Ankara Şehri 1924 haritası: Eski bir haritada Ankara'yı tanımak

Gökçe GÜNEL, (Vakıflar Genel Müdürlüğü, Ankara, Türkiye)
Ali KILCI (Vakıflar Genel Müdürlüğü, Ankara, Türkiye)
Ankara Araştırmaları Dergisi
93 4
Yıl: 2015 Cilt: 3 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 78 - 104 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Ankara Şehri 1924 haritası: Eski bir haritada Ankara'yı tanımak

Öz:
Kurtuluş Savaşının sürdüğü yıllarda İstanbuldan gelen harita dairesi subayları tarafından Ankaranın ölçekli bir haritası yapılmıştır.Bu harita Ankarayı Kale ve çevresindeki yerleşim alanı ve mahalleler ve içindeki yapılarıyla göstermektedir. Topoğrafik olarak 1/4000ölçekte ve üç renkli olarak hazırlanan haritanın, başlığı ve lejantı bulunmaktadır. Haritada ayrıca yön ve eşel çizgileri mevcuttur.Ankara şehrinin 1920li yıllarını günümüze taşıyan bu haritada mahalleler ada ölçeğinde ele alınmıştır. Haritada, Ankaraya gelensu hatları ve bunların üzerindeki çeşmeler işlenmiştir. Ankaranın bugün artık ortada olmayan Müslüman ve Hristiyan mezarlıklarıda haritada yerlerini almıştır. Ayrıca Ankaranın bugün artık tamamen kapanmış olan dereleri Hatip Çayı, Çubuk Çayı ve İncesudereleri haritada görülmektedir. Dini yapıların dışında haritada, 2. Abdülhamit döneminde yapılan Dar-ül-muallimin, Taş Mektep,Sanayi Mektebi, İstasyon Binası, I. Büyük Millet Meclisi, II. Meclis ve Ankara Palas gibi binalar ile yeni açılan yerleşim alanları dayer almaktadır. Bu alanda imar planı tasarımı yapıldığı anlaşılmaktadır. Ankara 1916 yılında büyük bir yangın geçirmiştir. Bu yangınKalenin batısında bulunan mahalle ve Yahudi mahallesine kadar Ankara çarşısını tamamen yok etmiştir. Yok olan bu kısım haritadaHarik Mahalli olarak görülmektedir. Bu çalışmada, uzun yıllar 1924 Ankara Haritası olarak bilinen bu haritanın detaylı bir tanıtımıyapılmaya çalışılmaktadır.
Anahtar Kelime:

Konular: Coğrafya

1924 Map of Ankara City: Recognizing Ankara with an old map

Öz:
During the War of Independence, military oficers of the Department of Mapping coming from Istanbul prepared a scaled map of Ankaracity. Tis map shows the city with its entire castle, surrounding settlements, districts, and buildings. Topographically the map was preparedin 1/4000 scale in three colors and with a title and legend. It also includes direction lines and a scale sign. Te city of the 1920s was shownon the map with the districts in square scale, on which the water lines and fountains as well as the Muslim and Christian graveyards thatdo not exist today were marked. In addition, the creeks of Ankara that have now totally disappeared and Hatip Stream, Çubuk Stream,and İncesu Creeks were shown. Besides the religious buildings, the map included buildings such as Dar-ül-muallimin, built during the reignof Abdulhamit II, Taş Mektep, Sanayi Mektep, Station buildings, The First National Assembly and Second National Assembly Buildings,and Ankara Palas together with new settlements. It is understood a development plan design was in efect for this region. Tere was a hugefire that destroyed the whole town up to the district on the western side of the castle and up to the Jewish district, called Harik Mahalli atthe map, in Ankara in 1916. Tis article intends to present this map, known as the 1924 Ankara map for long years, thus fulfilling a dutytowards the city that the author has lived in for long years.
Anahtar Kelime:

Konular: Coğrafya
Belge Türü: Makale Makale Türü: Diğer Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1766 Numaralı Defer. (t.y.). (Dosya No: 060101/37).Vakıfar Genel Müdürlüğü Abide Arşivi [VGMA], Ankara.
  • Aktüre, S. (1981). 19. yüzyıl sonunda Anadolu kenti mekânsal yapı çözümlemesi. Ankara: Yayl. Y.
  • Akyurt, Y. (1942). Ankara kitabeleri. Türk İslam kitabeleri I. Kısım (c. XI). TTK Kütüphanesi.
  • Ankara Vilayet Salname-i Resmisi 1325(1907). (1995). Ankara: Ankara Enstitüsü Vakfı.
  • 438 sayılı muhasebe-i vilâyet-i Anadolu deferi. (Tıpkıbasım). (1993). Ankara. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdür- lüğü.
  • Atauz, A. (2004). Kale ve Sur: Ankara Kal’ası. Şehrin zulası Ankara Kalesi içinde (ss. 61-220).İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Ayverdi, E.H. (1972). Osmanlı mimarisinde Çelebi ve II. Murad Devri (c. II). İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti İstanbul Enstitüsü Yay.
  • İlter, F. (1996). Ankara’nın Eski Kent Dokusunda Yahudi Mahallesi ve Sinagog. Belleten, 229, 719-732.
  • Kalfazede, S. (1993). Cenabî Ahmed Paşa Camii. TDV İslam Ansiklopedisi (c.7 , s. 351). İstanbul:  İslam Araştırmaları Merkezi.
  • Karay, R. H. (2009) Ankara . İstanbul: İnkılap Kitabevi.
  • Kılcı, A. (1998). Ankara’nın tarihi yapıları. Altındağ’ın manevi coğrafyası içinde (ss.117-256). Ankara: Altındağ Belediyesi.
  • Konyalı, İ. H. (1978). Ankara Camileri. Ankara: Kültür Matbaacılık. Mamboury, E. (1934). Ankara, guide touristique. İstanbul: A.Ü. yay.
  • Muallim Cevdet. (1932). Zeyl-i alâ Fasl’ıl “el-ahiyyet’il Feteyân’it Türkiye Fî Rıhlet-i İbni Batuta. İstanbul: Yayl y.
  • Mübarek Galip. (1341). Anadolu Türk asar mahkukatı tetebbuatına esas Ankara (C.I). İstanbul : Maarif Vekaleti Hars Dairesi Neşriyatı.
  • Öney, G. (1971). Ankara’da Türk devri yapıları. Ankara: A.Ü.D.T.C.F. Yayınları.
  • Özdemir, M. (2001). Mütareke ve Kurtuluş Savaşı’nın başlangıç dönemlerinde Türk demir yolları. Ankara: Kültür Bakanlığı.
  • Özdemir, R. (1986). XIX. yüzyılın ilk yarısında Ankara. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Schachner, Ş.-A. (1993). Ankara ve yakın çevresinin Anadolu arkeolojisindeki yeri. Ankara Dergisi, 2 (5). 73-82.
  • Sağdıç, O. (1991). Bir Zamanlar Ankara. Ankara: Ankara Büyük- şehir Belediyesi.
  • Sarıoğlu, M. (2001). Ankara bir modernleşme öyküsü (1919- 1945). Ankara : Kültür Bakanlığı.
  • Sevgen, N. (1959). Anadolu kaleleri. Ankara: Doğuş Ltd. Şti. Tanman, B. (1996). Hacı Bayram-ı Velî Külliyesi. TDV. İslam Ansiklopedisi (c.14, ss. 448-454). İstanbul: İslam Araştırma- ları Merkezi.
  • Tamur, E. (2010) Ankara’da mahalle isimlerine yansıyan tarih I. Kebikeç, 29, 57-71.
  • Taş, H. (2006). Ankara’nın bütüncül tarihine katkı: XVII. yüzyıl- da Ankara. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay.
  • Tuncer, M. (2001). Ankara (Angora) şehri merkez gelişimi (14. – 20. YY). Ankara: Kültür Bakanlığı.
  • Ülgen, A.S. (1942). Ankara Cenabi Ahmed Paşa Camii ve Türbe- si. Vakıfar Dergisi, II, 221-222.
  • Ülkekul, C. (1998). Türk haritacılık tarihi. İstanbul: Dönence Basım Yayın Hizmetleri.
  • Aydın, S., Emiroğlu, K., Türkoğlu, Ö., Özsoy, E. D. (2005). Küçük Asya’nın bin yüzü Ankara. Ankara: Dost yayınları.
  • Baykara, T. (2012). Bir Selçuklu şehri olarak Ankara. Tarihte Ankara Uluslararası Sempozyumu Bildiriler C.1 içinde (ss. 127-130). Ankara: A.Ü.D.T.C.F. Tarih Bölümü Yay.
  • Cengizkan, A. (2002). Modernin Saati. Ankara: Mimarlar Derneği.
  • Cengizkan, A. (2004). Ankara’nın ilk planı 1924-25 Lörcher Planı. Ankara: Ankara Enstitüsü Vakfı Yayınları.
  • Dağlı, Y. ve Kahraman, S. A. (2005). Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi seyahatnamesi (C.II, 2. kitap). İstanbul: Yapı ve Kredi Yayınları.
  • Demiriz, Y. (1979). Erken devir Osmanlı mimarisinde süsleme (c.I.) İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Ergenç, Ö. (1980). XVII. Yüzyılın Başlarında Ankara’nın Yerleşim Durumu Üzerine Bazı Bilgiler, Te Journal of Ottoman Studies/Osmanlı Araştırmaları I, 85-109.
  • Ergenç, Ö. (1990). XVI. yüzyılda Ankara. Ankara Dergisi, I, 55-61.
  • Erken, S. (1971). Türkiye’de vakıf abideler ve eski eserler (c.I). Ankara. Vakıfar Genel Müdürlüğü Yay.
  • Erzen, A. (1946). İlk çağda Ankara . Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • Esin, T. ve Etöz, Z. (2015). 1916 Ankara yangını felaketin mantığı. İstanbul: İletişim.
  • Eyice, S. (1971). Ankara’nın eski bir resmi. Atatürk Konferansları 1970 içinde (ss. 61-113). Ankara:Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • Eyice, S. (1991). Ankara’nın kaybolan bir eski eseri: Klemens Kilisesi. Ankara Dergisi, 1 (2), 5-12.
  • Faroqhi, S. (2009). Orta halli Osmanlılar. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
  • Galanti, A. (2005). Ankara tarihi. Ankara: Çağlar Yayınları.
  • Gülekli, N.C. (1948). Ankara Tarih – Arkeoloji. Ankara.
  • Günel, G. (1992). Ankara’nın eski evleri. Kültür, 95, 43-51.
  • Göyünç, N. (1967). Onaltıncı yüzyılda Ankara, Belgelerle Türk Tarih Dergisi, I, 71-75.
  • Hacıgökmen, M. A. (2001). Selçuklular zamanında Ankara Ahileri. I. Uluslararası Selçuklu Kültür ve Medeniyet Kongresi içinde (ss. 373-386). Konya: Selçuk Üniversitesi Selçuk Araştırma Merkezi Yay.
  • Hacıgökmen, M. A. (2011). Ahiler şehri Ankara XIII.-XIV.- XV. yüzyıllarda Ankara’da Ahilik ve Ahiler. Konya: Kömen Yayınları.
APA GUNEL G, KILCI A (2015). Ankara Şehri 1924 haritası: Eski bir haritada Ankara'yı tanımak. , 78 - 104.
Chicago GUNEL GOKCE,KILCI Ali Ankara Şehri 1924 haritası: Eski bir haritada Ankara'yı tanımak. (2015): 78 - 104.
MLA GUNEL GOKCE,KILCI Ali Ankara Şehri 1924 haritası: Eski bir haritada Ankara'yı tanımak. , 2015, ss.78 - 104.
AMA GUNEL G,KILCI A Ankara Şehri 1924 haritası: Eski bir haritada Ankara'yı tanımak. . 2015; 78 - 104.
Vancouver GUNEL G,KILCI A Ankara Şehri 1924 haritası: Eski bir haritada Ankara'yı tanımak. . 2015; 78 - 104.
IEEE GUNEL G,KILCI A "Ankara Şehri 1924 haritası: Eski bir haritada Ankara'yı tanımak." , ss.78 - 104, 2015.
ISNAD GUNEL, GOKCE - KILCI, Ali. "Ankara Şehri 1924 haritası: Eski bir haritada Ankara'yı tanımak". (2015), 78-104.
APA GUNEL G, KILCI A (2015). Ankara Şehri 1924 haritası: Eski bir haritada Ankara'yı tanımak. Ankara Araştırmaları Dergisi, 3(1), 78 - 104.
Chicago GUNEL GOKCE,KILCI Ali Ankara Şehri 1924 haritası: Eski bir haritada Ankara'yı tanımak. Ankara Araştırmaları Dergisi 3, no.1 (2015): 78 - 104.
MLA GUNEL GOKCE,KILCI Ali Ankara Şehri 1924 haritası: Eski bir haritada Ankara'yı tanımak. Ankara Araştırmaları Dergisi, vol.3, no.1, 2015, ss.78 - 104.
AMA GUNEL G,KILCI A Ankara Şehri 1924 haritası: Eski bir haritada Ankara'yı tanımak. Ankara Araştırmaları Dergisi. 2015; 3(1): 78 - 104.
Vancouver GUNEL G,KILCI A Ankara Şehri 1924 haritası: Eski bir haritada Ankara'yı tanımak. Ankara Araştırmaları Dergisi. 2015; 3(1): 78 - 104.
IEEE GUNEL G,KILCI A "Ankara Şehri 1924 haritası: Eski bir haritada Ankara'yı tanımak." Ankara Araştırmaları Dergisi, 3, ss.78 - 104, 2015.
ISNAD GUNEL, GOKCE - KILCI, Ali. "Ankara Şehri 1924 haritası: Eski bir haritada Ankara'yı tanımak". Ankara Araştırmaları Dergisi 3/1 (2015), 78-104.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
17-04-2024 2:57

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları