Osteoartritli bireylerin günlük yaşam aktivitelerinin değerlendirilmesi
Yıl: 2014 Cilt: 20 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 117 - 124 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Osteoartritli bireylerin günlük yaşam aktivitelerinin değerlendirilmesi
Öz: Amaç: Osteoartrit (OA), eklem hastalıkları ve tüm kronik hastalıklar arasında en yaygın görülenlerden biridir. Bu araştırma OA tanısı almışbireylerin günlük yaşam aktivitelerini değerlendirmek amacı ile yapılmıştır.Gereç ve Yöntem: Araştırma OA tanısı almış 200 bireyin katıldığı tanımlayıcı özellikte bir çalışmadır. Veri toplama aracı olarak bireylerintanıtıcı özellikleri ve hastalığa ilişkin bilgilerini içeren anket formu, Günlük Yaşam Aktiviteleri (GYA) Ölçeği ve Enstrümental Günlük YaşamAktiviteleri (EGYA) Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde; tanımlayıcı istatistikler (sayı, ortalama, standart sapma, ortanca, yüzde),Kolmogorov-Smirnov, Shapiro-Wilk, Kruskal-Wallis Varyans Analizi, Mann-Whitney U testi, cronbach alfa katsayısı ve spearman korelasyonanalizi kullanılmıştır.Bulgular: Bireylerin %95,0ı GYAda, %71,0ı da EGYAda bağımsız olduklarını ifade etmiştir. Kadın, 77-89 yaş grubunda, eğitim almamış,bekar, ev kadını, gelir durumu kötü, hastalık süresi 15 yıl ve üzerinde, eklem deformitesi olan, OAya eşlik eden başka bir kronik hastalığı olanve OAnın GYAyı çok etkilediğini belirten bireylerin GYA ölçeği puanı diğer gruplara göre daha düşük olduğu saptanmıştır (p<0,05). Bekar,77-89 yaş grubunda, eğitim almamış, eklem deformitesi olan, OAnın GYAyı çok etkilediğini belirten ve GYAyı yerine getirirken yardım alanbireylerin EGYA ölçeği puanı diğer gruplara göre daha düşük olduğu belirlenmiştir (p<0,05).Sonuç: OAlı bireylere gereksinimleri konusunda yardımcı olunmalı, OAya adaptasyonları sağlanmalı ve hastalığın olumsuz etkileri kontroledilmelidir. (Türk Osteoporoz Dergisi 2014;20: 117-24)
Anahtar Kelime: Konular:
Evaluation of daily living activities of the individuals with osteoarthritis
Öz: Objective: Osteoarthritis (OA) is one of the most commonly seen joint diseases and chronic diseases. This research was conducted in orderto evaluate daily living activities of the individuals who were diagnosed as OA.Materials and Methods: It is a descriptive research in which 200 individuals who were diagnosed as OA participated. A questionnaire formincluding personal descriptive information and patient s knowledge about the disease, Activities of Daily Living Scale (ADLs) and InstrumentalActivities of Daily Living Scale (IADLs) were used as data collection tools. Data were statistically analyzed with descriptive statistics (numbers,means, standard deviation, median, percentages), Kolmogorov-Smirnov Test, Shapiro-Wilk Test, Kruskal-Wallis Variance Analysis, Mann-Whitney U Test, Cronbach s Alpha Coeffcient and Spearman s Correlation Analysis.Results: 95.0% and 71.0% of the individuals told that they were independent while performing ADLs and IADLs, respectively. It was foundthat individuals who were female, at 77-89 years old, single, illiterate, housewife, had a low income level, had the disease for more than 15years, had joint deformity and with an accompanying disease with OA or had an idea that OA affected ADLs had lower ADLs score thanother groups (p<0.05). Individuals who were single, at 77-89 years old, illiterate, had joint deformity or who defned that OA affected ADLsand who received help while performing ADLs had lower ADLs score than other groups (p<0.05).Conclusions: It was concluded that individuals with OA should be helped, they should be supported in OA adaptation and the negativeeffects of the disease should be controlled. (Turkish Journal of Osteoporosis 2014;20: 117-24)
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- 1. Doherty M, Jones A, Cawston TE. Osteoarthritis In: Textbook of Rheumatology, Madison PJ, Isenberg DA, Woo P, Glass DN, editors. Oxford University Pres; 1998:1515-53.
- 2. Savcı A, Bilik Ö. Ortopedi ve Travmatoloji Kliniğinde Geriatrik Değerlendirme. DEUHYO ED 2014;7:156-63.
- 3. Conaghan PG, Birrell F, Burke M, Cumming J, Dickson J, Dieppe P, et al. Osteoarthritis: National clinical guidline for care and management in adult. Royal College of Physicians 11 St Andrews Place, London; 2008. p. 3-22.
- 4. Altındağ Ö, Sırmatel Ö, Tabur H. Diz osteoartriti olan hastalarda demografk özellikler ve klinik parametrelerle ilişkisi. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2006;3:62-6.
- 5. İnanıcı F. Osteoartritin sosyal ve ekonomik maliyeti nedir? Turkiye Klinikleri J PM&R-Special Topics 2008;1:33-9.
- 6. Göğüş F. Osteoartroz. İçinde: Yazıcı H, Hamuryudan V, Sonsuz A, editör. İç Hastalıkları. 1. Baskı. İstanbul: İstanbul Medikal Yayıncılık; 2005. p. 1012-5.
- 7. Hizmetli S, Tel H, Tel H, Yıldırım M. Self-care agency and status to maıntaın actıvıtıes of daıly lıvıng elderly people wıth osteoarthrıtıs. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2012;15:27-32.
- 8. Kaya E, Özbek S, Tekin A, Ergin S, Yaman A. KOAHlı yaşlı hastalarda günlük yaşam aktivitelerinin değerlendirilmesi. Turkish Journal of Geriatrics 2010;13:111-6.
- 9. Aydın ZD, Ersoy İH, Baştürk A, Kutlucan A, Göksu SS, Güngör G, ve ark. Toplumda yaşayan yaşlılarda günlük yaşam aktivitelerinde yetersizlik ve ilişkili faktörler. Geriatri ve Geriatrik Nöropsikiyatri 2009;2:9-18.
- 10. Şahbaz M, Tel H. Evde yaşayan 65 yaş ve üzeri bireylerin günlük yaşam aktivitelerindeki bağımlılık durumu ile ev kazaları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Turkish Journal of Geriatrics 2006;9:85-93.
- 11. World of Health Organization (WHO). Obezity: Preventing and managing the global epidemic. Report of a WHO consultation. WHO Technical Report Series 894. Geneva: WHO, 2000 (web: http://www.who.int/bmi/index.jsp?introPage=intro_3.html. Erişim Tarihi: 10.02.2014).
- 12. Katz S, Ford AB, Maskowitz RW, Jackson BA, Jaffe MW. Studies of illness in the aged: the index of ADL: A Standardized Measure of Biological and Psychosocial Function. JAMA 1963;185:914-9.
- 13. Yardımcı E. İstanbulda yaşayan yaşlı öğretmenlerin sağlık sonuçlarının günlük yaşam aktiviteleri ve aletli günlük yaşam aktiviteleri ile ilişkisi, Tıpta Uzmanlık Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi; 1995.
- 14. Altın M. Alzheimer tipi demans hastalarına bakım verenlerde tükenmişlik ve anksiyete, Tıpta Uzmanlık Tezi. İstanbul: Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Anabilim Dalı; 2006. 15. Lawton MP, Brody EM. Assessment of older people: Self- maintaining and instrumental activities of daily living. Gerontologist 1969;9:179-86.
- 16. Tütün Ş, Altın F, Özgönenel L, Çetin E. Diz osteoartritli olan hastalarda demografk özellikler ile yaş, ağrı, cinsiyet ve obezite arasındaki ilişki. İstanbul Tıp Derg 2010;11:109-12. 17. Onat ŞŞ, Delialioğlu SÜ, Uçar D. Yaşlılarda diz osteoartriti tedavisinde egzersiz: Hasta eğitiminin verimliliğine etki eden faktörler. Turkish Journal of Geriatrics 2013;16:166-71.
- 18. Açıksöz S. Diz Osteoartritli Bireylerin Uyguladıkları Ağrıyla Başetme Yöntemleri ve Hastalığa Özgü Yaşam Kalitesine Etkisi, Yüksek lisans Tezi, GATA Komutanlığı Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2007.
- 19. Braunwald E, Fauci AS, Kasper DL, Hauser SL, Longo DL. Harrison İç Hastalıkları Prensipleri. Sağlıker Y, editör. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri Ltd.Şti&McGraw-Hill Comp Inc; 2004.
- 20. Bakan B, Sucaklı MH. Huzurevinde yaşayan yaşlı popülasyonda kas-iskelet sorunlarının değerlendirilmesi. Turkish Journal of Geriatrics 2013;16:281-5.
- 21. Açıksöz S, Uzun Ş. Total kalça protezi uygulanan bireylerin günlük yaşam aktivitelerine yönelik evde bakımda karşılaşılan güçlükler. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2007;11:8-11.
- 22. Tel H, Hizmetli S, Tel H, Yıldırım M. Osteoartritli yaşlılarda öz bakım gücü ve yaşam kalitesi. Turkish Journal of Geriatrics 2011;14:63-7. 23. Jagger C, Matthews R, Melzer D, Matthews F, Brayne C; MRC CFAS. Educational differences in the dynamics of disability incidence, recovery and mortality: Findings from the MRC Cognitive Function and Ageing Study (MRC CFAS). Int J Epidemiol 2007;36:358-65
- . 24. Ünsal S, Özel S, Şahin Onat Ş, Tiftik T. Osteoartritli yaşlı hastalarda egzersiz engelleri. Turkish Journal of Geriatrics 2007;10:179-83.
- 25. Samancı N, Kaçar C, Sayın M, Tuncer T. Primer diz osteoartritinde metabolik, endokrin ve sosyo-kültürel risk faktörleri ve radyolojik bulgularla ilişkisi. Romatizma 2003;18:92-7.
- 26. Tuncer T, Çay HF, Kaçar C, Altan L, Atik OŞ, Aydın AT, ve ark. Diz osteoartrit tedavisinde kanıta dayalı öneriler: Türkiye romatizma araştırma ve savaş derneği uzlaşı raporu. Turk J Rheumatol 2012;27:1-17.
- 27. Levendoğlu F, Sallı A, Uğurlu H. Semptomatik diz osteoartriti olan hastalarda disabilite ile ilişkili faktörler. Romatizma 2004;19:111- 15.
- 28. Sarıdoğan EM. Osteoartrit. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri, Romatolojik Hastalıklar Sempozyum Dizini 2003;34:11-8.
- 29. Felson DT, Zhang Y, Hannan MT, Naimark A, Weissman B, Aliabadi P, et al. Risk factors for incident radiographic knee osteoarthritis in the elderly: the Framingham study. Arthritis Rheum 1997;40:728-33.
- 30. Peltzer K, Phaswana-Mafuya N. Arthrıtıs and assocıated factors ın older adults ın South Afrıca. Turkish Journal of Geriatrics 2013;16:389-94.
- 31. Ergün GÖ, Bozdemir N, Uğuz Ş, Güzel R, Burgut R, Saatçı E, ve ark. Adana huzurevinde yaşayan yaşlılar ile aile hekimliği polikliniğine başvuran yaşlıların medikososyal özelliklerinin değerlendirilmesi. Turkish Journal of Geriatrics 2003;6:89-94.
APA | Gümüş K, Ünsal A (2014). Osteoartritli bireylerin günlük yaşam aktivitelerinin değerlendirilmesi. , 117 - 124. |
Chicago | Gümüş Kenan,Ünsal Ayla Osteoartritli bireylerin günlük yaşam aktivitelerinin değerlendirilmesi. (2014): 117 - 124. |
MLA | Gümüş Kenan,Ünsal Ayla Osteoartritli bireylerin günlük yaşam aktivitelerinin değerlendirilmesi. , 2014, ss.117 - 124. |
AMA | Gümüş K,Ünsal A Osteoartritli bireylerin günlük yaşam aktivitelerinin değerlendirilmesi. . 2014; 117 - 124. |
Vancouver | Gümüş K,Ünsal A Osteoartritli bireylerin günlük yaşam aktivitelerinin değerlendirilmesi. . 2014; 117 - 124. |
IEEE | Gümüş K,Ünsal A "Osteoartritli bireylerin günlük yaşam aktivitelerinin değerlendirilmesi." , ss.117 - 124, 2014. |
ISNAD | Gümüş, Kenan - Ünsal, Ayla. "Osteoartritli bireylerin günlük yaşam aktivitelerinin değerlendirilmesi". (2014), 117-124. |
APA | Gümüş K, Ünsal A (2014). Osteoartritli bireylerin günlük yaşam aktivitelerinin değerlendirilmesi. Türk Osteoporoz Dergisi, 20(3), 117 - 124. |
Chicago | Gümüş Kenan,Ünsal Ayla Osteoartritli bireylerin günlük yaşam aktivitelerinin değerlendirilmesi. Türk Osteoporoz Dergisi 20, no.3 (2014): 117 - 124. |
MLA | Gümüş Kenan,Ünsal Ayla Osteoartritli bireylerin günlük yaşam aktivitelerinin değerlendirilmesi. Türk Osteoporoz Dergisi, vol.20, no.3, 2014, ss.117 - 124. |
AMA | Gümüş K,Ünsal A Osteoartritli bireylerin günlük yaşam aktivitelerinin değerlendirilmesi. Türk Osteoporoz Dergisi. 2014; 20(3): 117 - 124. |
Vancouver | Gümüş K,Ünsal A Osteoartritli bireylerin günlük yaşam aktivitelerinin değerlendirilmesi. Türk Osteoporoz Dergisi. 2014; 20(3): 117 - 124. |
IEEE | Gümüş K,Ünsal A "Osteoartritli bireylerin günlük yaşam aktivitelerinin değerlendirilmesi." Türk Osteoporoz Dergisi, 20, ss.117 - 124, 2014. |
ISNAD | Gümüş, Kenan - Ünsal, Ayla. "Osteoartritli bireylerin günlük yaşam aktivitelerinin değerlendirilmesi". Türk Osteoporoz Dergisi 20/3 (2014), 117-124. |