HAK DİNİ KUR'AN DİLİ BAĞLAMINDA BİR HUKUKÇU OLARAK ELMALILI M. HAMDİ YAZIR

Abdullah ÇOLAK (İnönü Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Malatya, Türkiye)
Diyanet İlmi Dergi
9 0
Yıl: 2015 Cilt: 51 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 131 - 161 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

HAK DİNİ KUR'AN DİLİ BAĞLAMINDA BİR HUKUKÇU OLARAK ELMALILI M. HAMDİ YAZIR

Öz:
Asrımızın en önde gelen müfessirlerinden birisiolan Elmalılı M. Hamdi Yazır, günümüzde dahaçok meşhur tefsiri Hak Dini Kuran Dilinin müellifiolarak tanınmaktadır. Elmalılının ilmi kişiliği üzerineyapılan çalışmaların sonucunda oluşan genel kanaat,onun dil, fıkıh, kelam, felsefe ve tarih gibi pek çokilmi alana derinliğine vâkıf olan, çok yönlü bir âlimolduğu yönündedir. Tefsirinde ayetleri açıklarkenkullandığı kaynaklar ve getirdiği yorumlar onun diğerilimlere olan vukufiyetini göstermesi bakımındanönemlidir. Hukuk ve hukuk sahasıyla ilgili ilimlerinbilgisine olan vukufiyeti üzerinde çalışıldığında onunsathi düzeyde değil, derinliğine ilim sahibi bir hukukâlimi olduğu açıkça görülmektedir.Biz bu çalışmada asıl mesleği hukukçuluk olanElmalılının başta Hak Dini Kuran Dili isimli tefsiri,çeşitli konularda yazdığı makaleleri, tercümelerive bu tercümelere ilave ettiği dibace ve dipnotlarile yarım kalan Hukuk Kamusu ve el yazma bazıçalışmalarından hareketle onun fakihlik yönünüortaya koymaya çalıştık.
Anahtar Kelime:

Konular: Din Bilimi

ELMALILI HAMDI YAZIR AS A JURIST IN THE CONTEXT OFHAK DINI KURAN DILI

Öz:
Elmalılı M. Hamdi Yazirwho was one of the mostprominent commentatorsof our century, has beenfamous as the author ofexegesis study called HakDini Kur an Dili today.General opinion whichformed in a result ofstudies regarding Elmalili sscientific personality isthat he was a versatilescholar of many scientificfields as language,jurisprudence, theology,philosophy and history.The sources which he usedin explaining the verses,and his comments areimportant with regardto show his awareness ofother sciences. When it isstudied on his awarenessof the knowledgeregarding law, and thesciences related to thebranch of law, it can beclearly seen that he wasa scholar of law having adeep knowledge. In this study, we have triedto reveal the jurist aspectof Elmalili, whose mainprofession was jurist. Tothis, we used primarilyhis exegesis study calledHak Dini Kur an Dili,the articles he wroteon various issues, histranslations, the forewordsand the notes he addedto these translations, andhis unfinished work calledHukuk Kamusu , and hissome manuscripts.
Anahtar Kelime:

Konular: Din Bilimi
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Albayrak, Sadık, Son Devir Osmanlı Uleması, İstanbul 1980. Atar, Fahrettin, Fıkıh Usûlü, İstanbul 1988.
  • Beyhâkî, (458/1066), es-Sünenü’l-Kübrâ, (thk. Muhammed Abdülkâdir Ata), Bey- rut l994.
  • Bilmen, Ömer Nasuhî, (ö.1971) Büy ük Tef sir Tarihi, İstanbul 1974.
  • _________, Hukukı İslâmiyye ve Istılahat-ı Fıkhiyye Kamusu, İstanbul l985. Cessâs, Ebû Bekr Ahmed b. Ali er-Râzî (370/980), Ahkâmu’l-Kur’ân, Beyrut 1993.
  • Cerrahoğlu, İsmail, Tef sir Usulü, Ankara 1985. Çolak, Abdullah, Elmalılı M. Hamdi Yazır’rın Hukukçuluğu (Hak Dini Kur’an Dili Bağlamında), Malatya 2011.
  • Dalgın, Nihat, Gündemdeki Tartışmalı Dini Konular, İstanbul 2009.
  • _________, “İslam Hukuku Açısından Müslüman Bayanın Ehl-i Kitap Erkekle Ev- liliği”, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, sy. 2, 2003, s. 131-156.
  • Dönmez, İ. Kafi, “Müt’a”, DİA, İstanbul 2006, XXXII, 174. Erdoğan, Mehmet, Vahiy-Akıl Dengesi Açısından Sünnet, İstanbul 2001.
  • Ersöz, İsmet, “Elmalılı Hamdi Yazır ve Tefsirinin Özellikleri”, Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır Sempozy umu (4-6 Eylül 1991) Ankara 1993.
  • Günay, H. Mehmet, “İslâm Hukukunda Hükümsüzlük Teorisi ve Şüphe Doktrini Bağlamında Evlenme Engelleri II: Örneklem Tahlilleri”, İslâm Hukuku Araş- tırmaları Dergisi, sy.5, 2005.
  • Gürkan, Menderes, “Elmalılı M. Hamdi Yazır’ın (1878-1942) İlmi Kişiliği ve Fı- kıh İlmindeki Yerine Bir Bakış”, İslâm Hukuku Araştırmaları Dergisi, sy. 6, 2005. s. 211-232. Husarî, Ravza Cemal, Fıkhu el-Hasen el-Basrî el-mukâran ale’l-mezâhibi’l-erbaa, Beyrut-Dımaşk 2006, İbn Ebî Şeybe, Ebû Bekr Abdullah b. Muhammed (235/849) Kitabu’l-musannef f i’l- ehâdîsi ve’l-âsâr (thk. Muhammed Abdüsselam Şahin), Beyrut 1995.
  • İbn Mâce, Ebû Abdullah Muhammed b. Yezid el-Kazvînî (275/888), es-Sünen, İs- tanbul 1992.
  • İbn Melek (821/1418), Şerhu menâri’l-envâr, İstanbul, t.s. İbn Nüceym, Zeynuddin b. İbrahim el-Mısrî (970/1562), el-Eşbâh ve’n-nezâir, Dı- maşk 1983.
  • İbn Rüşd, Ebu’l-Velîd Muhammed b. Ahmed el-Hafîd el-Kurtubî (595/1198), Bidâyetü’l-müctehid ve nihâyetü’l-muktesıd, İstanbul 1985.
  • Janet Paul-Seailles Gabriel, Metalib ve Mezahib, (çev. M. Hamdi Yazır) İstanbul 1978.
  • Kaleli, Mahmut, “Müslüman Ülkeler Neden Farklı Günlerde Bayram Yapıyor? Kim Haklı?” İlim ve Sanat, 1985, sy. 2.
  • Karaman, Hayreddin, Mukayeseli İslam Hukuku, İstanbul 1986-1991. Koca, Ferhat, “Alfabetik İslam Hukuku ve Fıkıh Istılahları Kamusu I-V” İslami Araştırmalar Dergisi, sy.3, yıl: 1999.
  • Köse, Saffet, “İslam Hukuk Düşüncesinin Bazı Problemleri”, İslâmiyât, c. 2, sy. 1 (Ocak-Mart) 1999. Okur, Kaşif Hamdi sunduğu “İslam Hukuku Açısından Helal ve Haram Olan Gıda- lar ve Bazı Güncel Meseleler, Bursa-3-4 Haziran 2009, s.23-57.
  • Özen, Şükrü, “Müzâkereler”, İslâmî İlimlerde Metodoloj i (Usûl) Meselesi 1, İSAV, İs- tanbul 2005.
  • Öztürk, Nazif, “M. Hamdi Yazır’ın Vakıfçılık Anlayışı”, Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır Sempozy umu (4-6 Eylül 1991) TDV yay., Ankara 1993.
  • _________, “Elmalılı M. Hamdi Yazır’ın Metrukâtı Hakkında Ön Rapor”, Elma- lılı Muhammed Hamdi Yazır Sempozy umu (4-6 Eylül 1991) Ankara 1993.
  • Pakalın, Mehmet Zeki, Tarih Dey imleri ve Terimleri Sözlüğü, İstanbul 1983.
  • Paksüt, Fatma, “Merhum Day ım Hamdi Yazır”, Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır Sempozy umu (4-6 Eylül 1991) Ankara 1993.
  • Seyyid Bey, Mehmed, Usûl-i Fıkıh Dersleri, İstanbul 1333.
  • Suyûtî, Celaleddin Abdurrahman (911/1505), el-Leâli’l-masnûa f î ehâdîsi’l- mevzûa, Beyrut 1996.
  • Şâfiî, Ebû Abdillah Muhammed b.İdris (204/819,) el-Ümm, Beyrut 1993.
  • _________, Ahkâmu’l-Kur’an, Beyrut ts. Tirmizî, Muhammed b. İsa b. Sevre b. Musa (279/892), es-Sünen, İstanbul 1992.
  • Yaman, Ahmet, “Bir Kavram Olarak ‘Fıkıh Kaideleri’ Ya Da İslâm Hukukunun Ge- nel İlkeleri”, Marif e, Konya 2001, yıl:1 sy. 1.
  • _________, İslâm Aile Hukuku, İstanbul 1999. Yavuz, Yusuf Sevki, Elmalılı Muhammed Hamdi” DİA, İstanbul 1995, XI, 57.
  • Yazır, M. Hamdi Yazır, (ö.1946) Hak Dini Kur’ân Dili Türkçe Tef sir, I-X, İstanbul 1979.
  • _________, Büy ük İslâm Hukuku Kamusu (El yazma nüsha) _________, Alf abetik İslam Hukuku ve Fıkıh Istılahları Kamusu, I-V, (nşr. Sıtkı Gül- le) İstanbul 1997 _________, Abdest Risâlesi (El yazma nüsha) _________, Makaleler, (Yay. Haz. Cüneyt Köksal-Murat Kaya), I-II, İstanbul 1997.
  • Zebîdî, Zeynüddin Ahmed b. Ahmed b. Abdillatif, Sahih-i Buhârî muhtasarı tecrid-i sarih tercemesi, (Mürtercim ve şarih: Kamil Miras) Ankara 1982, Şa’bân, Zekiyüddin, İslam Hukuk İlminin Esasları, (trc. İ.Kafi Dönmez), Ankara 1990
  • Zerkâ, Mustafa Ahmed, el-Fıkhu’l-İslâmî f î sevbihi’l-cedîd (el-Medhalü’l-Fıkhi’l- Âm), Dımaşk 1967-1968.
APA ÇOLAK A (2015). HAK DİNİ KUR'AN DİLİ BAĞLAMINDA BİR HUKUKÇU OLARAK ELMALILI M. HAMDİ YAZIR. , 131 - 161.
Chicago ÇOLAK ABDULLAH HAK DİNİ KUR'AN DİLİ BAĞLAMINDA BİR HUKUKÇU OLARAK ELMALILI M. HAMDİ YAZIR. (2015): 131 - 161.
MLA ÇOLAK ABDULLAH HAK DİNİ KUR'AN DİLİ BAĞLAMINDA BİR HUKUKÇU OLARAK ELMALILI M. HAMDİ YAZIR. , 2015, ss.131 - 161.
AMA ÇOLAK A HAK DİNİ KUR'AN DİLİ BAĞLAMINDA BİR HUKUKÇU OLARAK ELMALILI M. HAMDİ YAZIR. . 2015; 131 - 161.
Vancouver ÇOLAK A HAK DİNİ KUR'AN DİLİ BAĞLAMINDA BİR HUKUKÇU OLARAK ELMALILI M. HAMDİ YAZIR. . 2015; 131 - 161.
IEEE ÇOLAK A "HAK DİNİ KUR'AN DİLİ BAĞLAMINDA BİR HUKUKÇU OLARAK ELMALILI M. HAMDİ YAZIR." , ss.131 - 161, 2015.
ISNAD ÇOLAK, ABDULLAH. "HAK DİNİ KUR'AN DİLİ BAĞLAMINDA BİR HUKUKÇU OLARAK ELMALILI M. HAMDİ YAZIR". (2015), 131-161.
APA ÇOLAK A (2015). HAK DİNİ KUR'AN DİLİ BAĞLAMINDA BİR HUKUKÇU OLARAK ELMALILI M. HAMDİ YAZIR. Diyanet İlmi Dergi, 51(3), 131 - 161.
Chicago ÇOLAK ABDULLAH HAK DİNİ KUR'AN DİLİ BAĞLAMINDA BİR HUKUKÇU OLARAK ELMALILI M. HAMDİ YAZIR. Diyanet İlmi Dergi 51, no.3 (2015): 131 - 161.
MLA ÇOLAK ABDULLAH HAK DİNİ KUR'AN DİLİ BAĞLAMINDA BİR HUKUKÇU OLARAK ELMALILI M. HAMDİ YAZIR. Diyanet İlmi Dergi, vol.51, no.3, 2015, ss.131 - 161.
AMA ÇOLAK A HAK DİNİ KUR'AN DİLİ BAĞLAMINDA BİR HUKUKÇU OLARAK ELMALILI M. HAMDİ YAZIR. Diyanet İlmi Dergi. 2015; 51(3): 131 - 161.
Vancouver ÇOLAK A HAK DİNİ KUR'AN DİLİ BAĞLAMINDA BİR HUKUKÇU OLARAK ELMALILI M. HAMDİ YAZIR. Diyanet İlmi Dergi. 2015; 51(3): 131 - 161.
IEEE ÇOLAK A "HAK DİNİ KUR'AN DİLİ BAĞLAMINDA BİR HUKUKÇU OLARAK ELMALILI M. HAMDİ YAZIR." Diyanet İlmi Dergi, 51, ss.131 - 161, 2015.
ISNAD ÇOLAK, ABDULLAH. "HAK DİNİ KUR'AN DİLİ BAĞLAMINDA BİR HUKUKÇU OLARAK ELMALILI M. HAMDİ YAZIR". Diyanet İlmi Dergi 51/3 (2015), 131-161.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 21:31

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları