MÜFREDATA DEMOKRASİ DERSİ KONULSUN ÖNERİLERİ VESİLESİYLE:TÜRKİYE'DE ASKERİ OKULLARDA SİYASAL TOPLUMSALLAŞMANIN ÖZGÜNLÜĞÜ

Yıl: 2016 Cilt: 14 Sayı: 53 Sayfa Aralığı: 46 - 67 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

MÜFREDATA DEMOKRASİ DERSİ KONULSUN ÖNERİLERİ VESİLESİYLE:TÜRKİYE'DE ASKERİ OKULLARDA SİYASAL TOPLUMSALLAŞMANIN ÖZGÜNLÜĞÜ

Öz:
Son zamanlarda, orduda müdahaleci eğilimlerin önünün alınmasına yönelik olarak, askeriokulların eğitim müfredatına demokrasi, insan hakları vb. derslerin eklenmesi yönündeönerilerin dile getirildiği görülmektedir. Bu çalışma, söz konusu önerinin imkânlarını soruşturmavesilesiyle, Türkiyede askeri okullardaki siyasal toplumsallaşma süreçlerine bakmayıamaçlıyor. Bu doğrultuda 19. yy. ortalarından bugüne değin askerler tarafından kaleme alınan150yi aşkın yaşam anlatısı (anı, otobiyografi ve günlük) askeri okul dönemlerine odaklanılarakgözden geçirildi. Bu kaynaklardaki dolaysız anlatılar akademik dersler dolayımıyla gerçekleşenendoktrinasyonun, genellikle varsayıldığının aksine siyasal toplumsallaşmanın görece daha azönemli bir boyutu olduğuna işaret ediyor. Gözetim teknikleri bakımından ordunun kendisineözgü disiplin tutum ve pratikleri ile tanımlanabilen bir total kurum niteliği, arkadaşlıkilişkilerinin hem zorlayıcı hem de dayanışmacı doğası ile farklılık ve üstünlük duygusu isegörece daha önemli olarak faktörler olarak beliriyor.
Anahtar Kelime:

Konular: Sosyoloji

Democracy Course into the Curricula Proposals: The Authenticity of Political Socialization in Military Schools in Turkey

Öz:
Recently, it is possible to see some proposals like adding particular courses to the curricula ofmilitary schools, i.e. democracy, human rights, for the purpose of obviating the interventionalinclusions. On the occasion of searching the possible outcomes of subject proposals, this studyaims to review the political socialization process in the military schools in Turkey. For thisaim, more than 150 life narratives such as autobiographies, memoirs and notes written byofficers and generals/pashas of Ottoman/Turkish military are reviewed with a specific focuson the cadethood era. The direct narrations in those texts reveal that indoctrination throughthe curricula is relatively insignificant in terms of political socialization. The characteristics ofmilitary schools as total institutions with regard to its technics of surveillance, the particular type of perception and practices of military discipline, both coercive and solidarist nature ofbrotherhood-in-arms, and the sense of mission and self-esteem seem to play a more significantrole.
Anahtar Kelime:

Konular: Sosyoloji
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • (1929), Askerî Liseler(Kara ve Deniz) ve Orta Mektepler Talimatı, İstanbul: Askerî Matbaa.
  • Acarel, S. (2007), Akide Şekeri Harekâtı, İstanbul: İgüs Yayınları.
  • Ahmet Muhtar Paşa (1996), Anılar: Sergüzeşt-i Hayatımın Cildi-Evveli, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
  • Apak, R. (1988), Yetmişlik Bir Subayın Hatıraları, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • Arendt, H. (2010), Şiddet Üzerine, İstanbul: İletişim Yayınları. Aydemir, T. (2010), Hatıratım, İstanbul: YKY.
  • Başarır, Ş. (2009), “Yatılılığın Tanımı ve Tarihçesi”, Yatılılık: Okul Ev Olunca, Şükran Başarır ve Talat Parman (der.), İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
  • Batur, M. (1985), Anılar ve Görüşler, İstanbul: Milliyet Yayınları.
  • Bayar, H. (2006), Yarım Asırlık Asker, İstanbul: “O” Kitaplar.
  • Bozdemir, M. (1982), Türk Ordusunun Tarihsel Kaynakları, Ankara: A.Ü.S.B.F. Yayını.
  • Bröckling, U. (2005), Disiplin: Askerî İtaat Üretimin Sosyolojisi ve Tarihi, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Cebesoy, A.F. (2000), Sınıf Arkadaşım Atatürk: Okul ve Genç Subaylık Hatıraları, İstanbul: Temel Yayınları.
  • Cemil Paşa, T. (1994), 80 Yıllık Hatıralarım: İstibdat, Meşrutiyet, Cumhuriyet Devirlerinde, İstanbul: İşaret Yayınları.
  • Çelikoğlu, A. (2010), Darbeci Bir Subayın Anıları, İstanbul: YKY.
  • Delpit, L. (1995), Other People’s Children: Cultural Conflict in the Classroom, New York: The New Press.
  • Demirağ, Y.S. (2011), Teğmen Çelebi, İstanbul: Togan Yayınları.
  • Deniz, O. (2002), Parola Harbiyeli Aldanmaz, İstanbul: YKY.
  • Dümer, V.Z. (2003), Amiral Vevhi Ziya Dümer’in Anıları, İstanbul: Deniz İkmal Grup Komutanlığı Matbaası.
  • Elevli, A. (1967), Hürriyet İçin, Ankara: Özel Yayınları.
  • Enver Paşa (1991), Enver Paşa’nın Anıları, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Esin, N. (2005), Devrim ve Demokrasi: Bir 27 Mayısçının Anıları, İstanbul: Doğan Kitap.
  • Evren, K. (1991), Kenan Evren’in Anıları, 1. Cilt, İstanbul: Milliyet Yayınları.
  • Finer, S.E. (1975), The Man on Horseback: The Role of Military in Politics, Middlesex: Penguin Books.
  • Foucault, M. (1995), Discipline and Punish: The Birth of the Prison, (Trans. Sheridan, A.) New York: Vintage Books.
  • Goffman, E. (1976), Asylums: Essays on the Social Situation of Mental Patients and Other Inmates, Middlesex: Penguin Books.
  • Gordon, D. (1997), “Hidden Curriculum”, Encylopedia of the Sociology of Education, (Ed. Lawrance, J.) UK: Pergamon.
  • Gündüz, A. (1973), Hatıralarım, İstanbul: Kervan Yayınları.
  • Gürkan, İ. (2000), Bir Generalin Askerî ve Akademik Anıları, İstanbul: Kastaş Yayınları.
  • Hale, W. (1996), Türkiye’de Ordu ve Siyaset, İstanbul: Hil Yayınları.
  • Hooks, B. (1990), Learning: Race, Gender, and Cultural Politics, Boston, MA: South End Press.
  • Huntington, S.P. (1957), The Soldier and the State: The Theory and Politics of Civil-Military Relations, Cambridge: Harvard University Press.
  • İlter, Z. (2003), Bir Ömür Boyu Askerlik, İstanbul: Kastaş Yayınları. Karabekir, K. (2009), Hayatım, İstanbul: YKY.
  • Kışlalı, A.T. (1974), “Türk Ordusunun Toplumsal Kökenleri Üzerine Bir Araştırma”, A.Ü.S.B.F. Dergisi, 29, No.3-4.
  • Kocatürk, K. (2009), Bir Subayın Anıları (1909-1999), İstanbul: Kastaş Yayınları.
  • Kuran, A.B. (2009), Harbiye Mektebinde Hürriyet Mücadelesi, İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Kurtcephe, İ. ve Balcıoğlu, M. (1991), Kara Harp Okulu Tarihi, Ankara: Kara Harp Okulu Matbaası.
