İnmeli Hastalarda Uyku Kalitesi ve İlişkili Faktörlerin Değerlendirilmesi

EM, Serda; BOZKURT, Mehtap; karakoç, mehmet; OKTAYOĞLU, Pelin; NAS, Kemal; AKDENİZ, Dicle; ÇAĞLAYAN, Mehemt

İnmeli Hastalarda Uyku Kalitesi ve İlişkili Faktörlerin Değerlendirilmesi

Dicle AKDENİZ, (Dicle Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, Diyarbakır, Türkiye)

Serda EM, (Dicle Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, Diyarbakır, Türkiye)

Mehemt ÇAĞLAYAN, (Dicle Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, Diyarbakır, Türkiye)

Mehtap BOZKURT, (Dicle Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, Diyarbakır, Türkiye)

Pelin OKTAYOĞLU, (Dicle Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, Diyarbakır, Türkiye)

Mehmet KARAKOÇ, (Dicle Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, Diyarbakır, Türkiye)

Kemal NAS (Dicle Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, Diyarbakır, Türkiye)

Fırat Tıp Dergisi

5 1

Yıl: 2015 Cilt: 20 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 86 - 91 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İnmeli Hastalarda Uyku Kalitesi ve İlişkili Faktörlerin Değerlendirilmesi

Öz:

ÖZET Amaç: Bu çalışmanın amacı inmeli hastalarda uyku kalitesini değerlendirmek; uyku kalitesi üzerine fonksiyonel durum, emosyonel durum ve motor iyileşmenin etkisini belirlemektir. Gereç ve Yöntem: Serebrovasküler olaya bağlı inmesi olan 62 hasta ve 62 sağlıklı gönüllü çalışmaya alındı. Çalışma grubunun sosyodemografik verileri ve hastaların klinik bulguları kaydedildi. Fonksiyonel durumu değerlendirmek için Barthel İndeksi (Bİ) ve Fonksiyonel Ambulasyon Sınıflaması kullanıldı. Uyku kalitesi Pittsburgh Uyku Kalitesi indeksi (PUKİ) ile değerlendirilirken, emosyonel durum Hastane Anksiyete Depresyon Ölçeği (HADÖ) ile belirlendi. Fonksiyonel durum, motor bozukluk ve emosyonel durum bağımsız değişkenler olarak alındı ve multipl regresyon analizi uyku kalitesini tahmin etmek için kullanıldı. Bulgular: Hastalarda PUKİnin tüm alt skorları ve total skoru kontrol grubuna göre anlamlı olarak yüksekti (p<0.001). Total PUKİ skoru ile HADÖ anksiyete ve depresyon skoru korele idi (p<0.01). Bİ ile PUKİ total skoru arasında da anlamlı negatif korelasyon vardı. Multipl regresyon analizi HADÖ depresyon duygu durumunun uyku kalitesini tahmin etmede en önemli faktör olduğunu gösterdi (p<0.01). Sonuç: Çalışmamız kontrol grubuna göre inme hastalarının uyku kalitesinde bozulma olduğunu gösterdi. Aynı zamanda hastaların emosyonel durumları ve fiziksel disabiliteleri ile uyku kalitesi de ilişkiliydi. Çalışmamıza göre depresyon uyku kalitesini belirleyen en önemli faktör olduğu için özellikle depresyonun erken tanı ve tedavisi ile inmeli hastaların uyku kalitesinin artacağını düşünmekteyiz.

Anahtar Kelime:

Konular: Rehabilitasyon Geriatri ve Gerontoloji Psikiyatri

Determination of Sleep Quality and Associated Factors in Stroke Patients

Öz:

Objective: The study aims to examine sleep quality in stroke patients, and to identify effects of functional and emotional state and motor recovery on the sleep quality. Material and Method: 62 patients having hemiplegia as a result of cerebrovascular accident and 62 controls were included in this study. Sociodemographic data of study group and clinical characteristic of patients were recorded. The Barthel Index (BI) and the Functional Ambulation Category (FAC) scale were employed to assess the functional state of patients. Emotional state of the patients was evaluated by the Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS), while Sleep quality was evaluated by the Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI). Functional status, motor impairment and emotional state were determined as independent variables, and multiple regression analysis was used to predict sleep quality. Results: Patients had significantly higher scores in the subscores and total scores of PSQI in comparison with the controls (p<0.001). The HADS anxiety and depression score were correlated with PSQI total score in the patients (p<0.01). BI was also significantly negatively correlated with PSQI total score. The multivariate regression analyses indicated that depression state was the most significant factor to predict sleep quality (p<0.01). Conclusion: Our study showed that stroke patients have a significantly poorer sleep quality than the controls. The impaired sleep quality appears to be related with the emotional state and physical disability. Because our study revealed that depression is the most significant factor that determines sleep quality, we consider that early diagnosis and treatment of depression is vital in the improvement of sleep quality of stroke patients.

Anahtar Kelime:

Konular: Rehabilitasyon Geriatri ve Gerontoloji Psikiyatri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Brandstater ME. Stroke rehabilitation. In: DeLisa Ja, Gans BM, eds. Rehabilitation Medicine. Third Ed. Philadelphia: Lippincott-Raven Publishers, 1998; 1165-89.
2. Creutzfeldt CJ, Holloway RG, Walker M. Symptomatic and palliative care for stroke survivors. J Gen Intern Med 2012; 27: 853-60.
3. Palma JA, Urrestarazu E, Iriarte J. Sleep loss as risk factor for neurologic disorders: a review. Sleep Med 2013; 14: 229-36.
4. Krachmann SL, D’Alonzo GE, Criner GJ. Sleep in the intensive care unit. Chest 1995;107: 1713-20.
5. Shahar E, Whitney CW, Redline S, et al. Sleep–disordered breathing and cardiovascular disease: cross-sectional results of the sleep heart health study. Am J Respir Crit Care Med 2001; 163: 19–25.
6. Arzt M, Young T, Finn L, et al. Association of sleep– disordered breathing and the occurrence of stroke. Am J Respir Crit Care Med 2005; 172: 1447-51.
7. Hermann D M, Bassetti CL. Sleep-related breathing and sleepwake disturbances in ischemic stroke. Neurology 2009; 73: 1313-22.
8. Gokkaya NK, Aras MD, Cakci A. Health-related quality of life of Turkish stroke survivors. Int J Rehabil Res 2005; 28: 229-35.
9. Good DC, Henkle JQ, Gelber D, Welsh J, Verhulst S. Sleepdisordered breathing and poor functional outcome after stroke. Stroke 1996; 27: 252-9.
10. O’Donnell D, Silva EJ, Münch M, Ronda JM, Wang W, Duffy JF. Comparison of subjective and objective assessments of sleep in healthy older subjects without sleep complaints. J Sleep Res 2009; 18: 254-63.
11. Buysse DJ, Reynolds CF, Monk TH, Berman SR, Kupfer DJ. The Pittsburgh Sleep Quality Index: A new instrument for psychiatric practice and research. Psychiatry Research 1989; 28: 193-213.
12. Ağargün MY, Kara H, Anlar Ö. Pittsburgh Uyku Kalitesi Indeksi’nin Geçerliliği ve Güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi 1996; 7: 107-15.
13. Zigmond AS, Snaith PR. The Hospital Anxiety and Depression Scale. Acta Psychiatr Scand 1983; 67: 361-70.
14. Aydemir Ö, Güvenir T, Küey L, Kültür S. Hastane anksiyete ve depresyon ölçeği türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirliği. Türk Psikiyatri Dergisi 1997; 8: 280-7.
15. Gülseren L, Hekimsoy Z, Gülseren Ş, Bodur Z, Kültür S. Diabetes mellituslu hastalarda depresyon anksiyete, yaşam kalitesi ve yetiyitimi, Türk Psikiyatri Dergisi 2001; 12: 89-98.
16. Wade DT, Collin C. The Barthel ADL Index: a standard measure of physical disability? Disabil Rehabil 1988; 10: 64- 7.
17. Holden MK, Kathlee MG, Magliozzi MR, Nathan J, PiehlBaker L. Clinical gait assesment in the neurologically impaired. Rehability and meaningfulness. Phys Ther 1986; 66: 1530-9.
18. Bohannon RW, Smith MB. Interrator reability of a modified Asworth scale of muscle spasticity. Phys Ther 1987; 67: 206- 7.
19. Morin C, Rodrigue S, Ivers H. Role of stress, arousal and coping skills in primary insomnia. Psychological Medicine 2003; 65: 259-67.
20. Ohayon MM, Vecchierini MF. Daytime sleepiness and cognitive impairment in the elderly population. Archives of Internal Medicine 2002; 162: 201-8.
21. Ancoli-Israel S, Clopton P, Klauber MR, Fell R, Mason W. The use of wrist activity for monitoring sleep/wake in dementia patients in the nursing home. Sleep 1997; 20: 24-7.
22. Foley D, Ancoli-Israel S, Britz P, Walsh J. Sleep disturbances and chronic disease in older adults: Results of the 2003 National Sleep in America Survey. Journal of Psychosomatic Research 2004; 56: 497–501.
23. Martin JL, Webber AP, Alam, T, Harker JO, Josephson KR, Alessi CA. Daytime sleeping, sleep disturbance and circadian rhythms in the nursing home. American Journal of Geriatric Psychiatry 2006; 14: 121-9.
24. Ouslander J, Connell B, Bliwise DL, Endeshaw Y, Griffiths P, Schnelle JF. A nonpharmacological intervention to improve sleep in nursing home patients: Results of a randomized controlled trial. Journal of American Geriatrics Society 2006; 54: 38-47.
25. Hermann DM, Siccoli M, Bassetti CL. Sleep-wake disorders and stroke. Schweiz Arch Neuro 2003; 7: 369-73.
26. Aström M, Asplund K, A ström T. Psychosocial function and life satisfaction after stroke. Stroke 1992; 23: 527-31.
27. Schuiling WJ, Rinkel GJ, Walchenbach R, de Weerd AW. Disorders of sleep and wake in patients after subarachnoid hemorrhage. Stroke 2005; 36; 578-2.
28. Ones K, Yilmaz E, Cetinkaya B, Caglar NJ. Quality of life for patients poststroke and the factors affecting it. Stroke Cerebrovasc Dis 2005; 14: 261-6.
29. Laurent K, De Sèze MP, Delleci C, et al. Assessment of quality of life in stroke patients with hemiplegia. Ann Phys Rehabil Med 2011; 54: 376-90.
30. Giubilei F, Iannilli M, Vitale A, et al. Sleep patterns in acute ischemic stroke. Acta Neurol Scand 1992; 86: 567-71.
31. Korner E, Flooh E, Reinhart B, et al. Sleep alterations in ischemic stroke. Eur Neurol 1986; 25: 104-10.
32. Toussaint M, Luthringer R, Schaltenbrand N, et al. Changes in EEG power density during sleep laboratory adaptation. Sleep 1997; 20: 1201-7.
33. Atlığ RŞ, İçağasıoğlu A, Yumuşakhuylu Y, Turgut ST, Selimoğlu E. İnmeli hastalarda uyku kalitesi ve depresyon fonksiyonel durumu etkiler mi? Göztepe Tıp Dergisi 2012; 27: 167-73.
34. Hayashino Y, Yamazaki S, Takegami M, Nakayama T, Sokejima S, Fukuhara S. Association between number of comorbid conditions, depression, and sleep quality using the Pittsburgh Sleep Quality Index: Results from a populationbased survey. Sleep Med 2010; 11: 366-71.
35. Kim CR, Chun MH, Han EY. Effects of hypnotics on sleep patterns and functional recovery of patients with subacute stroke. Am J Phys Med Rehabil 2010; 89: 315-22.
36. Romaniak A, Stepień A. Sleep disorders as a risk factors for stroke. Neurol Neurochir Pol 2001; 35: 821-7.

APA	AKDENİZ D, EM S, ÇAĞLAYAN M, BOZKURT M, OKTAYOĞLU P, karakoç m, NAS K (2015). İnmeli Hastalarda Uyku Kalitesi ve İlişkili Faktörlerin Değerlendirilmesi. , 86 - 91.
Chicago	AKDENİZ Dicle,EM Serda,ÇAĞLAYAN Mehemt,BOZKURT Mehtap,OKTAYOĞLU Pelin,karakoç mehmet,NAS Kemal İnmeli Hastalarda Uyku Kalitesi ve İlişkili Faktörlerin Değerlendirilmesi. (2015): 86 - 91.
MLA	AKDENİZ Dicle,EM Serda,ÇAĞLAYAN Mehemt,BOZKURT Mehtap,OKTAYOĞLU Pelin,karakoç mehmet,NAS Kemal İnmeli Hastalarda Uyku Kalitesi ve İlişkili Faktörlerin Değerlendirilmesi. , 2015, ss.86 - 91.
AMA	AKDENİZ D,EM S,ÇAĞLAYAN M,BOZKURT M,OKTAYOĞLU P,karakoç m,NAS K İnmeli Hastalarda Uyku Kalitesi ve İlişkili Faktörlerin Değerlendirilmesi. . 2015; 86 - 91.
Vancouver	AKDENİZ D,EM S,ÇAĞLAYAN M,BOZKURT M,OKTAYOĞLU P,karakoç m,NAS K İnmeli Hastalarda Uyku Kalitesi ve İlişkili Faktörlerin Değerlendirilmesi. . 2015; 86 - 91.
IEEE	AKDENİZ D,EM S,ÇAĞLAYAN M,BOZKURT M,OKTAYOĞLU P,karakoç m,NAS K "İnmeli Hastalarda Uyku Kalitesi ve İlişkili Faktörlerin Değerlendirilmesi." , ss.86 - 91, 2015.
ISNAD	AKDENİZ, Dicle vd. "İnmeli Hastalarda Uyku Kalitesi ve İlişkili Faktörlerin Değerlendirilmesi". (2015), 86-91.

APA	AKDENİZ D, EM S, ÇAĞLAYAN M, BOZKURT M, OKTAYOĞLU P, karakoç m, NAS K (2015). İnmeli Hastalarda Uyku Kalitesi ve İlişkili Faktörlerin Değerlendirilmesi. Fırat Tıp Dergisi, 20(2), 86 - 91.
Chicago	AKDENİZ Dicle,EM Serda,ÇAĞLAYAN Mehemt,BOZKURT Mehtap,OKTAYOĞLU Pelin,karakoç mehmet,NAS Kemal İnmeli Hastalarda Uyku Kalitesi ve İlişkili Faktörlerin Değerlendirilmesi. Fırat Tıp Dergisi 20, no.2 (2015): 86 - 91.
MLA	AKDENİZ Dicle,EM Serda,ÇAĞLAYAN Mehemt,BOZKURT Mehtap,OKTAYOĞLU Pelin,karakoç mehmet,NAS Kemal İnmeli Hastalarda Uyku Kalitesi ve İlişkili Faktörlerin Değerlendirilmesi. Fırat Tıp Dergisi, vol.20, no.2, 2015, ss.86 - 91.
AMA	AKDENİZ D,EM S,ÇAĞLAYAN M,BOZKURT M,OKTAYOĞLU P,karakoç m,NAS K İnmeli Hastalarda Uyku Kalitesi ve İlişkili Faktörlerin Değerlendirilmesi. Fırat Tıp Dergisi. 2015; 20(2): 86 - 91.
Vancouver	AKDENİZ D,EM S,ÇAĞLAYAN M,BOZKURT M,OKTAYOĞLU P,karakoç m,NAS K İnmeli Hastalarda Uyku Kalitesi ve İlişkili Faktörlerin Değerlendirilmesi. Fırat Tıp Dergisi. 2015; 20(2): 86 - 91.
IEEE	AKDENİZ D,EM S,ÇAĞLAYAN M,BOZKURT M,OKTAYOĞLU P,karakoç m,NAS K "İnmeli Hastalarda Uyku Kalitesi ve İlişkili Faktörlerin Değerlendirilmesi." Fırat Tıp Dergisi, 20, ss.86 - 91, 2015.
ISNAD	AKDENİZ, Dicle vd. "İnmeli Hastalarda Uyku Kalitesi ve İlişkili Faktörlerin Değerlendirilmesi". Fırat Tıp Dergisi 20/2 (2015), 86-91.