Mesleki Kararsızlığın Yordanmasında Kontrol Odağı ve Mantık Dışı İnançların Rolü

Mustafa ŞAHİN, (Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon, Türkiye)
Serkan Volkan SARI, (Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Rize, Türkiye)
Sait DUMAN, (Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Kilis, Türkiye)
Uğur KERİMOĞLU, (Ulubat İlköğretim Okulu, Urfa, Türkiye)
Taylan KOCAMAN (Vali Ünal Erkan İlköğretim Okulu, Diyarbakır, Türkiye)
Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi
5 0
Yıl: 2015 Cilt: 5 Sayı: 43 Sayfa Aralığı: 11 - 20 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Mesleki Kararsızlığın Yordanmasında Kontrol Odağı ve Mantık Dışı İnançların Rolü

Öz:
Bu araştırmanın amacı, lise son sınıf öğrencilerinin mesleki kararsızlıklarını yordamada kontrolodağı ve mantık dışı inançların rolünü incelemektir. Araştırmanın çalışma grubu, Trabzon ilinde üç farklıokul türünde (Fen lisesi, Anadolu lisesi ve genel lise) öğrenimlerine devam etmekte olan 266 lise sonsınıf öğrencisinden oluşmaktadır. Çalışma grubunun cinsiyete göre dağılımları 133 erkek (% 50) ve 133kız (% 50) şeklindedir. Araştırmanın verileri demografik bilgi formu, Mesleki Kararsızlık Envanteri,Kontrol Odağı Ölçeği ve Mantık Dışı İnançlar Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Araştırmanın verianalizi Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı tekniği ve Çoklu Regresyon Analizi tekniğiile gerçekleştirilmiştir. Araştırma bulgularına göre, mesleki kararsızlık ile kontrol odağının alt boyutlarıolan şansa inanma arasında düşük düzeyde olumsuz yönde bir korelasyon ve çabanın anlamsızlığıboyutunda ise düşük düzeyde olumlu yönde bir korelasyon olduğu belirlenmiştir. Ayrıca çoklu regresyonanalizi sonuçlarına göre kontrol odağının alt boyutlarından şansa inanma ve çabanın anlamsızlığınınmesleki kararsızlığı anlamlı düzeyde yordadığı belirlenmiştir. Mantık dışı inançların ise meslekikararsızlığın anlamlı bir yordayıcısı olmadığı belirlenmiştir. Araştırmanın son bölümünde sınırlılıklaradeğinilmiş ve gelecekte yapılacak araştırmalar için bazı önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Kelime:

Role of Locus of Control and Irrational Beliefs in Predicting Career Indecision

Öz:
This study aims to investigate the role of irrational beliefs and locus of control in predictingcareer indecision among high school students. The study group consisted of 266 students from threedifferent schools (Science School, Anatolian School and Public School) in Trabzon city. The distributionof the study group in terms of gender is 133 girls (50 %) and 133 boys (50 %). A demographic data form,irrational beliefs, locus of control and career indecision scales were used to collect the data. Pearsoncorrelation coefficient and hierarchical regression analysis were used to analyze. According to thefindings of the study, career indecision has a low level of negative correlation with belief in chance andlow level of positive correlation with meaningless of effort which are the subscales of locus of controlscale. In addition, multiple regression results revealed that locus of control was significant predictor ofcareer indecision. Also, subscales of locus of controlbelief in chance and meaninglessness of effortsignificantly predicted career indecision. Irrational beliefs were not found as a significant predictor ofcareer indecision. At end of the study, limitations were addressed and some new directions were suggestedfor the future studies.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Ali, U. ve Shah, E. (2013). Career decision difficulty as a predictor of environmental mastery and self- esteem in college students. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 84, 1119-1123.
  • Bacanlı, F. (2012). Kariyer karar verme güçlükleri ve meslek seçimine ilişkin akılcı olmayan inançların ilişkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(37), 86-95.
  • Bethwulff, M. ve Steitz, J. (1999). A path model of the relationship between career indecision, androgyny, self-efficacy, and self-esteem. Percep tual and Motor Skills, 88, 935-940.
  • Betz, N. ve Hackett, G. (1981). The relationship of career-related self-efficacy expectations to perceived career options in college women and men. Journal of Counseling Psychology, 28, 399- 410.
  • Braunstein - Bercovitz, H., Benjamin, B., Asor, S. ve Lev, M. (2012). Insecure attachment and career indecision: Mediating effects of anxiety and pessimism. Journal of Vocational Behavior, 81(2) 236-244.
  • Brown, C., Glastetter-Fender, C. ve Shelton, M. (2000). Psychosocial identity and career control in college student-athletes. Journal of Vocational Behavior, 56(1), 53–62.
  • Büyükgöze – Kavas, A. B. (2011). Testing a model of career indecision among university students based on Social Cognitive Career Theory. Unpublished Doctoral Thesis, Middle East Technical University, Ankara.
  • Chung, B. (2002). Career decision-making self- efficacy and career commitment: Gender and ethnic differences among college students. Journal of Career Development, 28, 277–284.
  • Crites, J. (1969). Vocational psychology : the study of vocational behavior and develop ment. New York: Mc Graw-Hill.
  • Çakır, M. A. (2003). Bir mesleki grup rehberliği programının lise öğrencilerinin mesleki kararsızlık düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Çelikkaleli, Ö. (2010). Ergenlerin yetkinlik inançları ile depresyon, benlik saygısı, iç-dış kontrol odağı, sürekli öfke ve öfke ifade biçimleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
  • Çivitçi, A. (2006). Ergenlerde mantıkdışı inançlar ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(25), 69- 77.
  • Çoban, A. E. (2005). Lise son sınıf öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeylerinin yordayıcı bazı değişkenlere göre incelenmesi, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(10), 39-54.
  • Dağ, İ. (2002). Kontrol odağı ölçeği (KOÖ): Ölçek geliştirme, güvenirlik ve geçerlik çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 17(49), 77-90.
  • Erbaş, N. (2009). Lise son sınıf öğrencilerinde denetim (Kontrol) odağı inancının risk alma davranışına etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Sakarya.
  • Feldman, D. (2002). The antecedents and consequences of early career indecision among young adults. Human Resource Management Review, 13(3), 499-531.
  • Ferrari, J. ve Dovidio, J. (2001). Behavioral information search by indecisives. Personality and Individual Diff erences, 30(7), 1113-1123.
  • Ford, R. ve Richardson, W. (1994). Ethical decision making: a review of the empirical literature. Journal of Business Ethics, 13, 205-221.
  • Germeijs, V. ve De Boeck, P. (2003). A measurement scale for indecisiveness and its relationship to career indecision and other types of indecision. Europ ean Journal of Psychological Assessment, 18, 113–122.
  • Germeis, V. ve Verschueren, K. (2011). Indecisiveness and Big Five personality factors: Relationship and specificity. Personality and Individual Diff erences 50(7), 1023-1028.
  • Holland, J. (1973). Making vocational choice: A theory of career. Englewood Cliff s: New Jersey: Printice Hall, Inc.
  • Bartsch, K. ve Hackett, G. (1979). Effect of a decision- making course on locus of control, conceptualization, and career planning. Journal of College Student Personnel, 20(3), 230-235.
  • Kishor, N. (1981). The effect of self-esteem and locus of control in career decision making of adolescents in Fiji. Journal of Career Assessment, 19(2), 227-232.
  • Krieshok, T., Black, M. ve Mc kay, R. (2009). Career decision making: the limits of rationality and the abundance of non-conscious processes. Journal of Vocational Behavior, 75(3), 275-290.
  • Kirkcaldy, B., Shephard, R. ve Furnham, A. (2002). The influence of type A behaviour and locus of control upon job satisfaction and occupational health. Personality and Individual Diff erences, 33(8), 1361-1371.
  • Kuzgun, Y. (2000). Meslek danışmanlığı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Lease, S. (2004). Effect of locus of control, work knowledge, and mentoring on career decision- making difficulties: testing the role of race and academic institution. Journal of Career Assessment, 12(3), 239–254.
  • Leong, F. ve Chervinko, S. (1996). Construct validity of career indecision: Negative personality traits as predictors of career indecision. Journal of Career Assessment, 4(3), 315–329.
  • Mitchell, L. ve Krumboltz, J.(1987). The effects of cognitive restructuring and decision making training on career indecision. Journal of Counseling and Develop ment, 66, 171-174.
  • Murdock, N. L. (2012). Akılcı duygusal davranış terapisi. Akkoyun, F. (Çev. Edit). Psikolojik danışma ve psikoterapi kuramları (ss. 273-313). Nobel Yayıncılık: Ankara.
  • Rotter, J. (1975). Some problems and misconceptions related to the construct of internal versus external control of reinforcement. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 43(1), 56-67.
  • Rotter, J. ve Mulry, R. (1965). Internal versus external control of reinforcement and decision time. Journal of Personality and Social Psychology, 2(4), 598-604.
  • Sarı, S. V. ve Şahin, M. (2013). Lise son sınıf öğrencilerinin mesleki karar verme öz-yeterliliklerini yordamada umut ve kontrol odağının rolü. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(1), 97- 110.
  • Sarı, S. V. ve Şahin, M. (2014). The role of perfectionalism predicting career decision making self efficacy on senior students. Hacettep e University Journal of Education, 29(1), 238- 250.
  • Santos, P. ve Coimbra, J. (2000). Psychological separation and dimensions of career indecision in secondary school students. Journal of Vocational Behavior, 56(3), 346-362.
  • Saka, N. ve Gati, I. (2001). Emotional and personality- related aspects of persistent career decision-making difficulties. Journal of Vocational Behavior, 71(3), 340-358.
  • Saunders, D., Peterson, G., Sampson, J. ve Reardon, R. (2000). Relation of depression and dysfunctional career thinking to career indecision. Journal of Vocational Behavior, 56, 288-298.
  • Stead, G., Watson, M. ve Foxcroft, C. (1993). The relation between career indecision and irrational beliefs among university students. Journal of Vocational Behavior, 42, 155-169.
  • Stumpf, S. A., Colarelli, S. M. ve Hartman, K. (1983). Development of the career exploration survey (CES). Journal of Vocational Behavior, 22, 191–226.
  • Super, D. (1957). The psychology of careers: An introduction of vocational develop ment. New York: Harper & Brothers.
  • Starica, E. (2012). Predictors for career indecision in adolescence. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 33, 168-172.
  • Taylor, M. ve Betz, N. (1983). Applications of self-efficacy theory to the understanding and treatment of career indecision. Journal of Vocational Behavior, 22, 63–81.
  • Taylor, M. ve Pompa, J. (1990). An examination of the relationships among career decision-making self- efficacy, career salience, locus of control, and vocational indecision. Journal of Vocational Behavior, 37(1), 17-31.
  • Turner, S. ve Lapan, R. (2002). Career self-efficacy and perceptions of parent support in adolescent career development. Career Develop ment Quarterly, 51, 44- 55.
  • Yılmaz-Erdem, A. (2006). Lise öğrencileri için meslek seçimine ilişkin akılcı olmayan inançlar ölçeğinin geliştirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Watson, P., Sherbak, J. ve Morris, R. (1998). Irrational beliefs, individualism-collectivism, and adjustment. Personality and Individual Diff erences, 24(2), 173– 179.
  • White, N. ve Tracey, T. (2011). An examination of career indecision and application to dispositional authenticity. Journal of Vocational Behavior, 78(2), 219-224.
APA SAHIN M, SARI S, DUMAN S, KERİMOĞLU U, KOCAMAN T (2015). Mesleki Kararsızlığın Yordanmasında Kontrol Odağı ve Mantık Dışı İnançların Rolü. , 11 - 20.
Chicago SAHIN MUSTAFA,SARI SERKAN VOLKAN,DUMAN Sait,KERİMOĞLU Uğur,KOCAMAN Taylan Mesleki Kararsızlığın Yordanmasında Kontrol Odağı ve Mantık Dışı İnançların Rolü. (2015): 11 - 20.
MLA SAHIN MUSTAFA,SARI SERKAN VOLKAN,DUMAN Sait,KERİMOĞLU Uğur,KOCAMAN Taylan Mesleki Kararsızlığın Yordanmasında Kontrol Odağı ve Mantık Dışı İnançların Rolü. , 2015, ss.11 - 20.
AMA SAHIN M,SARI S,DUMAN S,KERİMOĞLU U,KOCAMAN T Mesleki Kararsızlığın Yordanmasında Kontrol Odağı ve Mantık Dışı İnançların Rolü. . 2015; 11 - 20.
Vancouver SAHIN M,SARI S,DUMAN S,KERİMOĞLU U,KOCAMAN T Mesleki Kararsızlığın Yordanmasında Kontrol Odağı ve Mantık Dışı İnançların Rolü. . 2015; 11 - 20.
IEEE SAHIN M,SARI S,DUMAN S,KERİMOĞLU U,KOCAMAN T "Mesleki Kararsızlığın Yordanmasında Kontrol Odağı ve Mantık Dışı İnançların Rolü." , ss.11 - 20, 2015.
ISNAD SAHIN, MUSTAFA vd. "Mesleki Kararsızlığın Yordanmasında Kontrol Odağı ve Mantık Dışı İnançların Rolü". (2015), 11-20.
APA SAHIN M, SARI S, DUMAN S, KERİMOĞLU U, KOCAMAN T (2015). Mesleki Kararsızlığın Yordanmasında Kontrol Odağı ve Mantık Dışı İnançların Rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5(43), 11 - 20.
Chicago SAHIN MUSTAFA,SARI SERKAN VOLKAN,DUMAN Sait,KERİMOĞLU Uğur,KOCAMAN Taylan Mesleki Kararsızlığın Yordanmasında Kontrol Odağı ve Mantık Dışı İnançların Rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 5, no.43 (2015): 11 - 20.
MLA SAHIN MUSTAFA,SARI SERKAN VOLKAN,DUMAN Sait,KERİMOĞLU Uğur,KOCAMAN Taylan Mesleki Kararsızlığın Yordanmasında Kontrol Odağı ve Mantık Dışı İnançların Rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, vol.5, no.43, 2015, ss.11 - 20.
AMA SAHIN M,SARI S,DUMAN S,KERİMOĞLU U,KOCAMAN T Mesleki Kararsızlığın Yordanmasında Kontrol Odağı ve Mantık Dışı İnançların Rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 2015; 5(43): 11 - 20.
Vancouver SAHIN M,SARI S,DUMAN S,KERİMOĞLU U,KOCAMAN T Mesleki Kararsızlığın Yordanmasında Kontrol Odağı ve Mantık Dışı İnançların Rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 2015; 5(43): 11 - 20.
IEEE SAHIN M,SARI S,DUMAN S,KERİMOĞLU U,KOCAMAN T "Mesleki Kararsızlığın Yordanmasında Kontrol Odağı ve Mantık Dışı İnançların Rolü." Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5, ss.11 - 20, 2015.
ISNAD SAHIN, MUSTAFA vd. "Mesleki Kararsızlığın Yordanmasında Kontrol Odağı ve Mantık Dışı İnançların Rolü". Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 5/43 (2015), 11-20.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 21:18

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları