İran Şahı ıı. Tahmasb'ın siyasi faaliyetlerinin OSmanlı Devleti'ne etkileri ve ııı. Ahmed saltanatının son bulması

Sıtkı ULUERLER (Bingöl Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü, Bingöl, Türkiye)
Türk Dünyası Araştırmaları
38 6
Yıl: 2014 Cilt: 108 Sayı: 212 Sayfa Aralığı: 127 - 148 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İran Şahı ıı. Tahmasb'ın siyasi faaliyetlerinin OSmanlı Devleti'ne etkileri ve ııı. Ahmed saltanatının son bulması

Öz:
1722 tarihinde Afganlıların İran içindeki karışıklıklardan faydalanarak harekete geçmesi ve 1723 tarihinde başkent İsfahanı alması ile Safevî hanedanı son bulma tehlikesi ile karşı karşıya kalmıştır. Bu sırada şehzade olan Tahmasb, Safevî hanedanını devam ettirmek ve Afganlıları İran yönetiminden uzaklaştırmak için uzun süreli bir mücadeleye girişmiştir. Bu süreçte 1723-1726 yılları arasında Osmanlı Devleti, İrana girerek bazı topraklar elde edip üstünlük sağlamışken, 1726 tarihinden sonra ortaya çıkan gelişmelerle sorunlar yaşamaya başlamıştır. Afganlı meselesi, Tahmasb sorunu, uzun süren harpler ve alınmaya başlayan mağlubiyetler belli başlı sorunlar olmuştur. Nadirin Tahmasb yanında yer alması ile iyice zor durumda kalan Padişah III. Ahmed, yaşanan huzursuzlukların neticesi olarak ortaya çıkan Patrona İsyanı (1730) ile tahtını kaybetmiştir.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih

The effects of political activities of Persian Shah Tahmasb the $2^{nd}$ and the Early termination of the Ottoman Empire Ahmed The $3^{rd}$

Öz:
Due to the activation of Afghans in 1722, which took advantage of the riots in Iran and following their conquest of Isfahan, the capital in 1723, Safavid Dynasty faced the danger of termination. Tahmasb who was the prince at that time initiated a long lasting struggle in order to maintain Safavid Dynasty and remove Afghans from Iranian Government. In this period Ottoman Empire conquered some land in Iran between 1723 and 1726 and gained an advantage. However problems appeared due to the developments after 1726. The most important issues were Afghani problem, long lasting battles and the recent defeats. Sultan Ahmed the $3^{rd}$, who was stuck in a difficult position when Nadir took sides with Tahmasb, lost his throne due to the Patrona riot occurred in 1730 as a result of the unrest.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi: Cevdet Askeriye, Belge No: 981, 35128.
  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi: Cevdet Hariciye, Belge No: 1421, 1531, 4934.
  • ABDİ TARİHİ: Yayına Hazırlayan: Faik Reşit Unat, 1730 Patrona İhtilali Hakkında Bir Eser, Abdi Tarihi, TTK, 2. Baskı, Ankara, 1999.
  • AHMED CEVDET PAŞA: Tarih-i Cevdet, Cilt: I, Matba‘a-i Osmanî, Dersa’âdet, 1309.
  • AKTEPE, M. Münir: Patrona İsyanı (1730), İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Yayınları, No. 808, İstanbul, 1958.
  • DANİŞMEND, İ. Hami: İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi, Cilt: IV, Türkiye Yayınevi, İstanbul, 1972.
  • KARAL, Enver Ziya: “Ahmed III” maddesi, İslam Ansiklopedisi (MEB), Cilt: II, Eskişehir, 1997.
  • KOCA RAGIB MEHMED PAŞA: Tahkik ve Tevfik, Osmanlı-İran Diplomatik Münasebetlerinde Mezhep Tartışmaları, (Hazırlayan: Ahmet Zeki İzgöer), Kitabevi Yayınları, İstanbul, 2003.
  • KURAT, Akdes Nimet: Rusya Tarihi, TTK Yayınları, Ankara, 1999.
  • KURİSİNSKİ, Father: History of the Late Revolutions in Persia, Part II, London, 1833.
  • KÜÇÜK ÇELEBİZÂDE İSMAİL ASIM: Tarih-i Râşid Zeyli, Cilt: VI, İstanbul, 1282.
  • KÜTÜKOĞLU, Bekir: Vekâyi‘nüvîs Makaleler, İstanbul Fetih Cemiyeti Yayınları, İstanbul, 1994.
  • MİNORSKY, V., “Nadir”, İslam Ansiklopedisi, Cilt: IX, MEB, Eskişehir, 1997.
  • ROEMER, H.R.: “The Safavid Period”, The Cambridge History of Iran, Volume: 6, Edited By: Peter Jackson, Cambridge University Press, United Kingdom, 1986.
  • SERTOĞLU, Mithat: Mufassal Osmanlı Tarihi, Cilt: V, TTK Yayınları, Ankara, 2011.
  • SYKES, P.M.: A History of Persia, Volume: II, London, 1915.
  • ULUERLER, Sıtkı: “Safevî Devleti’nin Yıkılışa Gidiş Sürecinde Osmanlı’nın Tutumu ve Rusya İle İttifak Kurmasının Anlamı (1722-1724)”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı: 210, İstanbul, 2014.
  • UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı: Osmanlı Tarihi, Cilt: IV/I. Kısım, TTK Yayınları, Ankara, 1991.
  • VAK’ANÜVÎS SUBHÎ MEHMED EFENDİ: Subhî Tarihi, Samî ve Şakir Tarihleri İle Birlikte, Hazırlayan: Mesut Aydıner, Kitabevi Yayınları, İstanbul, 2007.
APA ULUERLER S (2014). İran Şahı ıı. Tahmasb'ın siyasi faaliyetlerinin OSmanlı Devleti'ne etkileri ve ııı. Ahmed saltanatının son bulması. , 127 - 148.
Chicago ULUERLER SITKI İran Şahı ıı. Tahmasb'ın siyasi faaliyetlerinin OSmanlı Devleti'ne etkileri ve ııı. Ahmed saltanatının son bulması. (2014): 127 - 148.
MLA ULUERLER SITKI İran Şahı ıı. Tahmasb'ın siyasi faaliyetlerinin OSmanlı Devleti'ne etkileri ve ııı. Ahmed saltanatının son bulması. , 2014, ss.127 - 148.
AMA ULUERLER S İran Şahı ıı. Tahmasb'ın siyasi faaliyetlerinin OSmanlı Devleti'ne etkileri ve ııı. Ahmed saltanatının son bulması. . 2014; 127 - 148.
Vancouver ULUERLER S İran Şahı ıı. Tahmasb'ın siyasi faaliyetlerinin OSmanlı Devleti'ne etkileri ve ııı. Ahmed saltanatının son bulması. . 2014; 127 - 148.
IEEE ULUERLER S "İran Şahı ıı. Tahmasb'ın siyasi faaliyetlerinin OSmanlı Devleti'ne etkileri ve ııı. Ahmed saltanatının son bulması." , ss.127 - 148, 2014.
ISNAD ULUERLER, SITKI. "İran Şahı ıı. Tahmasb'ın siyasi faaliyetlerinin OSmanlı Devleti'ne etkileri ve ııı. Ahmed saltanatının son bulması". (2014), 127-148.
APA ULUERLER S (2014). İran Şahı ıı. Tahmasb'ın siyasi faaliyetlerinin OSmanlı Devleti'ne etkileri ve ııı. Ahmed saltanatının son bulması. Türk Dünyası Araştırmaları, 108(212), 127 - 148.
Chicago ULUERLER SITKI İran Şahı ıı. Tahmasb'ın siyasi faaliyetlerinin OSmanlı Devleti'ne etkileri ve ııı. Ahmed saltanatının son bulması. Türk Dünyası Araştırmaları 108, no.212 (2014): 127 - 148.
MLA ULUERLER SITKI İran Şahı ıı. Tahmasb'ın siyasi faaliyetlerinin OSmanlı Devleti'ne etkileri ve ııı. Ahmed saltanatının son bulması. Türk Dünyası Araştırmaları, vol.108, no.212, 2014, ss.127 - 148.
AMA ULUERLER S İran Şahı ıı. Tahmasb'ın siyasi faaliyetlerinin OSmanlı Devleti'ne etkileri ve ııı. Ahmed saltanatının son bulması. Türk Dünyası Araştırmaları. 2014; 108(212): 127 - 148.
Vancouver ULUERLER S İran Şahı ıı. Tahmasb'ın siyasi faaliyetlerinin OSmanlı Devleti'ne etkileri ve ııı. Ahmed saltanatının son bulması. Türk Dünyası Araştırmaları. 2014; 108(212): 127 - 148.
IEEE ULUERLER S "İran Şahı ıı. Tahmasb'ın siyasi faaliyetlerinin OSmanlı Devleti'ne etkileri ve ııı. Ahmed saltanatının son bulması." Türk Dünyası Araştırmaları, 108, ss.127 - 148, 2014.
ISNAD ULUERLER, SITKI. "İran Şahı ıı. Tahmasb'ın siyasi faaliyetlerinin OSmanlı Devleti'ne etkileri ve ııı. Ahmed saltanatının son bulması". Türk Dünyası Araştırmaları 108/212 (2014), 127-148.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 20:51

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları