Yıl: 2002 Cilt: 3 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 162 - 168 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Yanık merkezi hemşirelerinde anksiyete, depresyon, iş doyumu, tükenme ve stresle başa çıkma: Karşılaştırmalı bir çalışma

Öz:
Amaç: Yanık Merkezi (YM) hemşirelerinde iş çevresi stres faktörlerinin algılanma düzeyleri ile stresle başa çıkma, anksiyete, depresyon, iş doyumu ve tükenmişlik düzeylerinin; Dahiliye Yoğun Bakım Ünitesi (YDBÜ) ve Genel Cerrahi Servisi (CS) hemşireleriyle karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmaya katılmaya gönüllü YM, DYBÜ ve CS'ten 8'er olmak üzere toplam 24 hemşireye; deneklerin sosyodemografik özelliklerini, alışkanlıklarını ve iş çevresi stres faktörlerini sorgulayan çoktan seçmeli bir görüşme anketi ile Stresle Başa Çıkma Ölçeği (SBÖ), Hastane Anksiyete Depresyon Ölçeği (HADÖ), İş Doyumu Ölçeği (İDÖ) ve Maslach Tükenmişlik Ölçeği (MTÖ) uygulandı. İstatistiksel değerlendirmede Ki-kare ve Kruskall Wallis H testleri kullanıldı. İstatistiksel anlamlılık %95 (p<0.05) olarak kabul edildi. Sonuçlar: YM hemşirelerinde günlük çay/kahve alımı, DYBÜ hemşirelerinde ise sakinleştirici alımı sıklıkları anlamlı düzeyde yüksek bulundu. YM hemşirelerinin DYBÜ ve CS hemşirelerine göre iş çevresi stres faktörlerinden "bilgi yetersizliği", "çalışma ekibiyle ilişkiler", "hastalarla işbirliğinde yetersizlik" ve "hasta ölümü"nü anlamlı düzeyde ve daha şiddetli algıladıkları saptandı. Yine YM grubunun SBÖ kendine güvenli yaklaşım ve MTÖ duygusal tükenme puanları diğer iki gruba göre; YM ve DYBÜ gruplarının HADÖ anksiyete ve toplam puanları ise CS grubuna göre anlamlı düzeyde yüksek olarak saptandı. Tartışma: Çalışmanın sonuçlarından, YM hemşirelerinin iş çevresi stres faktörlerinden daha çok etkilendikleri, motivasyonlarının ve iş doyumlarının bozulmamasma rağmen, anksiyete ve duygusal tükenme düzeylerinin arttığı anlaşılmaktadır.
Anahtar Kelime: Stres Tükenmişlik, mesleğe bağlı İş doyumu Depresyon Hemşireler Kaygı

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1. Baltaş Z: Stres ve Öğrenciler Üzerinde Bir Araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Halk Sağlığı ABD, İstanbul, 1979.
  • 2. Artan İ: Örgütsel Stres Kaynakları ve Yöneticiler Üzerinde Bir Uygulama. İstanbul, Özgül Matbaacılık, 1986.
  • 3. Slusarcick AL, Ursano RJ, Fullerton CS, Dinneen MP: Stress and coping in male and female health care providers during the Persian Gulf War: The USNS Comfort hospital ship. Military Medicine Bethesda 1999; 164:166-173.
  • 4. Nagy S. Comparison of the effects of patients' pain on nurses working in burns and neonatal intensive care units. J Adv Nursing 1998; 27:335-340.
  • 5. Rossi LA, Camargo C, Santos CMNM ve ark: Burn pain: terrible for the ones who feel, stressful for the ones who care. Revista Latinoamericana de Enfermagem 2000; 8:18-26.
  • 6. DePew CL, Gordon M, Yoder LH, Goodwin CW: The relationship of burnout, stress, and hardiness in nurses in a military medical center: a replicated descriptive study. J Burn Care Rehabil 1999; 20:515-522.
  • 7. Steenkamp WC, van der Merwe AE: The psychosocial functioning of nurses in a burn unit. Burns 1998; 24:253-258.
  • 8. Lewis KF, Poppe S, Twomey J, Peltier G: Survey of perceived stressors and coping strategies among burn unit nurses. Burns 1990; 16:109-112.
  • 9. Cronin C: How do nurses deal with their emotions on a burn unit? Hermeneutic inquiry. Int J Nurs Pract 2001; 7:342-348.
  • 10. Tyler PA, Ellison RN. Sources of stress and psychological well-being in high-dependency nursing. J Adv Nursing 1994; 19:469-476.
  • 11. Şahin NH, Durak A: Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği: Üniversite öğrencileri için uyarlanması. Türk Psikoloji Dergisi 1995; 10:56-73.
  • 12. Zigmond AS, Snaith RP: The hospital anxiety and depression scale. Acta Psychiatr Scand 1983; 67:361-370.
  • 13. Aydemir Ö, Güvenir T, Küey L, Kültür S: Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği: Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Bahar Sempozyumları, 23-26 Nisan 1997, Antalya.
  • 14. Devrimci Özgüven H, Köker S, Canat S: Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeğinin bir Ankara örnekleminde geçerlik ve güvenirliği. 3P Dergisi 1997;5:197-201.
  • 15. Dagnan D, Chadwick P, Trower P: Psychometric properties of the Hospital Anxiety and Depression Scale with a population of members of a depression self-help group. Br J Med Psychol 2000; 73(Pt 1):129-37.
  • 16. Lisspers J, Nygren A, Soderman E: Hospital Anxiety and Depression Scale (HAD): some psychometric data for a Swedish sample. Acta Psychiatr Scand 1997; 96:281-286.
  • 17. Smith AB, Selby PJ, Velikova G, Stark D ve ark: Factor analysis of the Hospital Anxiety and Depression Scale from a large cancer population. Psychol Psychother 2002; 75:165-176.
  • 18. Güler M: Endüstri İşçilerinin İş Doyumu ve İş Verimine Depresyon, Kaygı ve Diğer Bazı Değişkenlerin Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, PDR Anabilim Dalı, 1990.
  • 19. Ergin C: Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeği’nin uyarlanması. VII. Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, Türk Psikologlar Derneği Yayınları, Ankara, 1992, s.143-154.
  • 20. Ergin C: Maslach Tükenmişlik Ölçeği’nin Türkiye sağlık personeli normları. 3P Dergisi 1996; 4:28-33.
  • 21. Kawachi I, Willett WC, Colditz GA ve ark: A prospective study of coffee drinking and suicide in women. Arch Intern Med 1996; 156:521-525.
  • 22. Hawton K, Vislisel L. Suicide in nurses. Suicide Life Threat Behav 1999; 29:86-95.
  • 23. Tselebis A, Panaghiotou A, Theotoka I, Ilias I: Nursing staff anxiety versus smoking. Habits International Journal of Nursing Practice 2001; 7:221-223.
  • 24. Goodfellow A, Varnam R, Rees D, Shelly MP: Staff stress on the intensive care unit: a comparison of doctors and nurses. Anaesthesia 1997; 52:1037-1041.
  • 25. White D, Tonkin J: Registered nurse stress in intensive care units-an Australian perspective. Intensive Care Nurs 1991; 7:45-52.
  • 26. Esteban A, Ballesteros P, Caballero J: Psychological evaluation of intensive care nurses. Crit Care Med 1983; 11:616-620.
APA EBRİNÇ S, AÇIKEL C, BAŞOĞLU C, ÇETİN M, ÇELİKÖZ B (2002). Yanık merkezi hemşirelerinde anksiyete, depresyon, iş doyumu, tükenme ve stresle başa çıkma: Karşılaştırmalı bir çalışma. , 162 - 168.
Chicago EBRİNÇ Servet,AÇIKEL Cengiz,BAŞOĞLU Cengiz,ÇETİN Mesut,ÇELİKÖZ Bahattin Yanık merkezi hemşirelerinde anksiyete, depresyon, iş doyumu, tükenme ve stresle başa çıkma: Karşılaştırmalı bir çalışma. (2002): 162 - 168.
MLA EBRİNÇ Servet,AÇIKEL Cengiz,BAŞOĞLU Cengiz,ÇETİN Mesut,ÇELİKÖZ Bahattin Yanık merkezi hemşirelerinde anksiyete, depresyon, iş doyumu, tükenme ve stresle başa çıkma: Karşılaştırmalı bir çalışma. , 2002, ss.162 - 168.
AMA EBRİNÇ S,AÇIKEL C,BAŞOĞLU C,ÇETİN M,ÇELİKÖZ B Yanık merkezi hemşirelerinde anksiyete, depresyon, iş doyumu, tükenme ve stresle başa çıkma: Karşılaştırmalı bir çalışma. . 2002; 162 - 168.
Vancouver EBRİNÇ S,AÇIKEL C,BAŞOĞLU C,ÇETİN M,ÇELİKÖZ B Yanık merkezi hemşirelerinde anksiyete, depresyon, iş doyumu, tükenme ve stresle başa çıkma: Karşılaştırmalı bir çalışma. . 2002; 162 - 168.
IEEE EBRİNÇ S,AÇIKEL C,BAŞOĞLU C,ÇETİN M,ÇELİKÖZ B "Yanık merkezi hemşirelerinde anksiyete, depresyon, iş doyumu, tükenme ve stresle başa çıkma: Karşılaştırmalı bir çalışma." , ss.162 - 168, 2002.
ISNAD EBRİNÇ, Servet vd. "Yanık merkezi hemşirelerinde anksiyete, depresyon, iş doyumu, tükenme ve stresle başa çıkma: Karşılaştırmalı bir çalışma". (2002), 162-168.
APA EBRİNÇ S, AÇIKEL C, BAŞOĞLU C, ÇETİN M, ÇELİKÖZ B (2002). Yanık merkezi hemşirelerinde anksiyete, depresyon, iş doyumu, tükenme ve stresle başa çıkma: Karşılaştırmalı bir çalışma. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 3(3), 162 - 168.
Chicago EBRİNÇ Servet,AÇIKEL Cengiz,BAŞOĞLU Cengiz,ÇETİN Mesut,ÇELİKÖZ Bahattin Yanık merkezi hemşirelerinde anksiyete, depresyon, iş doyumu, tükenme ve stresle başa çıkma: Karşılaştırmalı bir çalışma. Anadolu Psikiyatri Dergisi 3, no.3 (2002): 162 - 168.
MLA EBRİNÇ Servet,AÇIKEL Cengiz,BAŞOĞLU Cengiz,ÇETİN Mesut,ÇELİKÖZ Bahattin Yanık merkezi hemşirelerinde anksiyete, depresyon, iş doyumu, tükenme ve stresle başa çıkma: Karşılaştırmalı bir çalışma. Anadolu Psikiyatri Dergisi, vol.3, no.3, 2002, ss.162 - 168.
AMA EBRİNÇ S,AÇIKEL C,BAŞOĞLU C,ÇETİN M,ÇELİKÖZ B Yanık merkezi hemşirelerinde anksiyete, depresyon, iş doyumu, tükenme ve stresle başa çıkma: Karşılaştırmalı bir çalışma. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2002; 3(3): 162 - 168.
Vancouver EBRİNÇ S,AÇIKEL C,BAŞOĞLU C,ÇETİN M,ÇELİKÖZ B Yanık merkezi hemşirelerinde anksiyete, depresyon, iş doyumu, tükenme ve stresle başa çıkma: Karşılaştırmalı bir çalışma. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2002; 3(3): 162 - 168.
IEEE EBRİNÇ S,AÇIKEL C,BAŞOĞLU C,ÇETİN M,ÇELİKÖZ B "Yanık merkezi hemşirelerinde anksiyete, depresyon, iş doyumu, tükenme ve stresle başa çıkma: Karşılaştırmalı bir çalışma." Anadolu Psikiyatri Dergisi, 3, ss.162 - 168, 2002.
ISNAD EBRİNÇ, Servet vd. "Yanık merkezi hemşirelerinde anksiyete, depresyon, iş doyumu, tükenme ve stresle başa çıkma: Karşılaştırmalı bir çalışma". Anadolu Psikiyatri Dergisi 3/3 (2002), 162-168.