DEDEM KORKUT KİTABI'NIN MUKADDİMESİ İLE BOYLAR ARASINDAKİ ORGANİK BAĞ
Yıl: 2015 Cilt: 14 Sayı: 107 Sayfa Aralığı: 5 - 13 Metin Dili: Diğer İndeks Tarihi: 29-07-2022
DEDEM KORKUT KİTABI'NIN MUKADDİMESİ İLE BOYLAR ARASINDAKİ ORGANİK BAĞ
Öz: ÖZ Türk ve dünya edebiyatının en önemli kültür miraslarından biri olarak kabul edilen Dedem Kor- kut Kitabı, biri diğerine göre daha kısa olan iki nüsha şeklinde günümüze ulaşmıştır. Bu nüshalardan Dresden unvanını taşıyanı bir mukaddime ve on iki boydan (hikâye) oluşmaktadır. Daha muhtasar olan Vatikan nüshası ise bir mukaddime ve altı boydan (hikâye) ibarettir. Mukaddime, Dresden nüsha- sında 3a (1)- 6b (12); Vatikan nüshasında 58b (2)- 60a (13) varakları arasındadır. Besmele ile başlayan mukaddimenin başında kitaba adı verilen Korkut Ata / Dede Korkut tanıtılmaktadır. Daha sonra onun, Oğuz beylerinin huzurunda söylediği vecizeler yer almaktadır. Bu vecizeler, kendi içlerinde dört grupta toplanmış olup birinci gruptaki sözler -mez ; ikinci gruptakiler yig ; üçüncü gruptakiler bi- lür ; dördüncü gruptakiler ise görklü ibaresi ile sona ermekte ve her grubun sonunda bir veya iki dua cümlesi bulunmaktadır. Mukaddime, kadın tipleri üzerine yapılan değerlendirmeler ile sona ermekte- dir. Kilisli Muallim Rifat, başta olmak üzere birçok araştırıcı mukaddimenin, esere sonradan eklenmiş olabileceği konusunda hemfikirdirler. Ancak mukaddimenin esere kim tarafından eklendiği konusu hâlâ çözülmüş değildir. Eser üzerine yapılan çalışmalarda mukaddime ile boylarda işlenen temalar arasında doğrudan bir bağ olduğuna dair küçük atıfların dışında herhangi bir değerlendirme bulun- mamaktadır. Bu çalışmada, mukaddimede geçen birçok unsurun boylardaki karşılıkları gösterilerek; mukaddime ile boylar arasındaki organik bağın çok sağlam olduğu ancak mukaddimede bahsedilen kadın tipleri ile boylarda karşımıza çıkan kadın kahramanların örtüşmediği dikkatlere sunulacaktır. Anahtar Kelimeler
Anahtar Kelime: Konular:
ARASINDAKİ ORGANİK BAĞ The Organic Connection Between Introduction of The Book of Dedem Korkut and The Stories
Öz: ABSTRACT The Book of Dedem Korkut which is one of the most important cultural heritages for Turkish and world literatures arrives today with two copies, one of which is shorter. The Dresden copy has an introduction and twelve stories. The shorter Vatican copy has an introduction and six stories. The introduction is on the pages between 3a (1) - 6b (12) in the Dresden copy and 58b (2) - 60a (13) in the Vatican copy. In the beginning of the introduction, there is a prayer and Korkut Ata / Dede Korkutintroduced. Then, his aphorisms in the presence of the Oğuz lords take place. These aphorisms divide into 4 groups, the sentences in the first group end with the addition -mez , the second group s addition is yig , third group s addition is bilür and the fourth group s addition is görklü and there is alwaysprayer at the end of every group. The intro ends up with the assessments about the female types. Es- pecially Muallim Rifat from Kilis city (Kilisli Muallim Rifat) and the other researchers think that, the intro has been added into the book later. But, noone knows who has added the intro in the book. In the researches about the book, there is no assessment on a direct connection between intro and the themes in the stories, except the little ascriptions. In this study, the elements in the introduction are shownthe reflections of the stories; the organic connection between intro and the stories is powerful, however the female types in the intro are different from the female types in the stories. Key Words is a as
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Diğer Erişim Türü: Erişime Açık
- Bekki, Salahaddin. Dedem Korkut Kitabı Bibliyografyası Üzerine Bir Deneme / Türkiye’deki Yayınlar 1916-2013. Ankara: Berikan Yayınevi.
- Cunbur, Müjgân. “Dede Korkut OğuzNâmeleri’nde İslâmî Unsurlar”. Uluslararası Dede Korkut Bilgi Şöleni (Ankara, 19-21 Ekim 1999)Bildirileri. hzl. Alev Kâhya Birgül ve Aysu Şimşek Canpolat. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 2000: 77-95.
- Durmuş, İsmail. “Mukaddime”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. C. 31. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2006: 115- 116.
- Ergin, Muharrem. Dede Korkut Kitabı I. / Giriş - Metin – Faksimile. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 1989.
- Günay, Umay. “Dede Korkut Hikâyelerindeki Karakterlerin Tahlili”. Millî Folklor. S. 37 (Bahar 1998): 3-12.
- Günay, Umay. “Dede Korkut Kitabı ve Toplumsal Değerlerin Tahlili”. Uluslararası Dede Korkut Bilgi Şöleni (Ankara, 19-21 Ekim 1999) Bildirileri. Hzl. Alev Kâhya Birgül ve Aysu Şimşek Canpolat. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 2000: 191-202.
- İnan, Abdülkadir. “‘Kitab-ı Dede Korkut’ Hakkında”, Makaleler İncelemeler, C. 1. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1998: 168.
- Kilisli Muallim Rifat [Bilge]. Kitab-ı Dede Korkud ‘alâ Lisân-ı Tâife-i Oğuzân. Âsâr-ı İslâmiyye ve Milliye Tedkik Encümeni Neşriyatı, İstanbul: Matbaa-ı Âmire, 1332 [1916].
- Köroğlı, Halık. “‘Kitab-ı Dedem Korkud’ Ne Zaman ve Kim Tarafından Yazılmıştır”. Çev. Süleyman Kayıpov ve Bekir Oğuzbaşaran. Dede Korkut Bilgi Şöleni (Van, 1 Nisan 1998) Bildiriler, hzl. Hüseyin Karadağ. Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi Yayınları, 1998: 19-23.
- Oğuz, M. Öcal. “Dede Korkut Kitabı’nda Sosyal Çevre İçinde Ozan”. Millî Folklor. S. 37 (Bahar 1998): 36-38.
- Pehlivan, Gürol. “Müstensihin Edebî Eserin Yaratımındaki Rolü -Dede Korkut Kitabı Örneğinde-”. Millî Folklor. S. 101 (Bahar 2014): 101-112.
- Sakaoğlu, Saim. Dede Korkut Kitabı / İncelemeler-Derlemeler Aktarmalar I [İncelemeler-Derlemeler], Konya: Selçuk Üniversitesi Yayınları, 1998.
- Sertkaya, Osman Fikri. Dede Korkut Kitabı Dresden Nüshasının ‘Giriş’ Bölümü / Metnin Transkripsiyonu ve Açıklama Notları. İstanbul: Ötüken Neşriyat, 2006.
- Tezcan, Semih ve Hendrik Boeschoten. Dede Korkut Oğuznameleri. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2006.
- Tulum, Mertol. “‘Dede Korkut Oğuznameleri Üzerine Notlar’a Notlarla Katkılar-I”. İstanbul Ü. Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi. S. 30 (2001-2003): 517-538.
| APA | Bekki S (2015). DEDEM KORKUT KİTABI'NIN MUKADDİMESİ İLE BOYLAR ARASINDAKİ ORGANİK BAĞ. , 5 - 13. |
| Chicago | Bekki Salahaddin DEDEM KORKUT KİTABI'NIN MUKADDİMESİ İLE BOYLAR ARASINDAKİ ORGANİK BAĞ. (2015): 5 - 13. |
| MLA | Bekki Salahaddin DEDEM KORKUT KİTABI'NIN MUKADDİMESİ İLE BOYLAR ARASINDAKİ ORGANİK BAĞ. , 2015, ss.5 - 13. |
| AMA | Bekki S DEDEM KORKUT KİTABI'NIN MUKADDİMESİ İLE BOYLAR ARASINDAKİ ORGANİK BAĞ. . 2015; 5 - 13. |
| Vancouver | Bekki S DEDEM KORKUT KİTABI'NIN MUKADDİMESİ İLE BOYLAR ARASINDAKİ ORGANİK BAĞ. . 2015; 5 - 13. |
| IEEE | Bekki S "DEDEM KORKUT KİTABI'NIN MUKADDİMESİ İLE BOYLAR ARASINDAKİ ORGANİK BAĞ." , ss.5 - 13, 2015. |
| ISNAD | Bekki, Salahaddin. "DEDEM KORKUT KİTABI'NIN MUKADDİMESİ İLE BOYLAR ARASINDAKİ ORGANİK BAĞ". (2015), 5-13. |
| APA | Bekki S (2015). DEDEM KORKUT KİTABI'NIN MUKADDİMESİ İLE BOYLAR ARASINDAKİ ORGANİK BAĞ. Milli Folklor Dergisi, 14(107), 5 - 13. |
| Chicago | Bekki Salahaddin DEDEM KORKUT KİTABI'NIN MUKADDİMESİ İLE BOYLAR ARASINDAKİ ORGANİK BAĞ. Milli Folklor Dergisi 14, no.107 (2015): 5 - 13. |
| MLA | Bekki Salahaddin DEDEM KORKUT KİTABI'NIN MUKADDİMESİ İLE BOYLAR ARASINDAKİ ORGANİK BAĞ. Milli Folklor Dergisi, vol.14, no.107, 2015, ss.5 - 13. |
| AMA | Bekki S DEDEM KORKUT KİTABI'NIN MUKADDİMESİ İLE BOYLAR ARASINDAKİ ORGANİK BAĞ. Milli Folklor Dergisi. 2015; 14(107): 5 - 13. |
| Vancouver | Bekki S DEDEM KORKUT KİTABI'NIN MUKADDİMESİ İLE BOYLAR ARASINDAKİ ORGANİK BAĞ. Milli Folklor Dergisi. 2015; 14(107): 5 - 13. |
| IEEE | Bekki S "DEDEM KORKUT KİTABI'NIN MUKADDİMESİ İLE BOYLAR ARASINDAKİ ORGANİK BAĞ." Milli Folklor Dergisi, 14, ss.5 - 13, 2015. |
| ISNAD | Bekki, Salahaddin. "DEDEM KORKUT KİTABI'NIN MUKADDİMESİ İLE BOYLAR ARASINDAKİ ORGANİK BAĞ". Milli Folklor Dergisi 14/107 (2015), 5-13. |
