Son dönem kanser hastalarında semptom kümelerinin incelenmesi

YILDIZ ÇELTEK, NAGİHAN; Dogru, Serkan; Okan, İsmail; KARAMAN, Serkan; BAŞOL, Nurşah; Çıtıl, Rıza; süren, mustafa; ÖNDER, Yalçın

Son dönem kanser hastalarında semptom kümelerinin incelenmesi

Mustafa SÜREN, (Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı, Tokat, Türkiye)

Serkan DOĞRU, (Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı, Tokat, Türkiye)

Yalçın ÖNDER, (Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Tokat, Türkiye)

Nagihan Yıldız ÇELTEK, (Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Tokat, Türkiye)

İsmail OKAN, (Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Genel Cerrahi Anabilim Dalı, Tokat, Türkiye)

Rıza ÇITIL, (Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Tokat, Türkiye)

Serkan KARAMAN, (Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı, Tokat, Türkiye)

Nurşah BAŞOL (Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Acil Tıp Anabilim Dalı, Tokat, Türkiye)

Ağrı

6 3

Yıl: 2015 Cilt: 27 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 12 - 17 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Son dönem kanser hastalarında semptom kümelerinin incelenmesi

Öz:

Amaç: Palyatif bakım dünyada hızla gelişmektedir. Palyatif bakım hastalarının büyük çoğunluğunu ileri evre kanser hastaları oluştur-maktadır. Son dönem kanser hastalarında bir semptomdan ziyade semptom kümesi adı verilen birden fazla semptom bulunmaktadır.Çalışmamızda, son dönem kanser hastalarının semptomlarını irdelemeyi ve bu hastalardaki semptom kümelerini sunmayı amaçladık.Gereç ve Yöntem: Bu çalışmada, etik kurul onayı alındıktan sonra, 01.01.2011-01.01.2013 tarihleri arasında, Gaziosmanpaşa Üni-versitesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Kliniği kapsamında muayene edilmiş toplam 113 (74 kadın, 39 erkek) son dönem kanserhastası retrospektif olarak değerlendirildi. Hastaların rutin hikaye ve fzik muayene bulguları, tedavi öyküsü, şikayetleri, kiminleberaber yaşadığı, primer tümörü, tümörün metastazları ve Edmonton Semptom Değerlendirme Sistem skalasına göre halsizlik, ağrı,bulantı, kusma, iştahsızlık, uyku bozukluğu, kabızlık, öksürük, dispne semptomlarının skorları (0: Hiç yok, 10: En şiddetli) muayenekartlarından elde edildi. Hasta verileri değerlendirilip, hiyerarşik küme analiziyle semptom kümeleri oluşturuldu.Bulgular: Yaş ortalaması 64.51±11.38 idi. Hastalar en çok genel cerrahi kliniği olmak üzere sırasıyla acil tıp, üroloji, onkoloji, kulak-burun-boğaz, göğüs cerrahi, iç hastalıkları ve beyin cerrahi klinikleri tarafından polikliniğimize yönlendirilmişti. Halsizlik en sıkgörülen semptomdu (%98.2). İlk semptom kümesini, bulantı-kusma-iştah kaybı-kabızlık; ikinci semptom kümesini, nefes darlığı-öksürük; üçüncü semptom kümesini ise, halsizlik-ağrı-uyku bozukluğunun oluşturduğu görüldü.Sonuç: Kanser hastaları en çok ağrı şikayeti nedeniyle hekime başvursalar da, ağrıya eşlik eden birçok semptom olduğu bir gerçektir.İleri evre kanser hastalarının tedavisi planlanırken, bir semptoma odaklanmak yerine hastada bulunan semptomlar kümesine odak-lanılmalıdır.

Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi Araştırmalar Deneysel Anestezi

The evaluation of the symptom clusters in patients with the diagnosis of terminal stage cancer

Öz:

Objectives: Palliative care has been developing rapidly throughout the world. A substantial number of palliative care patients are advancedcancer patients. Terminal cancer patients sufer from groups of symptoms called symptom clusters, rather than from individual independentsymptoms. Te aim of this study is to evaluate the symptoms of terminal cancer patients retrospectively and to present the symptom clustersof these patients.Methods: After ethical approval was obtained, a total of 113 (74 female, 39 male) patients with the diagnosis of the terminal stage cancerwere retrospectively evaluated in Gaziosmanpasa University, Department of Anesthesiology and Reanimation between January 2011 andJanuary 2013. Patient records were used to obtain medical history, physical examination fndings, patient complaints, accompanying per-sons, primary cancer site, and metastasis sites. Symptoms such as fatigue, pain, vomiting, loss of appetite,insomnia, constipation, cough anddyspnea were assessed with the Edmonton Symptom Assessment System scale (0: None, 10: Worst possible). Te symptom clusters wereconstructed using hierarchical symptom cluster analysis.Results: Te mean age was 64.51±11.38 years. Patients were referred to our outpatient clinic from Departments of General Surgery,Emergency Medicine, Urology, Oncology, Ear-Nose-Troat, Toracic Surgery, Internal Medicine and Neurosurgery. Fatigue was the most-detected symptom (98.2%). Tree symptom clusters were identifed: nausea-vomiting-loss of appetite-constipation, dyspnea-cough, andfatigue-pain-insomnia.Conclusion: Although palliative cancer patients were referred mainly with the symptom of pain, at least three symptom clusters were detected.Te management of terminal stage cancer patients should focus on symptom clusters rather than individual symptoms.

Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi Araştırmalar Deneysel Anestezi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. WHO Defnition of Palliative Care. Available from: URL:http:// www.who.int/cancer/palliative/defnition/en pdf (accessed 28 may 2012).
2. Oh H, Seo Y, Jeong H, Seo W. The identifcation of multiple symptom clusters and their efects on functional perfor- mance in cancer patients. J Clin Nurs 2012;21(19-20):2832-42.
3. Miaskowski C, Cooper BA, Paul SM, Dodd M, Lee K, Aouizerat BE, et al. Subgroups of patients with cancer with diferent symptom experiences and quality-of-life outcomes: a cluster analysis. Oncol Nurs Forum 2006;33(5):79-89.
4. Ozcelik H, Fadiloglu C, Karabulut B, Uyar M. Palliative care activity in the feld of oncology in Turkey. J Palliat Care 2010;26(4):305-10.
5. Kim HJ, McGuire DB, Tulman L, Barsevick AM. Symptom clus- ters: concept analysis and clinical implications for cancer nursing. Cancer Nurs 2005;28(4):270-84.
6. Dodd MJ, Cho MH, Cooper BA, Petersen J, Bank KA, Lee KA, et al. Identifcation of latent classes in patients who are receiv- ing biotherapy based on symptom experience and its efect on functional status and quality of life. Oncol Nurs Forum 2011;38(1):33-42.
7. Dodd MJ, Miaskowski C, Paul SM. Symptom clusters and their efect on the functional status of patients with cancer. Oncol Nurs Forum 2001;28(3):465-70.
8. Dodd MJ, Miaskowski C, Lee KA. Occurrence of symptom clusters. J Natl Cancer Inst Monogr 2004;(32):76-8.
9. Kurtz ME, Kurtz JC, Given CW, Given B. Symptom clusters among cancer patients and efects of an educational symp- tom control intervention. Cancer Therapy 2007:l5;105-12.
10. Reville B, Axelrod D, Maury R. Palliative care for the cancer patient. Prim Care 2009;36(4):781-810.
11. Bookbinder M, McHugh ME. Symptom management in palliative care and end of life care. Nurs Clin North Am 2010;45(3):271-327.
12. Akın S, Aslan E. Semptom Grubu Kavramı ve Önemi (A Symp- tom Cluster Concept and Its Importance). İ.Ü.F.N. Hem. Derg 2007;15:200-05.
13. Yeşilbalkan ÖU, Özkütük N, Karadakovan A, Turgıt T. Valid- ity and Reliability of the Edmonton Symptom Assessment Scale in Turkish Cancer Patients. Turkish Journal of Cancer 2008;38:62-7.
14. Dodd M, Janson S, Facione N, Faucett J, Froelicher ES, Hum- phreys J, et al. Advancing the science of symptom manage- ment. J Adv Nurs 2001;33(5):668-76.
15. Aktas A. Cancer symptom clusters: current concepts and con- troversies. Curr Opin Support Palliat Care 2013;7(1):38-44.
16. Howell D, Husain A, Seow H, Liu Y, Kustra R, Atzema C, et al. Symptom clusters in a population-based ambulatory can- cer cohort validated using bootstrap methods. Eur J Cancer 2012;48(16):3073-81.
17. Xiao C. The state of science in the study of cancer symptom clusters. Eur J Oncol Nurs 2010;14(5):417-34.
18. Beck SL, Dudley WN, Barsevick A. Pain, sleep disturbance, and fatigue in patients with cancer: using a mediation model to test a symptom cluster. Oncol Nurs Forum 2005;32(3):542.
19. Given B, Given C, Azzouz F, Stommel M. Physical functioning of elderly cancer patients prior to diagnosis and following initial treatment. Nurs Res 2001;50(4):222-32.
20. Sarna L. Correlates of symptom distress in women with lung cancer. Cancer Pract 1993;1(1):21-8.
21. Morita T, Tsunoda J, Inoue S, Chihara S. Morita T1, Tsu- noda J, et al. Contributing factors to physical symptoms in terminally-ill cancer patients. J Pain Symptom Manage 1999;18(5):338-46.
22. Downey LV, Zun LS. Pain management in the emergency de- partment and its relationship to patient satisfaction. J Emerg Trauma Shock 2010;3(4):326-30.
23. Goudas LC, Bloch R, Gialeli-Goudas M, Lau J, Carr DB. The epi- demiology of cancer pain. Cancer Invest 2005;23(2):182-90.
24. van den Beuken-van Everdingen MH, de Rijke JM, Kessels AG, Schouten HC, van Kleef M, Patijn J. High prevalence of pain in patients with cancer in a large population-based study in The Netherlands. Pain 2007;132(3):312-20.
25. Teunissen SC, Wesker W, Kruitwagen C, de Haes HC, Voest EE, de Graef A. Symptom prevalence in patients with incur- able cancer: a systematic review. J Pain Symptom Manage 2007;34(1):94-104.
26. Cella D, Davis K, Breitbart W, Curt G; Fatigue Coalition. Can- cer-related fatigue: prevalence of proposed diagnostic crite- ria in a United States sample of cancer survivors. J Clin Oncol 2001;19(14):3385-91.

APA	süren m, Dogru S, ÖNDER Y, YILDIZ ÇELTEK N, Okan İ, Çıtıl R, KARAMAN S, BAŞOL N (2015). Son dönem kanser hastalarında semptom kümelerinin incelenmesi. , 12 - 17.
Chicago	süren mustafa,Dogru Serkan,ÖNDER Yalçın,YILDIZ ÇELTEK NAGİHAN,Okan İsmail,Çıtıl Rıza,KARAMAN Serkan,BAŞOL Nurşah Son dönem kanser hastalarında semptom kümelerinin incelenmesi. (2015): 12 - 17.
MLA	süren mustafa,Dogru Serkan,ÖNDER Yalçın,YILDIZ ÇELTEK NAGİHAN,Okan İsmail,Çıtıl Rıza,KARAMAN Serkan,BAŞOL Nurşah Son dönem kanser hastalarında semptom kümelerinin incelenmesi. , 2015, ss.12 - 17.
AMA	süren m,Dogru S,ÖNDER Y,YILDIZ ÇELTEK N,Okan İ,Çıtıl R,KARAMAN S,BAŞOL N Son dönem kanser hastalarında semptom kümelerinin incelenmesi. . 2015; 12 - 17.
Vancouver	süren m,Dogru S,ÖNDER Y,YILDIZ ÇELTEK N,Okan İ,Çıtıl R,KARAMAN S,BAŞOL N Son dönem kanser hastalarında semptom kümelerinin incelenmesi. . 2015; 12 - 17.
IEEE	süren m,Dogru S,ÖNDER Y,YILDIZ ÇELTEK N,Okan İ,Çıtıl R,KARAMAN S,BAŞOL N "Son dönem kanser hastalarında semptom kümelerinin incelenmesi." , ss.12 - 17, 2015.
ISNAD	süren, mustafa vd. "Son dönem kanser hastalarında semptom kümelerinin incelenmesi". (2015), 12-17.

APA	süren m, Dogru S, ÖNDER Y, YILDIZ ÇELTEK N, Okan İ, Çıtıl R, KARAMAN S, BAŞOL N (2015). Son dönem kanser hastalarında semptom kümelerinin incelenmesi. Ağrı, 27(1), 12 - 17.
Chicago	süren mustafa,Dogru Serkan,ÖNDER Yalçın,YILDIZ ÇELTEK NAGİHAN,Okan İsmail,Çıtıl Rıza,KARAMAN Serkan,BAŞOL Nurşah Son dönem kanser hastalarında semptom kümelerinin incelenmesi. Ağrı 27, no.1 (2015): 12 - 17.
MLA	süren mustafa,Dogru Serkan,ÖNDER Yalçın,YILDIZ ÇELTEK NAGİHAN,Okan İsmail,Çıtıl Rıza,KARAMAN Serkan,BAŞOL Nurşah Son dönem kanser hastalarında semptom kümelerinin incelenmesi. Ağrı, vol.27, no.1, 2015, ss.12 - 17.
AMA	süren m,Dogru S,ÖNDER Y,YILDIZ ÇELTEK N,Okan İ,Çıtıl R,KARAMAN S,BAŞOL N Son dönem kanser hastalarında semptom kümelerinin incelenmesi. Ağrı. 2015; 27(1): 12 - 17.
Vancouver	süren m,Dogru S,ÖNDER Y,YILDIZ ÇELTEK N,Okan İ,Çıtıl R,KARAMAN S,BAŞOL N Son dönem kanser hastalarında semptom kümelerinin incelenmesi. Ağrı. 2015; 27(1): 12 - 17.
IEEE	süren m,Dogru S,ÖNDER Y,YILDIZ ÇELTEK N,Okan İ,Çıtıl R,KARAMAN S,BAŞOL N "Son dönem kanser hastalarında semptom kümelerinin incelenmesi." Ağrı, 27, ss.12 - 17, 2015.
ISNAD	süren, mustafa vd. "Son dönem kanser hastalarında semptom kümelerinin incelenmesi". Ağrı 27/1 (2015), 12-17.