Okul müdürlerinin inisiyatif alma düzeyleri ile öz-yeterlikleri arasındaki ilişki

Uğur AKIN (Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat, Türkiye)
Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi
12 2
Yıl: 2014 Cilt: 20 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 125 - 149 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Okul müdürlerinin inisiyatif alma düzeyleri ile öz-yeterlikleri arasındaki ilişki

Öz:
Bu araştırmanın amacı, Türkiyedeki kamu ilköğretim okulu müdürlerinin inisiyatif alma düzeylerinin öz-yeterlikleriyle ilişkisini incelemektir. İlişkisel tarama biçiminde desenlenen araştırmaya İstanbul, Çanakkale, İzmir, Eskişehir, Konya, Antalya, Kayseri, Samsun, Trabzon, Kars, Van ve Şanlıurfada ilköğretim okullarında görev yapan 381 okul müdürü katılmıştır. Araştırma verileri, Okul Müdürlerinde Kişisel İnisiyatif Ölçme Aracı ve Okul Müdürlerinin Yeterlik Algıları Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Araştırma Milli Eğitim Bakanlığı Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi (EARGED) Başkanlığınca desteklenmiştir. Araştırma sonuçları okul müdürlerinin inisiyatif alma düzeyleri ile öz-yeterlikleri arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler olduğunu göstermiştir. Ayrıca, okul müdürlerinin her üç boyuttaki öz-yeterliklerinin kendiliğinden başlama, proaktiflik ve ısrarcılık boyutlarında kişisel inisiyatif alma durumlarını yordadığı tespit edilmiştir. Araştırma bulguları alanyazın ışığında tartışılmış ve uygulamaya dönük öneriler getirilmiştir.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Eğitim, Özel Aile Çalışmaları

The relationship between principals ınitiative taking levels and self-efficacy

Öz:
The aim of this research is to analyze the relationship between initiative taking levels and self-efficacy levels of the state elementary school principals in Turkey. 381 randomly selected principals participated to the relational descriptive research from İstanbul, Çanakkale, İzmir, Eskişehir, Konya, Antalya, Kayseri, Samsun, Trabzon, Kars, Van, and Şanlıurfa. Date were collected through Personal Initiative Measurement Tool for School Principals and Principals Sense of Efficacy Scale. The research was supported by Ministry of National EducationEducation Research and Development Directorate. Results show that there is a positive and significant relationship between initiative taking and self-efficacy levels of principals. Three dimensions of principals self-efficacy predict their taking initiative in the dimensions of self-starting, proactivity and persistency. Findings were discussed in light of literature and suggestions made for practice.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Eğitim, Özel Aile Çalışmaları
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akın, U. (2012a). Örgüt ve yönetimde inisiyatif alma. Ankara: Pegem Akademi.
  • Akın, U. (2012b). Okul yöneticilerinin seçimi ve yetiştirilmesi: Türkiye ve seçilmiş ülkelerden farklı uygulamalar, karşılaştırmalar. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(2), 1–30.
  • Audia, P. G., Locke, E. A., & Smith, K. G. (2000). The paradox of success: An archival and a laboratory study of strategic persistence following radical environmental change. Academy of Management Journal, 43(5), 837–853.
  • Baer, M., & Frese, M. (2003). Innovation is not enough: Climates for initiative and psychological safety, process innovations, and firm performance. Journal of Organizational Behavior 24, 45–68.
  • Balcı, A. (2010). Sosyal bilimlerde araştırma: Yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem Akademi.
  • Balcı, A. (2011). Eğitim yönetiminin değişen bağlamı ve eğitim yönetimi programlarına etkisi. Eğitim ve Bilim 162, 196–208.
  • Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84(2), 191–215.
  • Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: Freeman.
  • Bandura, A. (2009). Cultivate self-efficacy for personal and organizational effectiveness. In E. A. Locke (Ed.), Handbook of principles of organizational behavior: Indispensable knowledge for evidence based management (pp. 179–200). United Kingdom: John Wiley and Sons.
  • Bandura, A., & Cervone, D. (1983). Self-evaluative and self-efficacy mechanisms governing the motivational effects of goal systems. Journal of Personality and Social Psychology, 45(5), 1017–1028.
  • Bateman, T. S., & Crant, J. M. (1993). The pro-active component of organizational behavior: A measure and correlates. Journal of Organizational Behavior, 14, 103–118.
  • Binnevies, C., Ohly, S., & Sonnentag, S. (2007). Taking personal initiative and communicating about ideas: What is important for the creative process and for idea creativity? European Journal of Work and Organizational Psychology, 16(4), 432–455.
  • Black, L. T. (2003). The development and the validation of the principal efficacy scale (Unpublished doctoral dissertation). Sam Houston State University, USA.
  • Bledow, R., & Frese, M. (2005). Situational judgment test on personal ınitiative: Test items and test manual. Giessen: Justus-Liebig University.
  • Bledow, R., & Frese, M. (2009). A situational judgment test of personal initiative. Personnel Psychology, 62, 229–258.
  • Bryman, A., & Cramer, D. (2005). Quantitative data analysis with SPSS 12 and 13: a guide for social scientists. New York: Routledge.
  • Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. A., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
  • Cervone, D. (2000). Thinking about self-efficacy. Bahavior Modification, 24(1), 30–56.
  • Crant, J. M. (2000). Proactive behavior in organizations. Journal of Management, 26, 435–462.
  • Çalışır, M. (2008). Mamak ilçesi ilköğretim okulu yöneticilerinin görüşlerine göre okul müdürlerinin kullandıkları yetki türü ve düzeyleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Daniels, K., Vimalasiri, V., & Cheyne, A. (2011). Linking the demands– control–support model to innovation: The moderating role of personal initiative on the generation and implementation of ideas. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 84, 581–598.
  • De Dreu, C. K. W., & Nauta, A (2009). Self-interest and other-orientation in organizational behavior: Implications for job performance, prosocial behavior, and personal initiative. Journal of Applied Psychology, 94(4), 913– 926.
  • Den Hartog, D. N., & Belschak, F. D. (2007). Personal initiative, commitment and affect at work. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 80, 601–622.
  • Diamond, D. (1997). An analysis of leadrship bahavior and self-efficacy of principals of catholic secondary schools (Unpublished doctoral dissertation). The Catholic University of Amerika, USA.
  • Dishman, R, K., Ickes, W., & Morgan, W. P. (1980). Self-motivation and adherence to habitual physical activity. Journal of Applied Social Psychology, 10(2), 115–132.
  • Dobrodeeva, I., Kochina, S., & Osen, A. (2008). Creation of high school quality management system through making and supporting the personal initiative. Problems of Education in the 21th Century, 8(8). 173–178.
  • Dönmez, B., Özer, N., & Cömert, M. (2009). Okul müdürlerinin öz-yeterlik algıları ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişki. XVIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi’nde sunuldu.
  • DPT (2011). İstatistiki bölge birimleri sınıflandırması. Retrieved from http://www.dpt.gov.tr/bgyu/biid/ibbs.html EİÖK (2009). Eğitimde reform girişimi etkinlikleri: Eğitimde iyi örnekler konferansı 2009. İstanbul: Sabancı Üniversitesi.
  • EİÖK (2010). Eğitimde reform girişimi etkinlikleri: Eğitimde iyi örnekler konferansı 2010. İstanbul: Sabancı Üniversitesi.
  • EİÖK (2011). Eğitimde reform girişimi etkinlikleri: Eğitimde iyi örnekler konferansı 2011. İstanbul: Sabancı Üniversitesi.
  • Fay, D., & Frese, M. (1998). The nature of personal initiative: Self-starting orientation and proactivity. Paper presented at the Annual Conference of the Society for Industrial and Organizational Psychology.
  • Fay, D., & Frese, M. (2001). The concept of personal initiative: An overview of validity studies. Human Performance, 14(1), 97–124.
  • Feather, N. T. (1962). The study of persistence. Pschological Bulletin, 59(2), 94–115.
  • Frese, M. (2001). Personal initiative (PI): The theoretical concept and empirical findings. In M. Erez, U. Kleinbeck, & H. Thierry (Eds.), Work motivation in the context of a globalizing economy (pp. 99-110). London: Lawrence Erlbaum.
  • Frese, M., & Fay, D. (2001). Personal initiative (PI): An active performance concept for work in the 21. Century. In B. M. Staw & R. M. Sutten (Eds.), Research in organizational behavior (pp. 133-187). Amsterdam: Elsevier Science.
  • Frese, M., & Fay, D. (2003). Measuring personal initiative. Giessen: Justus- Liebig University.
  • Frese, M., Fay, D., Hilburger, T., Leng, K., & Tag, A. (1997). The concept of personal initiative: Operationalization, reliability and validity in two German samples. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 70, 139-161.
  • Frese, M., Garst, H., & Fay, D. (2007). Making things happen: Reciprocal relationships between work characteristics and personal initiative in a four-wave longitudinal structural equation model. Journal of Applied Psychology, 92(4), 1084–1112.
  • Frese, M., Kring, W., Soose, A., & Zempel, J. (1996). Personal initiative at work: Defferences between East and West Germany. Academy of Management Journal, 39(1), 37–63.
  • Frohman, A. L. (1997). Igniting organizational change from below: The power of personal initiative. Organizational Dynamics, Winter, 25(3), 39–53.
  • Gamboa, J. P., Gracia, F., Ripoll, P., & Peiro, J. (2009). Employabilitiy and Personal Initiative as Antecedents of Job Satisfaction. The Spanish Journal of Psychology. 12 (2), 632–640.
  • Hahn, V. C., Frese, M., Binnewies, C., & Schmitt, A. (2011). Happy and proactive? The role of hedonic and eudaimonic well-being in business owners’ personal initiative. Entrepreneurship, Theory and Practice, 36(1), 97–114.
  • Hair, J., Black, B., Babin, B., Anderson, R., & Tatham, R. (2006). Multivariate data analysis. New Jersey: Prentice-Hall.
  • Hakanen, J. J., Perhoniemi, R., & Toppinen-Tanner, S. (2008). Positive gain spirals at work: From job resources to work engagement, personal initiative and work-unit innovativeness. Journal of Vocational Behavior, 73, 78–91.
  • Hallinger, P. (2005). Instructional leadership and the school principal: A passing fancy that refuses to fade away. Leadership and Policy in School, 4, 221–239.
  • Hoy, W. K., & Miskel, C. G. (2008). Educational administration: Theory, research and practice. London: McGraw Hill.
  • Hughes, L. L. (2010). The principalship: Preparation programs and the self- efficacy of principals (Unpublished doctoral dissertation). The George Washington University, USA.
  • John, O. P., & Sristava, S. (1999). The big five trait taxonomy: History, measurement, and theoretical perspectives. In L. A. Pervin & O. P. John (Eds.), Handbook of personality: Theory and research (pp. 102–139). New York: Guilford Press.
  • Kavak, Y., Ekinci, E. ve Gökçe, F. (1997). İlköğretimde kaynak arayışları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 3(3), 309–320.
  • Lent, R. W., Brown, S. D., & Larkin, K. C. (1984). Relation of self-efficacy expectations to academic achievement and persistence. Journal of Counseling Psychology, 31(3), 356–362.
  • Lisbona, B. A., Palaci, F. J., & Aqullo, T. E. (2008). Scale of expectations of control and responsibility: Adaptation to the Spanish language and its relation to personal initiative. Psicothema, 20(2), 249–253.
  • Locke, E. A., Frederick, E., Lee, C., & Bobko, P. (1984). Effect of self-efficacy, goals, and task strategies on task performans. Journal of Applied Psychology, University of Maryland.
