Pediyatri hemşirelerinin sosyotropik-otonomik kişilik özellikleri ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi

BOLIŞIK BAHİRE, Zehra; GÜRKAN, Ayça; Başbakkal, Zümrüt; AKÇAY DİDİŞEN, Nurdan; ÖZALP GERÇEKER, Gülçin

Pediyatri hemşirelerinin sosyotropik-otonomik kişilik özellikleri ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi

Nurdan AKÇAY DİDİŞEN, (Ege Üniversitesi, Hemşirelik Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği, Anabilim Dalı, İzmir, Türkiye)

Gülçin ÖZALP GERÇEKER, (Ege Üniversitesi, Hemşirelik Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği, Anabilim Dalı, İzmir, Türkiye)

Zehra BOLIŞIK BAHİRE, (Ege Üniversitesi, Hemşirelik Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği, Anabilim Dalı, İzmir, Türkiye)

Didar Zümrüt BAŞBAKKAL, (Ege Üniversitesi, Hemşirelik Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği, Anabilim Dalı, İzmir, Türkiye)

Ayça GÜRKAN (Ege Üniversitesi, Hemşirelik Fakültesi, Psikiyatri Hemşireliği Anabilim Dalı, İzmir, Türkiye)

İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi

4 3

Yıl: 2015 Cilt: 5 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 14 - 21 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Pediyatri hemşirelerinin sosyotropik-otonomik kişilik özellikleri ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi

Öz:

Amaç: Çalışma, hemşirelerin sosyotropik-otonomik kişilik özellikleri ve depresyondüzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır.Yöntemler: Araştırmanın örneklemini 31 Ocak 2010-1 Nisan 2010 tarihleri arasındaaraştırmaya katılmayı kabul eden 182 pediyatri hemşiresi oluşturmuştur. Verilerhemşireleri tanıtıcı bilgi formu, Sosyotropi-Otonomi Ölçeği ve Beck Depresyon Ölçeği(BDÖ) kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde sayı, yüzde, aritmetik ortalama ve korelasyon analizi kullanılmıştırBulgular: Çalışmada, hemşirelerin sosyotropi ölçeğinden aldıkları puan ortalaması61,1±21,9 iken, otonomi ölçeğinden aldıkları puan ortalaması ise 69,0±19,0 olarakbelirlenmiştir. BDÖ puan ortalaması ise 8,4±7,4 olarak saptanmıştır. HemşirelerinBDÖ ile onaylanmama kaygısı, ayrılık kaygısı ve başkalarını memnun etme, özgürlükalt ölçeklerinin ve otonomi ölçeğinin ilişkili olduğu saptanmıştır (p<0,05).Sonuç: Pediyatri hemşirelerinin sosyotropik-otonomik kişilik özelliklerinin ortadüzeyde olduğu ve depresyon düzeyleriyle ilişkili olduğu belirlenmiştir. Hizmet içieğitim programlarında pediyatri hemşirelerinin sosyotropik-otonomik kişilik özelliklerinin birlikte geliştirilmesine yönelik eğitim ve bilgilendirme oturumlarının oluştu-rulması sağlanabilir.

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Hemşirelik Psikoloji

The relation between pediatric nurses sociotropy-autonomy personality features and their depression levels

Öz:

Objective: This descriptive study was aimed to determine the relation between pedi- atric nurses sociotropic-autonomic personality features and depression levels.Methods: The study sample was consisted of 182 pediatric nurses who agreed to par- ticipate in the study between January 31, 2010, and April 1, 2010. We used NurseIdentifier Information Form, Sociotropy-Autonomy Scale and Beck Depression Scalefor data collection. Numerical values, percentages, mean (±SD) and PearsonCorrelation Analysis were used for data analysis.Results: In the study, nurses mean sociotropy scale scores were determined as61.1±21.9 points, while the autonomy scale scores were 69.0±19.0 points. Mean dep- ression scale score was found to be 8.4±7.4 points. There was a correlation betweendepression scale and disapproval anxiety, separation anxiety, please others, freedomsubscales and autonomy scale points (p<0.05).Conclusion: Pediatric nurses were at a moderate level of sociotropic-autonomic per- sonality features, and were determined to be associated with depression levels.Training and information sessions aiming at development of sociotropic-autonomicpersonality features of pediatric nurses can be organized.

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Hemşirelik Psikoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Malak B, Üstün B. Hemşirelerin sosyotropi- otonomi kişilik özellikleri ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin belir- lenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi 2011:1-16.
2. Kwon P, Whisman M. Sociotropy and autonomy as vulnera- bilities to specific life events: ıssues in life event categor ization. Cogn Ther Res 1998;22(4):353-362. http://dx.doi.org/10.1023/A:1018757128916
3. Fairbroth N, Moretti M. Sociotropy, autonomy, and self- discrepancy: status in depressed, remitted depressed, and control participants. Cogn Ther Res 1998;22(3):279-296. http://dx.doi.org/10.1023/A:1018796810260
4. Sato T, Gonzalez MA. Interpersonal patterns in close relati- onships: The role of sociotropy-autonomy. Br J Psychol 2009;100:327-345. http://dx.doi.org/10.1348/000712608X331009
5. Blatt S. Interpersonal relatedness and self-definition: Two primary lines of personality development and experiences of depression. Personality and Individual Differences 2005;38: 1487-1490. http://dx.doi.org/10.1016/j.paid.2004.07.003
6. Beck AT, Epstein N, Harrison RP, Emergy G. Development of the socotropyautonomy scale: A measure of personality factors in psychopathology. Philadelphia: University of Pennsylvania, 1983.
7. Solomon A, Haaga DAF. Positive and negative aspects of sociotropy and autonomy. J Psychopathol Behav Assess 1994;16(3):243-252. http://dx.doi.org/10.1007/BF02229211
8. Bagby MR, Gilchrist EJ, Rector NA, Dickens SE, Joffe RT, Levitt A, et al. The stability and validity of the sociotropy and autonomy personality dimensions as measured by the revised personal style ınventory. Cogn Ther Res 2001;25(6):765- 779. http://dx.doi.org/10.1023/A:1012975524455
9. Kaya N, Aştı T, Acaroğlu R, Kaya H, Şendir M. Hemşire öğrencilerin sosyotropik-otonomik kişilik özellikleri ve iliş - kili faktörlerin incelenmesi. C. Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2006;10(3):1-11.
10. Kabakçı E. Üniversite öğrencilerinde sosyotropik/otonomik kişilik özellikleri, yaşam olayları ve depresif belirtiler. Türk Psikiyatri Dergisi 2001;12(4):273-282.
11. Dikmetaş Yardan E, Dikmetaş H. Hastane çalışanlarının sosyotropi-otonomi kişilik özellikleri ile psikolojik sözleşme algılamaları. Gaziantep University Journal of Social Sciences 2013;12(8):134-145.
12. Papathanassoglou ED, Tseroni M, Karydaki A, Vazaiou G, Kassikou J, Lavdaniti M. Practice and clinical decision- making autonomy among Hellenic critical care nurses. J Nurs Manag 2005;13:154-164. http://dx.doi.org/10.1111/j.1365-2934.2004.00510.x
13. Bieling P, Beck A, Brown G. The sociotropy-autonomy scale: structure and ımplications. Cogn Ther Res 2000;24(6):763- 780. http://dx.doi.org/10.1023/A:1005599714224
14. Çam O, Engin E. Psikiyatri kliniğinde çalışan hemşirelerde farkındalık eğitiminin bireysel performans standartlarına etkisi. Anatolian Journal of Psychiatry 2006;7:82-91.
15. Serinkan C, Barutçu E. Pamukkale üniversitesi İİBF öğrencilerinin kariyer planları ve sosyotropi-otonomi kişilik özelliklerine ilişkin bir araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi 2006;VIII-2:317-339.
16. Dasch KB, Cohen LH, Sahl JC, Gunthert KC. Moderating effects of sociotropy and autonomy on affective and self- esteem reactivity to daily stressors. Cogn Ther Res 2008;32: 177-195. http://dx.doi.org/10.1007/s10608-007-9126-1
17. Conk Z, Başbakkal Z,Yardımcı F. Çocuk sağlığına genel bakış. Conk Z, Başbakkal Z, Balyılmaz H, Bolışık B (eds) Pediyatri Hemşireliği. 1. Basım. Ankara. Akademisyen Tıp Kitabevi 2013: 35-40.
18. Adams D, Miller B. Professionalism in Nursing Behaviors of Nurse Practitioners. J Prof Nurs 2001;17(4):203-210. http://dx.doi.org/10.1053/jpnu.2001.25913
19. Tel H, Karadağ M, Tel H, Aydın Ş. Sağlık çalışanlarının çalış - ma ortamındaki stres yaşantıları ile baş etme durumlarının belirlenmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2003;2:13-23.
20. Şahin N, Ulusoy M, Şahin N. Exploring the sociotropy autonomy dimensions in a sample of Turkish psychiatric inpatients. J Clin Psychol 1993;49:751-763. http://dx.doi.org/10.1002/1097-4679(199311)49:6_____751::AID- JCLP2270490602>3.0.CO;2-V
21. Baydoğan M, Dağ İ. Hemodiyaliz hastalarındaki depresiflik düzeyinin yordanmasında kontrol odağı, öğrenilmiş güçlülük ve sosyotropi-otonomi. Türk Psikiyatri Dergisi 2008;19(1):19- 28.
22. Hisli N. Beck depresyon envanterinin geçerliği üzerine bir çalışma. Psikoloji Dergisi 1988;22:118-126.
23. Hisli N. Beck depresyon envanterinin üniversite öğrencileri için geçerliği. Psikoloji Dergisi 1989;23:3-13.
24. Savaşır I, Şahin NH. Bilişsel davranışçı terapilerde değerlendirme: Sık kullanılan ölçekler. Türk Psikologlar Derneği Yayınları, 1997; Ankara.
25. Aydın H. Psikiyatri Kliniklerinde Çalışan Hemşirelerin Kişilik Özellikleri ve Stresle Baş Etme Durumları. Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2007,Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
26. Baykara ZG, Sahinoğlu S. An evaluation of nurses professional autonomy in Turkey. Nursing Ethics 2014;21(4):447- 460. http://dx.doi.org/10.1177/0969733013505307
27. Kangallı P. Sivas ili hastanelerinde çalışan hemşirelerin oto - nomi düzeyleri ve otonomiyi etkileyen mesleki ve kuramsal faktörlerin incelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Sivas, 2005.
28. Mrayyan MT. The influence of standardized languages on nurses autonomy. J Nurs Manag 2005;13:238-241. http://dx.doi.org/10.1111/j.1365-2834.2004.00524.x
29. Kelleci M, Gölbaşı Z, Doğan S, Tuğut N. Entegre eğitim programında öğrenim gören hemşirelik öğrencilerinin problem çözme becerileri: bir izlem çalışması. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi 2011;19(1):23-2.
30. Karagözlüoğlu Ş, Kangallı P. Hemşirelerin otonomi düzeyleri: otonomiyi etkileyen bazı profesyonel-kurumsal faktörler. Turkiye Klinikleri J Med Sci 2009;29-5:1085-97.
31. Yıldırak Ö, Bulut D. Muğla Üniversitesi Muğla Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik Bölümü öğrencilerinin sosyotropi ve otonomi düzeylerinin belirlenmesi. II. Ulusal Hemşirelik Öğrencileri Kongresi, İzmir, Türkiye, 8-9 Mayıs 2003; Kongre Özet Kitabı: 101.
32. Özgür G, Gümüş A B, Gürdağ Ş. Hastanede çalışan hemşirelerde ruhsal belirtilerin incelenmesi. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi 2011;24:296-305.
33. Alford BA, Gerrity DM. The specificity of sociotrophyauto - nomy personality dimensions to depression vs. anxiety. J Clin Psychol 2003;59:1069-1075. http://dx.doi.org/10.1002/jclp.10199

APA	AKÇAY DİDİŞEN N, ÖZALP GERÇEKER G, BOLIŞIK BAHİRE Z, Başbakkal Z, GÜRKAN A (2015). Pediyatri hemşirelerinin sosyotropik-otonomik kişilik özellikleri ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. , 14 - 21.
Chicago	AKÇAY DİDİŞEN Nurdan,ÖZALP GERÇEKER Gülçin,BOLIŞIK BAHİRE Zehra,Başbakkal Zümrüt,GÜRKAN Ayça Pediyatri hemşirelerinin sosyotropik-otonomik kişilik özellikleri ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. (2015): 14 - 21.
MLA	AKÇAY DİDİŞEN Nurdan,ÖZALP GERÇEKER Gülçin,BOLIŞIK BAHİRE Zehra,Başbakkal Zümrüt,GÜRKAN Ayça Pediyatri hemşirelerinin sosyotropik-otonomik kişilik özellikleri ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. , 2015, ss.14 - 21.
AMA	AKÇAY DİDİŞEN N,ÖZALP GERÇEKER G,BOLIŞIK BAHİRE Z,Başbakkal Z,GÜRKAN A Pediyatri hemşirelerinin sosyotropik-otonomik kişilik özellikleri ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. . 2015; 14 - 21.
Vancouver	AKÇAY DİDİŞEN N,ÖZALP GERÇEKER G,BOLIŞIK BAHİRE Z,Başbakkal Z,GÜRKAN A Pediyatri hemşirelerinin sosyotropik-otonomik kişilik özellikleri ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. . 2015; 14 - 21.
IEEE	AKÇAY DİDİŞEN N,ÖZALP GERÇEKER G,BOLIŞIK BAHİRE Z,Başbakkal Z,GÜRKAN A "Pediyatri hemşirelerinin sosyotropik-otonomik kişilik özellikleri ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi." , ss.14 - 21, 2015.
ISNAD	AKÇAY DİDİŞEN, Nurdan vd. "Pediyatri hemşirelerinin sosyotropik-otonomik kişilik özellikleri ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi". (2015), 14-21.

APA	AKÇAY DİDİŞEN N, ÖZALP GERÇEKER G, BOLIŞIK BAHİRE Z, Başbakkal Z, GÜRKAN A (2015). Pediyatri hemşirelerinin sosyotropik-otonomik kişilik özellikleri ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi, 5(1), 14 - 21.
Chicago	AKÇAY DİDİŞEN Nurdan,ÖZALP GERÇEKER Gülçin,BOLIŞIK BAHİRE Zehra,Başbakkal Zümrüt,GÜRKAN Ayça Pediyatri hemşirelerinin sosyotropik-otonomik kişilik özellikleri ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi 5, no.1 (2015): 14 - 21.
MLA	AKÇAY DİDİŞEN Nurdan,ÖZALP GERÇEKER Gülçin,BOLIŞIK BAHİRE Zehra,Başbakkal Zümrüt,GÜRKAN Ayça Pediyatri hemşirelerinin sosyotropik-otonomik kişilik özellikleri ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi, vol.5, no.1, 2015, ss.14 - 21.
AMA	AKÇAY DİDİŞEN N,ÖZALP GERÇEKER G,BOLIŞIK BAHİRE Z,Başbakkal Z,GÜRKAN A Pediyatri hemşirelerinin sosyotropik-otonomik kişilik özellikleri ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi. 2015; 5(1): 14 - 21.
Vancouver	AKÇAY DİDİŞEN N,ÖZALP GERÇEKER G,BOLIŞIK BAHİRE Z,Başbakkal Z,GÜRKAN A Pediyatri hemşirelerinin sosyotropik-otonomik kişilik özellikleri ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi. 2015; 5(1): 14 - 21.
IEEE	AKÇAY DİDİŞEN N,ÖZALP GERÇEKER G,BOLIŞIK BAHİRE Z,Başbakkal Z,GÜRKAN A "Pediyatri hemşirelerinin sosyotropik-otonomik kişilik özellikleri ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi." İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi, 5, ss.14 - 21, 2015.
ISNAD	AKÇAY DİDİŞEN, Nurdan vd. "Pediyatri hemşirelerinin sosyotropik-otonomik kişilik özellikleri ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi". İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi 5/1 (2015), 14-21.