THE RELATIONSHIP BETWEEN ORGANIZATIONAL CULTURE AND KNOWLEDGE SHARING: KIRKLARELİ SAMPLE OF MANUFACTURING SECTOR(*)

GÜRDAL AKIN, Seda; KUMKALE, İlknur

THE RELATIONSHIP BETWEEN ORGANIZATIONAL CULTURE AND KNOWLEDGE SHARING: KIRKLARELİ SAMPLE OF MANUFACTURING SECTOR(*)

Seda GÜRDAL AKIN, (Kırklareli Üniversitesi, Pınarhisar Meslek Yüksek Okulu, Kırklareli, Türkiye)

İlknur KUMKALE (Trakya Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Edirne, Türkiye)

IIB International Refereed Academic Social Sciences Journal

5 1

Yıl: 2014 Cilt: 5 Sayı: 16 Sayfa Aralığı: 19 - 45 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

THE RELATIONSHIP BETWEEN ORGANIZATIONAL CULTURE AND KNOWLEDGE SHARING: KIRKLARELİ SAMPLE OF MANUFACTURING SECTOR(*)

Öz:

Bilgi, günümüzde işletmeler için çok önemli bir kaynaktır. Bilgi işletmeleri ayakta tutmanın yanı sıra tüm ürün ve hizmetlerin önemli bir parçası haline gelmiştir. Bilginin işletmeye yarar sağlaması için bilgi yönetimi süreçlerinden geçmesi gereklidir. Bilgi yönetimi süreçlerinden bilgi paylaşımı, örgüte başarı katmaktadır. Kültür, toplumlarda olduğu gibi örgütlerde de davranışları etkilemesi bakımından büyük öneme sahiptir. Örgüt kültürü bilgi paylaşımının başarısını etkileyen önemli bir faktör olarak görülmektedir. Bu çalışma ile amaçlanan işletmelerde hakim olan örgüt kültürünü tespit etmek, örgüt kültürü türleri ile bilgi paylaşımı arasındaki farklılıkları ortaya koymaktır. Çalışmada öncelikle örgüt kültürü ve türleri, bilgi, bilgi türleri, bilgi yönetimi ve bilgi paylaşımı incelenmiş, uygulama bölümünde anket yöntemi ile veriler elde edilmiştir. Araştırmanın evrenini Kırklareli Merkez İlçede faaliyet gösteren, 50den fazla çalışanı bulunan imalat işletmeleri oluşturmaktadır. Sosyal Güvenlik Kurumu 2012 yılı kayıtlarına göre Kırklareli Merkez İlçede 17 imalat işletmesi bulunmakta ve araştırmanın evreni 3006 çalışandan oluşmaktadır. Araştırmaya konu olan işletmeler tekstil, gıda, makine, alüminyum imalat, döküm sektörlerinde faaliyet göstermektedir. Araştırmada tabakalı örnekleme yöntemi kullanılmıştır Kırklareli merkez ilçede bulunan 17 işletmeden, 12 işletme çalışmaya katılmayı kabul etmiştir. Ulaşılan 12 işletmenin her birinin çalışan sayısının %15ine anket teslim edilmiştir ve 378 anket elde edilmiştir. Anket formu; örgüt kültürü, bilgi paylaşımı türü ve bilgi paylaşımı boyutları olmak üzere üç ölçek ve demografik sorulardan oluşmaktadır. Anket forumunda kullanılan ölçekler 5li likert tipi ölçeklerdir. Anket formunda demografik bilgilere ilişkin 5 soru, örgüt kültürü türleri ile ilgili 16 soru, bilgi paylaşımı türlerine ilişkin 7 soru, bilgi paylaşımı boyutlarına ilişkin 21 soru bulunmaktadır. Bu çalışmada örgüt kültürü Cameron ve Quinnin, Rekabetçi Değerler Yaklaşımı modelinde ele alınan klan, adhokrasi, hiyerarşi ve pazar kültürü kullanılmıştır. Bilgi paylaşımına yönelik olarak Xi Zhangın, Kültürün Açık ve Örtülü Bilgi Paylaşımı Davranışı Üzerine Etkisi konulu çalışmasında kullandığı model esas alınmıştır. Bilgi paylaşımı boyutlarına ilişkin sorular ile açık ve örtülü bilgi paylaşımına yönelik sorular Kankanhalliden uyarlanmıştır. Bilgi paylaşımı; bilgi paylaşımı türü ve bilgi paylaşımı boyutları olarak incelenmiştir. Bilgi paylaşımı türü örtülü ve açık bilgi olarak, bilgi paylaşımı boyutları ise ödül, karşılıklı olma, öz yeterlilik, başkalarına yardım etmekten hoş- lanma ve saygınlık olarak ele alınmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde SPSS 17.0 programı kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan ölçeklere ilişkin güvenilirlik analizi ve ölçeklerin yapısal geçerliliği için faktör analizi uygulanmıştır. Öncelikli olarak araştırmaya katılan çalışanların demografik özelliklerine yer verilmiştir. Verilerin analizinde frekans tabloları, ortalama değerleri, bağımsız grupların karşılaştırılması için t test, ikiden fazla grupların karşılaştırılması için varyans analizi(anova) uygulanmıştır. Araştırmaya katılanların cinsiyet dağılımı incelendiğinde %48.7si kadın, %51.3ü erkek olduğu görülmektedir. Ankete katılanların yaş dağılımı incelendiğinde % 22.8i 18-25 yaş, %47.4ü 26-35 yaş, %25.9u 36-45 yaş, % 4.0ı 46 yaş ve üzerinde yer almaktadır. Ankete katılanların %11. 1i ilkokul, %32.8i ortaokul, %39.9u lise, %9.0u ön lisans, %7.1i lisans ve üstü mezunudur. Ankete katılanların çalışma süresi açısından dağılımı incelendiğinde %40.7si 1 yıldan daha az, %47.4ü 1-5 yıl, %8.2si 6-10 yıl, %1.1i 11-15 yıl, %2.6sı 16 yıl ve üzerinde sürelerde çalışmaktadır. Ankete katılanların görevleri açısından dağılım incelendiğinde %69.6sı işçi, %17.7si memur, %8.2si şef-ustabaşı, %2.4ü mühendis, %0.8i müdür yardımcısı, %1.3ü müdür olarak çalışmaktadır. Araştırma sonucunda işletmelerde hakim olan örgüt kültürleri belirlenmiştir. Buna göre bir çok işletmede pazar kültürünün hakim olduğu sonucu ortaya çıkmıştır. Bunun yanı sıra birçok işletmede örtülü bilgi paylaşımı ortalaması diğer boyutlara göre daha yüksektir. İşletmelerin büyük çoğunluğunda başkalarına yardım etmekten hoşlanma boyutu daha yüksek ortalama değere sahiptir. Açık ve örtülü bilgi paylaşımının en önemli olduğu kültür pazar kültürüdür. Ödüllendirmeye en uygun kültür hiyerarşi kültürü, karşılık almanın en önemli olduğu kültür klan, öz yeterliliğin en önemli olduğu kültür hiyerarşi, başkalarına yardım etmekten hoşlanmanın en önemli olduğu kültür pazar, bilgi paylaşımının saygınlık olarak görüldüğü kültür ise pazar kültürüdür. Araştırma sonuçlarına göre bilgi paylaşımı türleri ve boyutları demografik özelliklere ve kültür türlerine farklılık göstermektedir.

Anahtar Kelime:

ÖRGÜT KÜLTÜRÜ VE BİLGİ PAYLAŞIMI İLİŞKİSİ: KIRKLARELİ İMALAT SEKTÖRÜ ÖRNEĞİ

Öz:

Today, knowledge is a very important resource for business organizations. As well as supporting business organizations, knowledge has become one of the most important components of all products and services. Knowledge needs to go through knowledge management processes in order to provide organizations benefits. Knowledge sharing, which is one of the knowledge management processes, brings organization in success. In terms of influencing behaviours, culture has a great importance on organizations as it has on societies. Organizatiınal culture is considered as an important factor which incluences the success of knowledge sharing. The aim of this study is to determine the organizational culture which is prevailing in organizations and to present the differences between the types of organizational culture and knowledge sharing. In the study, firstly organizational culture and its types, knowledge, knowledge culture, knowledge management and knowledge sharing were examined and in the application section, 378 questionaires were obtained from 12 organizations which are in service in manufacturing sector in Kırklareli Central district. The study is based on Cameron and Quinn s Competitive Values Model . Knowledge sharing was examined as the type of knowledge sharing and the aspects of knowledge sharing. The type of knowledge sharing has been tackled as tacit and explicit knowledge and the aspects of knowledge sharing have been tackled as reward, being mutual, self-sufficiency, liking helping the others and respectability. In the scope of the data gathered, the hypotheses of the study have been tested and the findings have been included.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

AKGÜN, A., & KESKİN, H., & GÜNSEL, A., (2009). Bilgi Yönetimi ve Öğrenen Örgütler, Eflatun Yayınevi, Ankara
ALAVI, M., & LEIDNER, D., (2001). Review Knowledge Management and Knowledge Management Systems: Conceptual Foundations and Research Issues, MIS Quarterly, 25(1), 107-136
ALTUNIŞIK, R., (2007). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Sakarya Yayıncılık, Sakarya
BARTOL, K.M., (2002). Encouraging Knowledge Sharing: The Role Of Organizational Reward Systems, Journal of Leadership&Organizational Studies, 9, 64-77
BARUTÇUGİL, İ., (2002). Bilgi Yönetimi, Kariyer Yayıncılık, İstanbul
BAYRAM, H., (2010). Bilgi Toplumu ve Bilgi Yönetimi, 1.Baskı, Etap Yayınevi, İstanbul
BEIJERSE, R.P., (2000). Knowledge Management in Small and Medium- Sized Companies: Knowledge Management for Entrepreneurs, Journal Of Knowledge Management, 4(2), 162-179
CAMERON, K., (2006). Diagnosic and Changing Organizational Culture, Jossey Bass A Wiley Imprint
CELEP, C., (2003). Bilgi Yönetimi Örgütlerde Bilgi Paylaşma Kültürü Yaratma, Anı Yayıncılık, Ankara
DAVENPORT, T., (2000). İş Dünyasında Bilgi Yönetimi, (Çev: Günhan Günay), Rota Yayıncılık, İstanbul
DEMİREL, Y., (2007). Müşteri İlişkileri Yönetimi ve Bilgi Paylaşımı, IQ Kültür-Sanat Yayıncılık, 2.Baskı, İstanbul
DİNÇMEN, M., (2010). Bilgi Yönetimi Ve Uygulamaları, Papatya Yayıncılık, 1.Baskı, İstanbul DOĞAN, B. , (2007). Örgüt Kültürü, Beta Basım Yayıncılık, 1.Baskı, İstanbul
DURNA, U., & Demirel, Y., (2008). Bilgi Yönetiminde Bilgiyi Anlamak, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30, 130-156
ERDEM,R., (2007). Örgüt Kültürü Tipleri İle Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki: Elazığ İl Merkezindeki Hastaneler Üzerinde Bir Çalışma, http//www.arastirmax.com/system/ files/dergiler/14926/makaleler/2/2/arastirmaxorgut-kulturu-tipleri-ile-orgutsel-baglilik-arasi ndaki-iliski-elazig-il-merkezindeki-hastane ler-uzerinde-bir-calisma.pdf, (Access Date: 02.02.2013)
ERDEM, R., & ADIGÜZEL O.,& KAYA A., (2010). Akademik Personelin Kurumlarına İlişkin Algıladıkları ve Tercih Ettikleri Örgüt Kültürü Tipleri, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 36, 73-88
ERDİL, O. ,& KİTAPÇI, H., (2009). Bilgi Yönetiminin İşletme Etkinliği İle İlişkisi: Ampirik Bir Araştırma, Gebze İleri Teknoloji Enstitüsü İktisadi İdari Bilimler Dergisi, 23, 113-128
EREN, E., (2010). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, 12. Baskı, Beta Basım Yayım, İstanbul
ERKMEN, T., (2010). Örgüt Kültürü, Beta Basım Yayımcılık, 1.Baskı, İstanbul
GOODMAN, E., (2001). The Competing Values Framework: Unders Standing The Impact Of Organizational Culture On The Quality Of Work Life, Organizational Development Journal, 19(3), 58-68
GURTEEN, D., (1999). Creating A Knowledge Sharing Culture, Knowledge Management Magazine, 2(5), 328-339
HOFSTEDE, G., (1990). Measuring Organizational Cultures: A Qualitative and Quantitative Study Across Twenty Cases, Administrative Science Quarterly, 35(2), 286-316.
HOOIJBERG, R., (1993). On cultural change: Using the competing values framework to help leaders execute a transformational strategy, Human Resource Management, 32, 29-50
HUNG, Y., &CHUANG, Y., (2006). Factors Affecting Knowledge Sharing: A Content Analysis Of Empirical Finding, http://www. myacme.org/ACMEProceedings09/p19.pdf, 22-45, (Access Date: 21.04.2013)
IPE, M., (2003). Knowledge Sharing In Organizations: A Conceptual Framework, Human Resource Development Review, 2, 337-359
KALKAN, V., & KESKİN, H., (2005). KOBİlerde Bilgi Yönetimi Süreci ve Araçları: Literatür Değerlendirmesi ve Bir Araştırma, Ahmet Yesevi Üniversitesi, 35, 173-206
KANKANHALLI, A.,& TAN, B.,& WEI, K., (2005).Contributing Knowledge to Electronic Knowledge Reprositories: An Empirical Investigation, MIS Quarterly, 29, 113-143, 2005
KARADAL, H., &ÖZÇINAR F., (2003). Örgüt İçin Bilgi Paylaşımı: Bir Örnek Olay Çalışması, II. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı, Kocaeli, 17-18 Mayıs 2003
KURT, M., (2005). İşletmelerde Bilginin Rolündeki Değişim ve Bilgi Yönetimi, C. C. Aktan ve İ. Y. Vural (Ed.) Bilgi çağı, bilgi yönetimi ve bilgi sistemleri içinde, 249-265, Çizgi Kitabevi, Konya
LEE, J.M., (2001). The Impact Of Knowledge Sharing, Organizational Capability and Partnership Quality on IS Outsourcing Success, Information & Management, 38, 323-335 LONG D.,&David W.&FAHEY, L., (2000). Diagnosing Cultural Barriers To Knowledge Management, Academy Of Management Executive,14(4), 113-127
MATZLER , K., (2007). Personality Traits and Knowledge Sharing, Journal of Economic Psychology, 29, 301-313
MURAT, G.,& AÇIKGÖZ, B., (2007). Yöneticilerin Örgüt Kültürü Algılamalarına İlişkin Bir Analiz: Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Örneği, ZKÜSosyal Bilimler Dergisi, 3(5),1-20
ODABAŞ, H., (2005). Bilgi yönetimi sistemi, C. C. Aktan ve İ Y. Vural (Ed.). Bilgi çağı, bilgi yönetimi ve bilgi sistemleri içinde, ss. 101-120, Çizgi Kitabevi, Konya
RUPPEL C.P., & H.,S.J., (2001). Sharing Knowledge Through Intranets: A Study of Organizatinal Culture and Intranet Implemantation, IEEE Transactions on Professinal Communication, 44(1), 37-52
SİPAHİ,B., (2010).Sosyal Bilimlerde SPSSle Veri Analizi, Beta Basım Yayım Dağıtım, 3.Baskı, İstanbul
SUPPİAH,V., & SANDHU, M., (2011). Organisational Cultures Influence On Tacit Knowledge-Sharing Behaviour, Journal Of Knowledge Management, 15(3), 462-477 STEWART, T., (1997). Entelektüel Sermaye: Kuruluşların Yeni Zenginliği, BZD Yayınları, İstanbul
SZULANSKİ G., (2000). Colaborative Climate and Effectiveness of Knowledge Work, Journal Of Knowledge Management, 6(5), 420-433 ŞİŞMAN, M., (2007). Örgütler ve Kültürler, Pegem Yayıncılık, Ankara
TİWANA, A., (2003). Bilginin Yönetimi, (Çeviren: Elif Özsayar), Dışbank Kitapları,1.Baskı, İstanbul, 2003
UZUN, D., (2007). Örgüt Kültürünün Bilgi Yönetim Sürecine ve Örgütsel Performansa Etkisi: Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Uygulama, (Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı, Basılmamış Doktora Tezi), İzmir
YAĞMURLU, A., (2006). Örgüt Kültürü: Tanımlar ve Yaklaşımlar, http://www.todaie.gov.tr/dosya/ orgutkulturu.pdf, (Access Date: 12.05.2013)
YENİÇERİ, Ö., (2007). İşletme Koşullarının Örgüt İçi Bilgi Paylaşım İklimine Etkisi, M.Ü. Sosyal Bilimler Enst. Dergisi, 27, 9-21
YENİÇERİ, Ö., &DEMİREL,Y., (2007). Örgüt İçi Bilgi Paylaşımına Yönelik Bireysel ve Örgütsel Engeller Üzerine Bir Araştırma, Selçuk İ.İ.B.F Dergisi, 12, 221-234
YENİÇERİ, Ö., & İNCE,M., (2005). Bilgi Yönetim Stratejileri ve Girişimcilik, IQ Kültür-Sanat Yayıncılık, 1.Baskı, İstanbul
ZAİM, H., (2005). Bilginin Artan Önemi ve Bilgi Yönetimi, İşaret Yayınları, 1.Baskı, İstanbul
ZHANG,X., (2011).Cultural Influences On Explicit and Implicit Knowledge Sharing Behaviour In Virtual Team, International Journal of Computer Science &Information Technology, 3, 29-44

APA	GÜRDAL AKIN S, KUMKALE İ (2014). THE RELATIONSHIP BETWEEN ORGANIZATIONAL CULTURE AND KNOWLEDGE SHARING: KIRKLARELİ SAMPLE OF MANUFACTURING SECTOR(*). , 19 - 45.
Chicago	GÜRDAL AKIN Seda,KUMKALE İlknur THE RELATIONSHIP BETWEEN ORGANIZATIONAL CULTURE AND KNOWLEDGE SHARING: KIRKLARELİ SAMPLE OF MANUFACTURING SECTOR(*). (2014): 19 - 45.
MLA	GÜRDAL AKIN Seda,KUMKALE İlknur THE RELATIONSHIP BETWEEN ORGANIZATIONAL CULTURE AND KNOWLEDGE SHARING: KIRKLARELİ SAMPLE OF MANUFACTURING SECTOR(*). , 2014, ss.19 - 45.
AMA	GÜRDAL AKIN S,KUMKALE İ THE RELATIONSHIP BETWEEN ORGANIZATIONAL CULTURE AND KNOWLEDGE SHARING: KIRKLARELİ SAMPLE OF MANUFACTURING SECTOR(*). . 2014; 19 - 45.
Vancouver	GÜRDAL AKIN S,KUMKALE İ THE RELATIONSHIP BETWEEN ORGANIZATIONAL CULTURE AND KNOWLEDGE SHARING: KIRKLARELİ SAMPLE OF MANUFACTURING SECTOR(*). . 2014; 19 - 45.
IEEE	GÜRDAL AKIN S,KUMKALE İ "THE RELATIONSHIP BETWEEN ORGANIZATIONAL CULTURE AND KNOWLEDGE SHARING: KIRKLARELİ SAMPLE OF MANUFACTURING SECTOR(*)." , ss.19 - 45, 2014.
ISNAD	GÜRDAL AKIN, Seda - KUMKALE, İlknur. "THE RELATIONSHIP BETWEEN ORGANIZATIONAL CULTURE AND KNOWLEDGE SHARING: KIRKLARELİ SAMPLE OF MANUFACTURING SECTOR(*)". (2014), 19-45.

APA	GÜRDAL AKIN S, KUMKALE İ (2014). THE RELATIONSHIP BETWEEN ORGANIZATIONAL CULTURE AND KNOWLEDGE SHARING: KIRKLARELİ SAMPLE OF MANUFACTURING SECTOR(*). IIB International Refereed Academic Social Sciences Journal, 5(16), 19 - 45.
Chicago	GÜRDAL AKIN Seda,KUMKALE İlknur THE RELATIONSHIP BETWEEN ORGANIZATIONAL CULTURE AND KNOWLEDGE SHARING: KIRKLARELİ SAMPLE OF MANUFACTURING SECTOR(*). IIB International Refereed Academic Social Sciences Journal 5, no.16 (2014): 19 - 45.
MLA	GÜRDAL AKIN Seda,KUMKALE İlknur THE RELATIONSHIP BETWEEN ORGANIZATIONAL CULTURE AND KNOWLEDGE SHARING: KIRKLARELİ SAMPLE OF MANUFACTURING SECTOR(*). IIB International Refereed Academic Social Sciences Journal, vol.5, no.16, 2014, ss.19 - 45.
AMA	GÜRDAL AKIN S,KUMKALE İ THE RELATIONSHIP BETWEEN ORGANIZATIONAL CULTURE AND KNOWLEDGE SHARING: KIRKLARELİ SAMPLE OF MANUFACTURING SECTOR(*). IIB International Refereed Academic Social Sciences Journal. 2014; 5(16): 19 - 45.
Vancouver	GÜRDAL AKIN S,KUMKALE İ THE RELATIONSHIP BETWEEN ORGANIZATIONAL CULTURE AND KNOWLEDGE SHARING: KIRKLARELİ SAMPLE OF MANUFACTURING SECTOR(*). IIB International Refereed Academic Social Sciences Journal. 2014; 5(16): 19 - 45.
IEEE	GÜRDAL AKIN S,KUMKALE İ "THE RELATIONSHIP BETWEEN ORGANIZATIONAL CULTURE AND KNOWLEDGE SHARING: KIRKLARELİ SAMPLE OF MANUFACTURING SECTOR(*)." IIB International Refereed Academic Social Sciences Journal, 5, ss.19 - 45, 2014.
ISNAD	GÜRDAL AKIN, Seda - KUMKALE, İlknur. "THE RELATIONSHIP BETWEEN ORGANIZATIONAL CULTURE AND KNOWLEDGE SHARING: KIRKLARELİ SAMPLE OF MANUFACTURING SECTOR(*)". IIB International Refereed Academic Social Sciences Journal 5/16 (2014), 19-45.