  • Lufi, D. (1979). Development of a scale for determining persistency in academic fields. Dissertation Abstracts, 40, 1019-A.
  • Lufi, D., & Cohen, A. (1987). A Scale for measuring persistence in children. Journal of Personality Assessment, 51(2), 178–185.
  • MEB (2011). Personel istatistikleri. Milli Eğitim Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü Kadro ve Bilişim Hizmetleri Dairesi Başkanlığı.
  • Morgan, J. J. B., & Hull, H. L. (1926). The measurement of persistence. Journal of Applied Psychology, 10(2), 180–187.
  • Ohly, S., & Fritz, C. (2007). Challanging the status quo: What motivates proactive behavior? Journal of Occupational and Organizational Psychology, 80, 623–629.
  • Osterman, K., & Sullivan, S. (1996). New principals in an urban bureaucracy: A sense of efficacy. Journal of School Leadership, 6, 661–690.
  • Paglis, L. L., & Green, S. G. (2002). Leadership self-efficacy and managers’ motivation for leading change. Journal of Organizational Behavior, 23, 215– 235.
  • Parker, S. K., Bindl, U. K., & Strauss, K. (2010). Making things happen: A model of proaktive motivation. Journal of Management. 36(4), 827–856.
  • Rank, J. (2006). Leadership predictors of proactive organizational behavior: Facilitating personal initiative, voice behavior, and exceptional service performance (Unpublished doctoral dissertation). University of South Florida. USA.
  • Rank, J., Pace, V. L., & Frese, M. (2004). Three avenues for future research on creativity, innovation, and initiative. Applied Psychology: An International Review, 53(4), 518–528.
  • Redfern, S., Coster, S., Evans, A., & Dewe, P. (2010). An exploration of personal Initiative theory in the role of consultant nurses. Journal of Research in Nursing, 15(5), 435–453.
  • Robertson, I. T., & Smith, M. (2001). Personnel selection. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 74, 441–472.
  • Searle, B. J. (2008). Does personal initiative training work as a stress management intervention? Journal of Occupational Health Psychology, 13(3), 259–270.
  • Shafritz, J. M., & Ott, J. S. (1992). The organizational behavior perspective, or human resource theory. In J. M. Shafritz & J. S. Ott (Eds.), Classics of organization theory (pp. 69–80). California: Wadsworth.
  • Speier, C., & Frese, M. (1997). Generalized self efficacy as a mediator and moderator between control and complexity at work and personal initiative: A longitudinal field study in East Germany. Human Performance, 10(2), 171-192.
  • Stroppa, C., & Spiess, E. (2011). International assignments: The role of social support and personal initiative. International Journal of Intercultural Relations, 35, 234–245.
  • Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6). 49–74.
  • Şimşek, H. (2003). Eğitim yöneticilerinin yetiştirilmesi: Karşılaştırmalı örnekler ve Türkiye için çıkarsamalar. Çağdaş Eğitim Sistemlerinde Öğretmen Yetiştirme Ulusal Sempozyumu. Ankara: Tekışık Vakfı Yayınları.
  • Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Temel ilkeler ve LISRELL uygulamaları. Ankara: Ekinoks.
  • Şişman, M. ve Turan, S. (2002). Eğitimde toplam kalite yönetimi. Ankara: Pegem Akademi.
  • Taris, T. W., & Wielenga-Meier E. G. A. (2010). Workers’ personal initiative as a moderator of the relations between job characteristics and well-being. Psychological Reports, 107, 255–264.
  • Tavşancıl, E. (2006). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile analizi. Ankara: Nobel.
  • Taylor, F. W. (1992). The principles of scientific management. In J. M. Shafritz and J. S. Ott (Eds.), Classics of Organization Theory (pp. 69–80). California: Wadsworth.
  • Tschannen-Moran, M., & Gareis, C. R. (2004). Principals’ sense of efficacy: Assessing a promising construct. Journal of Educational Administration, 42(4), 573–585.
  • Tschannen-Moran, M., & Gareis, C. R. (2005). Cultivating principals’ sense of efficacy: Supports that matter. Presented in Annual Meeting of the University Council for Educational Administration. USA.
  • Türkiye Eğitim Atlası (2013). Türkiye eğitim atlası 2012–2013. Ankara: Türk Eğitim Derneği.
  • Utsch, A., & Rauch, A. (2000). Innovativeness and initiative as mediators between achievement orientation and venture performance. European Journal of Worka and Organizational Psychology, 9(1), 45–62.
  • Wang, C. K. A. (1932). A scale for measuring persistence. Journal of Social Psychology, 3(1), 79–90.
  • War, P., & Fay, D. (2001). Short report: Age and personal initiative at work. European Journal of Work and Organizational Psychology, 10(3). 343–353.
  • Watkins, D. (1989). The role of confirmatory factor analysis in cross-cultural research. International Journal of Psychology, 24, 685–701.
  • Xue, X. (2009). An empirical research on the relationship between leadership and personal initiative. Presented in Second International Workshop on Knowledge Discovery and Data Mining. Moscow.
  • Xue, X., & Wang, Z. M. (2009). Study on the influential process of burnout on personal initiative. Chinese Journal of Applied Psychology. Retrieved from http://en.cnki.com.cn/Article_en/CJFDTotal-YXNX200901004.htm Received: 10/02/2014
  • Revision received: 10/03/2014 Second revision received: 23/05/2014 Approved: 26/05/2014
APA Akın U (2014). Okul müdürlerinin inisiyatif alma düzeyleri ile öz-yeterlikleri arasındaki ilişki. , 125 - 149.
Chicago Akın Uğur Okul müdürlerinin inisiyatif alma düzeyleri ile öz-yeterlikleri arasındaki ilişki. (2014): 125 - 149.
MLA Akın Uğur Okul müdürlerinin inisiyatif alma düzeyleri ile öz-yeterlikleri arasındaki ilişki. , 2014, ss.125 - 149.
AMA Akın U Okul müdürlerinin inisiyatif alma düzeyleri ile öz-yeterlikleri arasındaki ilişki. . 2014; 125 - 149.
Vancouver Akın U Okul müdürlerinin inisiyatif alma düzeyleri ile öz-yeterlikleri arasındaki ilişki. . 2014; 125 - 149.
IEEE Akın U "Okul müdürlerinin inisiyatif alma düzeyleri ile öz-yeterlikleri arasındaki ilişki." , ss.125 - 149, 2014.
ISNAD Akın, Uğur. "Okul müdürlerinin inisiyatif alma düzeyleri ile öz-yeterlikleri arasındaki ilişki". (2014), 125-149.
APA Akın U (2014). Okul müdürlerinin inisiyatif alma düzeyleri ile öz-yeterlikleri arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 20(2), 125 - 149.
Chicago Akın Uğur Okul müdürlerinin inisiyatif alma düzeyleri ile öz-yeterlikleri arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 20, no.2 (2014): 125 - 149.
MLA Akın Uğur Okul müdürlerinin inisiyatif alma düzeyleri ile öz-yeterlikleri arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, vol.20, no.2, 2014, ss.125 - 149.
AMA Akın U Okul müdürlerinin inisiyatif alma düzeyleri ile öz-yeterlikleri arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 2014; 20(2): 125 - 149.
Vancouver Akın U Okul müdürlerinin inisiyatif alma düzeyleri ile öz-yeterlikleri arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 2014; 20(2): 125 - 149.
IEEE Akın U "Okul müdürlerinin inisiyatif alma düzeyleri ile öz-yeterlikleri arasındaki ilişki." Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 20, ss.125 - 149, 2014.
ISNAD Akın, Uğur. "Okul müdürlerinin inisiyatif alma düzeyleri ile öz-yeterlikleri arasındaki ilişki". Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 20/2 (2014), 125-149.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
17-04-2024 2:18

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları