YENİ LİSAN HAREKETİNİN ÖNCÜLÜ: ŞEMSETTİ N SAM
Yıl: 2014 Cilt: 4 Sayı: 7 Sayfa Aralığı: 61 - 73 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
YENİ LİSAN HAREKETİNİN ÖNCÜLÜ: ŞEMSETTİ N SAM
Öz: Şemsettin Sami, 1870'li yılların başlarında İstanbul'a geldikten bir müddet sonra tüm dikkatini Türk kültürü, sanatı, edebiyatı, dili gibi çeşitli konulara odaklar ve bu noktalarda derin araştırmalara girişir. Bunlardan özellikle dil, ayrı ve önemli bir yer işgal eder. O, 1880'li yılların başlarından ölüm tarihi olan 1904 yılına kadar Haf ta, Sabah gibi devrin önemli süreli yayınlarında genel olarak dil, Türkçe, Türkçenin çeşitli sorunları ve özellikle de sadeleşme ile ilgili son derece dikkate deşer makaleler kaleme alır. Bu makalelerde dile getirdiği görüş ve önerileriyle Şemsettin Sami, 'Yeni Lisan' çıkışından önce tek başına sadeleşme meselesini ele alır, işler ve büyük ölçüde de sonrakilerin bir ön hazırlığı veya provasını yapar. Ancak işaret ettiğimiz tüm bu yönler bugünkü Türk bilim dünyasında çokça öne çıkmış ve işlenmiş değildir. İşte bu makalede onun, söz konusu süreli yayınlarda çıkmış yazılarına dayalı olarak, sadeleşme konusu üzerindeki görüş ve önerileri ele alınacak ve tartışılacaktır.
Anahtar Kelime: THE PREMISE OF YENİ LİSAN MOVEMENT: ŞEMSETTİ N SAMİ
Öz: Şemsettin Sami, focus on topics like Turkish culture, art, literature and language and he deeply survey about these subjects after he came to ?stanbul in the beginning of 1870?s. Especially the language occupies an important place between these topics. He writes notable articles about language, Turkish, different issues of Turkish language and simplification, from the beginning of 1880?s to the date of death 1904 at publications like Hafta and Sabah. In these articles, he approaches on simplification by his offers and ideas before 'Yeni Lisan? movement arises. This way, he rehearses for subsequent movements. But these points that we designate, are not processed enough in Turkish scientific community. In this communique, his opinions about simplification will be dealed and discussed based on his articles that published on periodicals.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
- Ahmet İhsan, Ş emsettin Sami Bey, Servet-i Fünûn, Nu: 275, 6 Haziran 1312 Perş embe, s. 226-228.
- Ahmet İhsan, Zıyâ-i Elîm Merhum Ş emsettin Sami Bey, Servet-i Fünûn, Nu: 687, 10 Haziran 1320 Perş embe, s. 162-164.
- Aktaş , Ş erif, Milli Edebiyat Kavramı ve Türk Edebiyatı, Edebiyat ve Edebi Metinler Üzerine Yazılar, Kurgan Edebiyat Yayınları, Ankara 2011.
- Akün, Ömer Faruk, Ş emseddin Sâmi İslâm Ansiklopedisi İslâm Âlemi Tarih, Coğ rafya, Etnoğ rafya ve Bibliyografya Lugati, Millî Eğ itim Basımevi, c. 11, İ stanbul, 1970, s. 411- 422.
- Devellioğ lu, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Aydın Kitabevi Yayınları, 12. Baskı, Ankara, 1995.
- Ömer Seyfettin, Bütün Eserleri Makaleler 1, (hzl., Hülya Argunş ah), Dergâh Yayınları, Birinci Baskı, İ stanbul, 2001.
- Ş emsettin Sami, Kâmus-ı Türkî, Alfa Basım Dağ ıtım, İ stanbul, 1998.
- -------------------, Lisân-ı Türkî (Osmanî), Haf ta, Birinci Cilt, Adet: 12, 10 Zilhicce 1298, s. 177-181.
- -------------------, Yine Lisan ve Edebiyatımız Tarîk-i Islah, Sabah, Nu: 3139, 27 Rebiülevvel 1316 / 3 Ağ ustos 314 / 15 Ağ ustos Efrenci 98, s. 4.
- ------------------- , İmlâmızın Islahı, Sabah, Nu: 3167, 25 Rebiülahir 1316 / 31 Ağ ustos 314 / 12 Eylül Efrenci 98, s. 3-4.
- -------------------, Lisanımızın Tahdidi, Sabah, Nu: 3188, 16 Cemaziyelevvel 1316 / 21 Eylül 314 / 3 Teş rinievvel Efrenci 98, s. 3-4.
- -------------------, Yine Lisan ve İmlâmız, Sabah, Nu: 3202, 1 Cemaziyelevvel 1316 / 5 Teş rinievvel 314 / 17 Teş rinievvel Efrenci 98, s. 3-4.
- -------------------, Türkçemizin Envaı, Sabah, Nu: 3322, 9 Ş evval 1316 / 8 Ş ubat 314 / 20 Ş ubat Efrenci 99, s. 3-4.
- -------------------, Lisan ve İmlâ Hakkında Fikr-i Hakikîmiz, Sabah, Nu: 3378, 6 Zilhicce 1316 / 5 Nisan 315 / 17 Nisan Efrenci 99, s. 3.
- Tanpınar, Ahmet Hamdi, Milli Bir Edebiyata Doğ ru, Halk Destanından Milli Edebiyat I-II, Edebiyat Üzerine Makaleler, 3. Baskı, Dergah Yayınları, İ stanbul 1992.
- Uçman, Abdullah, Ş emseddin Sâmî, İslâm Ansiklopedisi, Diyanet İş leri Baş kanlığ ı Yayınları, c. 38, İ stanbul, 2011, s. 519-522.
APA | TOPALOĞLU Y (2014). YENİ LİSAN HAREKETİNİN ÖNCÜLÜ: ŞEMSETTİ N SAM. , 61 - 73. |
Chicago | TOPALOĞLU Yüksel YENİ LİSAN HAREKETİNİN ÖNCÜLÜ: ŞEMSETTİ N SAM. (2014): 61 - 73. |
MLA | TOPALOĞLU Yüksel YENİ LİSAN HAREKETİNİN ÖNCÜLÜ: ŞEMSETTİ N SAM. , 2014, ss.61 - 73. |
AMA | TOPALOĞLU Y YENİ LİSAN HAREKETİNİN ÖNCÜLÜ: ŞEMSETTİ N SAM. . 2014; 61 - 73. |
Vancouver | TOPALOĞLU Y YENİ LİSAN HAREKETİNİN ÖNCÜLÜ: ŞEMSETTİ N SAM. . 2014; 61 - 73. |
IEEE | TOPALOĞLU Y "YENİ LİSAN HAREKETİNİN ÖNCÜLÜ: ŞEMSETTİ N SAM." , ss.61 - 73, 2014. |
ISNAD | TOPALOĞLU, Yüksel. "YENİ LİSAN HAREKETİNİN ÖNCÜLÜ: ŞEMSETTİ N SAM". (2014), 61-73. |
APA | TOPALOĞLU Y (2014). YENİ LİSAN HAREKETİNİN ÖNCÜLÜ: ŞEMSETTİ N SAM. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 4(7), 61 - 73. |
Chicago | TOPALOĞLU Yüksel YENİ LİSAN HAREKETİNİN ÖNCÜLÜ: ŞEMSETTİ N SAM. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 4, no.7 (2014): 61 - 73. |
MLA | TOPALOĞLU Yüksel YENİ LİSAN HAREKETİNİN ÖNCÜLÜ: ŞEMSETTİ N SAM. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, vol.4, no.7, 2014, ss.61 - 73. |
AMA | TOPALOĞLU Y YENİ LİSAN HAREKETİNİN ÖNCÜLÜ: ŞEMSETTİ N SAM. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 2014; 4(7): 61 - 73. |
Vancouver | TOPALOĞLU Y YENİ LİSAN HAREKETİNİN ÖNCÜLÜ: ŞEMSETTİ N SAM. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 2014; 4(7): 61 - 73. |
IEEE | TOPALOĞLU Y "YENİ LİSAN HAREKETİNİN ÖNCÜLÜ: ŞEMSETTİ N SAM." Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 4, ss.61 - 73, 2014. |
ISNAD | TOPALOĞLU, Yüksel. "YENİ LİSAN HAREKETİNİN ÖNCÜLÜ: ŞEMSETTİ N SAM". Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 4/7 (2014), 61-73. |