Yıl: 2015 Cilt: 0 Sayı: 11 Sayfa Aralığı: 49 - 53 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

TAAŞŞUK-I TAL'AT VE FİTNAT ROMANINDA ANLATICININ KONUMU

Öz:
Şemsettin Saminin 1872 yılında Hadîka gazetesinde tefrika edilmeye başlananve 1873 yılında tefrikası tamamlanan Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat başlıklı romanı,Türk edebiyat tarihinde roman türünün ilk örneklerinden biri olması açısındandikkate değerdir. Türk romanının nereden başlayıp nereye geldiğini anlamak içinbu eserin etraflıca incelenmesinde fayda vardır. Romanı anlatı tekniği açısındanincelediğimizde, Türk romanının gelişimi açısından iyi bir ilk örnek oluşturdu- ğunu söyleyebiliriz. Yazıldığı dönemin koşulları açısından bakıldığında, anlatıyıdüzenleyen ve anlatıdaki söylemin üreticisi olan anlatıcının toplumsal bir mesajverme kaygısı taşıdığı ve kullandığı anlatım vasıtalarını da bu kaygıyı gözeterek seçtiği görülmektedir. Bu makalede Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat romanındaanlatıcının konumu ve anlatıdaki söylemi üretirken kullandığı anlatım vasıtalarıve anlatı teknikleri üzerinde durulacaktır. Romanda anlatıcının sıkça kullandığıalıntılanan monolog tekniği üzerinde, Türk romanında kullanılan ilk bilinçyansıtma tekniklerinden biri olması sebebiyle özellikle durulacaktır.
Anahtar Kelime:

Konular: Edebiyat Edebi Teori ve Eleştiri

THE POSITION OF NARRATOR IN THE NOVELTAAŞŞUK-I TAL AT VE FİTNAT

Öz:
The novel Taaşşuk-ı Tal at ve Fitnat by Şemsettin Sami whichstarted to be serialized in the Hadîka journal in 1872 and was completed in 1873is worth attention for being one of the first examples to the novel genre in Turkishliterature history. It would prove to be useful to thoroughly review this work tounderstand the beginnings of Turkish novel. In terms of the narrative techniqueof this novel, we can conclude it is a good first example for development of Tur- kish novel. Considering the conditions of the time, it can be observed that thenarrator, who arranges the narration and generates the discourse in the narration,is concerned with delivering a message and selects the tools of expression withinthe scope of this purpose. Within this framework, this article will address the po- sition of the narrator and tools and techniques of expression used by the narratorwhile creating the discourse in the novel Taaşşuk-ı Tal at ve Fitnat. The quotedmonologue technique, frequently preferred by the narrator in the novel, will beespecially discussed for being one of the first techniques of expressing consciousused in Turkish novel.
Anahtar Kelime:

Konular: Edebiyat Edebi Teori ve Eleştiri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Akün, Ömer Faruk, “Şemseddin Sami”, İslâm Ansiklopedisi, 11. cilt, MEB, 1997.
  • Ayata Yunus ve Necati Tonga, “Psikolojik Roman, Romana Yansıyan Yazar ve Türk Edebiyatındaki Bazı Örnekleri Üzerine Bir İnceleme”, İlmi Araştırmalar Dil ve Edebiyat İncelemeleri, Sayı: 25, Bahar 2008, s. 7-21.
  • Cohn, Dorrit, Transparent Minds, Princeton University Press, New Jersey, 1978.
  • Dervişcemaloğlu, Bahar, Anlatıbilime Giriş, İstanbul: Dergâh Yayınları, 2014.
  • Enginün, İnci, Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı, İstanbul: Dergâh Yayınları, 3. Baskı, 2002.
  • Erdem, Servet, “Halk Hikâyelerinden Tanzimat Romanlarına Gerçekçiliğin Boyutları”, Milli Folklor, Yıl 23, Sayı 92, 2011, s. 19-26.
  • Gündüz, Osman, “Geleneksel Anlatma Formlarından Çağdaş Romana”, TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-,
  • ISSN: 1308-2140, Volume 4 /1-I Winter 2009, www.turkishstudies.net, DOI Number: http:// dx.doi.org/ 10.7827/TurkishStudies.566, 2009, p. 763-798.
  • Jahn, Manfred, Anlatıbilim, çev. Bahar Dervişcemaloğlu, İstanbul: Dergâh Yayınları, 2012.
  • Kaplan, Mehmet, Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar II, İstanbul: Dergâh Yayınları, 3. Baskı, 1997.
  • Keklik, Saadettin ve Yeşilyurt, Erhan, “Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat’ın Bağdaşıklık, Tutarlılık ve Metin Elementleri Açısından Değerlendirilmesi” Uluslararası Dil ve Edebiyat Çalışmaları Konferansı, 25-26.05.2012, Arnavutluk, 2012, s. 182-199.
  • Kerman, Zeynep, Yeni Türk Edebiyatı İncelemeleri, İstanbul: Dergâh Yayınları, 2009.
  • Köroğlu, Erol, “Aşırılık, Suç ve Düzeni (Tefrika) Romanda Yazmak: Dürdane Hanım Örneği, Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, Cilt/Sayı: XLVII, 2012, s. 127-170.
  • Kuşçu, Nuray Küçükler, “Tanzimat Romanında Kişiler ve Eğitim”, TURKISH STUDIES -Inter- national Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, Volume 9/6, Spring 2014, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi. org/ 10.7827/TurkishStudies.6844, 2014, p. 773-781.
  • Levend, Agâh Sırrı, Şemsettin Sami, İstanbul: Can Yayınları, [1970] 2010.
  • Rimmon-Kenan, Shlomith, Narrative Fiction: Contemporary Poetics, 2nd Edition, Routledge, London, 2002.
  • Sazyek, Hakan, “Romanda Temel Anlatım Yöntemleri Üzerinde Bir Sınıflandırma Çalışması”, Folklor-Edebiyat, S. 37, 2004/1, 2004, s. 103-118.
  • Schmid, Wolf, Narratology: An Introduction, de Gruyter, 2010.
  • Sönmez, Ürün Şen, “Tanzimat Romanında Anne”, TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, Volume 8/13, Fall 2013, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/ 10.7827/ TurkishStudies.5777, 2013, p. 1451-1461.
  • Şemsettin Sami, Taaşşuk-ı Tal’at ve Fitnat, Hazırlayan: Yakup Çelik, Ankara: Akçağ Yayınları, [1872] 1999.
  • , Kadınlar, Hazırlayan: İsmail Doğan, Ankara: Gündoğan Yayınları, [1879] 1996.
APA DERVİŞCEMALOĞLU B (2015). TAAŞŞUK-I TAL'AT VE FİTNAT ROMANINDA ANLATICININ KONUMU. , 49 - 53.
Chicago DERVİŞCEMALOĞLU Bahar TAAŞŞUK-I TAL'AT VE FİTNAT ROMANINDA ANLATICININ KONUMU. (2015): 49 - 53.
MLA DERVİŞCEMALOĞLU Bahar TAAŞŞUK-I TAL'AT VE FİTNAT ROMANINDA ANLATICININ KONUMU. , 2015, ss.49 - 53.
AMA DERVİŞCEMALOĞLU B TAAŞŞUK-I TAL'AT VE FİTNAT ROMANINDA ANLATICININ KONUMU. . 2015; 49 - 53.
Vancouver DERVİŞCEMALOĞLU B TAAŞŞUK-I TAL'AT VE FİTNAT ROMANINDA ANLATICININ KONUMU. . 2015; 49 - 53.
IEEE DERVİŞCEMALOĞLU B "TAAŞŞUK-I TAL'AT VE FİTNAT ROMANINDA ANLATICININ KONUMU." , ss.49 - 53, 2015.
ISNAD DERVİŞCEMALOĞLU, Bahar. "TAAŞŞUK-I TAL'AT VE FİTNAT ROMANINDA ANLATICININ KONUMU". (2015), 49-53.
APA DERVİŞCEMALOĞLU B (2015). TAAŞŞUK-I TAL'AT VE FİTNAT ROMANINDA ANLATICININ KONUMU. Yeni Türk Edebiyatı: Hakemli Altı Aylık İnceleme Dergisi, 0(11), 49 - 53.
Chicago DERVİŞCEMALOĞLU Bahar TAAŞŞUK-I TAL'AT VE FİTNAT ROMANINDA ANLATICININ KONUMU. Yeni Türk Edebiyatı: Hakemli Altı Aylık İnceleme Dergisi 0, no.11 (2015): 49 - 53.
MLA DERVİŞCEMALOĞLU Bahar TAAŞŞUK-I TAL'AT VE FİTNAT ROMANINDA ANLATICININ KONUMU. Yeni Türk Edebiyatı: Hakemli Altı Aylık İnceleme Dergisi, vol.0, no.11, 2015, ss.49 - 53.
AMA DERVİŞCEMALOĞLU B TAAŞŞUK-I TAL'AT VE FİTNAT ROMANINDA ANLATICININ KONUMU. Yeni Türk Edebiyatı: Hakemli Altı Aylık İnceleme Dergisi. 2015; 0(11): 49 - 53.
Vancouver DERVİŞCEMALOĞLU B TAAŞŞUK-I TAL'AT VE FİTNAT ROMANINDA ANLATICININ KONUMU. Yeni Türk Edebiyatı: Hakemli Altı Aylık İnceleme Dergisi. 2015; 0(11): 49 - 53.
IEEE DERVİŞCEMALOĞLU B "TAAŞŞUK-I TAL'AT VE FİTNAT ROMANINDA ANLATICININ KONUMU." Yeni Türk Edebiyatı: Hakemli Altı Aylık İnceleme Dergisi, 0, ss.49 - 53, 2015.
ISNAD DERVİŞCEMALOĞLU, Bahar. "TAAŞŞUK-I TAL'AT VE FİTNAT ROMANINDA ANLATICININ KONUMU". Yeni Türk Edebiyatı: Hakemli Altı Aylık İnceleme Dergisi 11 (2015), 49-53.