Taşlıcalı Yahya Bey'in Şah u Gedâ Mesnevisinde Çevresel ve Olgusal Boyutuyla Mekân Tasvirleri
Yıl: 2015 Cilt: 0 Sayı: 14 Sayfa Aralığı: 29 - 46 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Taşlıcalı Yahya Bey'in Şah u Gedâ Mesnevisinde Çevresel ve Olgusal Boyutuyla Mekân Tasvirleri
Öz: XVI. yüzyıl şairlerinden olan Taşlıcalı Yahya Bey, Şâh u Gedâ adlı mesnevisine mekân olarak İstanbulu ekleyerek, Fars edebiyatında Hilalî tarafından işlenen Şâh u Gedâ mesnevisinin mekânını yeniden kurgulamayı başarmış ve bu mesneviye özgünlük katmıştır. Yahya Beyin kaleme aldığı Şâh u Gedâ mesnevisinde ilk defa İstanbul şehri, bir mesnevinin ana mekânı olmuştur. Mesneviye konu olan hikâyenin İstanbulda geçmesi dolayısıyla, mesnevide ilk önce İstanbula çevresel bir boyutta yer veren Yahya Bey, daha sonra ana hikâyenin mekânını çevresel boyutundan çıkararak olgusal boyuta taşımıştır. Taşlıcalı Yahya Beyin Şâh u Gedâ adlı mesnevisinde mekân tasvirlerine baktığımızda mesnevinin başkahramanı olan Gedânın algısının göz önünde bulundurularak mesnevide mekân tasvirlerinin yapıldığını ve özellikle kahramanın durumunun kimi zaman mekân üzerinden okuyucuya anlatıldığını görmekteyiz. Mesnevideki kahramanların psikolojileriyle birlikte mekân tasvirleri incelendiğinde, bir mekânın zaman zaman Gedâ için nasıl olgusal anlamda açık, kapalı ve labirent mekanlara dönüş- tüğü görülmektedir.
Anahtar Kelime: Konular:
Taşlicali Yahya Bey in Şâh u Gedâ with Factual Environmental and Space Dimensions Description of the Masnavi
Öz: XVI. century poet Taşlıcalı Yahya Bey, Şâh u Gedâadding Istanbul as venue to give masnavi, committed by Hilalî Persian literature Şâh u Gedâ has managed to reconstruct can not the place of the masnavi and has added authenticity to the masnavi. Yahya Bey Şâh u Gedâ penned the first time in the city of Istanbul masnavi, has been the main venue of a masnavi. Pass in Istanbul's story is the subject of the masnavi, therefore, masnavis in first place in Istanbul that an environmental dimension Yahya Bey, then the space of the main story has been committed to bringing the environmental dimension factual size. Taşlıcalı Yahya Bey's Şâh u Gedâ when we look at depicting space in the named mesnevis the protagonist of masnavi taking into account the Gedâ's the perception that made the place depicted in the masnavi and in particular we see that the status of the hero is sometimes described to the reader through space. When space depictions of heroes in masnavi studied psychology with a space for occasional Gedâ clear how factual sense, seems to return to the closed and labyrinthine spaces.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- AKTAŞ, Şerif (1984). Roman Sanatı ve İncelemesine Giriş, Ankara: Akçağ Yayınları.
- AYYILDIZ, Mustafa (2009). Leyla vü Mecnun Mesnevisinde Modern Anlatı İzleri Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish Or Turkic Volume 4/7 Fall 2009, s. 187-193.
- AYYILDIZ, Mustafa (2011). Roman, Tanım-Tarihçe-Teknik, Ankara: Akçağ Yayınları.
- BACHELARD, Gaston (1996). Mekânın Poetikası, (çev.: Aykut Derman), İstanbul: Kesit Yayıncılık.
- ÇETİŞLİ, İsmail (2004). Metin Tahlillerine Giriş/2, Ankara: Akçağ Yayınları.
- DEMİR, Ayşe (2011). Mekânın Hikâyesi Hikâyenin Mekânı: Türk Hikâyesinde Mekân (1870-1922 Dönemi), İstanbul: Kesit Yayınları.
- DEMİREL, Gamze (2014). Klasik Türk Şiirinde Mekânın Sembolik Yorumu, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, The Journal of International Social Research, Cilt: 7 Sayı: 34 Volume: 7 Issue: 34, s. 53-58.
- DOĞRAMACIOĞLU, Hüseyin (2010). Türk Hikâyeciliğinin Prototipi Sayı- labilecek Heft-Hânda Mekân, Bilig, Kış, Sayı 52, s.33-46.
- ECE, Selami (2004). Mesnevilerde Öyküleme Özellikleri Ve Üslup, A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S. 24, Erzurum, s. 11-21.
- İÇLİ, Ahmet (2008). Yusuf u Züleyha Mesnevisinde Mekân Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 13: 2, s.339351.
- İSMAİL HAKKI BURSEVÎ (2000). Kâbe ve İnsan Tuhfe-i Atâiyye, haz. Veysel Akkaya, İstanbul: İnsan Yayınları.
- KORKMAZ, Ramazan (2007). Romanda Mekânın Poetiği , Edebiyat ve Dil Yazıları, edt. Ayşenur Külahlıoğlu, S.Eker, Ankara, s. 399-415.
- NARLI, Mehmet (2002). Romanda Zaman ve Mekân Kavramları, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. 5, S. 7, s. 91-106.
- ÖZCAN, Sonnur Emine (2009-2010). Osmanlı At Meydanı Kamusal Bir Meydan Mıydı?, Doğu Batı Dergisi, S.51, s.105-132.
- ŞENGÜL, Mehmet Bakır (2010). Romanda Mekân Kavramı, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, , C. 3, S. 11, s. 528-538.
- TEKİN, Mehmet (2004). Roman Sanatı 1 (Romanın Unsurları), İstanbul: Ötü- ken Neşriyat.
- YOLDAŞ, Kazım (1993). Taşlıcalı Yahya Bey Şâh u Gedâ, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Malatya.
| APA | BELLİ H (2015). Taşlıcalı Yahya Bey'in Şah u Gedâ Mesnevisinde Çevresel ve Olgusal Boyutuyla Mekân Tasvirleri. , 29 - 46. |
| Chicago | BELLİ HANDAN Taşlıcalı Yahya Bey'in Şah u Gedâ Mesnevisinde Çevresel ve Olgusal Boyutuyla Mekân Tasvirleri. (2015): 29 - 46. |
| MLA | BELLİ HANDAN Taşlıcalı Yahya Bey'in Şah u Gedâ Mesnevisinde Çevresel ve Olgusal Boyutuyla Mekân Tasvirleri. , 2015, ss.29 - 46. |
| AMA | BELLİ H Taşlıcalı Yahya Bey'in Şah u Gedâ Mesnevisinde Çevresel ve Olgusal Boyutuyla Mekân Tasvirleri. . 2015; 29 - 46. |
| Vancouver | BELLİ H Taşlıcalı Yahya Bey'in Şah u Gedâ Mesnevisinde Çevresel ve Olgusal Boyutuyla Mekân Tasvirleri. . 2015; 29 - 46. |
| IEEE | BELLİ H "Taşlıcalı Yahya Bey'in Şah u Gedâ Mesnevisinde Çevresel ve Olgusal Boyutuyla Mekân Tasvirleri." , ss.29 - 46, 2015. |
| ISNAD | BELLİ, HANDAN. "Taşlıcalı Yahya Bey'in Şah u Gedâ Mesnevisinde Çevresel ve Olgusal Boyutuyla Mekân Tasvirleri". (2015), 29-46. |
| APA | BELLİ H (2015). Taşlıcalı Yahya Bey'in Şah u Gedâ Mesnevisinde Çevresel ve Olgusal Boyutuyla Mekân Tasvirleri. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 0(14), 29 - 46. |
| Chicago | BELLİ HANDAN Taşlıcalı Yahya Bey'in Şah u Gedâ Mesnevisinde Çevresel ve Olgusal Boyutuyla Mekân Tasvirleri. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi 0, no.14 (2015): 29 - 46. |
| MLA | BELLİ HANDAN Taşlıcalı Yahya Bey'in Şah u Gedâ Mesnevisinde Çevresel ve Olgusal Boyutuyla Mekân Tasvirleri. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, vol.0, no.14, 2015, ss.29 - 46. |
| AMA | BELLİ H Taşlıcalı Yahya Bey'in Şah u Gedâ Mesnevisinde Çevresel ve Olgusal Boyutuyla Mekân Tasvirleri. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi. 2015; 0(14): 29 - 46. |
| Vancouver | BELLİ H Taşlıcalı Yahya Bey'in Şah u Gedâ Mesnevisinde Çevresel ve Olgusal Boyutuyla Mekân Tasvirleri. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi. 2015; 0(14): 29 - 46. |
| IEEE | BELLİ H "Taşlıcalı Yahya Bey'in Şah u Gedâ Mesnevisinde Çevresel ve Olgusal Boyutuyla Mekân Tasvirleri." Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 0, ss.29 - 46, 2015. |
| ISNAD | BELLİ, HANDAN. "Taşlıcalı Yahya Bey'in Şah u Gedâ Mesnevisinde Çevresel ve Olgusal Boyutuyla Mekân Tasvirleri". Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi 14 (2015), 29-46. |
