Hemşirelik tanılarını algılama ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenirliği

Ak, Bedriye; ERDEMİR, Firdevs; HAKVERDİOĞLU YÖNT, GÜLENDAM; KORHAN AKIN, Esra

Hemşirelik tanılarını algılama ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenirliği

Esra KORHAN AKIN, (İzmir Katip Çelebi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, İzmir, Türkiye)

GÜLENDAM HAKVERDİOĞLU YÖNT, (Şifa Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, İzmir, Türkiye)

Bedriye AK, (Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu Sağlık Yüksek Okulu, Bolu, Türkiye)

Firdevs ERDEMİR (Adıyaman Üniversitesi, Sağlık Yüksekokulu, Adıyaman, Türkiye)

Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi

4 1

Yıl: 2013 Cilt: 15 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 13 - 25 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Hemşirelik tanılarını algılama ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenirliği

Öz:

Amaç: Bu araştırma, hemşirelerin hemşirelik tanılarını algılama durumlarını belirlemek amacıyla Olsen, Frost ve Orth (1991) tarafından geliştirilen Hemşirelik Tanılarını Algılama Ölçeği nin Türk toplumu için geçerlik ve güvenirliğini incelemek amacıyla metodolojik olarak gerçekleştirildi. Yöntem: Araştırmanın örneklem seçiminde basit rastgele örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Örneklemi çalışmada geçerlik ve güvenirliği incelenen ve toplam 30 maddesi olan Hemşirelik Tanılarını Algılama Ölçeğinin madde sayısının yedi katı olan 210 hemşire oluşturmuştur. Araştırma verilerinin toplanmasında, hemşirelerin tanıtıcı özellikleri ile ilgili bir form ve Hemşirelik Tanılarını Algılama Ölçeği kullanılmıştır. Veriler araştırmacılar tarafından yüz yüze görüşülerek toplanmıştır. Ölçeğin geçerlik çalışmasında dil eşdeğerliği, kapsam geçerliği, yapı geçerliği ve uzman görüşünün değerlendirilmesinde ise İçerik Geçerlik İndeksi kullanılmıştır. Ölçeğin güvenirlik çalışmasında, iç tutarlılığını belirlemek için Cronbach alfa katsayısının hesaplanması, madde analizleri ve yarı test güvenirlik yöntemlerinden yararlanılmıştır. Yapı kavram geçerliği için açıklayıcı faktör analizi ve faktör yapısının incelenmesinde Temel Bileşenler Analizi ve Varimax döndürme yöntemi kullanılmıştır. Bulgular: Madde analizi sonucunda dört maddenin, madde-toplam korelasyonunun 0,20nin altında olduğu belirlenmiş ve bu maddeler ölçekten çıkarılmıştır. Ölçeğin diğer maddelerinin madde-toplam korelasyonlarının yeterli düzeyde olduğu saptanmıştır. Ölçeğin toplam puan ortalaması 2,480,45tir. İç tutarlılık güvenirlik katsayısı 0,84, ölçeğin iki yarısı arasındaki korelasyon 0,55 olarak saptanmıştır. Temel bileşenler analizinde özdeğeri biri aşan dört faktör elde edilmiş ve bu dört faktörün açıkladığı toplam varyans %50,09 olarak bulunmuştur. Sonuç: Geçerlik ve güvenirlik analizleri yapılarak ülkemize kazandırılması amaçlanan Hemşirelik Tanılarını Algılama Ölçeğinin oldukça yeterli geçerlik ve güvenirlik göstergelerine sahip bir ölçme aracı olduğu, hemşirelerin hemşirelik tanılarını algılama durumlarını belirlemek amacıyla bu ölçeğin güvenli bir şekilde kullanılabileceği söylenebilir.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Hemşirelik

Analysis of Turkish validity and reliability of perception of nursing diagnosis

Öz:

Objective: This research was carried out methodologically to analyze validity and reliability of PerceptionsNursing Diagnosis Survey which was developed by Olsen, Frost and Orth (1991) to determine nurses nursing diagnosis perception states, for Turkish society. Method: Simple randomized sampling method was employed on selection of research sampling. Two hundred and ten nurses which was seven times the number of items were included in the scope of sampling for studiesthe validity and the reliability of Perceptions of Nursing Diagnosis Survey which included 30 items. A form related to nurses introductory features and Perceptions of Nursing Diagnosis Survey were used to collect research data. The data were collected by researchers by face to face interviews. Language equivalence, content validity, and structure validity were used in the study of scale s validity, and Content Validity Index was applied in evaluation of expert opinion. Calculation of Cronbach s alpha coefficient, item analysis, and half reliability test methods were utilized to identify internal consistency of scale s reliability. For the concept of structure validity, explanatory factor analysis, and for analyzing factor structure, Principal Components Analysis and Varimax rotation method were used. Results: As a result of item analysis, it was determined that item-total correlations of four items were lower than 0.20 and those items were removed from the scale. The item-total correlations of other items of the scale were found to be adequate. The average total score of the scale was 2.480.45. The internal consistency reliability coefficient was found to be 0.84 and the correlation between two halves of the scale was determined to be 0.55.the principal components analysis, four factors with eigenvalues greater than one were obtained and total variance which was clarified by these four factors was found to be 50.09%. Conclusion: It can be said that, Perceptions of Nursing Diagnosis Survey, which was intended to be broughtTurkey by analyzing the validity and the reliability, is a scaling instrument with a quite adequate validity and reliability indicators. In addition, this scale can be used safely for the purpose of determining the nurses nursing diagnosis perception states.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Hemşirelik

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Lee TT. Nursing diagnoses: factors affecting their use in charting standardized care plans. J Clin Nurs 2005;14(5):640-647.
2. Axelsson L, Björvell C, Mattiason AC, Randers I. Swedish registered nurses incentives to use nursing diagnoses in clinical practice. J Clin Nurs 2006; 15(8): 936-945.
3. Moorhead S, Johnson M, Maas ML. Nursing outcomes classification (NOC). 3rd Edition, St.Louis: Mosby, 2004; 2-15.
4. McCloskey JD, Bulechek GM. Nursing interventions classification (NIC). 4th Edition, An Affiliate of Elseiver, St.Louis: Mosby, 2004; 14-37.
5. Johnson M, Bulechek G, Dochterman MJ, Maas M, Moorhead S. Nursing diagnoses, outcomes, interventions. A Harcourt Health Sciences Company, United States of America: Mosby, 2001; 2-6.
6. Johnson M, Maas M, Moorhead S. Nursing outcomes classification (NOC). Second Edition, An Imprint of Elseiver Science, United States of America: Mosby, 2000; 2-40.
7. Müller-Staub M, Lunney M, Odenbreit M, Needham I, Ann Lavin M, van Achterberg T. Development of an instrument to measure the quality of documented nursing diagnoses, interventions and outcomes: the Q-DIO. J Clin Nurs 2009; 18(7): 1027- 1037.
8. Müller-Staub M,Needham I, Odenbreit M, Lavin MA, van Achterberg T. Improved quality of nursing documentation: results of nursing diagnoses, interventions and outcomes implementation study. Int J Nurs Terminol Classif 2007; 18(1): 5-17.
9. NANDA. Nursing diagnoses: definitions & classification. NANDA International Philadelphia:Amazon 2005-2006; 297-301.
10. Carpenito LJ. Nursing diagnosis: application to clinical practice. 8th Edition. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins, 2000; 2-12.
11. Dougherty C. In opposition to NANDAs definition of nursing diagnosis. Ed: RM Carroll-Johnson & M Paquette. Classification of nursing diagnosis: proceedings of the tenth conference. North American Nursing Diagnosis Association. Philadelphia: JB Lippincott, 1994; 277280.
12. De Abreu Almeida M, Elizalde AC. Perceptions of a Brazilian university hospitals nurses about nursing diagnosis. Int J Nurs Terminol Classif 2006; 17(1): 59.
13. Ayral N, Yılmaz E, Hakverdioğlu G, Erdemir F. Başkent Üniversitesi Ayaş Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon merkezinde uygulanan bakım planlarının irdelenmesi. Ed: Erdemir F, Yılmaz E. Hemşirelik Sınıflama Sistemleri Kitabı. Ankara, Başkent Üniversitesi Yayınları, 2003; 229-236.
14. Türk G, Hakverdioğlu G, Eşer İ, Khorshid L. İnmeli hastaların hemşirelik kayıtlarının incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi 2010; 3 (4): 171-174.
15. Cheevakasemsook A, Chapman Y, Francis K, Davuies C. The study of nursing documentation complexities. Int J Nurs Pract 2006; 12(6): 366374.
16. Halverson EL, Beetcher EL, Scherb CA, Olsen G, Frost M, Orth K. Minnesota nurses perceptions of nursing diagnoses. Int J Nurs Terminol Classif 2011; 22 (3): 123-132.
17. Frisch NC, Kelley JH. Nursing diagnosis and nursing theory: Exploration of factors inhibiting and supporting simultaneous use. Nurs Diagn 2002; 13 (2): 5361.
18. Sönmez V. Bilimsel araştırmalarda yapılan yanlışlıklar. HEMAR-G 1999; 1(1): 15-28.
19. Aksayan S, Bahar Z, Bayık A, Emiroğlu O, Görak G, Karataş N, Kocaman G. Ed: İnci Erefe. Hemşirelikte araştırma ilke, süreç ve yöntemleri. 2. Basım. İstanbul: HEMAR-G Odak Ofset, 2002; 169-186.
20. Özgüven İE. Psikolojik testler kitabı. 4. Basım. Ankara: PDREM Yayınları. 1998; 20-123.
21. Erkuş A. Psikometri üzerine yazılar. 1. Basım. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları, 2003; 75-156.
22. Gözüm S, Aksayan S. Kültürlerarası ölçek uyarlaması için rehber II: ölçek uyarlama aşamaları ve dil uyarlaması. HEMAR-G 2003; 5 (1): 3-14.
23. Tezbaşaran A. Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu. 2. Basım. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları, 1997; 75 -223.
24. Ayvaşık HB. Kaygı duyarlığı indeksi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojisi Dergisi 2002; 15 (46): 43-57.
25. Tavşancıl E. Tutumların ölçülmesi ve SPSS ileri veri analizi. Ankara: Nobel Basımevi, 2005; 33-172.
26. Karasar N. Bilimsel araştırma yöntemleri. 9. Basım. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 1999; 25-100.
27. Özdamar K. Paket programlar ile istatistiksel veri analizi. 4.Baskı. Eskişehir: Kaan Kitabevi, 2004; 50-205.
28. Aydemir Ö, Köroğlu E. Psikiyatride kullanılan klinik ölçekler. Ankara: Hekimler Yayın Birliği, 2006; 346-353.

APA	KORHAN AKIN E, HAKVERDİOĞLU YÖNT G, Ak B, ERDEMİR F (2013). Hemşirelik tanılarını algılama ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenirliği. , 13 - 25.
Chicago	KORHAN AKIN Esra,HAKVERDİOĞLU YÖNT GÜLENDAM,Ak Bedriye,ERDEMİR Firdevs Hemşirelik tanılarını algılama ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenirliği. (2013): 13 - 25.
MLA	KORHAN AKIN Esra,HAKVERDİOĞLU YÖNT GÜLENDAM,Ak Bedriye,ERDEMİR Firdevs Hemşirelik tanılarını algılama ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenirliği. , 2013, ss.13 - 25.
AMA	KORHAN AKIN E,HAKVERDİOĞLU YÖNT G,Ak B,ERDEMİR F Hemşirelik tanılarını algılama ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenirliği. . 2013; 13 - 25.
Vancouver	KORHAN AKIN E,HAKVERDİOĞLU YÖNT G,Ak B,ERDEMİR F Hemşirelik tanılarını algılama ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenirliği. . 2013; 13 - 25.
IEEE	KORHAN AKIN E,HAKVERDİOĞLU YÖNT G,Ak B,ERDEMİR F "Hemşirelik tanılarını algılama ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenirliği." , ss.13 - 25, 2013.
ISNAD	KORHAN AKIN, Esra vd. "Hemşirelik tanılarını algılama ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenirliği". (2013), 13-25.

APA	KORHAN AKIN E, HAKVERDİOĞLU YÖNT G, Ak B, ERDEMİR F (2013). Hemşirelik tanılarını algılama ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenirliği. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 15(3), 13 - 25.
Chicago	KORHAN AKIN Esra,HAKVERDİOĞLU YÖNT GÜLENDAM,Ak Bedriye,ERDEMİR Firdevs Hemşirelik tanılarını algılama ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenirliği. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 15, no.3 (2013): 13 - 25.
MLA	KORHAN AKIN Esra,HAKVERDİOĞLU YÖNT GÜLENDAM,Ak Bedriye,ERDEMİR Firdevs Hemşirelik tanılarını algılama ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenirliği. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, vol.15, no.3, 2013, ss.13 - 25.
AMA	KORHAN AKIN E,HAKVERDİOĞLU YÖNT G,Ak B,ERDEMİR F Hemşirelik tanılarını algılama ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenirliği. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2013; 15(3): 13 - 25.
Vancouver	KORHAN AKIN E,HAKVERDİOĞLU YÖNT G,Ak B,ERDEMİR F Hemşirelik tanılarını algılama ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenirliği. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2013; 15(3): 13 - 25.
IEEE	KORHAN AKIN E,HAKVERDİOĞLU YÖNT G,Ak B,ERDEMİR F "Hemşirelik tanılarını algılama ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenirliği." Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 15, ss.13 - 25, 2013.
ISNAD	KORHAN AKIN, Esra vd. "Hemşirelik tanılarını algılama ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenirliği". Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 15/3 (2013), 13-25.