Peripatetik gruplar ve kentsel mekâna ilişkin yerleşme stratejileri: Ihlamur Deresi, Küçükbakkalköy, Hasanpaşa, Unkapanı ve Kuştepe örnekleri

Egemen YILGÜR (Mimar Sinan Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Sosyoloji Bölümü, İstanbul, Türkiye)
Toplum ve Bilim
12 0
Yıl: 2014 Cilt: 0 Sayı: 130 Sayfa Aralığı: 189 - 213 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Peripatetik gruplar ve kentsel mekâna ilişkin yerleşme stratejileri: Ihlamur Deresi, Küçükbakkalköy, Hasanpaşa, Unkapanı ve Kuştepe örnekleri

Öz:
Şu veya bu düzeyde endogamik, mobilite düzeyleri komşu topluluklara göredaha yüksek ve geçimlerini çeşitli zanaat ve hizmetlerin sunumuyla karşılayan topluluklar peripatetik olarak sınıflandırılmaktadır. Kapitalist ilişkilerin yaygınlaşmasıile geleneksel zanaat ve hizmetlere dönük talebin azalması peripatetik topluluklarınmüşteri toplulukları arasındaki mobilite düzeyinin gerilemesine ve peripatetik kökenli toplulukların kentsel yapılarla bütünleşmesine neden olmuştur. Bu çalışmada peripatetik kökenli toplulukların yerleştiği İstanbuldaki beş bölgedeki mahalle sakinlerinin değerlendirmeleri ve çeşitli yazılı kaynaklardaki bilgiler üzerinden, peripatetik kökenli grupların kentleşme stratejileri üzerine genel bir tartışma yapılmaktadır.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih

Peripatetic groups and strategies of settlement in urban space: Cases of Ihlamur Deresi, Küçükbakkalköy, Hasanpaşa, Unkapanı and Kuştepe

Öz:
Endogamic communities whose mobility is higher than neighbouring populationsand who subsist on providing various services and craft productions are identifiedas peripatetic. The decrease in the demand to the products and services of peripatetic communities as a result of developing capitalistic relations and industry limited the mobility level of peripatetics who started to settle in urban areas. In thisarticle, the urbanization strategies of originally peripatetic communities are discussed drawing upon the evaluations of the residents of six localities where suchcommunities live in Istanbul and the data published in the related written sources.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Akbayar, N. (1998) Beşiktaş Past and Present, Economic and Social History Foundation of Turkey, İstanbul.
  • Akgül, H. (2004) Şoför İdris: Anılar, Yar Yayınları, İstanbul.
  • Altınöz, İ. (2010); Osmanlı Dönemi’nde İstanbul Çingeneleri, Bir Çingene Yolculuğu, Fatih Belediye Başkanlığı, İstanbul.
  • Amin, S. (1992) Emperyalizm ve Eşitsiz Gelişme, Kaynak Yayınları, İstanbul.
  • Berland, J. C. Rao, A. (2004) News Perspectives on the Peripatetic People in the Middle East, Africa and Asia, Praeger, Londra.
  • Brenner, N. (2009) “What is Critical Urban Theory”, City, cilt: 13, sayı: 2-3, Haziran-Eylül.
  • Bozkurt, T. (2006) “Poşalar Örneğinde Etnisite ve Toplumsal Cinsiyet İlişkisi”, Süvari, C. Yıldırım, A. (der.) Artakalanlar içinde, E Yayınları, Ankara.
  • Çetintaş, B. M. (2005) Dolmabahçe’den Nişantaşı’na, Antik AŞ, İstanbul.
  • Dallı, E. /1961) Şehirden Röportajlar, Cumhuriyet, 9 Nisan 1961.
  • Denizaltı, S. (2010) “İnsanlık Utanıyor”, Birgün, 14 Ekim 2010. “Dikilitaş’ın Çeşmesi”, Halkın Sesi sütunu, Milliyet, 7 Nisan 1951.
  • Duygulu, M. (1994) “Çingeneler”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı Ortak Yayını, İstanbul, Cilt 3.
  • Eren, Z. C. (2008) Imagining and Positioning Gypsiness: A Cade Study of Gypsy / Roma From Izmir, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • “Fatih Civarındaki Çingenelere Yer Lazım”, Cumhuriyet, 18 Haziran 1954.
  • Fernandes, N. ve Bhatkal, S. (1999) The Fractured Civilization, Anand Kumtha, Mumbai.
  • Flanagan, W. G. (1993) Contemporary Urban Sociology, Cambridge University Press, Cambridge.
  • Hasanpaşa Hayvan Pazarı Oluyor, Cingeneyiz.org, 14 Aralık 2006, http: //www.cingeneyiz. org/2006turkiye.pdf.
  • Haskan, M. N. (2001) Yüzyıllar Boyunca Üsküdar, Üsküdar Belediyesi, İstanbul.
  • “Ihlamur Köşkü Yolu”, Halkın Sesi sütunu, Milliyet, 30 Ocak 1951.
  • Jayapalan, N. (2002) Urban Sociology, Atlantic Publishers, New Delhi.
  • Kazgan, G. (1999) Kuştepe Araştırması, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
  • “Kıptileri Dövenlerin Muhakemesi”, Cumhuriyet, 22 Ağustos 1935.
  • Kırmızı, M. (2009a) Havagazı ve Romanlar; Sendika.org http: //www.sendika.org/2009/08/havagazi- ve-romanlar-meric-kirmizi
  • Kırmızı, M. (2009b) Bir Gazhane Gönüllüsünün Ağzından Hasanpaşa Havagazı Fabrikası, Sendika. org, http: //www.sendika.org/2009/09/bir-gazhane-gonullusunun-agzindan-hasanpasa-havagazi-fabrikasi-meric-kirmizi/
  • Kolukırık, S. (2006) “Geçmişin Aynasında Lozan Çingeneleri: Göç, Hatıra ve Deneyimler”, Sosyolojik Araştırmalar, http: //www.sdergi.hacettepe.edu.tr/suatk.pdf.
  • Lefebvre, H. (1991) The Production of Space, Blackwell Publishing.
  • Levebvre, H. (2013) Kentsel Devrim, Sel, İstanbul.
  • Mağgönül, Z. (2006) Seçkin Semtin Seçkin Sakinleri Teşvikiye-Nişantaşı, Kitabevi, İstanbul.
  • Matras, Y. (2004) The Role of Language In Mystifying And De-Mystifying Gypsy Identity, Saul, N. ve Tebbutt, S. (der.) The Role of Romanies, Liverpool University Press, Liverpool, 53-78.
  • Matras, Y. (2006) Gypsies, Arabic of, Versteegh, K. (der.) Encyclopedia of Arabic Language and Lin- guistic. Leiden, Brill.
  • Mecideköyü’ndeki Gecekondular Yıktırıldı, Milliyet, 10 Eylül 1954.
  • “Mezarlığa Bırakılan Çocuk Cesedi”, Cumhuriyet, 16 Mayıs 1942.
  • Rao, A. (1987) “The Concept Of Peripatetics: An Introduction”, Rao, A (der.) The Other Nomads, Böhlau, Köln.
  • Refik, A. (1935) XVI. Asırda İstanbul Hayatı, İstanbul.
  • “Tarla Kavgası Ölümle Bitti”, Cumhuriyet, 7 Mayıs 1936.
  • Turan, E. Dönme Dolaplar Kentinden Öyküler, Ajans Tabloid, http: //www.ajanstabloid.com/haber. aspx?pid=72.
  • Turgut, S. (2010) Hamidiye Etfal Hastahanesi, Ajans Es, İstanbul.
  • Türkdoğan, O. (1997) Etnik Sosyoloji, Timaş, İstanbul.
  • Uzpeder, E. ve Donava, S. vd (2008) Biz Buradayız, Mart Matbaacılık, İstanbul. “Üç Küçük Kasa Hırsızı”, Cumhuriyet, 9 Mayıs 1957.
  • Wacquant, L. ve Bourdieu, P. (2007) Ocak ve Zanaat, İletişim, İstanbul.
  • Ward, D. (1989) Poverty, Ethnicity, and The American City, Cambridge University Press, Cambridge.
  • Yılgür, E. (2007) “Çingeneler ve Vukuat Raconları”, Birgün, 5-6-7 Mayıs 2007.
  • Yılgür, E. (2008) Nişantaşı Teneke Mahallesi, Yüksek Lisans Tezi, MSGSÜ SBE, İstanbul.
  • Yılgür, E. (2012) Nişantaşı Teneke Mahallesi, İletişim, İstanbul.
  • Yılgür, E. (2014) Geç-peripatetik Roman Tütün İşçilerinde Ücretli İstihdam ve Politizasyon Deneyimleri, Yayınlanmamış Doktora Tezi, MSGSÜ SBE, İstanbul.
  • Arşiv kaynakları
  • Balmumcu Çiftliği dahilindeki Dikilitaş’ta kaçak olarak inşa edilen klübe hakkında gereğinin yapılması. 1324/1906-02/Ag/1324. Dosya No: 74 Gömlek No: 24 Fon Kodu: ZB. TC Başbakanlık Osmanlı Arşivi Katalogları.
  • Beşiktaş’da Ihlamur Deresi üzerinde Dikilitaş namındaki mevki ile onun civarında bulunan yerlerin Balmumcu Çiftliği müştemilatından olduğu ve orada vücuda getirilmiş olan hanelerin bila- ruhsat inşa olunduğundan hedmi cihetine gidildiği, bunun da maduriyete sebep olduğundan bahseden arzuhal. (Hazine-i Hassa; H/2-8). 1331/1913-22/Ra/1331. Dosya No: 4149 Gömlek No: 311135 Fon Kodu: BEO. Başbakanlık Osmanlı Arşivi Katalogları.
  • Beyoğlu’ndaki Kıptilerin bulundukları mahalden başka yerlere gitmelerine izin verilmemesi. Tarih: 27/Ş /1323 (Hicrî), Dosya No: 615, Gömlek No: 69, Fon Kodu: ZB.
  • Kaynak kişiler
  • Kaynak kişi: N.Ç. Kadın. Nişantaşı Teneke Mahallesi sakini, işçi emeklisi. Tanıklıkları 1930’lardan 2006’ya kadar olan dönemi kapsıyor. 1. Görüşme Tarihi: 20 Mart 2006.
  • Kaynak kişi: E.T. Kadın. Ev kadını, Yol Altı Barakalar Sokak sakini. Tanıklıkları 1940’lardan günümüze kadar olan dönemi ve aile büyüklerinden duyduğu anıları kapsıyor. Görüşme Tarihi: 22 Mayıs 2006.
  • Kaynak kişi: Y.H. Erkek. İşsiz, eski Kuştepe sakini. Tanıklıkları 1930’lardan günümüze kadar olan dönemi ve ailesinden dinlediği anıları kapsıyor. Görüşme Tarihi: 15 Eylül 2006.
  • Kaynak kişi: B.A. Erkek. Matbaa işçisi, Kuştepe sakini. Tanıklıkları 1960’dan günümüze kadar olan dönemi kapsıyor. Görüşme Tarihi: 11 Mart 2007.
  • Kaynak kişi: B.F. Erkek. Kahve işletmecisi, Kuştepe sakini. Tanıklıkları 1970’den günümüze kadar olan dönemi ve aile büyüklerinden dinlediği anıları kapsıyor. İlk görüşme: 15 Haziran 2007.
  • Kaynak kişi: P. R. Erkek. Kağıt toplayıcı, Hasanpaşa sakini. Tanıklıkları 1990’dan günümüze kadar olan dönemi ve aile büyüklerinden dinlediği anıları kapsıyor. Görüşme Tarihi: 10 Temmuz 2007.
  • Kaynak kişi: A.B. Erkek. Kağıt toplayıcı, Hasanpaşa sakini. Tanıklıkları 1990’dan günümüzde kadar olan dönemi ve aile büyüklerinden dinlediği anıları kapsıyor. Görüşme Tarihi: Ağustos 2007.
  • Kaynak kişi: Ş.Ç. Erkek. İşçi emeklisi, Sarıgöl sakini. Tanıklıkları 1960’lardan günümüze kadar olan dönemi ve ailesinden dinlediği anıları kapsıyor. Görüşme Tarihi: Kasım 2008.
  • Kaynak kişi: A.Z. Erkek. Çiçekçi, Kuştepe sakini. Tanıklıkları 1950’lerden günümüze kadar olan dönemi ve ailesinden dinlediği anıları kapsıyor. İlk Görüşme: 19 Haziran 2009
  • Kaynak kişi: Y.D. Erkek. Çiçekçi, Küçükbakkalköy sakini. Tanıklıkları 1960 sonrasından günümüze kadar olan dönemi ve ailesinden dinlediği anıları kapsıyor. Görüşme Tarihi: 10 Mayıs 2011.
  • Kaynak kişi: U.O. Erkek. Avukat. Tanıklıkları 1950 sonrasından günümüze kadar olan dönemi kapsamaktadır. Görüşme Tarihi: 26 Eylül 2013.
APA YILGÜR E (2014). Peripatetik gruplar ve kentsel mekâna ilişkin yerleşme stratejileri: Ihlamur Deresi, Küçükbakkalköy, Hasanpaşa, Unkapanı ve Kuştepe örnekleri. , 189 - 213.
Chicago YILGÜR EGEMEN Peripatetik gruplar ve kentsel mekâna ilişkin yerleşme stratejileri: Ihlamur Deresi, Küçükbakkalköy, Hasanpaşa, Unkapanı ve Kuştepe örnekleri. (2014): 189 - 213.
MLA YILGÜR EGEMEN Peripatetik gruplar ve kentsel mekâna ilişkin yerleşme stratejileri: Ihlamur Deresi, Küçükbakkalköy, Hasanpaşa, Unkapanı ve Kuştepe örnekleri. , 2014, ss.189 - 213.
AMA YILGÜR E Peripatetik gruplar ve kentsel mekâna ilişkin yerleşme stratejileri: Ihlamur Deresi, Küçükbakkalköy, Hasanpaşa, Unkapanı ve Kuştepe örnekleri. . 2014; 189 - 213.
Vancouver YILGÜR E Peripatetik gruplar ve kentsel mekâna ilişkin yerleşme stratejileri: Ihlamur Deresi, Küçükbakkalköy, Hasanpaşa, Unkapanı ve Kuştepe örnekleri. . 2014; 189 - 213.
IEEE YILGÜR E "Peripatetik gruplar ve kentsel mekâna ilişkin yerleşme stratejileri: Ihlamur Deresi, Küçükbakkalköy, Hasanpaşa, Unkapanı ve Kuştepe örnekleri." , ss.189 - 213, 2014.
ISNAD YILGÜR, EGEMEN. "Peripatetik gruplar ve kentsel mekâna ilişkin yerleşme stratejileri: Ihlamur Deresi, Küçükbakkalköy, Hasanpaşa, Unkapanı ve Kuştepe örnekleri". (2014), 189-213.
APA YILGÜR E (2014). Peripatetik gruplar ve kentsel mekâna ilişkin yerleşme stratejileri: Ihlamur Deresi, Küçükbakkalköy, Hasanpaşa, Unkapanı ve Kuştepe örnekleri. Toplum ve Bilim, 0(130), 189 - 213.
Chicago YILGÜR EGEMEN Peripatetik gruplar ve kentsel mekâna ilişkin yerleşme stratejileri: Ihlamur Deresi, Küçükbakkalköy, Hasanpaşa, Unkapanı ve Kuştepe örnekleri. Toplum ve Bilim 0, no.130 (2014): 189 - 213.
MLA YILGÜR EGEMEN Peripatetik gruplar ve kentsel mekâna ilişkin yerleşme stratejileri: Ihlamur Deresi, Küçükbakkalköy, Hasanpaşa, Unkapanı ve Kuştepe örnekleri. Toplum ve Bilim, vol.0, no.130, 2014, ss.189 - 213.
AMA YILGÜR E Peripatetik gruplar ve kentsel mekâna ilişkin yerleşme stratejileri: Ihlamur Deresi, Küçükbakkalköy, Hasanpaşa, Unkapanı ve Kuştepe örnekleri. Toplum ve Bilim. 2014; 0(130): 189 - 213.
Vancouver YILGÜR E Peripatetik gruplar ve kentsel mekâna ilişkin yerleşme stratejileri: Ihlamur Deresi, Küçükbakkalköy, Hasanpaşa, Unkapanı ve Kuştepe örnekleri. Toplum ve Bilim. 2014; 0(130): 189 - 213.
IEEE YILGÜR E "Peripatetik gruplar ve kentsel mekâna ilişkin yerleşme stratejileri: Ihlamur Deresi, Küçükbakkalköy, Hasanpaşa, Unkapanı ve Kuştepe örnekleri." Toplum ve Bilim, 0, ss.189 - 213, 2014.
ISNAD YILGÜR, EGEMEN. "Peripatetik gruplar ve kentsel mekâna ilişkin yerleşme stratejileri: Ihlamur Deresi, Küçükbakkalköy, Hasanpaşa, Unkapanı ve Kuştepe örnekleri". Toplum ve Bilim 130 (2014), 189-213.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 21:16

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları