Yıl: 2014 Cilt: 3 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 137 - 186 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

1961 CENEVRE (AVRUPA) SÖZLEŞMESİ'NİN TÜRK MİLLETLERARASI TAHKİM HUKUKUNDAKİ YERİ VE UYGULAMA ALANI (MTK m. 1/VI)

Öz:
Türkiye, -kısaca ifade edildiği şekliyle- 1961 Cenevre (Avrupa)Sözleşmesinin 1991 yılından bu yana tarafı ve sözleşmeci devleti konumundadır. Sözleşmeye taraf olan ülkeler, (örneğin Almanya Avusturya, Fransa, İtalya, Belçika, Rusya, Azerbaycan gibi) dikkate alındığında; Sözleşme hükümlerinin Türk (tahkim) hukukunda, bugüne kadardaha çok ve esaslı bir biçimde uygulanması beklenirdi. Tahkim yerindende bağımsız uygulanma şartı, sözleşmeci devletlerde oturan/bulunanyahut işyeri olan kimseler arasında, Sözleşme hükümlerinin kendiliğinden, doğrudan ve milli hukukların üstünde hayat bulmasına yol açmaktadır. Milletlerarası Tahkim Kanununun (MTK) 1/VI. maddesi hükmü,milletlerarası sözleşme hükümlerinin bu kanuna olan üstünlüğünü veönceliğini bir kez daha teyit etmiştir. Oysa böyle bir hüküm bulunmasaydı, yaşanacak tartışma, sonraki tarihli ve daha yeni/modern milli tahkim kanunu (MTK) hükümleriyle önceki tarihli ve eskimiş milletlerarasısözleşme hükümleri arasındaki uygulanma önceliğinin AY m. 90/V özelinde kime ait olduğu yönünde şekillenecekti (karş. MÖHUK m. 1/II).Türkiye, bazı sözleşmeci devletlerin sonradan kendi aralarında akdettiği;-yine kısaca- 1962 Paris Anlaşması olarak bilinen ve 1961 CenevreSözleşmesinin IV. maddesinin (tarafları arasında) tadilinden ibaret buikinci milletlerarası sözleşmeye taraf değildir. Anılan nedenle Sözleşme,ülkemiz açısından, ilk hâliyle uygulama alanı bulmaktadır. Çalışma,Sözleşmenin kimi hükümlerinin ön plana çıkartılarak bir kez daha tanıtımını ve bu hükümlerle ortak uygulama alanına sahip 4686 sayılı Milletlerarası Tahkim Kanunu hükümleri arasındaki bağlantının kurulmasınıamaçlamaktadır.
Anahtar Kelime:

Konular: Hukuk

THE PLACE AND SCOPE OF APPLICATION OF THE GENEVA (EUROPE) CONVENTION 1961 UNDER TURKISH INTERNATIONAL ARBITRATION LAW (Turkish IAL Art. 1/ VI)

Öz:
Since 1991, Turkey has been a signatory to, and one of thecontracting states of , the so-called Geneva Convention 1961. Takinginto account the list of states, such as Germany, Austria, France, Italy,Belgium, Russia, Azerbaij an etc. which signed the Convention, onewould have expected the provisions of the Convention to be appliedmore f requently and in a more substantive way in Turkish arbitrationlaw until now. That the provisions of the Convention applyindependently f rom the seat of arbitration allows an automatic anddirect application and gives such provisions precedence over domesticlaws in between persons residing in the territories of the contractingStates. Article 1/ VI of the International Arbitration Code reaff irms thesuperiority and priority of international treaties over that Law.However, even in the absence of such a provision, the issue would havebeen the priority, under Article 90/ V of the Constitution, between asubsequent/modern national arbitration law and an earlier and oldinternational treaty. Turkey has not signed the so-called 1962 ParisAgreement modif ying Article IV of the Geneva Convention among thesignatories of the Convention. Thus the Convention is applicable inTurkey in its original f orm. The obj ective of this study is to emphasizesome of the provisions of the Convention and to discuss the relationshipbetween such provisions and the overlapping provisions of theInternational Arbitration Code No. 4686.
Anahtar Kelime:

Konular: Hukuk
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • AKINCI Z., Milletlerarası Tahkim, Ankara, 3. Baskı, 2013.
  • AKINCI Z., Milletlerarası Ticari Hakem Kararları ve Tenfizi, İzmir 1994, (AKINCI, Tenf iz).
  • ALANGOYA Y., Medeni Usul Hukukumuzda Tahkimin Niteliği ve Denetlenmesi, İstanbul, 1973.
  • BENJAMIN P. I., The European Convention on International Commercial Arbitration 37 BYIL, 1961.
  • BERNARDINI P., The Problem of Arbitrability, Enforcement of Arbitration Agreements and International Arbitral Awards, The New York Convention in Practice, ed. Emmanule Gaillard and Domenici di Pietro, 2009 (GAILLARD/DI PIETRO-Bernardini).
  • BREKOULAKIS S., On Arbitrability: Persisting Misconceptions and new Areas of Concern, Arbitrability: International and Comparative Perspectives, ed. MISTELIS A. L/ BREKOULAKIS S., 2009.
  • BÖCKSTIEGEL K.H/KRÖLL S. M/NACIMIENTO P., (eds) Arbitration in Germany, The Model Law in Practice, 2007, (NACIMIENTO/ABT, §1034; HUBER, §§ 1032, 1040; von SCHLABRENDORFF/SESSLER, §1054;).
  • BUCHER A., Die neue internationale Schiedsgerichtsbarkeitn in der Schweis, 1989.
  • DAVIS B. G., Pathological Clauses: Frederic Eisemann's Still Vital Criteria, 7 Arb. Int. 1991.
  • DELVOLVÉ L. J/ROUCHE J/POINTON H. G./ROUCHE J., French Arbitration Law and Practice, A Dynamic Civil Law Approach to International Arbitration, Second Edition, 2009.
  • EKŞİ N., New York Konvansiyonuna Göre İptal Edilmiş Hakem Kararlarının Tenfizi, İstanbul, 2009.
  • FOUCHARD P./GAILLARD E./GOLDMAN B., on International Commercial Arbitration, Part I-II, ed. Emmanuel Gaillard and John Savage, The Hague, Boston, London, 1999.
  • FREMUTH-WOLF A., Arbitration Law of Austria: Practice and Procedure, EIEGLER S/PETSCHE A/FREMUTH-WOLF/PLATTE M/LIEBSCHER C, 2007, (FREMUTH-WOLF, § 577, 581)
  • FREMUTH-WOLF A., Issues Specific to Arbitration in Europe, The European Convention on International Arbitration as a Tool to Remedy Pathological Arbitration Agreements – “There's still Life in the Old Dog yet!”, Chapter I, Austrian Yearbook on International Arbitration, Vol. 2013,
  • GAILLARD E., The Relationship of the New York Convention with other Treaties and with Domestic Law, Enforcement of Arbitration Agreements and International Arbitral Awards, The New York Convention in Practice, ed. Emmanule Gaillard and Domenico di Pietro, 2009 (GAILLARD/DI PIETRO-Gaillard).
  • GAILLARD E., The Urgency of Not Revising the New York Convention, 50 Years of the New York Convention – ICCA International Arbitration Conference No. 14, 2009.
  • HASCHER D., European Convention on International Commercial Arbitration of 1961 - Commentary, XX YBCA, 1995; XXXVI, 2011, (HASCHER, 2011).
  • HAUGENEDER F., The New Austrian Arbitration Act and the European Convention on International Commercial Arbitration, 23 Arb. Int. 2007.
  • HOCHBAUM J., Pathological Arbitration Clauses in German Courts – German Courts Interpret Arbitration Clauses: Wrong Designation of the Seat of an Arbitration Institution, 11 Mealey's Int'l Arb. Rep. 1996.
  • KESKİN B., Kamu Hizmetinin Görülmesine İlişkin Sözleşmelerde Uluslararası Tahkim, İstanbul 2008.
  • KRÖLL S., 50 Jahre UN-Übereinkommen über die Anerkennung und Vollstreckung ausländischer Schiedssprüche – Standortbestimmung und Zukunf tsperspektive, 7 (1) SchiedsVZ 2009 (KRÖLL, SchiedVZ).
  • KRÖLL S., Die schiedsrechtliche Rechtsprechung, 7 SchiedsVZ 2009, (KRÖLL, Rechtsprechung).
  • KRÖLL S., Issues Specific to Arbitration in Europe, The European Convention on International Commercial Arbitration – The Tale of a Sleeping Beauty, Chapter I, Austrian Yearbook on International Arbitration Vol. 2013.
  • KSP-Kommentar zur schweizerischen Privatrecht, Internationales Privatrecht, Basel 1996, (KSP-Wirth, Briner, Patocchi/Jermini, Wenger).
  • KORAL R., Birleşmiş Milletler Cenevre Konferansı ve 21 Nisan 1962 Tarihli Sözleşme, C. XXX, İÜHFM, S. 3-4.
  • KURU B., Hukuk Muhakemeleri Usulü, C. VI, İstanbul, 2001.
  • LEW J. D. M/MISTELIS L. A/KRÖLL S., Comparative International Commercial Arbitration, 2003
  • MEZGER E., Das Europäische Übereinkommen über die Han– delsschiedsgerichtsbarkeit, 29 RabelsZ 1965.
  • MOLLER H., Schiedsverf ahrensnovelle und Europäisches Über– einkommen über die international Handelsschiedsgerichtsbarkeit, NZG 2000.
  • Münchener Kommentar zur Zivilprozessordnung, Vol 3, 2nd edn. München 2001, (MünchKommZPO-Adolphsen, Münch).
  • ORAK C. Ç., Kamu Hizmeti İmtiyaz Sözleşmelerinde Tahkim, Ankara 2006.
  • PAULSSON J., May a State Invoke its Internal Law to Repudiate Consent to International Commercial Arbitration? 2(2) Arb Int. 1986; (PAULSSON, State).
  • PAULSSON J., The Case of Disregarding LSAS (Local Standart of Annulments) under the New York Convention, 7 Am Rev. Int’l Arb, 1996.
  • PITKOWITZ N., Issues Specific to Arbitration in Europe, Is There Still a Scope of Application of the European Convention on International Commercial Arbitration? Chapter I, Austrian Yearbook on International Arbitration, Vol. 2013.
  • POUDRET J-F/BESSON S., Comparative Law of International Arbitration, Translated by Stephen V. BERTI, Annette PONTI, 2007.
  • ŞANLI C., 21 Nisan 1961 tarihli Avrupa Anlaşması ve Türk Tahkim Hukuku, Avrupa (Cenevre)-New York Sözleşmeleri ve Türk Tahkim Hukuku Sempozyumu, Ankara 1990.
  • SCHLOSSER P., Das Recht der internationalen privaten Schiedsgerichtsbarkeit, 2., völlig neu bearbeitete Auflage, Tübingen 1989.
  • SCHWAB K. H/WALTER G, Schiedsgerichtsbarkeit, 7th edn, München 2005.
  • STEIN F/JONAS M., Kommentar zur Zivilprozessordnung, Vol. 9 22nd edn. Tubingen 2002, (STEIN/JONAS-Schlosser). van den BERG J. A., The New York Arbitration Convention of 1958, Towards a Uniform Judicial Interpretation, 1981.
  • WIEGAND F-B (ed)., Practitioner’s Handbook on International Arbitration, 2002, (WIEGAND-Haas, Roth).
  • WOLFF R (ed)., New York Convention, Convention on the Recognition and Enforcement of Foreign Arbitral Awards of 10 June 1958 Commentary, 2012, (WOLFF-Quinke; WOLFF-Wilske/Fox; WOLFF-Borris/Hennecke)
  • YEŞİLOVA B., Milletlerarası Ticari Tahkimde Nihai Karardan Önce Mahkemelerin Yardımı ve Denetimi, İzmir 2008.
  • YEŞİLOVA B., Milletlerarası Tahkimin Hukuki Niteliği Üzerine Düşünceler ve Güncel Gelişmeler, TBBD 2008/76, (YEŞİLOVA, Mil- letlerarası Tahkim).
  • YEŞİLOVA B., Tahkim (İlk) İtirazı Üzerine –Hakemlerin Yargı Yetkisiyle İlgili Olarak- Mahkemelerce Yapılacak Denetim ve Sonuçları (Milletlerarası Tahkim Kanunu m. 5/I), Prof. Dr. Bilge UMAR’a Armağan, DÜHFD C. 11, Özel Sayı, 2009 (YEŞİLOVA, İtiraz)
  • YEŞİLOVA B., Tahkime Uygulanacak Hukuk (Lex Arbitri), Teorik Temelleri ve Düşündürdükleri, 2007/1 YTHFD, (YEŞİLOVA, Lex Arbitri).
  • YEŞİLOVA B., “Lex (Loci) Arbitri” ve “Tahkim Yeri” Kavramları Işığında Milletlerarası Tahkim Kanunu’nun Yer İtibariyle Uygulama Alanı (MTK m. 1/II), UTTDER, 2013/2, (YEŞİLOVA, Tahkim Yeri).
  • YILMAZ E., Milletlerarası Ticari Tahkime Dair Avrupa (Cenevre) Sözleşmesi ve Türk Tahkim Hukuku Hakkında Bazı Düşünceler (Bir Yorum), Avrupa (Cenevre)-New York Sözleşmeleri ve Türk Tahkim Hukuku Sempozyumu, Ankara 1990.
APA YEŞİLOVA B (2014). 1961 CENEVRE (AVRUPA) SÖZLEŞMESİ'NİN TÜRK MİLLETLERARASI TAHKİM HUKUKUNDAKİ YERİ VE UYGULAMA ALANI (MTK m. 1/VI). , 137 - 186.
Chicago YEŞİLOVA Bilgehan 1961 CENEVRE (AVRUPA) SÖZLEŞMESİ'NİN TÜRK MİLLETLERARASI TAHKİM HUKUKUNDAKİ YERİ VE UYGULAMA ALANI (MTK m. 1/VI). (2014): 137 - 186.
MLA YEŞİLOVA Bilgehan 1961 CENEVRE (AVRUPA) SÖZLEŞMESİ'NİN TÜRK MİLLETLERARASI TAHKİM HUKUKUNDAKİ YERİ VE UYGULAMA ALANI (MTK m. 1/VI). , 2014, ss.137 - 186.
AMA YEŞİLOVA B 1961 CENEVRE (AVRUPA) SÖZLEŞMESİ'NİN TÜRK MİLLETLERARASI TAHKİM HUKUKUNDAKİ YERİ VE UYGULAMA ALANI (MTK m. 1/VI). . 2014; 137 - 186.
Vancouver YEŞİLOVA B 1961 CENEVRE (AVRUPA) SÖZLEŞMESİ'NİN TÜRK MİLLETLERARASI TAHKİM HUKUKUNDAKİ YERİ VE UYGULAMA ALANI (MTK m. 1/VI). . 2014; 137 - 186.
IEEE YEŞİLOVA B "1961 CENEVRE (AVRUPA) SÖZLEŞMESİ'NİN TÜRK MİLLETLERARASI TAHKİM HUKUKUNDAKİ YERİ VE UYGULAMA ALANI (MTK m. 1/VI)." , ss.137 - 186, 2014.
ISNAD YEŞİLOVA, Bilgehan. "1961 CENEVRE (AVRUPA) SÖZLEŞMESİ'NİN TÜRK MİLLETLERARASI TAHKİM HUKUKUNDAKİ YERİ VE UYGULAMA ALANI (MTK m. 1/VI)". (2014), 137-186.
APA YEŞİLOVA B (2014). 1961 CENEVRE (AVRUPA) SÖZLEŞMESİ'NİN TÜRK MİLLETLERARASI TAHKİM HUKUKUNDAKİ YERİ VE UYGULAMA ALANI (MTK m. 1/VI). Uluslararası Ticaret ve Tahkim Hukuku Dergisi, 3(2), 137 - 186.
Chicago YEŞİLOVA Bilgehan 1961 CENEVRE (AVRUPA) SÖZLEŞMESİ'NİN TÜRK MİLLETLERARASI TAHKİM HUKUKUNDAKİ YERİ VE UYGULAMA ALANI (MTK m. 1/VI). Uluslararası Ticaret ve Tahkim Hukuku Dergisi 3, no.2 (2014): 137 - 186.
MLA YEŞİLOVA Bilgehan 1961 CENEVRE (AVRUPA) SÖZLEŞMESİ'NİN TÜRK MİLLETLERARASI TAHKİM HUKUKUNDAKİ YERİ VE UYGULAMA ALANI (MTK m. 1/VI). Uluslararası Ticaret ve Tahkim Hukuku Dergisi, vol.3, no.2, 2014, ss.137 - 186.
AMA YEŞİLOVA B 1961 CENEVRE (AVRUPA) SÖZLEŞMESİ'NİN TÜRK MİLLETLERARASI TAHKİM HUKUKUNDAKİ YERİ VE UYGULAMA ALANI (MTK m. 1/VI). Uluslararası Ticaret ve Tahkim Hukuku Dergisi. 2014; 3(2): 137 - 186.
Vancouver YEŞİLOVA B 1961 CENEVRE (AVRUPA) SÖZLEŞMESİ'NİN TÜRK MİLLETLERARASI TAHKİM HUKUKUNDAKİ YERİ VE UYGULAMA ALANI (MTK m. 1/VI). Uluslararası Ticaret ve Tahkim Hukuku Dergisi. 2014; 3(2): 137 - 186.
IEEE YEŞİLOVA B "1961 CENEVRE (AVRUPA) SÖZLEŞMESİ'NİN TÜRK MİLLETLERARASI TAHKİM HUKUKUNDAKİ YERİ VE UYGULAMA ALANI (MTK m. 1/VI)." Uluslararası Ticaret ve Tahkim Hukuku Dergisi, 3, ss.137 - 186, 2014.
ISNAD YEŞİLOVA, Bilgehan. "1961 CENEVRE (AVRUPA) SÖZLEŞMESİ'NİN TÜRK MİLLETLERARASI TAHKİM HUKUKUNDAKİ YERİ VE UYGULAMA ALANI (MTK m. 1/VI)". Uluslararası Ticaret ve Tahkim Hukuku Dergisi 3/2 (2014), 137-186.