Yıl: 2014 Cilt: 11 Sayı: 43 Sayfa Aralığı: 127 - 156 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türkiye'de Güvenlik: Algı, Politika, Yapı

Öz:
Bu çalışmada, toplumunun tarihsel olarak kendine özgü bir güvenlik tanımlaması çerçevesindeinşa edildiğini söyleyebileceğimiz Türkiyede güvenlik ve strateji kültürünün temel dayanakları,gelişimi ve uygulanışı ele alınacaktır. Bu bağlamda öncelikle Türkiyenin güvenlik algılamalarınıntarihi ve jeopolitik alt yapısına bakılacak, ardından, Türkiyedeki güvenlik kavramsallaştırmasıile bu süreci etkileyen unsurlardan birisi olarak TSKnın oynadığı rol ve Soğuk Savaşın sonaermesinin ardından yaşanan sistemsel dönüşümün etkileri analiz edilecektir. Ayrıca, Türkiyedekikurumsal güvenlik yapılanması ile bu yapılanmanın akademik alandaki güvenlik kavramsallaştırması üzerindeki etkileri de incelenecektir. Son olarak, Soğuk Savaşın ardından değişmeye başlayan güvenlik anlayışı, uygulanan güvenlik politikalarıyla birlikte analiz edilecektir.
Anahtar Kelime:

Konular: Siyasi Bilimler Uluslararası İlişkiler

Security in Turkey : Perception, Politics and Structure

Öz:
The aim of this study is to analyze the foundations, evolution and implementation of the se- curity and strategy culture of Turkey, as a country whose society has been constructed througha particular security identification. In this context, the initial aim is to analyze the historicaland geopolitical background of Turkey s security perceptions. Afterwards, the security con- ceptualization of Turkey and the role played by the military in this process will be analyzedtogether with the effects of the systemic transformation experienced after the Cold War. Theinstitutional security structure and its impact on the security conceptualization of the Turk- ish academia will also be examined. Finally, the new security understanding which has beendeveloped after the Cold War will be analyzed in relation with the security policies that haveimplemented.
Anahtar Kelime:

Konular: Siyasi Bilimler Uluslararası İlişkiler
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Akgül Açıkmeşe, Sinem. “Strateji ve Güvenlik Kavramları”, Mustafa Aydın ve Ahmet Haluk Atalay (ed.) Güvenlik ve Stratej i, Eskişehir, Anadolu Üniversitesi, 2012, s.2-20.
  • Akgül Açıkmeşe, Sinem. “Güvenlik Çalışmalarında Değişim”, Mustafa Aydın ve Ahmet Haluk Atalay (der.) Güvenlik ve Stratej i, Eskişehir, Anadolu Üniversitesi, 2012 içinde, s.112-115.
  • Aksu, Fuat. “Turkish-Greek Relations: From Conflict to Détente the Last Decade”, Turkish Review of Balkan Studies, Annual 2001, s.167-201.
  • Aras, Bülent, Şule Toktaş ve Ümit Kurt. “Araştırma Merkezlerinin Yükselişi: Türkiye’de Dış Politika ve Güvenlik Kültürü”, SETA, Ankara, 2010.
  • Aslan, Yasin. “Yeni Jeopolitik Türk Kuşağı ve Türkiye”, Yeni Türkiy e, 1997, s.1050-1052.
  • Aydın, Mustafa. “Cacophony in the Aegean: Contemporary Greek-Turkish Relations”, Turkish Ye- arbook of International Relations, No.27, 1997, s. 37-42.
  • Aydın, Mustafa. Turkey at the Threshold of the 21st Century , Ankara, International Relations Foun- dation, 1998.
  • Aydın, Mustafa. “Determinants of Turkish Foreign Policy I: Historical Framework and Traditional Inputs”, Middle Eastern Studies, Cilt 35, No.4, 1999, s. 152-186.
  • Aydın, Mustafa. “Determinants of Turkish Foreign Policy-II: Changing Patterns and Conjunctures During the Cold War”, Middle Eastern Studies, Cilt 36, No.1, Ocak 2000, s.103-139.
  • Aydın, Mustafa. “Kafkasya ve Orta Asya’yla İlişkiler”, Baskın Oran (der) Türk Dış Politikası, Cilt II, İletişim, İstanbul, 2001, s.366-439.
  • Aydın, Mustafa. Ten Years Af ter: Turkey ’s Gulf Policy (1990-1991) Revisited, Londra, Frank Cass, 2002.
  • Aydın, Mustafa. “Security Conceptualisation in Turkey”, H. Günter Brauch, et.al. (der.), Security and the Environment in the Mediterranean, Berlin, Springer Verlag, 2003, s.345-356.
  • Aydın, Mustafa. “Securitization of History and Geography: Understanding Security in Turkey”, Southeast Europ ean and Black Sea Studies, Cilt 3, No.2, 2003, s.163-184.
  • Aydın, Mustafa. “İkinci Dünya Savaşında Türk Dış Politikası”, Baskın Oran (der.), Türk Dış Politikası, Cilt I, İstanbul, İletişim, 2001, s.399-477.
  • Aydın, Mustafa. (der.), Türkiy e’nin A vrasy a Macerası, 1989-2006 – A vrasy a Üçlemesi II, Ankara, Nobel, 2008.
  • Aydın, Mustafa. “Türkiye’de Güvenlik Kavramsallaştırması”, Mustafa Aydın, et.al. (der.), Uluslararası İlişkilerde Çatışmadan Güvenliğe, İstanbul, Bilgi Üniversitesi, 2012, s.492-508.
  • Aydın, Mustafa ve Tareq Y. Ismael (der.). Turkey ’s Foreign Policy in the 21st Century : A Changing Role in World Politics, New York, Ashgate, 2002.
  • Aydın, Mustafa ve Sinem Acikmese. “Europeanization Through EU Conditionality: Understanding The New Era İn Turkish Foreign Policy”, J ournal of Southern Europ e and the Balkans, Cilt 9, No.3, 2007, s.263-274.
  • Aydın, Mustafa ve Fulya Ereker. “Stratejik Çalışmalarda Caydırıcılık ve Oyun Teorisi”, Mustafa Aydın ve Ahmet Haluk Atalay (der.) Güvenlik ve Stratej i, Eskişehir, Anadolu Üniversitesi, 2012, s.80- 102.
  • Aydın, Mustafa, Sinem Akgül Açıkmeşe ve Cihan Dizdaroğlu. “Büyük Güçlerin Güvenlik Politikaları: Rusya, Avrupa Birliği ve Çin”, Mustafa Aydın ve Ahmet Haluk Atalay (ed.) Güvenlik ve Stratej i, Eskişehir, Anadolu Üniversitesi, 2012, s.162-170.
  • Bayer, Reşat ve Fuat E. Keyman. “Turkey: An Emerging Hub of Globalization and Internationalist Humanitarian Actor?” Globalizations, Cilt 9, No.1, 2012, s.73-90.
  • Bilgin, Pınar. “Turkey’s Changing Security Discourses: The Challenge Of Globalisation”, Europ ean J ournal of Political Research, Cilt 44, No.1, 2005, s.175-201,
  • Bilgin, Pınar. “The Securityness of Secularism? The Case of Turkey, Security Dialogue, Cilt 39, No.6, 2007 s.593-614.
  • Bilgin, Pınar. “Making Turkey’s Transformation Possible: Claiming ‘Security-Speak’–not Desecuri- tization”, Southeast Europ ean and Black Sea Studies, Cilt 7, No.4, 2007, s.555-571.
  • Bilgin, Pınar. “Only Strong States Can Survive in Turkey’s Geography: The Uses of Geopolitical Truths inTurkey”, Political Geograp hy , Cilt 26, 2007, s.740-756.
  • Bilgin, Pınar. “Güvenlik Çalışmalarında Yeni Açılımlar: Yeni Güvenlik Çalışmaları”, Stratej ik A raştırmalar Dergisi, Cilt 8, No.14, 2010, s.30-53.
  • Bilgin, Pınar. “Türkiye Coğrafyasında Yalnız Güçlü Devletler Ayakta Kalabilir: Jeopolitik Gerçeklerin Türkiye’de Kullanımları”, Evren Balta Paker ve İsmet Akça (der.), Türkiy e’de Ordu, Devlet ve Güvenlik Siy aseti, İstanbul, Bilgi Üniversitesi, 2010, s.453-474.
  • Brzezinski, Zbigniew. The Grand Chessboard: A merican Primacy and Its Geostrategic Imp eratives, New York, Basic Books, 1997.
  • Çelikpala, Mitat. “Rusya Federasyonu’yla İlişkiler”, Baskın Oran (der.), Türk Dış Politikası: Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, Cilt III, İstanbul, İletişim, 2013, s.555-556.
  • Dağı, İhsan. “Turkey in the 1990s: Foreign Policy, Human Rights and the Search for a New Identity”, Mediterranean Quarterly , Cilt 4, No.4, 1993, s.60-77.
  • Dağı, İhsan. “İnsan Hakları ve Demokratikleşme: Türkiye-Avrupa Birliği İlişkilerinde Siyasal Boyut”, Atilla Eralp (der), Türkiy e ve A vrup a, Ankara, İmge, 1997, s.120-176.
  • Dedeoğlu, Beril. “Değişen Dünyada Değişen Türkiye”, Stratej ik Düşünce Enstitüsü, 10 Ekim 2009, http://www.sde.org.tr/tr/haberler/328/degisen-dunyada-degisen-turkiye.aspx.
  • Doğan, Nejat. “NATO’nun Örgütsel Değişimi 1949-1999: Kuzey-Atlantik İttifakından Avrupa Atlantik Güvenlik Örgütüne”, SBF Dergisi, Cilt 60, No.3, 2005, s.69-108.
  • Elekdağ, Şükrü. “İki Buçuk Savaş Stratejisi”, Yeni Türkiy e, Yıl 1, Cilt 3, 1995, s.516-522.
  • Erdoğan, İbrahim. “Küreselleşme Olgusu Bağlamında Yeni Güvenlik Algısı”, Gazi Akademik Bakış, Cilt 6, No.12, 2013, s.265-292.
  • Eren, Nuri. Turkey Today and Tomorrow; A n Exp eriment in Westernization, Londra, Pall Mall, 1963.
  • Eren, Nuri. Turkey, NA TO and Europ e; A Deteriorating Relationship ?, Paris, AIIA, 1977.
  • Ergil, Doğu. Social History of the Turkish National Struggle, 1919-22: The Unf inished Revolution,Lahore, Sind Sagar Academia, 1977.
  • Erhan, Çağrı. “ABD ve NATO’yla İlişkiler”, Baskın Oran (der), Türk Dış Politikası, Cilt I, İstanbul, İletişim, 2001, s.522-575.
  • Fırat, Melek M. “Soğuk Savaş Sonrası Yunanistan Dış Politikasının Yeniden Biçimleniş Süreci”, Mustafa Türkeş ve İlhan Uzgel (der.), Türkiy e’nin Komşuları, Ankara, İmge, 2002, s.21-73.
  • Fotiou, Eleni ve Dimitrios Triantaphyllou. “Assessing Turkey’s ‘Soft Power’ Role: Rhetoric versus Practice, The International Sp ectator, Cilt 45, No.1, 2010, s.99-113.
  • Gürkan, İhsan. “Jeopolitik ve Stratejik Yönleriyle Balkanlar ve Türkiye”, Ortadoğu ve Balkanlar İncelemeleri Vakf ı Yıllığı, 1997, s.259-273
  • Güvenç, Serhat ve Soli Özel. “NATO and Turkey in the Post-Cold War World: Between Abandonment and Entrapment”, Southeast Europ ean and Black Sea Studies, Cilt 12, No.4, 2012, s.537-538.
  • Hale, William. The Political and Economic Develop ment of Modern Turkey, Londra, Croom Helm, 1981.
  • Harris, George S. “The Role of the Military in Turkish Politics”, Middle East J ournal, Cilt 19, No.1, 1965, s.54-66.
  • İlhan, Suat. Türkiy e’nin ve Türk Düny asının J eop olitiği”, Ankara, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, 1993.
  • İlhan, Suat. “Jeopolitik Gelişmeler ve Türk Dünyası”, A vrasy a Etüdleri, Cilt 2, No.5, 1995, s.23-37.
  • Jenkins, Gareth. Context and Circumstance: The Turkish Military and Politics, Adelphi Paper, No.337, IISS, Londra, 2001.
  • Kanbolat, Hasan ve Hasan Ali Karasar. Türkiy e’de Stratej ik Düşünce Kültürü ve A raştırma Merkezleri, Ankara, Nobel, 2009.
  • Karaosmanoğlu, Ali. “The Evolution of the National Security Culture and the Military in Turkey”, J ournal of International Aff airs, Cilt 54, No.1, Sonbahar 2000, s.199-216.
  • Karaosmanoğlu, Ali. Silahlı Kuvvetler ve Demokrasi, Bilgesam Raporu, No.33, İstanbul, 2011.
  • Karaosmanoğlu, Ali L. ve Seyfi Taşhan (der). The Europ eanization of Turkey ’s Security Policy : Prosp ects and Pitf alls, Ankara, Foreign Policy Institute, 2004.
  • Khalilzad, Zalmay, Ian O. Lesser ve Stephen F. Larrabee. The Future of Turkish-Western Relations: Toward A Srategic Plan, Santa Monica, RAND, 2000.
  • Kirişci, Kemal. “Post Cold War Turkish Security and the Middle East”, Middle East Review of In- ternational Aff airs, Cilt 1, No.2, 1997, s.1-12.
  • Koçer, Gökhan. “1990’lı Yıllarda Askeri Yapı ve Türk Dış Politikası”, ODTÜ Gelişme Dergisi, Cilt 29, No.1-2, 2002, s.123-158.
  • Legg, Keith R. ve James F. Morrison. Politics and the International System; A n Introduction, New York, Harper & Row, 1971.
  • Martin, Lenore. “Turkey’s National Security in the Middle East”, Turkish Studies, Cilt 1, No.1, 2000.
  • Milli Savunma Bakanlığı. Bey az Kitap 2000, http://www.msb.gov.tr/Birimler/GnPPD/GnPPDBe- yaz-Kitap.htm.
  • Most, Benjamin A. ve Harvey I. Starr. “Diffusion, Reinforcement, Geopolitics and the Spread of War”, The A merican Political Science Review, Cilt 74, No.4, 1980, s.932-946.
  • Müftüler-Baç, Meltem. “Turkey’s Role in the EU’s Security and Foreign Policies”, Security Dialogue, Cilt 31, No.4, 2000, s.489-502.
  • Nachmani, Amikam. “Turkey in the Wake of the Gulf War: Recent History and its Implictions”, Insight Turkey , Cilt 1, No.3, 1999.
  • Narlı, Nilüfer. “Civil-Military Relations in Turkey”, Turkish Studies, Cilt 1, No.1, 2000, s.107-127.
  • Oğuzlu, Tarık. “An Analysis of Turkey’s Prospective Membership in the European Union from a Security Perspective”, Security Dialogue, Cilt 34, No.3, 2003, s.285-299.
  • Oğuzlu, Tarık. “Soft Power in Turkish Foreign Policy”, A ustralian J ournal of International Aff airs, Cilt 61, No.1, 2007, s.81-97.
  • Öniş, Ziya. “Turkey, Europe, And Paradoxes Of Identity: Perspectives on the International Context of Democratization”, Mediterranean Quarterly , Cilt 10, No.3, 1999, s.107-136.
  • Özcan, Gencer. “Doksanlarda Türkiye’nin Ulusal Güvenlik ve Dış Politikasında Askeri Yapının Artan Etkisi”, Gencer Özcan ve Şule Kut (der.), Türkiy e’nin En Uzun On Yılı, İstanbul, Boyut, 1998, s.67-100.
  • Özcan, Gencer. “Türkiye’de Milli Güvenlik Kavramının Gelişimi”, Evren Balta Paker ve İsmet Akça (der.), Türkiy e’de Ordu, Devlet ve Güvenlik Siy aseti, İstanbul, Bilgi Üniversitesi, 2010, s.305-349.
  • Özen, Çınar. “Neo-functionalism and the Change in the Dynamics of Turkey-EU Relations”, Per- cep tions, Cilt 3, No.3, 1998, s.34-57.
  • Pala, Cenk ve Emre Engür. “Kafkasya Petrolleri 21. Yüzyılın Eşiğinde Hazar Havzası ve Türkiye”, İktisat İşletme ve Finans, Cilt 13, No.152, 1998, s.21-39.
  • Purtaş, Fırat. “Soğuk Savaş Sonrası NATO’nun Dönüşümü ve Genişlemesi Çerçevesinde Türk- Amerikan Askeri İlişkileri”, Güvenlik Stratej ileri Dergisi, Cilt 1, No.2, 2005, s.7-30.
  • Riemer, Andrea K. “Water Issues and The Extended Understanding of ‘Security’: The Southeast Anatolia Project as a Multidimensional Potential for Crisis?”, Turkish Yearbook of Internati- onal Relations, No.26, 1996.
  • Robins, Philip. “Turkey and the Eastern Arab World”, Gerd Nonneman (der.), The Middle East and Europ e, Londra, Federal Trust for Education and Research, 1993, s.189-190.
  • Robinson, Richard D. The First Turkish Rep ublic, Cambridge, Harvard University, 1963.
  • Rubin, Barry ve Kemal Kirişçi. Turkey in World Politics, Londra, Lynne Rienner, 2001.
  • Rumelili, Bahar. “Constructing Identity and Relating to Difference: Understanding the EU’s Mode of Differentiation”, Review of International Studies, Cilt 30, No.1, 2004, s.27-47.
  • Rustow, Dankwart A. “The Military in Turkey”, Dankwart A. Rustow ve Robert E. Ward (der.), Political Modernisation in J ap an and Turkey, Princeton, Princeton University, 1964, s.352-388.
  • Sakallıoğlu, Ümit Cizre. “The Anatomy of the Turkish Military’s Political Autonomy”, Comp arative Politics, Cilt 29, No.2, 1997, s.151-166.
  • Salomone, S. D. “The Dialectics of Turkish National Identity: Ethnic Boundary Maintenance and State Ideology - Part Two”, East Europ ean Quarterly , Cilt 23, No.2, 1989.
  • Sarıahmetoğlu, Nesrin. “Kafkasya-Ötesi’ndeki Siyasi Gelişmeler ve Hazar Petrolleri”, Türk Cumhuriy etleri ve Petrol Boru Hatları, Alaeddin Yalçınkaya (der.) İstanbul, Bağlam, 1998, s.23-38.
  • Sarıertem, Helin. “Kimlik ve Güvenlik İlişkisine Konstrüktivist Bir Yaklaşım:’Kimliğin Güvenliği’ ve ‘Güvenliğin Kimliği’”, Güvenlik Stratej ileri Dergisi, Cilt 16, 2012, s.177-236.
  • Sayarı, Sabri. “Turkey and the Middle East in the 1990s”, J ournal of Palestine Studies, Cilt 26, No.3, 1997, s.44-55.
  • Sayarı, Sabri ve Alan Makovsky. Turkey ’s New World, Changing Dy namics in Turkish Foreign Policy, Washington D.C., The Washington Institute for Near East Policy, 2000.
  • Sezer, Duygu. “Turkey’s Grand Strategy Facing a Dilemma”, International Sp ectator, Cilt 27, No.1, 1992, s.17-32.
  • Shaw, Stanord J . ve Ezel K. Shaw. History of the Ottoman Emp ire and Modern Turkey, Vol. II; Ref orm, Revolution and Rep ublic, Londra, Cambridge University, 1977.
  • Sönmez, Can. “Jeopolitik Açıdan Kafkasya”, A vrasy a Dosy ası, Kış 1996.
  • Şatana, Nil ve Burak Bilgehan Özpek. “ABD ve Türkiye’de Geçmişten Günümüze Güvenlik Çalışmaları”, Ortadoğu Etüdleri, Cilt 2, No.2, 2010, s.75-114.
  • Tangör, Burak. “Kuramsal Tartışmalar Işığında İnsan Güvenliği ve Politikaları”, Uluslararası Hukuk ve Politika, Cilt 30, 2012, s.25-58.
  • Tellal, Erel. “SSCB’yle İlişkiler”, Baskın Oran (der.), Türk Dış Politikası, Cilt 1, İstanbul, İletişim, 2005, s.499-509.
  • Triantaphyllou, Dimitrios ve Fotiou, Eleni. “The EU and Turkey in Energy Diplomacy”, Insight Turkey, Cilt 12, No.3, 2010, s.55-61.
  • Turan, Oğuz. Türklerde Stratej ik ve Taktik Düşünceler, Ankara, Belge, 1986.
  • Uzgel, İlhan. “Doksanlarda Bir İşbirliği ve Rekabet Alanı Olarak Balkanlar”, Gencer Özcan ve Şule Kut (der.), En Uzun Ony ıl: Türkiy e’nin Ulusal Güvenlik ve Dış Politika Gündeminde Doksanlı Yıllar, İstanbul, Büke, 2000, s.393-433.
  • Uzgel, İlhan. “ABD ve NATO’yla İlişkiler”, Baskın Oran (der.), Türk Dış Politikası, Cilt III, İstanbul, İletişim, 2013, s.249-336.
  • Ülman, Haluk ve Sander, Oral. “Türk Dış Politikasına Yön Veren Etkenler-II”, Siy asal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt 27, No.1, 1972, s.1-24.
  • Váli, Ferenc. Bridges A cross the Bosp orus. The Foreign Policy of Turkey,Baltimore ve Londra, John’s Hopkins, 1971.
  • Váli, Ferenc. Turkish Straits and NA TO, Stanford, Calif, Stanford University, 1972.
  • Wilson, Andrew. The A egean Disp ute, Adelphi Papers 155, Oxford, Oxford University, 1980.
  • Winrow, Gareth M. “Türkiye’nin Orta Asya ve Trans-Kafkasya Politikası”, Alan Makovsky ve Sabri Sayarı (der.) Türkiy e’nin Yeni Düny ası: Türk Dış Politikasının Değişen Dinamikleri, İstanbul, Alfa, 2002, s.157-177.
  • Yalçınkaya, Alaeddin (der.). Türk Cumhuriy etleri ve Petrol Boru Hatları, İstanbul, Bağlam, 1998.
APA Aydin M, EREKER F (2014). Türkiye'de Güvenlik: Algı, Politika, Yapı. , 127 - 156.
Chicago Aydin Mustafa,EREKER FULYA Türkiye'de Güvenlik: Algı, Politika, Yapı. (2014): 127 - 156.
MLA Aydin Mustafa,EREKER FULYA Türkiye'de Güvenlik: Algı, Politika, Yapı. , 2014, ss.127 - 156.
AMA Aydin M,EREKER F Türkiye'de Güvenlik: Algı, Politika, Yapı. . 2014; 127 - 156.
Vancouver Aydin M,EREKER F Türkiye'de Güvenlik: Algı, Politika, Yapı. . 2014; 127 - 156.
IEEE Aydin M,EREKER F "Türkiye'de Güvenlik: Algı, Politika, Yapı." , ss.127 - 156, 2014.
ISNAD Aydin, Mustafa - EREKER, FULYA. "Türkiye'de Güvenlik: Algı, Politika, Yapı". (2014), 127-156.
APA Aydin M, EREKER F (2014). Türkiye'de Güvenlik: Algı, Politika, Yapı. Uluslararası İlişkiler, 11(43), 127 - 156.
Chicago Aydin Mustafa,EREKER FULYA Türkiye'de Güvenlik: Algı, Politika, Yapı. Uluslararası İlişkiler 11, no.43 (2014): 127 - 156.
MLA Aydin Mustafa,EREKER FULYA Türkiye'de Güvenlik: Algı, Politika, Yapı. Uluslararası İlişkiler, vol.11, no.43, 2014, ss.127 - 156.
AMA Aydin M,EREKER F Türkiye'de Güvenlik: Algı, Politika, Yapı. Uluslararası İlişkiler. 2014; 11(43): 127 - 156.
Vancouver Aydin M,EREKER F Türkiye'de Güvenlik: Algı, Politika, Yapı. Uluslararası İlişkiler. 2014; 11(43): 127 - 156.
IEEE Aydin M,EREKER F "Türkiye'de Güvenlik: Algı, Politika, Yapı." Uluslararası İlişkiler, 11, ss.127 - 156, 2014.
ISNAD Aydin, Mustafa - EREKER, FULYA. "Türkiye'de Güvenlik: Algı, Politika, Yapı". Uluslararası İlişkiler 11/43 (2014), 127-156.