Yıl: 2014 Cilt: 18 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 293 - 306 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Merkezi ve Doğu Avrupa Geçiş ekonomilerinde enflasyonun parasal belirleyicileri: Dinamik panel veri analizi

Öz:
Öz: Fiyatlar genel düzeyinin sürekli ve hızlı bir şekilde yükselmesini ifade eden enflasyon, ekonomilerde çözülmesi gereken öncelikli bir problem olarak ortaya çıkmaktadır. Ekonominin içinde bulunduğu şartlara göre talep ya da maliyet kökenine dayanabilmektedir. Bu problemin etkili ve kalıcı çözümü için nedenlerinin bilinmesi, politika karar alıcılarının yürütecekleri politikaları belirlemeleri ve araç seçimleri açısından önem arz etmektedir. Bu çalışmanın amacı, Avrupa Birliği üyesi Merkezi ve Doğu Avrupa (MDA) geçiş ekonomilerinde enflasyonun parasal belirleyicilerinin incelenmesidir. Bu amaçla, 1995 ve 2012 dönemi itibariyle, Bulgaristan, Slovenya, Slovakya, Estonya, Litvanya, Letonya, Polonya, Çek Cumhuriyeti, Macaristan ve Romanya ekonomilerinde reel faiz oranı, mevduat faiz oranı, kredi faiz oranı, ücret artış oranı, para arzı ve döviz kuru değişkenlerinin enflasyon değişkeni üzerindeki etkileri dinamik panel veri tekniğiyle test edilmiştir. Çalışmada, MDA ekonomileri geneli için enflasyon oranı üzerinde kredi faiz oranı ile para arzı değişkenlerinin belirleyici rol oynadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelime:

Konular: İş İşletme İktisat İşletme Finans Uluslararası İlişkiler

The monetary determinants of ınflation in central and Eastern European transition economies: Dynamic panel data analysis

Öz:
Abstract: Inflation which indicates a quick and continous increase in the aggregate price level has emerged in economies as a priority problem to be solved. Inflation can stem from demand or cost origin based on the conditions of the economies. Understanding the causes of this problem, which is fundamental for an effective and a permanent solution, is vitally important in terms of policy decision-makers to carry out policies and selecting policy tools. The present study aims at investigating the monetary determinants of inflation in Central and Eastern European (MDA) transition economies. In this regard, the study tested the effects of variables such as the real interest rate, deposit rate, lending rate, wage growth rate, money supply and exchange rate on inflation in the transitional economies of Bulgaria, Slovenia, Estonia, Lithuania, Latvia, Poland, Czech Republic, Hungary and Romania in the 1995:01-2012:12 period by using dynamic panel data analysis. It was concluded in study that lending rate and money supply played a decisive role on inflation rate in most of the MDA economies.
Anahtar Kelime:

Konular: İş İşletme İktisat İşletme Finans Uluslararası İlişkiler
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ağayev, S. (2012). “Geçiş Ekonomilerinde Enflasyon Oranı Belirleyicileri; Panel Veri Analizi”. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 59-72.
  • Arellano, M. ve Bond, S. (1991). “Some Tests of Specification for Panel Data: Monte Carlo Evidence and an Application to Employment Equations”. The Review of Economic Studies, 58(2), 277-297.
  • Baltagi, B. (2005). Econometric Analysis of Panel Data (1). England: John Wiley and Sons Ltd.
  • Begg, D. (1998). “Moderate Inflation: The Experience of Transition Economies”. Carlo Cottarelli and Gyorgy Szapary (Ed.). Disinflation in Central and Eastern Europe: The Experience to Date (pp.102-126). Washington, D.C. and Budapest: International Monetary Fund and National Bank of Hungary.
  • Brada, J.C. ve Kutan, A.M. (1999). “The End of Moderate Inflation in Tree Transition Economies?”, Federal Reserve Bank of St. Louis: Working Paper (3).
  • Çiftçi, İ. (2004). Fiyat İstikrarı, Enflasyon, Faiz, İstihdam ve Döviz Kuru Üzerine Bir Değerlendirme. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Erişim: 01 Ekim 2014 http://www.ilhanciftci.com/wp-content/ uploads/2009/10/doviz-faiz-ve-enflasyon iliskisi.pdf
  • Coorey, S., Mecagni, M. ve Offerdal, E. (1996). “Disinflation in Transition Economies: The Role of Relative Price Adjustment”. IMF Working Paper, (138).
  • Cottarelli C. ve Doyle P. (1999). “Taming Inflation in the Transition Economies”. Finance and Development, 36 (2), 9-11.
  • Devereux, M. B., Lane P. ve Xu J. (2006) “Exchange Rates and Monetary Policy in Emerging Market Economies”. The Economic Journal, 116(511), 478- 506.
  • Domaç, İ. ve Yücel, E. M. (2005). “What Triggers Inflation in Emerging Market Economies?”. Review of World Economics, 141(1), 141-164.
  • Eğilmez, M. (2014). “Enflasyon mu Faizden”. Kendime Yazılar, Erişim: 28 Eylül 2014, http://www.mahfiegilmez.com/2014/05/enflasyon-ile-faiz-iliskisi.html
  • Friedman M. and Friedman R. (1980). Free to Choose: A Personel Statement, Penguin Books.
  • Greene, W. H. (2000). Econometric Analysis. Prentice Hall. Upper Saddle River, NJ.
  • Hałka A., Szafrański, G. (2014). What Common Factors Are Driving Inflation in CEE Countries?. Working Paper. Erişim: 28 Eylül 2014, http://EconPapers. repec.org/RePEc:ekd:006356:6977
  • Hsiao, C. (2003). Analysis of Panel Data (2nd Edition). Cambridge University Press.
  • Jamilov, R. (2012). Channels of Monetary Transmission in the CIS. Erişim: 12 Ekim 2014, http://ssrn.com/abstract=2074974
  • International Monetary Fund, Data and Statistics. Erişim: 08 Temmuz 2014, http:// elibrary-data.imf.org/
  • Kandil, M. (2003). “The Wage-Price Spiral: Industrial Country Evidence and Implications”. IMF Working Paper, (164), 1-36.
  • Lee, J.-L., Clark, C. ve Ahn, S. K. (1998). “Long- and Short-Run Fisher Effects: New Tests and New Results”. Applied Economics, 30 (1), 113-124.
  • Mishkin, F. S. (1992). “Is the Fisher Effect for Real? A Reexamination of the Relationship Between Inflation and Interest Rates”, Journal of Monetary Economics, 30(2), 195-215.
  • Mishkin, F. S. (2007). “The Economics of Money, Banking and Financial Markets” (8th Edition). Boston: Published by Pearson.
  • Mohanty, M.S. and Klau, M. (2001). “Modelling Aspects of the İnflation Process and the Monetary Transmission Mechanism in Emerging Market Countries”. Bank for International Settlements (Ed.). What Determines Inflation In Emerging Market Economies? (pp. 1-38).
  • Oktar, S. ve Dalyancı, L. (2011). “Türkiye Ekonomisinde Para Politikası ve Enflasyon Arasındaki İlişkinin Analizi”. Marmara Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, 31(2), 1-20.
  • Parasız, İ. (2009). “Para Banka ve Finansal Piyasalar”. Bursa: Ezgi Kitabevi.
  • Sargan, J. D. (1958). “The Estimation of Economic Relationships Using Instrumental Variables”. Econometrica, 26(3), 393-415.
  • Soto, M. (2007). “System GMM Estimation with a Small Number of Individuals”. Institute for Economic Analysis, Barcelona. Erişim: 30 Eylül 2014, http://www. webmeets.com/files/papers/LACEA-LAMES/2006/181/Text%20MC.pdf
  • Staehr K. (2010). “Inflation in the New EU Countries from Central and Eastern Europe: Theories and Panel Data Estimations”. Eesti Pank Bank of Estonia, Working Paper Series 6.
  • UNECE. Statistical Division Database. Erişim: 08 Temmuz 2014, http:// http://w3.unece. org/pxweb/
  • Wachtel, P. ve Korhonen, I. (2009). “Observations on Disinflation in Transition Economies”. Monetary Policy in Low-Inflation Economies (pp. 215-258) Cambridge: Cambridge University Press.
  • World Data Bank. Erişim: 08 Temmuz 2014, http:// http://databank.worldbank.org/
APA ODABAŞIOĞLU GÜNDOĞDU F, aydin c (2014). Merkezi ve Doğu Avrupa Geçiş ekonomilerinde enflasyonun parasal belirleyicileri: Dinamik panel veri analizi. , 293 - 306.
Chicago ODABAŞIOĞLU GÜNDOĞDU Fatma,aydin celil Merkezi ve Doğu Avrupa Geçiş ekonomilerinde enflasyonun parasal belirleyicileri: Dinamik panel veri analizi. (2014): 293 - 306.
MLA ODABAŞIOĞLU GÜNDOĞDU Fatma,aydin celil Merkezi ve Doğu Avrupa Geçiş ekonomilerinde enflasyonun parasal belirleyicileri: Dinamik panel veri analizi. , 2014, ss.293 - 306.
AMA ODABAŞIOĞLU GÜNDOĞDU F,aydin c Merkezi ve Doğu Avrupa Geçiş ekonomilerinde enflasyonun parasal belirleyicileri: Dinamik panel veri analizi. . 2014; 293 - 306.
Vancouver ODABAŞIOĞLU GÜNDOĞDU F,aydin c Merkezi ve Doğu Avrupa Geçiş ekonomilerinde enflasyonun parasal belirleyicileri: Dinamik panel veri analizi. . 2014; 293 - 306.
IEEE ODABAŞIOĞLU GÜNDOĞDU F,aydin c "Merkezi ve Doğu Avrupa Geçiş ekonomilerinde enflasyonun parasal belirleyicileri: Dinamik panel veri analizi." , ss.293 - 306, 2014.
ISNAD ODABAŞIOĞLU GÜNDOĞDU, Fatma - aydin, celil. "Merkezi ve Doğu Avrupa Geçiş ekonomilerinde enflasyonun parasal belirleyicileri: Dinamik panel veri analizi". (2014), 293-306.
APA ODABAŞIOĞLU GÜNDOĞDU F, aydin c (2014). Merkezi ve Doğu Avrupa Geçiş ekonomilerinde enflasyonun parasal belirleyicileri: Dinamik panel veri analizi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(3), 293 - 306.
Chicago ODABAŞIOĞLU GÜNDOĞDU Fatma,aydin celil Merkezi ve Doğu Avrupa Geçiş ekonomilerinde enflasyonun parasal belirleyicileri: Dinamik panel veri analizi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 18, no.3 (2014): 293 - 306.
MLA ODABAŞIOĞLU GÜNDOĞDU Fatma,aydin celil Merkezi ve Doğu Avrupa Geçiş ekonomilerinde enflasyonun parasal belirleyicileri: Dinamik panel veri analizi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.18, no.3, 2014, ss.293 - 306.
AMA ODABAŞIOĞLU GÜNDOĞDU F,aydin c Merkezi ve Doğu Avrupa Geçiş ekonomilerinde enflasyonun parasal belirleyicileri: Dinamik panel veri analizi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2014; 18(3): 293 - 306.
Vancouver ODABAŞIOĞLU GÜNDOĞDU F,aydin c Merkezi ve Doğu Avrupa Geçiş ekonomilerinde enflasyonun parasal belirleyicileri: Dinamik panel veri analizi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2014; 18(3): 293 - 306.
IEEE ODABAŞIOĞLU GÜNDOĞDU F,aydin c "Merkezi ve Doğu Avrupa Geçiş ekonomilerinde enflasyonun parasal belirleyicileri: Dinamik panel veri analizi." Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18, ss.293 - 306, 2014.
ISNAD ODABAŞIOĞLU GÜNDOĞDU, Fatma - aydin, celil. "Merkezi ve Doğu Avrupa Geçiş ekonomilerinde enflasyonun parasal belirleyicileri: Dinamik panel veri analizi". Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 18/3 (2014), 293-306.