Çuvaş edebiyatında folklor-edebiyat ilişkisine bir örnek: Mihail Fedorov'un arşuri manzumesi ve arşuriler
Yıl: 2012 Cilt: 99 Sayı: 197 Sayfa Aralığı: 207 - 226 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Çuvaş edebiyatında folklor-edebiyat ilişkisine bir örnek: Mihail Fedorov'un arşuri manzumesi ve arşuriler
Öz: Yüzyıllar boyu sözlü olarak varlığını sürdüren Çuvaş edebiyatının yazılı edebiyata geçiş sürecinde şekil ve muhteva özellikleri bakımından Çuvaş folkloru etkin bir şekilde rol oynamıştır. 19. yüzyılda Avrupada görülen folklor-edebiyat ilişkisine benzer bir süreç Çuvaşlar arasında da yaşanmıştır. Sadece millî edebiyat için değil bir yazılı Çuvaş edebiyatı oluşturmak için de en önemli rolü folklor oynamıştır. Çuvaş yazılı edebiyatının ilk şairleri ve yazarları zengin Çuvaş folkloru malzemelerini eserlerinin temeline yerleştirmiştir. Bu şairlerden biri olan Mihail Fedorov Arşuri adlı manzumesinde Çuvaş folklorunun mitolojik varlığı Arşuri yi eserine konu eder. Çuvaş folklorunda çok sayıda anlatmada karşımıza çıkan bu mitolojik varlık Çuvaş yazılı edebiyatının ilk eserlerinden biri olan manzumede de yer alır. Çuvaş folklorunda arşuri ile ilgili anlatmalar son dönemlerde yapılan yayınlar dikkate alındığında oldukça önemli bir yer tutmaktadır. Geleneksel Çuvaş dinî inanışlarının yakın dönemlere kadar Çuvaşlar arasında etkisini sürdürmüş olması sebebiyle bu anlatmalar Çuvaşlar arasında da etkilerini sürdürmüştür. Çuvaşlar arasında bu derece yaygın olan anlatmalar Fedorovun eseriyle yazılı edebiyata taşınmıştır. Mihail Fedorovun bu manzumesine arşuri hakkındaki anlatılarının nasıl yansıdığı ele alınacaktır.
Anahtar Kelime: Konular:
An example of folklore-literature contacts in chuvash literature: Mihail Fedorov s poem arshuri and arshuries
Öz: In the transition process of Chuvash written literature, which has carried on literally for ages, Chuvash folklore has played an efficient role in terms of form and theme features. A similar process of relationship between folklore and literature seen in 19th century in Europe, has also been existed among Chuvashes. Folklore has also played the most important role for not only creating national literature, but also comprising written Chuvash literature. The first poets and authors of modern Chuvash literature, have placed the folkloric materials into the base of their literary works. Mihail Fedorov, who is one of these poets, has chosen the themeArshuri , the mythological creature of Chuvash folklore, in his poem named as Arshuri . This demonic creature, which we confront in many narrations of Chuvash folklore, takes part in this poem, which is one of the first written literary works of Chuvash literature. As the publications in the last terms are taken into consideration, the narrations about Arshuri in Chuvash folklore have occupied quite important place. Because the effects of traditional Chuvash religious beliefs have gone on through Chuvashes till the recent terms, these narrations effects have continued among Chuvashes. The narrations, widespread to this extent through Chuvashes, have been transferred to modern literature by Federov s work. In this essay, how the narrations about Arshuri has reflected to Mihail Fedeorv s poem will be examined.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Arık, Durmuş, Hıristiyanlaştırılan Türkler (Çuvaşlar), Aziz Andaç Yayınları, Ankara, 2005.
- Aşmarin, N.İ., Çıvaş Sĭmahsen Kneki-Slovar Çuvaşskogo Yazıka, C. 1, Kazan, 1928.
- Bayram, Bülent, Çuvaş Türklerinin Kahramanlık Anlatmaları (Alplar), Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara, 2010.
- Bayram, Bülent, Konstantin İvanovun Narspi Manzumesinde Geleneksel Çuvaş İnançları, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, C. 8, S. 2, s. 63-84, 2011.
- Galimjan, Gıylmanov, Tatar Mifları İyeler, İşanular, Irımnar, Fallar, İm-Tomnar, Sınamışlar, Yolalar, Tatarstan Kitap Neşriyatı, Kazan, 1996.
- Kratkaya Çuvaşskaya Entsiklopediya (Kısa Çuvaş Ansiklopedisi), ÇKİ, Çeboksarı, 2001.
- Magnitskiy, V., Materialı k Obyasneniyu Staroy Çuvaşskoy Verı (Eski Çuvaş Dininin Açıklanması İçin Malzemeler), Kazan, 1881.
- Mészáros, Gyula, Csuvas népköltési gyűjtemény. I. A csuvas ősvallás emlékei (Çuvaş Folkloru Derlemesi I. Çuvaş Eski Dininin Hatıraları), Budapest, 1909.
- Rodionov, Vitaliy, Çĭvaş Literaturi XVIII-XIX mrsem, ÇKİ, Şupaşkar, 2006.
- Salmin, A.K., Sistema Religii Çuvaşey, Nauka, Sankt-Peterburg, 2007.
- Sidorova, E.S., Çĭvaş Halĭh Pultarulĭh, Mifsem, Legendısem, Halap- sem, Çeboksarı, 2004.
- Sirotkin, M., Oçerki Dorevolyutsionnıy Çuvaşskoy Literaturı, ÇKİ, Çeboksarı, 1967.
- Skazki i Predaniya Çuvaş, Çĭvaş Hallap sem, Simbirsk, 1908.
- Yılmaz, Emine, Narspi, TDK Yayınları, Ankara, 2006.
- Yıldırım, Dursun, Çuvaşlı Şâir İvanov ve Narspisi, Türk Kültürü, XIX, S. 220, s. 331-335, 1982.
- Yıldırım, Dursun, Çuvaşlı Şâir İvanov ve Narspisi, Türk Bitiği, Akçağ Yayınları, s. 259-263, 1998.
- Yılmaz, Emine, Narspi Çuvaşça Bir Aşa Öyküsü, TDK Yayınları, Ankara, 2006.
- Yılmaz, Metin-Yuhma Mişşi, Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi - Çuvaş Edebiyatı, C. 26, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2003.
- Zahemszky, László, Folklore in Early Chuvash Poetry, (İlk Dönem Çuvaş Şiirinde Folklor), Neohelicon-Acta Comporationis Litterarum Universarum, 6/1: 269-191, 1968.
APA | BAYRAM B (2012). Çuvaş edebiyatında folklor-edebiyat ilişkisine bir örnek: Mihail Fedorov'un arşuri manzumesi ve arşuriler. , 207 - 226. |
Chicago | BAYRAM BÜLENT Çuvaş edebiyatında folklor-edebiyat ilişkisine bir örnek: Mihail Fedorov'un arşuri manzumesi ve arşuriler. (2012): 207 - 226. |
MLA | BAYRAM BÜLENT Çuvaş edebiyatında folklor-edebiyat ilişkisine bir örnek: Mihail Fedorov'un arşuri manzumesi ve arşuriler. , 2012, ss.207 - 226. |
AMA | BAYRAM B Çuvaş edebiyatında folklor-edebiyat ilişkisine bir örnek: Mihail Fedorov'un arşuri manzumesi ve arşuriler. . 2012; 207 - 226. |
Vancouver | BAYRAM B Çuvaş edebiyatında folklor-edebiyat ilişkisine bir örnek: Mihail Fedorov'un arşuri manzumesi ve arşuriler. . 2012; 207 - 226. |
IEEE | BAYRAM B "Çuvaş edebiyatında folklor-edebiyat ilişkisine bir örnek: Mihail Fedorov'un arşuri manzumesi ve arşuriler." , ss.207 - 226, 2012. |
ISNAD | BAYRAM, BÜLENT. "Çuvaş edebiyatında folklor-edebiyat ilişkisine bir örnek: Mihail Fedorov'un arşuri manzumesi ve arşuriler". (2012), 207-226. |
APA | BAYRAM B (2012). Çuvaş edebiyatında folklor-edebiyat ilişkisine bir örnek: Mihail Fedorov'un arşuri manzumesi ve arşuriler. Türk Dünyası Araştırmaları, 99(197), 207 - 226. |
Chicago | BAYRAM BÜLENT Çuvaş edebiyatında folklor-edebiyat ilişkisine bir örnek: Mihail Fedorov'un arşuri manzumesi ve arşuriler. Türk Dünyası Araştırmaları 99, no.197 (2012): 207 - 226. |
MLA | BAYRAM BÜLENT Çuvaş edebiyatında folklor-edebiyat ilişkisine bir örnek: Mihail Fedorov'un arşuri manzumesi ve arşuriler. Türk Dünyası Araştırmaları, vol.99, no.197, 2012, ss.207 - 226. |
AMA | BAYRAM B Çuvaş edebiyatında folklor-edebiyat ilişkisine bir örnek: Mihail Fedorov'un arşuri manzumesi ve arşuriler. Türk Dünyası Araştırmaları. 2012; 99(197): 207 - 226. |
Vancouver | BAYRAM B Çuvaş edebiyatında folklor-edebiyat ilişkisine bir örnek: Mihail Fedorov'un arşuri manzumesi ve arşuriler. Türk Dünyası Araştırmaları. 2012; 99(197): 207 - 226. |
IEEE | BAYRAM B "Çuvaş edebiyatında folklor-edebiyat ilişkisine bir örnek: Mihail Fedorov'un arşuri manzumesi ve arşuriler." Türk Dünyası Araştırmaları, 99, ss.207 - 226, 2012. |
ISNAD | BAYRAM, BÜLENT. "Çuvaş edebiyatında folklor-edebiyat ilişkisine bir örnek: Mihail Fedorov'un arşuri manzumesi ve arşuriler". Türk Dünyası Araştırmaları 99/197 (2012), 207-226. |