Sandıras Dağı'ndaki (Muğla) yaşlı karaçam ormanlarından dört yeni yıllık halka kronolojisi

DOGAN, MEHMET; Köse, Nesibe

Sandıras Dağı'ndaki (Muğla) yaşlı karaçam ormanlarından dört yeni yıllık halka kronolojisi

Mehmet DOĞAN, (Ege Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Coğrafya Bölümü, İzmir, Türkiye)

Nesibe KÖSE (İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi, Orman Botanik Bölümü, İstanbul, Türkiye)

İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi

1 0

Yıl: 2015 Cilt: 65 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 1 - 16 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Sandıras Dağı'ndaki (Muğla) yaşlı karaçam ormanlarından dört yeni yıllık halka kronolojisi

Öz:

Özet: Sandıras Dağı (2295 m), Güneybatı Anadolu'da, Ege ve Akdeniz Bölgesi sınırlarına paralel uzanan GölgeliDağları'nın güneybatısında yer almaktadır. Bu dağlık alan, Türkiye'de karaçamın (Pinus nigra Arn.) doğal olarakyayılış gösterdiği ve oldukça yaşlı ağaç topluluklarının yer aldığı alanlardan birisidir. Dağın 1200 -2000 m yükseltileriarasında (özellikle dağın kuzey bölümünde), karaçam ormanı içinde anıt meşcereler ve bireysel olarak çok sayıda anıtnitelikteki karaçama rastlanmaktadır. Bu makalede, Sandıras Dağı'nda bulunan yaşlı karaçam ağaçları üzerine yapılandendrokronolojik araştırmanın ilk sonuçları sunulmaktadır. Araştırma kapsamında; Sandıras Dağı kuzey ve güneyyamaçlarından, karaçam ormanı alt ve üst yükseltilerinden olmak üzere dört yeni karaçam yöre kronolojisioluşturulmuştur. Elde edilen kronolojilerin en uzunu 820, en kısa olanı ise 241 yıllıktır. En uzun kronoloji, dağınkuzey yamacı karaçam ormanı üst sınırına aittir. Bu araştırmada, Türkiye'de bugüne kadar incelenmiş karaçamlariçinde iklim değişkenliğine en duyarlı (duyarlılık katsayısı 0.27) ağaçlara, Sandıras Dağı kuzey yamacında, karaçamormanı alt sınırında ulaşılmıştır .

Anahtar Kelime:

Konular: Otelcilik, Konaklama, Spor ve Turizm Coğrafya

Four new tree-ring chronologies from old black pine forests of Sandıras Mountain (Mugla, Turkey)

Öz:

Sandıras Mountain is located in southwest of Gölgeli Mountain, which lies parallel to border of Aegeanand Mediterranean Regions, in Southwestern Anatolia. This mountainous area is one of the natural distrib ution areasof black pine (Pinus nigra Arn.) and has the oldest black pine communities in Turkey. Monumental black pine standsand the large number of individual monumental trees can be observed between the 1200 and 2000 m elevations of themountain (espec ially north slope of the mountain). In this paper, we present preliminary results of adendrochronological research on old black pine trees of Sandıras Mountain. Four new tree -ring chronologies werebuilt from upper and lower elevations of south and north slopes of the mountain. The shortest and the longestchronologies were 241 and 820 years -long (obtained fro m upper elevation of the north slope), respectively. In thisresearch, we record the most sensitive black pine trees (mean sensitivity value is 0.27) of Turkey from the north slopeof Sandıras Mountain.

Anahtar Kelime:

Konular: Otelcilik, Konaklama, Spor ve Turizm Coğrafya

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akkemik, Ü., 2004. Dendrokronoloji. İlkeleri, Biyolojik Temelleri, Yöntemleri ve Uygulama Alanları. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayın No: 4484/479, ISBN No: 975 -404 -730 -8, İstanbul.
Akkemik, Ü., Aras, A., 2005. Reconstruction (1689 1994 AD) of AprilAugust precipitation in so uthern part of central Turkey. International Journal of Climatology 25: 537 548, DOI: 10.1002/joc.1145.
Akkemik, Ü., D'arrigo, R., Cherubini, P., Köse, N., Jacoby, G. C., 2008. Tree -ring reconstructions of precipitation and streamflow for north -western Turkey. International Journal of Climatology 28: 173 183, DOI: 10.1002/joc.1522.
Asan, Ü., 1987. Türkiye ormanlarında saptanabilen anıt nitelikli ağaçların dünyadaki benzerleriyle karşılaştırılması. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 37 A (2 ): 4 6 -68.
Cook, E., 1985. A time series analysis approach to tree -ring standardization. PhD. Dissertation. University of Arizona, Tucson, Az, USA.
Cook, E., Briffa, K., Shiyatov, S., Mazepa, V., 1990a. Tree -ring standardization and growth -trend estimation. In: Cook, E., Kairiukstis, L.A. (Eds.), Methods of Dendrochronology: Applications in The Environmental Sciences, Kluwer Academic Publishers: pages 104 122, Amsterdam.
Cook, E., Shiyatov, S., Mazepa, V., 1990b. Estimation of the mean chronology. In: Cook, E., Kairiukstis L.A. (Eds.),
Methods of Dendrochronology: Applications in the Environmental Sciences. Kluwer Academic Publishers: pages 123 132, Amsterdam.
Doğan, M., 2014. Sandıras Dağı'nda (Muğla) Buzullaşma ve Buzul Şekilleri. Ege Coğrafya Dergisi 20/1 (2011): 29 - 52, ISSN 1300 -5634, İzmir.
Fritts, H. C., 1976. Tree Rings and Climate . Academic Press, ISBN: 0 12 268450 -8, London.
Grissino -Mayer, H. D., 2001. Evaluating crossdating accuracy: A manual and tutorial for the computer program COFECHA. Tree - Ring Research 57: 205 221.
Grissino -Mayer, H. D., Holmes, R. L., Fritts, H. C., 1996. The International Tree-Ring Data Bank Program Library Version 2.0 User's Manual, Laboratory of Tree -Ring Research, University of Arizona, Tucson, Arizona.
Güner, H. T., 2010. Sakarya Havzası Akım Verilerinin Dendroklimatolojik Yöntemlerle Rökonstrüksiyonları.
İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Holmes, R. L., 1983. Computer-assisted quality control in tree -ring data and measuremen ts. Tree -Ring Bulletin 43: 69 78.
Kara, S., 2011. Dendrokronolojik Analizler ile Sıcaklık ve Yağış Koşullarının İlişkisinin Değerlendirilmesi: Uludağ'ın Güneyinden İki Örnek Alan. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Köse, N., 2007. Batı Anadolu'da İklim Değişkenliği ve Yıllık Halka Gelişimi. İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul.
Köse, N., Akkemik, A., Dalfes, H. N., Özeren, M. S., 2011. Tree -ring reconstructions of May June precipitation of western Anatolia. Quaternary Research 75 (3): 438 450, DOI:10.1016/j.yqres.2010.12.005.
Köse, N., Akkemik, A., Dalfes, H. N., Özeren, M. S., Tolunay, D., 2012. Tree -ring growth of Pinus nigra Arn. subsp. pallasiana under different climate cond itions throughout western Anatolia. Dendrochronologia 30: 295 -301.
Köse, N., Akkemik, A., Güner, H. T., Dalfes, H. N., Grissino -Mayer, H. D., Özeren, M. S., Kındap, T., 2013. An improved reconstruction of May -June precipitation using tree-ring data from western Turkey and its links to volcanic eruptions. International Journal of Biometeorology 57: 691 701. DOI 10.1007/s00484 -012 -0595 -x. Matlab , 2006. Matlab 6.5.1 Help .
Schweingruber, F. H., 1988. Tree Rings, Basics and Applications of Dendrochronology. K luwer Academic Publishers, 0 -7923 -0559 -0(PB) Netherlands.
Touchan, R., Funkhouser, G., Hughes, M. K., Erkan, N., 2005b. Standardized precipitation index reconstructed from Turkish tree -ring widths. Climatic Change 72: 339 353, DOI: 10.1007/s10584 -005 -5358 -9.
Touchan, R., Garfin, G. M., Meko, D. M., Funchouser, G., Erkan, N., Hughes, M. K., Wallin, B. S., 2003.
Preliminary reconstructions of spring precipitation in southwestern Turkey from tree-ring width. International Journal of Climatology 23: 157 171, DOI: 10.1002/joc.850.
Touchan, R., Xoplaki, E., Funhourser, G., Luterbacher, J., Hughes M. K., Erkan, N., Akkemik, Ü., Stephan, J., 2005a. Reconstruction of spring/summer precipitation for the Eastern Mediterranean from tree -ring widths and its connection to large-scale atmospheric circulation. Climate Dynamics 25: 75 98, DOI 10.1007/s00382 -005 -0016 -5.
Wigley, T. M. L., Briffa, K. R., Jones, P. D., 1984. On the average value of correlated time series, with applications in dendroclimatology and hydrometeorology. Journal of Climate and Applied Meteorology 23: 201 213.
Yaltırık, F., 1988. Dendroloji Ders Kitabı I Gymnospermae (Açık Tohumlular). İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, Yayın No: 3443/386, İstanbul.
Yaltırık, F., Akkemik, Ü., 2011. Tü rkiye'nin Doğal Gymnospermleri (Açık Tohumlular). T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü Yayınları, IBSN: 978 -605 -60143 -1 -4. Ankara.

APA	DOGAN M, Köse N (2015). Sandıras Dağı'ndaki (Muğla) yaşlı karaçam ormanlarından dört yeni yıllık halka kronolojisi. , 1 - 16.
Chicago	DOGAN MEHMET,Köse Nesibe Sandıras Dağı'ndaki (Muğla) yaşlı karaçam ormanlarından dört yeni yıllık halka kronolojisi. (2015): 1 - 16.
MLA	DOGAN MEHMET,Köse Nesibe Sandıras Dağı'ndaki (Muğla) yaşlı karaçam ormanlarından dört yeni yıllık halka kronolojisi. , 2015, ss.1 - 16.
AMA	DOGAN M,Köse N Sandıras Dağı'ndaki (Muğla) yaşlı karaçam ormanlarından dört yeni yıllık halka kronolojisi. . 2015; 1 - 16.
Vancouver	DOGAN M,Köse N Sandıras Dağı'ndaki (Muğla) yaşlı karaçam ormanlarından dört yeni yıllık halka kronolojisi. . 2015; 1 - 16.
IEEE	DOGAN M,Köse N "Sandıras Dağı'ndaki (Muğla) yaşlı karaçam ormanlarından dört yeni yıllık halka kronolojisi." , ss.1 - 16, 2015.
ISNAD	DOGAN, MEHMET - Köse, Nesibe. "Sandıras Dağı'ndaki (Muğla) yaşlı karaçam ormanlarından dört yeni yıllık halka kronolojisi". (2015), 1-16.

APA	DOGAN M, Köse N (2015). Sandıras Dağı'ndaki (Muğla) yaşlı karaçam ormanlarından dört yeni yıllık halka kronolojisi. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 65(2), 1 - 16.
Chicago	DOGAN MEHMET,Köse Nesibe Sandıras Dağı'ndaki (Muğla) yaşlı karaçam ormanlarından dört yeni yıllık halka kronolojisi. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 65, no.2 (2015): 1 - 16.
MLA	DOGAN MEHMET,Köse Nesibe Sandıras Dağı'ndaki (Muğla) yaşlı karaçam ormanlarından dört yeni yıllık halka kronolojisi. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, vol.65, no.2, 2015, ss.1 - 16.
AMA	DOGAN M,Köse N Sandıras Dağı'ndaki (Muğla) yaşlı karaçam ormanlarından dört yeni yıllık halka kronolojisi. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi. 2015; 65(2): 1 - 16.
Vancouver	DOGAN M,Köse N Sandıras Dağı'ndaki (Muğla) yaşlı karaçam ormanlarından dört yeni yıllık halka kronolojisi. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi. 2015; 65(2): 1 - 16.
IEEE	DOGAN M,Köse N "Sandıras Dağı'ndaki (Muğla) yaşlı karaçam ormanlarından dört yeni yıllık halka kronolojisi." İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 65, ss.1 - 16, 2015.
ISNAD	DOGAN, MEHMET - Köse, Nesibe. "Sandıras Dağı'ndaki (Muğla) yaşlı karaçam ormanlarından dört yeni yıllık halka kronolojisi". İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 65/2 (2015), 1-16.