Böbrek alıcılarında depresyon, kaygı ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi

Ayar, Yavuz; ERSOY, ALPARSLAN; ISIKTAS SAYILAR, EMEL; YILMAZ, Ayten; Aydın, Mehmet Fethullah

Böbrek alıcılarında depresyon, kaygı ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi

Yavuz AYAR, (Uludağ Üniversitesi, Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Nefroloji Bilim Dalı, Bursa, Türkiye)

Alparslan ERSOY, (Uludağ Üniversitesi, Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Nefroloji Bilim Dalı, Bursa, Türkiye)

Emel Işıktaş Sayılar, (Uludağ Üniversitesi, Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Nefroloji Bilim Dalı, Bursa, Türkiye)

Ayten YILMAZ, (Uludağ Üniversitesi, Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Bursa, Türkiye)

Mehmet Fethullah AYDIN (Uludağ Üniversitesi, Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Bursa, Türkiye)

Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi

13 3

Yıl: 2015 Cilt: 24 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 98 - 105 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Böbrek alıcılarında depresyon, kaygı ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi

Öz:

AMAÇ: Çalışma, böbrek nakli hastalarında depresyon, kaygı, yaşam kalitesi ve sosyal uyumun normapopülasyonla karşılaştırılmasını ve ruhsal iyilik halinin değerlendirilmesini hedefemiştir.GEREÇ ve YÖNTEMLER: Yüz böbrek nakli hastası ve 100 sağlıklı gönüllü çalışmaya alındıSosyodemografk ve laboratuvar değişkenleri kaydedildi. Depresyon ve anksiyete semptomlarınınşiddeti ve yaşam kalitesi, Beck depresyon ölçeği, sürekli ve durumluk kaygı ölçeği ve Kısa form 36 iledeğerlendirildi.BULGULAR: Nakil grubunda kreatinin ve albümin düzeyleri kontrol grubuna göre anlamlı yüksekhemoglobin ve trigliserid düzeyleri anlamlı düşük bulundu. Kontrol grubunda üniversite mezunu veaktif çalışan oranı, nakil grubuna göre daha yüksek, düşük gelir düzeyli oranı daha düşüktü. Nakihastalarının %96sı diyaliz dönemi ile karşılaştırdıklarında nakil sonrası kendini daha iyi hissediyorduHer iki grubun depresyon, durumluk ve sürekli kaygı skorları arasında fark yoktu. Fiziksel ve mentasağlık skorları nakil grubunda kontrol grubuna göre anlamlı düşüktü. Kontrol grubunda fziksefonksiyon, fziksel rol, genel sağlık, sosyal fonksiyon ve emosyonel rol nakil grubuna göre anlamlyüksekti. Nakil grubunda donör tipi, cinsiyet, gelir düzeyi ve eğitim durumlarına göre depresyonoranları, durumluk ve sürekli kaygı skorları arasında fark yoktu. Canlı vericisi olanlarda fziksefonksiyon skoru kadavra vericilere göre daha yüksekti. Kadınlarda Beck depresyon skoru, erkeklerdemental sağlık skoru diğer cinse göre daha yüksekti. Yüksek gelirlilerde fziksel sağlık, fziksel rol veağrı skorları düşük gelirlilere göre daha yüksekti. Emosyonel rol ilköğrenimlilerde, orta ve yükseköğrenimli nakil hastalarına göre daha düşüktü.SONUÇ: Böbrek nakli sonrası hastalar depresyon ve kaygı sıklığı açısından normal popülasyonabenzerken, yaşam kalitesi hala daha düşüktür.

Anahtar Kelime:

Konular: Genel ve Dahili Tıp Hücre Biyolojisi Psikoloji Psikiyatri

Evaluation of depression, anxiety and life quality in kidney transplant recipients

Öz:

OBJEcTIVE: This study aimed to compare depression, anxiety and quality of life in kidney transplantpatients with normal population and to evaluate mental well-being. MATERIAL and METhODS: One hundred renal transplant patients and 100 healthy volunteers wereenrolled in this study. Sociodemographic and laboratory variables were recorded. Severity of depressiveand anxiety symptoms and quality of life were assessed by the Beck Depression Inventory, State-TraitAnxiety Inventory, and Short Form 36 (SF-36), respectively.RESULTS: In the transplantation patients, serum creatinine and albumin levels were signifcantlyhigher than the control group, hemoglobin and triglyceride levels were signifcantly lower. In thecontrol group, the percentages of university graduates and active employees were higher than in thetransplantation group and low-income rate was lower. When compared with the period of dialysis,96% of transplant patients were feeling better after kidney transplantation. There was no differencebetween depression, state and trait anxiety scores in both groups. Physical and mental health scoreswere signifcantly lower in the transplant group. In the control group, physical function, physical role,general health, social function and emotional role were signifcantly higher than the transplant group. Inthe transplant group, donor type, gender, income level and depression rates of educational attainment, state and trait anxiety scores did not differ. Patients with living donor recipients had a higher score of physical function when compared to cadavericdonor recipients. Beck depression score for women and mental health scores for man were signifcantly higher than other species. In high-incomepatients, physical health, physical role and pain scores were higher signifcantly than those of low-incomes. Emotional role in transplant patientswith basic education was lower than in transplant patients with moderate and high level of education.cONcLUSION: After kidney transplantation, patients were similar to the normal population regarding the frequency of depression and anxietybut the quality of life was still lower.

Anahtar Kelime:

Konular: Genel ve Dahili Tıp Hücre Biyolojisi Psikoloji Psikiyatri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Chen KH, Weng LC, Lee S: Stress and stress-related factors of patients after renal transplantation in Taiwan: A cross-sectional study. J Clin Nurs 2010;19(17-18):2539-2547
2. Ersoy A: Böbrek transplantasyonunda yeni immunsupressif rejim arayışları. Turkiye Klinikleri Cerrahi Tıp Bilimleri Üroloji Böbrek Transplantasyonu Özel Sayısı 2006;2:39-44
3. Cohen D, Galbraith C: General health management and long- term care of the renal transplant recipient. Am J Kidney Dis 2001;38(6):10-24
4. Van der Mei SF, Krol B, van Son WJ, de Jong PE, Groothoff JW, van den Heuvel WJ: Social participation and employment status after kidney transplantation: A systematic review. Qual Life Res 2006;15(6):979-994
5. Van der Mei SF, Kuiper D, Groothoff JW, van den Heuvel WJ, van Son WJ, Brouwer S: Long-term health and work outcomes of renal transplantation and patterns of work status during the end-stage renal disease trajectory. J Occup Rehabil 2011;21(3):325-334
6. Pawar AA, Rathod J, Chaudhury S, Saxena SK, Saldanha D, Ryali VS, Srivastava K: Cognitive and emotional effects of renal transplantation. Indian J Psychiatry 2006;48(1):21-26
7. Greenstein S, Siegal B: Odds probabilities of compliance and noncompliance in patients with a functioning renal transplant: A multicenter study. Transplant Proc 1999;31(1-2):280-281
8. Dunn JR: Housing and inequalities in health: A study of socioeconomic dimensions of housing and self reported health from a survey of Vancouver residents. J Epidemiol Community Health 2002;56(9):671-681
9. Ercan İ, Ediz B, Kan İ: Sağlık kurumlarında teknik olmayan boyut için hizmet memnuniyetini ölçebilmek amacıyla geliştirilen ölçek. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2004;30(3):151-157
10. Beck AT, Ward CH, Mendelson M, Mock J, Erbaugh J: An inventory for measuring depression. Arch Gen Psychiatry 1961;4:561-571
11. Hisli N: Beck Depresyon Envanterinin geçerliği üzerine bir çalışma. Psikoloji Dergisi 1988;6(22):118-122
12. Turk S, Atalay H, Altintepe L, Güney I, Okudan N, Tonbul HZ, Gökbel H, Kücür R, Yeksan M, Yıldız A: Treatment with antidepressive drugs improved quality of life in chronic hemodialysis patients. Clin Nephrol 2006;65(2):113-118
13. Ware JE Jr, Sherbourne CD: The MOS 36-item short-form health survey (SF-36). I. Conceptual framework and item selection. Med Care 1992;30(6):473-483
14. Koçyiğit H, Aydemir Ö, Fişek G, Ölmez N, Memiş A: Kısa form- 36 (KF-36)nın türkçe versiyonunun güvenilirliği. İlaç ve Tedavi Dergisi 1999;12:102-106
15. Spielberger CD: Anxiety as an emotional state. In: Spielberger CD (ed), Current Trend in Theory and Research vol:1. New York: Academic Press, 1972;24-49
16. Öner N, Le Compte A: Durumluk-sürekli kaygı envanteri el kitabı. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, 1985
17. Baines LS, Jindal RM: Loss of the imagined past: An emotional obstacle to medical compliance in kidney transplant recipients. Prog Transplant 2002;12(4):305-308
18. Parsaei Mehr Z, Hami M, Moshtagh Eshgh Z: Anxiety and Depression: A Comparison between living and cadaveric renal transplant recipients. Int J Organ Transplant Med 2011;2(4):178- 183
19. Theoflou P: Depression and anxiety in patients with chronic renal failure: the effect of sociodemographic characteristics. Int J Nephrol 2011;2011:514070
20. Akman B, Uyar M, Afsar B, Sezer S, Ozdemir FN, Haberal M: Adherence, depression and quality of life in patients on a renal transplantation waiting list. Transpl Int 2007;20(8):682-687
21. Gross CR, Kreitzer MJ, Thomas W, Reilly-Spong M, Cramer- Bornemann M, Nyman JA, Frazier P, Ibrahim HN: Mindfulness- based stress reduction for solid organ transplant recipients: A randomized controlled trial. Altern Ther Health Med 2010;16(5):30- 38
22. Chen KH, Huang HL, Wang YW, Weng LC, Chiang YJ, Chou HF: Factors determining social function of patients after renal transplantation in Taiwan. Transplant Proc 2014;46(2):481-483
23. Panagopoulou A, Hardalias A, Berati S, Fourtounas C: Psychosocial issues and quality of life in patients on renal replacement therapy. Saudi J Kidney Dis Transpl 2009;20(2):212-218
24. Wei TY, Chiang YJ, Hsieh CY, Weng LC, Lin SC, Lin MH: Health related quality of life of long-term kidney transplantation recipients. Biomed J 2013;36(5):243-251
25. Van der Mei SF, Kuiper D, Groothoff JW, van den Heuvel WJ, van Son WJ, Brouwer S: Long-term health and work outcomes of renal transplantation and patterns of work status during the end-stage renal disease trajectory. J Occup Rehabil 2011;21(3):325-34
26. Tavallaii SA, Einollahi B, Azizabadi Farahani M, Namdari M: Socioeconomic links to health-related quality of life, anxiety, and depression in kidney transplant recipients. Iran J Kidney Dis 2009;3(1):40-44
27. Rho MR, Lim JH, Park JH, Han SS, Kim YS, Lee YH, Kim WG: Evaluation of nutrient intake in early post kidney transplant recipients. Clin Nutr Res 2013;2(1):1-11
28. Molnar MZ, Kovesdy CP, Bunnapradist S, Streja E, Mehrotra R, Krishnan M, Nissenson AR, Kalantar-Zadeh K: Associations of pretransplant serum albumin with post-transplant outcomes in kidney transplant recipients. Am J Transplant 2011;11(5): 1006-1015
29. Tutal E, Sezer S, Uyar ME, Bal Z, Demirci BG, Acar FN: Evaluation of nutritional status in renal transplant recipients in accordance with changes in graft function. Transplant Proc 2013;45(4):1418-1422

APA	Ayar Y, ERSOY A, ISIKTAS SAYILAR E, YILMAZ A, Aydın M (2015). Böbrek alıcılarında depresyon, kaygı ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi. , 98 - 105.
Chicago	Ayar Yavuz,ERSOY ALPARSLAN,ISIKTAS SAYILAR EMEL,YILMAZ Ayten,Aydın Mehmet Fethullah Böbrek alıcılarında depresyon, kaygı ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi. (2015): 98 - 105.
MLA	Ayar Yavuz,ERSOY ALPARSLAN,ISIKTAS SAYILAR EMEL,YILMAZ Ayten,Aydın Mehmet Fethullah Böbrek alıcılarında depresyon, kaygı ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi. , 2015, ss.98 - 105.
AMA	Ayar Y,ERSOY A,ISIKTAS SAYILAR E,YILMAZ A,Aydın M Böbrek alıcılarında depresyon, kaygı ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi. . 2015; 98 - 105.
Vancouver	Ayar Y,ERSOY A,ISIKTAS SAYILAR E,YILMAZ A,Aydın M Böbrek alıcılarında depresyon, kaygı ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi. . 2015; 98 - 105.
IEEE	Ayar Y,ERSOY A,ISIKTAS SAYILAR E,YILMAZ A,Aydın M "Böbrek alıcılarında depresyon, kaygı ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi." , ss.98 - 105, 2015.
ISNAD	Ayar, Yavuz vd. "Böbrek alıcılarında depresyon, kaygı ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi". (2015), 98-105.

APA	Ayar Y, ERSOY A, ISIKTAS SAYILAR E, YILMAZ A, Aydın M (2015). Böbrek alıcılarında depresyon, kaygı ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi, 24(1), 98 - 105.
Chicago	Ayar Yavuz,ERSOY ALPARSLAN,ISIKTAS SAYILAR EMEL,YILMAZ Ayten,Aydın Mehmet Fethullah Böbrek alıcılarında depresyon, kaygı ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi 24, no.1 (2015): 98 - 105.
MLA	Ayar Yavuz,ERSOY ALPARSLAN,ISIKTAS SAYILAR EMEL,YILMAZ Ayten,Aydın Mehmet Fethullah Böbrek alıcılarında depresyon, kaygı ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi, vol.24, no.1, 2015, ss.98 - 105.
AMA	Ayar Y,ERSOY A,ISIKTAS SAYILAR E,YILMAZ A,Aydın M Böbrek alıcılarında depresyon, kaygı ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi. 2015; 24(1): 98 - 105.
Vancouver	Ayar Y,ERSOY A,ISIKTAS SAYILAR E,YILMAZ A,Aydın M Böbrek alıcılarında depresyon, kaygı ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi. 2015; 24(1): 98 - 105.
IEEE	Ayar Y,ERSOY A,ISIKTAS SAYILAR E,YILMAZ A,Aydın M "Böbrek alıcılarında depresyon, kaygı ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi." Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi, 24, ss.98 - 105, 2015.
ISNAD	Ayar, Yavuz vd. "Böbrek alıcılarında depresyon, kaygı ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi". Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi 24/1 (2015), 98-105.