CAMPBELL'IN MONOMİT KURAMI BAĞLAMINDA MANAS DESTANI: BİR KAHRAMANIN SONSUZ YOLCULUĞU

DURMUŞ, GÜLŞAH

CAMPBELL'IN MONOMİT KURAMI BAĞLAMINDA MANAS DESTANI: BİR KAHRAMANIN SONSUZ YOLCULUĞU

Gülşah DURMUŞ (İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya, Türkiye)

Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

48 0

Yıl: 2015 Cilt: 25 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 67 - 76 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

CAMPBELL'IN MONOMİT KURAMI BAĞLAMINDA MANAS DESTANI: BİR KAHRAMANIN SONSUZ YOLCULUĞU

Öz:

Bu çalışma, Manas Destanını Joseph Campbellin Kahramanın Sonsuz Yolculuğu adlı kitabında üzerinde durulan yola çıkış- erginlenme- geri dönüş şeklinde özetlenen aşama arketipi bağlamında yeniden anlamlandırma denemesidir. Manas Destanı, Manasın ayrılış- erginlenme-dönüş arketiplerine uygun olarak bireyleşme mücadelesini vermesi ve Yüce Birey , Anima , Animus , Gölge ve Yüce Anaarketiplerini ele alması açısından önemlidir. Yüce Birey arketipi Alp Bakay, Anima ve Animusarketipleri Manas ve Kanıkey, Gölge arketipi Almambet, Yüce Ana arketipi Çıyırdı, Kanıkey ve Saykal vasıtasıyla metne taşınmıştır. Manasın kahramanlık yolculuğunda en büyük yardımcıları Almambet ,Çuvak ve Sırgak ; en büyük tiran ı Konurbay olmuştur. Metnin sonunda Manas, Konurbay tarafından öldürülmüştür. Çalışmada Manas tarafından başlatılan ve olgunluğa ulaştırılan kahramanlık mücadelesinin, Manasın ölümünün ardından oğlu Semeteye emanet edildiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelime:

Konular: Tarih

The Epic of Manas in Case of Campbell s Monomyth Theory: A Hero With A Thousand Faces

Öz:

In this study The Epic of Manas was analyzed in case of Joseph Campbell s Monomyth Theory which was expressed in his book: The Hero With A Thousand Faces. The initiation process of Manas to become an individulized person, according to the Campbell s formula (seperation- progress and return) is worthy in terms of the Noble Individual , Anima , Anismus , Shadow and Holy Mother arche- types. Noble Individual arche- type is taken place with Alp Bakay, Anima and Anismus arche- types are taken place with Manas and Kanıkey, Shadow arche- type is taken place with Almambet and Holy Mother archetype is taken place with Çıyırdı, Kanıkey and Saykal in the text. Almambet, Çuvak and Sırgak are the most important supporter and Konurbay is the strongest tyrant of Manas. At the end of the text Manas is killed by Konurbay. The result of this study can be summarized with this sentence: The initiation process which was started and reached at a mature degree by Manas was put into his son Semetey s hands after his death.

Anahtar Kelime:

Konular: Tarih

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akengin, G. (1999). Resimli Hikâyelerin Çocuk Eğitimindeki Rolü ve Manas Destanının Resimlerle Hikâyeleştirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
Atak, S. A. (1999). Manas Destanında Ahlak Anlayışı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
Campbell, J. (2000). Kahramanın Sonsuz Yolculuğu. İstanbul: Kabalcı Yayınevi Çobanoğlu, Ö. (2003). Türk Dünyası Epik Destan Geleneği. Ankara: Akçağ Yayınları.
Çoruhlu, Y. (2002). Türk Mitolojisinin Ana Hatları. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
Eliade, M. (2001). Mitlerin Özellikleri. (Çev.: Sema Rifat). İstanbul: Om Kuram Yayınevi.
Eroğlu, C. (1996). Türk Sosyo- Kültürel Yapısı İçinde Manas Destanı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
Fordham, F. (2008). Jung Psikolojisinin Ana Hatları. İstanbul: Say Yayınları.
Fromm, E. (1997). Rüyalar Masallar Mitoslar. İstanbul: Arıtan Yayınevi.
Gökeri, A. İ. (1979). Arketiplere Dayanan Yeni Bir İnceleme Yönteminin Tanıtılarak İngiliz ve Türk Edebiyatında Bazı Romans ve Epik Niteliğinde Yapıtlara Uygulanması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi DTCF, Ankara.
Hooke, S. H. (1991). Ortadoğu Mitolojisi. Ankara: İmge Kitabevi.
İnan, A. (1985). Manas Destanı. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
Kaplan, M. (1985). Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar 3 Tip Tahlilleri. İstanbul:Dergâh Yayınları.
Karakurt, D. (2011). Türk Söylence Sözlüğü. Web: _____http://upload.wikimedia.org/wikipedia/tr/0/00/ TurkSoylenceSozlugu.pdf> adresinden 30 Mayıs 2014 tarihinde alınmıştır.
Kılıç, H. (2006). Manas Destanındaki Türkiye Türkçesine Benzer Kelimeler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
Naskali, E. G. (1996). Manas Destanında Kırk Yiğit (Niçin Kırk Yiğit). Web: _____http://www.tdk.gov.tr/images/css/TDD/1996s529/1996s529_00_17_E_G_NASKALI.pdf> adresinden 30 Mayıs 2014 tarihinde alınmıştır.
Özcan, T. (2003). Oğuz Kağan Destanının Kahramanlık Mitosu Bakımından Çözümlenmesi. Milli Folklor Dergisi. 57. 76- 81.
Reichl, K. (2002). Türk Boylarının Destanları. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Roux, J. P. (2002). Türklerin ve Moğolların Eski Dini. İstanbul: Kabalcı Yayınları.
Uludağ, S. (2001). Tasavvuf Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
Urayimova, Ş. (2001). Manas Destanının Tarihî Tabakaları. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Vural, F. G. (2013). Manas Destanında Yer Alan Müzikal Ögeler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Yazgan İnanç, B., Yerlikaya, E. E. (2012). Kişilik Kuramları. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Yıldız, N. (1994). W. Radloffun Derlediği Manas Destanı Metni ve Destandaki Kırgız Kültürü İle İlgili Tespitler ve Değerlendirmeler. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Yıldız, N. (1995). Manas Destanı (W. Radloff) ve Kırgız Kültürü İle İlgili Tespit ve Tahliller. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Yılmaz, M. (1999). Manas Destanının Epik Kurallara Göre İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.

APA	DURMUŞ G (2015). CAMPBELL'IN MONOMİT KURAMI BAĞLAMINDA MANAS DESTANI: BİR KAHRAMANIN SONSUZ YOLCULUĞU. , 67 - 76.
Chicago	DURMUŞ GÜLŞAH CAMPBELL'IN MONOMİT KURAMI BAĞLAMINDA MANAS DESTANI: BİR KAHRAMANIN SONSUZ YOLCULUĞU. (2015): 67 - 76.
MLA	DURMUŞ GÜLŞAH CAMPBELL'IN MONOMİT KURAMI BAĞLAMINDA MANAS DESTANI: BİR KAHRAMANIN SONSUZ YOLCULUĞU. , 2015, ss.67 - 76.
AMA	DURMUŞ G CAMPBELL'IN MONOMİT KURAMI BAĞLAMINDA MANAS DESTANI: BİR KAHRAMANIN SONSUZ YOLCULUĞU. . 2015; 67 - 76.
Vancouver	DURMUŞ G CAMPBELL'IN MONOMİT KURAMI BAĞLAMINDA MANAS DESTANI: BİR KAHRAMANIN SONSUZ YOLCULUĞU. . 2015; 67 - 76.
IEEE	DURMUŞ G "CAMPBELL'IN MONOMİT KURAMI BAĞLAMINDA MANAS DESTANI: BİR KAHRAMANIN SONSUZ YOLCULUĞU." , ss.67 - 76, 2015.
ISNAD	DURMUŞ, GÜLŞAH. "CAMPBELL'IN MONOMİT KURAMI BAĞLAMINDA MANAS DESTANI: BİR KAHRAMANIN SONSUZ YOLCULUĞU". (2015), 67-76.

APA	DURMUŞ G (2015). CAMPBELL'IN MONOMİT KURAMI BAĞLAMINDA MANAS DESTANI: BİR KAHRAMANIN SONSUZ YOLCULUĞU. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25(2), 67 - 76.
Chicago	DURMUŞ GÜLŞAH CAMPBELL'IN MONOMİT KURAMI BAĞLAMINDA MANAS DESTANI: BİR KAHRAMANIN SONSUZ YOLCULUĞU. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 25, no.2 (2015): 67 - 76.
MLA	DURMUŞ GÜLŞAH CAMPBELL'IN MONOMİT KURAMI BAĞLAMINDA MANAS DESTANI: BİR KAHRAMANIN SONSUZ YOLCULUĞU. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.25, no.2, 2015, ss.67 - 76.
AMA	DURMUŞ G CAMPBELL'IN MONOMİT KURAMI BAĞLAMINDA MANAS DESTANI: BİR KAHRAMANIN SONSUZ YOLCULUĞU. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2015; 25(2): 67 - 76.
Vancouver	DURMUŞ G CAMPBELL'IN MONOMİT KURAMI BAĞLAMINDA MANAS DESTANI: BİR KAHRAMANIN SONSUZ YOLCULUĞU. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2015; 25(2): 67 - 76.
IEEE	DURMUŞ G "CAMPBELL'IN MONOMİT KURAMI BAĞLAMINDA MANAS DESTANI: BİR KAHRAMANIN SONSUZ YOLCULUĞU." Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25, ss.67 - 76, 2015.
ISNAD	DURMUŞ, GÜLŞAH. "CAMPBELL'IN MONOMİT KURAMI BAĞLAMINDA MANAS DESTANI: BİR KAHRAMANIN SONSUZ YOLCULUĞU". Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 25/2 (2015), 67-76.