Anadolu mandalarının değişik metotlara göre tahmin edilen süt verimleri üzerine bazı çevresel faktörlerin etkilerinin belirlenmesi

ULUTAŞ, Zafer; ŞAHİN, Aziz

Anadolu mandalarının değişik metotlara göre tahmin edilen süt verimleri üzerine bazı çevresel faktörlerin etkilerinin belirlenmesi

Aziz ŞAHİN, (Ahi Evran Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Zootekni Bölümü Kırşehir, Türkiye)

Zafer ULUTAŞ (Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Zootekni Bölümü, Tokat, Türkiye)

Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi

28 6

Yıl: 2014 Cilt: 20 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 79 - 85 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Anadolu mandalarının değişik metotlara göre tahmin edilen süt verimleri üzerine bazı çevresel faktörlerin etkilerinin belirlenmesi

Öz:

Bu çalışma, Tokat ili ve ilçelerinde yetiştirilen Anadolu mandalarının farklı metotlar ile belirlenen süt verimlerine ait düzeyler ve bunlar üzerindeki bazı çevre faktörlerinin etkilerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışmada etkisi ölçülebilir çevre faktörleri olarak bölge, malaklama yaşı ve malaklama mevsimin etkileri üzerinde durulmuştur. Verilerin analizlerinde, çevresel faktörlerin etki paylarının belirlenmesinde minimum kareler metodu ve bunların karşılaştırılmasında DUNCAN çoklu karşılaştırma testi kullanılmıştır. Anadolu mandalarının Hollanda, İsveç, Vogel, Trapez I ve Trapez II metotlarına göre tespit edilen laktasyon süt verimi sırası ile 734.0±16.0 kg, 735.4±16.0 kg, 761.4±16.4 kg, 657.7±13.7 kg ve 654.7±13.5 kg olarak saptanmıştır. Ayrıca, laktasyon süresi ve günlük ortalama süt verimi sırası ile 146.55±1.79 gün, 5.21±0.096 kg olarak belirlenmiştir. Araştırma sonucunda, tahmin edilen süt verimleri ve laktasyon süresi üzerine bölge, malaklama yaşı ve malaklama mevsiminin etkisinin önemli olduğu bulunmuştur (P<0.01).

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Bahçe Bitkileri Çevre Çalışmaları Çevre Bilimleri Ekoloji Ziraat Mühendisliği Bitki Bilimleri Biyoloji Çeşitliliğinin Korunması Orman Mühendisliği Ziraat, Toprak Bilimi

Some environmental factors effect on milk yield estimated with different methods in anatolian buffaloes

Öz:

The objective of this study was to determine the effects of some environmental factors on milk yield levels that were estimated with different methods in Anatolian Buffaloes raised in Tokat Province in Turkey. The effects of region, calving age and calving season were analysed in terms of measurable environmental factors. The data was statistically analyzed by means of the least square method for the determination of the effects of environmental factors and by DUNCAN multiple range test. In this study lactation milk yield estimated by Holland, Sweden, Vogel, Trapezoid I and Trapezoid II methods were 734.0±16.0 kg, 735.4±16.0 kg, 761.4±16.4 kg, 657.7±13.7 kg and 654.7±13.5 kg, respectively. Also, lactation length and daily milk yield were determined 146.55±1.79 days, 5.21±0.096 kg, respectively. The effects of regions, calving age and calving season on lactation milk yields and lactation length were found as statistically significant (P<0.01).

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Anonim: Türkiye İstatistik Kurumu Hayvancılık İstatistikleri (TUİK). http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.doid=1979PreistatistikTablo. doistab_id=140, 141 ve 487, Erişim tarihi: 09.4.2013.
2. Şahin A, Ulutaş Z, Yıldırım A: Dünya ve Türkiye’de manda yetiştiriciliği. Gaziosmanpaşa Üniv Fen Bil Enst Derg (Basımda), 2013.
3. Şekerden Ö: Büyükbaş Hayvan Yetiştirme (Manda Yetiştiriciliği). Temiz Yürek Ofset Matbaacılık Antakya-Hatay, 2001.
4. Soysal Mİ: Manda ve ürünleri Üretimi. Tekirdağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü, Ders Notları. ISBN NO: 978-9944-5405-3-7, 237s, Tekirdağ, 2009.
5. Şahin A, Ulutaş Z: Karadeniz Bölgesi manda yetiştiriciliği ve geleceği. Hasad Hayvancılık, 27 (323): 56-58, 2012.
6. Soysal İ, Kök S, Gürcan EK: Mandalarda alyuvar potasyum polimorfizmi üzerine bir araştırma. Tekirdağ Ünivi Zir Fak Derg, 2 (2): 189-193, 2005.
7. İzgi AN, Asker R: Mandalarda doğum mevsimi ve ilkine doğurma yaşının laktasyon süresi ve süt verimi üzerine etkileri. Mandacılık Araştırma Enstitüsü, Yayın No: 19, Afyon, 1988.
8. Metin M: Süt Teknolojisi, Sütün Bileşimi ve İşlenmesi. I. Bölüm, Genişletilmiş Üçüncü Baskı, Ege Üniv. Mühendislik Fak. Yay., No: 33, Ege Üniv. Basımevi, İzmir, 1999.
9. Özenç E, Vural MR, Şeker E, Uçar M: An evaluation of subclinical mastitis during lactation in Anatolian buffaloes. Turk J Vet Anim Sci, 32 (5): 359-368, 2008.
10. Kreul W, Sarıcan C: Türkiye’de manda yetiştiriciliği. Hasad Dergisi, 95: 8, 1993.
11. İzgi AN, Asker R, Karabulut A, Sabaz S, Kozandağı M: Yerli ırk mandaların melezleme ile ıslah olanakları üzerinde bir araştırma. Mandacılık Araştırma Enstitüsü, Yayın No: 20, Afyon, 1989.
12. İlaslan M, Karabulut A, Aşkın Y, İzgi AN: Yerli mandalarda vücut yapısı, döl ve süt verimi üzerine araştırmalar. Afyon Zirai Araştırma İstasyonu, Yayın No: 14, Afyon, 1983.
13. Düzgüneş O, Eker M: Kontrol Sağımlarında En Uygun Aralık. Ankara Üniv Zir Fak Yıl, F,1, 1955.
14. Şekerden Ö: Laktasyon veriminin hesaplanmasında kullanılan çeşitli hesaplama metodlarının ve değişik süt verim kontrol periyodlarının karşılaştırılması. Ondokuz Mayıs Üniv Zir Fak Derg, 2, 133-148, 1987.
15. Koç A, Kızılkaya K: Siyah Alaca süt sığırlarının test günü süt verimlerini etkileyen faktörler. Hayvansal Üretim, 50 (1): 24-30, 2009.
16. SPSS: SPSS for windows release 17.0, SPSS Inc., 2008.
17. Duncan WR: Multiple Range And Multiple F Test. Biometrics, 11, 1-42.
18. Koyuncu M, Tuncel E, Duru S: Büyükbaş Hayvan Yetiştirme (Uygulama). Uludağ Üniv. Ziraat Fak. Yardımcı Ders Notları No: 10, 2002.
19. Berger YM, Thomas DL: Milk testing, calculation of milk production and adjustment factors.http://www.ansci.wisc.edu/extensionnew%20 copy/sheep/Publications_and_Proceedings/symposium_04/pdf%20 of%20Dair y%20Sheep%20Proceedings/Berger%20Testing%20 edited%209-26-04%20Proc.pdf. Accessed: 13.04.2013.
20. Afzal M, Anwar M, Mirza MA: Some factors affecting milk yield and lactation length in Nili Ravi buffaloes. Pakistan Vet J, 27 (3): 113-117, 2007.
21. Şekerden Ö: Anadolu ve Anadolu x İtalyan Melezi F1 mandalarda somatik hücre sayisini (SHS) etkileyen faktörler ve bunlarin süt ve süt bileşen verimleriyle ilişkisi. Hayvansal Üretim, 52 (1): 9-16, 2011.
22. Gonzaga MD, Lorenzo DD: Relation of milk yield and time of milking on the temperament and milk let-down characteristics of Bulgarian Murrah buffalo. Ital J Anim Sci, 6 (Suppl. 2): 1308-1311, 2007.
23. Penchev P, Boichev M, Ilieva Y, Peeva TZ: Effect of different factors on lactation curve in buffalo cows. Slovak J Anim Sci, 44 (3): 103-110, 2011.
24. Jorge AM, Andrighetto C, Strazza MRB, Correa R de C, Kasburgo GD, Piccinin A, Victória C, Domingues PF: Correlation between the California Mastitis Test (CMT) and somatic cells count on milk from Murrah buffalo cows. R Bras Zootec, 34 (6): 2039-2045, 2005.
25. Bansal BK, Hamann J, Lind O, Singh ST, Dhaliwal PS: Somatic cell count and biochemical components of milk related to udder health in buffaloes. Ital J Anim Sci, 6 (Suppl. 2): 1035-1038, 2007.
26. Şekerden Ö, Tapkı İ, Kaya Ş: Anadolu mandalarında Hatay ili köy şartlarında süt verim ve bileşiminin laktasyon dönemi ve verim mevsimine göre değişimi. Atatürk Üniv Zir Fak Derg, 30 (2): 161-168, 1999.
27. Khan MS, Chaudhry HZ: Lactation length and its behaviour in Nili- Ravi buffaloes. Pakistan Vet J, 20, 81-84, 2000.
28. Khan MS: Response to selection for milk yield and lactation length in buffaloes. Asian Austr J Anim Sci, 10, 570-576, 1997.
29. Dahlin A, Khan UN, Zafar AH, Saleem M, Chaudhry MA, Philipsson J: Genetic and environmental causes of variation in milk production traits of Sahiwal cattle in Pakistan. Anim Sci, 66, 307-318, 1998.
30. Şahin A: Tarım işletmeleri genel müdürlüğüne bağli işletmelerde yetiştirilen farkli siğir irklarinin süt ve döl verim özelliklerine ait genotipik ve fenotipik parametre tahmini. Doktora Tezi, Gaziosmanpaşa Üniv. Fen Bil. Enst., 2009.
31. Kandasamy N, Lagaiathan VU, Krishnan AR: Nongenetic factors affecting calving interval and dry period of Murrah buffaloes. Buffalo Bull, 12 (3): 63-65, 1993.
32. Khan RN, Akhtar S: Production characteristics of Nili Ravi buffaloes. AJAS, 12 (1): 56-60, 1999.
33. Şekerden Ö, Erdem H, Kankurdan B, Özlü B: Anadolu mandalarında süt kompozisyonunu etkileyen faktörler ve süt kompozisyonunun laktasyon dönemlerine göre değişimi. Doğa Türk Vet Hay Derg, 23, 505-509, 1999.
34. Catillo G, Macciotta NPP, Carretta A, Cappio Borlino A: Effects of age and calving season on lactation curves of milk production traits in Italian water buffaloes. J Dairy Sci, 85, 1298-1306, 2002.
35. Shafique P, Usmani RH: Reproductive performance and milk production of Nili-Ravi buffaloes maintained under Barani (Rain-fed) Areas of Punjab. Pakistan Vet J, 16 (4): 168-171, 1996.
36. Hussain Z, Javed K, Hussain SMI, Kiyani GS: Some environmental effects on productive performance of Nili-Ravi buffaloes in Azad Kashmir. J Anim Pl Sci, 16 (3-4): 66-69, 2006.
37. Thevamanoharan K: Genetic analysis of performance traits of swamp and Riverine buffalo. PhD Thesis, Katholieke University Leuven, Belgium, 2002.
38. Ahmad M, Shafiq M: Effect of season on fertility rate and milk production in Nili-Ravi buffaloes. 23rdAnnual Report, Livestock Prod. Res. Inst., Bahadurnagar, Okara, Pakistan, 2002.
39. Raheja KL, Kumar R, Bhat PN: Effect of various factors on milk yield and dry period in Indian buffaloes. Indian J Dairy Sci, 35, 38-44, 1983.
40. Dutt G, Yadav MC: Effect of various non-genetic factors on milk yield and dry period in Nili-Ravi buffaloes. Indian J Anim Sci, 56, 1168-1171, 1986.
41.Ghaffar A, Khan MI, Mirza MA, Pirzada WH: Effect of year and calving season on some traits of economic importance in Nili-Ravi buffaloes. Pakistan J Agri Res, 12, 217-221, 1991.
42. Khan A: Seasonal variation in breeding patterns of buffalo in Punjab. MSc Thesis, Univ. of Agric. Faisalabad (CVS Lahore), 1996.
43. Dhaka SS, Chaudhary SR: Non-genetic factors influencing persistency of lactation in Murrah buffaloes. Ind J Anim Res, 28 (2): 117- 121, 1994.
44. Umrikar UK, Deshpande KS: Studies on lactation milk yield in Murrah buffaloes. Cherion, 14, 151-152, 1985.
45. Chaudhry MA: Factors affecting the lactation length and milk yield in NiliRavi Buffaloes. Asian Austr J Anim Sci, 5, 375-382, 1992.

APA	ŞAHİN A, ULUTAŞ Z (2014). Anadolu mandalarının değişik metotlara göre tahmin edilen süt verimleri üzerine bazı çevresel faktörlerin etkilerinin belirlenmesi. , 79 - 85.
Chicago	ŞAHİN Aziz,ULUTAŞ Zafer Anadolu mandalarının değişik metotlara göre tahmin edilen süt verimleri üzerine bazı çevresel faktörlerin etkilerinin belirlenmesi. (2014): 79 - 85.
MLA	ŞAHİN Aziz,ULUTAŞ Zafer Anadolu mandalarının değişik metotlara göre tahmin edilen süt verimleri üzerine bazı çevresel faktörlerin etkilerinin belirlenmesi. , 2014, ss.79 - 85.
AMA	ŞAHİN A,ULUTAŞ Z Anadolu mandalarının değişik metotlara göre tahmin edilen süt verimleri üzerine bazı çevresel faktörlerin etkilerinin belirlenmesi. . 2014; 79 - 85.
Vancouver	ŞAHİN A,ULUTAŞ Z Anadolu mandalarının değişik metotlara göre tahmin edilen süt verimleri üzerine bazı çevresel faktörlerin etkilerinin belirlenmesi. . 2014; 79 - 85.
IEEE	ŞAHİN A,ULUTAŞ Z "Anadolu mandalarının değişik metotlara göre tahmin edilen süt verimleri üzerine bazı çevresel faktörlerin etkilerinin belirlenmesi." , ss.79 - 85, 2014.
ISNAD	ŞAHİN, Aziz - ULUTAŞ, Zafer. "Anadolu mandalarının değişik metotlara göre tahmin edilen süt verimleri üzerine bazı çevresel faktörlerin etkilerinin belirlenmesi". (2014), 79-85.

APA	ŞAHİN A, ULUTAŞ Z (2014). Anadolu mandalarının değişik metotlara göre tahmin edilen süt verimleri üzerine bazı çevresel faktörlerin etkilerinin belirlenmesi. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 20(1), 79 - 85.
Chicago	ŞAHİN Aziz,ULUTAŞ Zafer Anadolu mandalarının değişik metotlara göre tahmin edilen süt verimleri üzerine bazı çevresel faktörlerin etkilerinin belirlenmesi. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 20, no.1 (2014): 79 - 85.
MLA	ŞAHİN Aziz,ULUTAŞ Zafer Anadolu mandalarının değişik metotlara göre tahmin edilen süt verimleri üzerine bazı çevresel faktörlerin etkilerinin belirlenmesi. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, vol.20, no.1, 2014, ss.79 - 85.
AMA	ŞAHİN A,ULUTAŞ Z Anadolu mandalarının değişik metotlara göre tahmin edilen süt verimleri üzerine bazı çevresel faktörlerin etkilerinin belirlenmesi. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 2014; 20(1): 79 - 85.
Vancouver	ŞAHİN A,ULUTAŞ Z Anadolu mandalarının değişik metotlara göre tahmin edilen süt verimleri üzerine bazı çevresel faktörlerin etkilerinin belirlenmesi. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 2014; 20(1): 79 - 85.
IEEE	ŞAHİN A,ULUTAŞ Z "Anadolu mandalarının değişik metotlara göre tahmin edilen süt verimleri üzerine bazı çevresel faktörlerin etkilerinin belirlenmesi." Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 20, ss.79 - 85, 2014.
ISNAD	ŞAHİN, Aziz - ULUTAŞ, Zafer. "Anadolu mandalarının değişik metotlara göre tahmin edilen süt verimleri üzerine bazı çevresel faktörlerin etkilerinin belirlenmesi". Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 20/1 (2014), 79-85.