Türkiye'de Sağlık ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı

Bölükbaş, Mehmet; Çondur, Funda; ŞİMŞİR CÖMERT, Necmiye; ALATAS, SEDAT

Türkiye'de Sağlık ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı

Necmiye ŞİMŞİR CÖMERT, (Adnan Menderes Üniversitesi, Nazilli İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Aydın, Türkiye)

Funda ÇONDUR, (Adnan Menderes Üniversitesi, Nazilli İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Aydın, Türkiye)

Mehmet BÖLÜKBAŞ, (Adnan Menderes Üniversitesi, Nazilli İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Aydın, Türkiye)

Sedat ALATAŞ (Adnan Menderes Üniversitesi, Nazilli İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Aydın, Türkiye)

Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi

2 1

Yıl: 2015 Cilt: 52 Sayı: 604 Sayfa Aralığı: 43 - 54 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türkiye'de Sağlık ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı

Öz:

Sürdürülebilir büyüme ve kalkınmanın sağlanmasında fiziki sermaye kadar beşe- ri sermayenin geliştirilmesi büyük önem taşımaktadır. Beşeri sermayenin iki te- mel unsurunu eğitim ve sağlık oluşturmaktadır. Sağlık düzeyinin artması birey- lerin yaşam sürelerini uzatmakta, yaşam kalitelerini yükseltmektedir. Yaşam sü- resinin uzaması nedeniyle artan tasarrufların yatırımları artırması ekonomik bü- yümeyi olumlu etkilemektedir. Sağlıklı bireylerin verimlilik artışı da ekonomik bü- yüme üzerinde olumlu etki yapmaktadır. Öte yandan sağlıklı bireyler eğitimdenbeklenen getirinin artmasını sağlamaktadır. Bu çalışmada, sağlığın ekonomikbüyüme üzerindeki etkisi ARDL sınır testi yaklaşımı kullanılarak araştırılmıştır.Çalışma sonuçlarına göre değişkenler arasında kısa ve uzun dönemli ilişki tespitedilmiştir. Elde edilen katsayılara göre uzun dönemde, toplam sağlık harcamala- rının GSYH içindeki payı, bin kişiye isabet eden kaba ölüm oranı ve doktor sayı- sı ile ekonomik büyüme arasında negatif ilişki saptanmıştır. Kısa dönem sonuç- lara göre ise, cari dönemdeki toplam sağlık harcamalarının GSYH içindeki payıile ekonomik büyüme arasında negatif ilişki tespit edilmiştir.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat

The Relationship Between Health and Economic Growth in Turkey: ARDL Bounds Testing Approach

Öz:

The development of human capital as important as physical capital in ensuringsustainable economic growth and development. Education and health constitu- tes two key elements of human capital. An increase in the level of health extendsthe life span of individuals and increases the quality of life. It increases invest- ment because of increased savings with longer life expectancy, thus positivelyaffects economic growth. Productivity growth of healthy individuals also make apositive impact on economic growth. On the other hand, healthy individuals inc- rease the expected return from education. In this study, the effects of health oneconomic growth were investigated using ARDL limit test approach. According tothe results, short and long-term relationship between the variables were deter- mined. According to the obtained coefficients in the long term, a negative corre- lation has been found between the share of total health expenditure in GDP, thecrude death rate and the number of physicians per thousand people and econo- mic growth. According to short-term results, there was a negative correlation bet- ween the current share of total health expenditure in GDP and economic growth.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

AK, Rengin; (2012), The Relationship between Health Ex- penditures and Economic Growth: Turkish Case, International Journal of Business Management and Economic Reseach, 3(1) pp.404-409
AKAR, Sevda; (2014), Türkiyede Sağlık Harcamaları, Sağlık Harcamalarının Nispi Fiyatı ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Yönetim ve Ekonomi, 21(1), ss. 311-322.
ARISOY, İbrahim. vd; (2010), Sosyal Harcamalar ve İktisadi Büyüme İlişkisi: Türkiye Ekonomisinde 19602005 Dönemine Yönelik Bir Dinamik Analiz, Maliye Dergisi, Sayı 158.
ASGHAR, Nabila., Asma AWAN ve Hafeez ur REHMAN; (2012), Human Capital and Economic Growth in Pakistan: A Cointegration and Causality Analysis. International Journal of Economics and Finance, 4(4), pp.135-147. AY, Ahmet, Oktay KIZILKAYA ve Emrah KOÇAK; (2013), Sağlık Göstergeleri ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, , Cilt: 6, Sayı: 1, ss. 163-172
BAKARE, A.S. and Sanmi OLUBOKUN; (2011), Health Care Expenditure and Economic Growth in Nigeria: An Emprical Study, Journal of Emerging Trends in Economics and Man- agementes Sciences, 2(2), pp. 83-87.
BHARGAVA, Alok et all.; (2001), Modelling the Effects of Health on Economic Growth, Journal of Health Economics, Volume 20, Issue 3, pp. 423440
BOZKURT, Hilal; (2010), Eğitim, Sağlık ve İktisadi Büyüme Arasındaki İlişkiler: Türkiye İçin Bir Analiz, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 5(1) ÇALIŞKAN, Şadan, Mustafa KARABACAK ve Oytun MEÇİK; (2013), Türkiyede Sağlık Ekonomik Büyüme İlişkisi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 37, ss.1-13.
ÇETİN, Murat ve Eyüp ECEVİT; (2010), Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: OECD Ülkeleri Üzerine Bir Panel Analizi, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11(2) ss:166-182
DAĞDEMİR, Özcan; (2009), Sağlık ve Ekonomik Büyüme: 1960-2005 Döneminde Gelişmekte Olan Ülkelerde Sağlık ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Karşılıklı İlişkinin Analizi, An- kara Üniversitesi, SBF Dergisi, Cilt:64, Sayı:2, 75-96.
ELMİ, Zahra Mila M and Somaye SADEGHİ; (2012), Health Care Expenditures and Economic Growth in Developing Coun- tries: Panel Co-Integration and Causality. Middle-East Journal of Scientific Research, 12(1), pp.88-91
FAVARO Donata. and Marc SUHRCKE, (2006), Health as a Driver of Economic Development: Conceptual Framework and Related Evidence for South-Earstern Europe (in Health and Economic Development in South-Eastern Europe) World Health Organization, pp.71-85
ENGLE, Robert F. and Clive W. J. Granger, (1987): Co-Inte- gration and Error Correction: Represention, Estimation and Testing, Econometrica, 55(2): 251 276.
HAYALOĞLU Pınar ve Hasan Çebi BAL; (2015), Üst Orta Gelirli Ülkelerde Sağlık Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi, İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 3(2), ss.35-44.
JAMISON, Dean T; (2007), Health and Development, Confer- ence on Better Policies for Better Health, Kahire, Mısır JOHANSEN, Soren (1988): Statistical Analysis of Cointegra- tion Vectors, Journal of Economic Dynamic and Control (12), 231-254.
JOHNSTON, Jack ve John DİNARDO; (1997) Economet- ric Methods, Fourth Edition, McGraw Hill Companies, United States KAR, Muhsin ve Hüseyin AĞIR; (2003), Türkiyede Beşeri Ser- maye ve Ekonomik Büyüme: Nedensellik Testi, II. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı, ss. 181-190.
KAR, Muhsin ve Hüseyin AĞIR; (2006), Türkiyede Beşeri Ser- maye ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Eşbütünleşme Yaklaşımı ile Nedensellik Testi, 1926-1994, Selçuk Üniversitesi İİBF So- syal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 6(11) ss.51-68 KAR, Muhsin ve Sami Taban; (2003) Kamu Harcama Çeşitlerinin Ekonomik Büyümeye Etkisi, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 58(3).
KARAGÖZ, Kadir ve Nevzat TETİK; (2009), Kamu Sağlık Harcamalarını Belirleyen Faktörler: Ekonometrik Bir Değerlendirme, Econanadolu 2009: Anadolu Uluslararası İktisat Kongresi 17-19 Haziran 2009, Eskişehir, Türkiye KESKİN, Abdullah; (2011), Ekonomik Kalkınmada Beşeri Ser- mayenin Rolü ve Türkiye, Atatürk Üniversitesi İktisadi İdari Bil- imler Dergisi, 25(3-4), 125-153
KIYMAZ, Halil, Yasemin AKBULUT ve Ahmet DEMİR; (2006). Tests of Stationarity and Cointegration of Health Care Expen- diture and Gross Domestic Product. The European Journal of Health Economics 7(4): 285- 289.
NARAYAN, Sema Wati, Paresh Kumar NARAYAN and Sagari- ka MISHRA; (2010), Investigating The Relationship between Health and Economic Growth: Empirical Evidence from A Pan- el of 5 Asian Countries. Journal of Asian Economics, 21, pp. 401-411.
PEKER, Osman ve İsmet GÖÇER, (2010) Yabancı Doğrudan Yatırımların Türkiyede İşsizliğe Etkisi: Sınır Testi Yaklaşımı Ege Akademik Bakış, 10(4), ss.1187-1194
PESERAN, M. Hashem, Shin YONGCHEOL and Smith RICH- ARD; (2001), Bound Testing Approaches to the Analysis of Level Reletionships, Journal of Applied Econometrics 16, pp. 289-326.
SELİM, Sibel, Doğan UYSAL ve Pınar ERYİĞİT; (2014), Türkiyede Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzeri- ndeki Etkisinin Ekonometrik Analizi, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(3), ss.13-24.
SÜLKÜ Seher Nur ve Asena CANER; (2011), Health Care Ex- penditures and Gross Domestic Products: The Turkish Case. The European Journal of Health Economics, 12(1): 9-38. TABAN, Sami; (2006), Türkiyede Sağlık ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi, Sosyo Ekonomi, 4(4), ss:31-46
TABAN, Sami ve Muhsin KAR; (2014), Kalkınma Ekonomisi, Ekin Basın Yayın Dağıtım, Bursa TIRAŞOĞLU, Muhammed ve Burcu YILDIRIM; (2012), Yapısal Kırılma Durumunda Sağlık Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Üzerine Bir Uygulama, Electronic Journal of Vocational Colleges 2(2), ss.111-117
YARDIMCIOĞLU Fatih; (2012), OECD Ülkelerinde Sağlık ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Ekonometrik Bir İncelemesi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), ss.27-47.
YUMUŞAK, İbrahim Güran ve Durmuş Çağrı YILDIRIM; (2009), Sağlık Harcamaları İktisadi Büyüme İlişkisi Üzerine Ekonometrik Bir İnceleme, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi 5(1) ss.57-70

APA	ŞİMŞİR CÖMERT N, Çondur F, Bölükbaş M, ALATAS S (2015). Türkiye'de Sağlık ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. , 43 - 54.
Chicago	ŞİMŞİR CÖMERT Necmiye,Çondur Funda,Bölükbaş Mehmet,ALATAS SEDAT Türkiye'de Sağlık ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. (2015): 43 - 54.
MLA	ŞİMŞİR CÖMERT Necmiye,Çondur Funda,Bölükbaş Mehmet,ALATAS SEDAT Türkiye'de Sağlık ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. , 2015, ss.43 - 54.
AMA	ŞİMŞİR CÖMERT N,Çondur F,Bölükbaş M,ALATAS S Türkiye'de Sağlık ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. . 2015; 43 - 54.
Vancouver	ŞİMŞİR CÖMERT N,Çondur F,Bölükbaş M,ALATAS S Türkiye'de Sağlık ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. . 2015; 43 - 54.
IEEE	ŞİMŞİR CÖMERT N,Çondur F,Bölükbaş M,ALATAS S "Türkiye'de Sağlık ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı." , ss.43 - 54, 2015.
ISNAD	ŞİMŞİR CÖMERT, Necmiye vd. "Türkiye'de Sağlık ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı". (2015), 43-54.

APA	ŞİMŞİR CÖMERT N, Çondur F, Bölükbaş M, ALATAS S (2015). Türkiye'de Sağlık ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, 52(604), 43 - 54.
Chicago	ŞİMŞİR CÖMERT Necmiye,Çondur Funda,Bölükbaş Mehmet,ALATAS SEDAT Türkiye'de Sağlık ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi 52, no.604 (2015): 43 - 54.
MLA	ŞİMŞİR CÖMERT Necmiye,Çondur Funda,Bölükbaş Mehmet,ALATAS SEDAT Türkiye'de Sağlık ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, vol.52, no.604, 2015, ss.43 - 54.
AMA	ŞİMŞİR CÖMERT N,Çondur F,Bölükbaş M,ALATAS S Türkiye'de Sağlık ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi. 2015; 52(604): 43 - 54.
Vancouver	ŞİMŞİR CÖMERT N,Çondur F,Bölükbaş M,ALATAS S Türkiye'de Sağlık ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi. 2015; 52(604): 43 - 54.
IEEE	ŞİMŞİR CÖMERT N,Çondur F,Bölükbaş M,ALATAS S "Türkiye'de Sağlık ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı." Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, 52, ss.43 - 54, 2015.
ISNAD	ŞİMŞİR CÖMERT, Necmiye vd. "Türkiye'de Sağlık ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı". Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi 52/604 (2015), 43-54.