Bilimsel yaklaşım. , 2012, ss.531 - 552.
AMA Tüfekçi Can D Dünya Güzeli: Gösterge Bilimsel yaklaşım. . 2012; 531 - 552.
Vancouver Tüfekçi Can D Dünya Güzeli: Gösterge Bilimsel yaklaşım. . 2012; 531 - 552.
IEEE Tüfekçi Can D "Dünya Güzeli: Gösterge Bilimsel yaklaşım." , ss.531 - 552, 2012.
ISNAD Tüfekçi Can, Dilek. "Dünya Güzeli: Gösterge Bilimsel yaklaşım". (2012), 531-552.
APA Tüfekçi Can D (2012). Dünya Güzeli: Gösterge Bilimsel yaklaşım. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 12(2), 531 - 552.
Chicago Tüfekçi Can Dilek Dünya Güzeli: Gösterge Bilimsel yaklaşım. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi 12, no.2 (2012): 531 - 552.
MLA Tüfekçi Can Dilek Dünya Güzeli: Gösterge Bilimsel yaklaşım. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, vol.12, no.2, 2012, ss.531 - 552.
AMA Tüfekçi Can D Dünya Güzeli: Gösterge Bilimsel yaklaşım. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi. 2012; 12(2): 531 - 552.
Vancouver Tüfekçi Can D Dünya Güzeli: Gösterge Bilimsel yaklaşım. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi. 2012; 12(2): 531 - 552.
IEEE Tüfekçi Can D "Dünya Güzeli: Gösterge Bilimsel yaklaşım." Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 12, ss.531 - 552, 2012.
ISNAD Tüfekçi Can, Dilek. "Dünya Güzeli: Gösterge Bilimsel yaklaşım". Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi 12/2 (2012), 531-552.