  • Kürkçü, E. (2006), “12 Mart Orduyu Burjuva Ordusu Yaptı”, Exp ress, 18 Mart.
  • Laçiner, Ö. (2004), “Türk Militarizmi-1”, Türkiye’de Ordu: Bir Zümre Bir Parti, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Lather, P. (1991) ,Getting Smart: Feminist Research and Pedagogy with/in the Postmodern, NY: Routledge.
  • Machiavelli, N. (2008), Savaş Sanatı, çev.: Nazım Güvenç, İstanbul: Anahtar Kitaplar Yayınevi.
  • Madanoğlu, C. (1982), Anılar-1, İstanbul: Çağdaş Yayınları.
  • Marsh, H. ve Kleitman, S. (2002), “Extracurricular School Activities: The Good, The Bad and the Nonlinear”, Harvard Educational Review, Vol.72, ss.464-514.
  • Millard, C.V. (1930), The Organization and Administration of Extra Curricular Activities, New York: A.S. Barnes.
  • Olney, J. (1972), Metaphors of Self: The Meaning of Autobiography, Princeton: Princeton University Press.
  • Örs, B. (1996), Türkiye’de Askerî Müdahaleler: Bir Açıklama Modeli, İstanbul: Der Yayınları.
  • Pabuç, M. (2005), Boyalı Bank Nöbetini Terk Etmek, İstanbul: Nazım Kitaplığı.
  • Pala, İ. (2010), İki Darbe Arasında, İstanbul: Kapı Yayınları.
  • Parmaksız, A. (2010), Türk Ordusunda General Olmak, İstanbul: Kaynak Yayınları.
  • Parsons, T. (2005), The Social System, 2nd Edition, London: Routledge.
  • Polanyi, M. (1967), The Tacit Dimension, New York: Anchor Books.
  • Resneli Niyazi (1975), Balkanlarda Bir Gerillacı: Resneli Niyazi Bey’in Anıları, İstanbul: Çağdaş Yayınları.
  • Sarıbay, A.Y. ve Öğün, S.S. (1997), Politikbilim, İstanbul: Alfa Yayınları.
  • Seyhan, D. (1966), Gölgedeki Adam, İstanbul: Nurettin Uycan Matbaası.
  • Smith, S. ve Watson, J. (2001), Reading Autobiography: A Guide for Interpreting Life Narratives, Minneapolis: University of Minnesota Press.
  • Suat İlhan, S. (1999), Türk Askerî Kültürünün Tarihi Gelişmesi: Kutsal Ocak, İstanbul: Ötüken Yayınları.
  • Şarlak, Ö. (2004), Kışladan Kampuse: Gülhane Askerî Tıp Akademisi Komutanı ve İnönü Üniversitesi Rektörünün Anıları, İstanbul: Alfa Yayınları.
  • Şimşek-Rathke, L. (2011), Dünden Kalanlar: Türkiye’de Hemşirelik ve GATA TSK Sağlık Meslek Lisesi Örneği, İstanbul: İletişim Yayınları
  • Torumtay, N. (1994), Orgeneral Torumtay’ın Anıları, İstanbul: Milliyet Yayınları.
  • Ulay, S. (1968), Harbiye Silah Başına, İstanbul: Kitapçılık Tic.
  • Uyar M. ve Varoglu, A. (2008), “In Search of Modernity and Rationality: The Evolution of Turkish Military Academy Curricula in a Historical Perspective”, Armed Forces and Society, Vol.35, No.1, ss. 180-202.
  • Weber, M. (1978), Economy and Society, Vol.2., Guenter Roth ve Claus Wittich (der.) Berkeley: University of California Press.
  • Yamak, K. (2006), Gölgede Kalan İzler ve Gölgeleşen Bizler, İstanbul: Doğan Kitap.
  • Yergök, Z. (2006), Harbiye’den Dersim’e (1890-1914), İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Yirmibeşoğlu, S. (1999), Askerî ve Siyasi Anılarım, 1. Cilt, İstanbul: Kastaş Yayınları.
  • Zarif Paşa, (1941), Zarif Paşa’nın Hatıratı: 1816-1862, haz.: Enver Ziya Karal, Belleten, No.16’dan ayrı Basım, İstanbul: Maarif Matbaası.
  • Zürcher, E.J. (2005), Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, İstanbul: İletişim Yayınları.
APA SAHIN H (2016). MÜFREDATA DEMOKRASİ DERSİ KONULSUN ÖNERİLERİ VESİLESİYLE:TÜRKİYE'DE ASKERİ OKULLARDA SİYASAL TOPLUMSALLAŞMANIN ÖZGÜNLÜĞÜ. , 46 - 67.
Chicago SAHIN HAKAN MÜFREDATA DEMOKRASİ DERSİ KONULSUN ÖNERİLERİ VESİLESİYLE:TÜRKİYE'DE ASKERİ OKULLARDA SİYASAL TOPLUMSALLAŞMANIN ÖZGÜNLÜĞÜ. (2016): 46 - 67.
MLA SAHIN HAKAN MÜFREDATA DEMOKRASİ DERSİ KONULSUN ÖNERİLERİ VESİLESİYLE:TÜRKİYE'DE ASKERİ OKULLARDA SİYASAL TOPLUMSALLAŞMANIN ÖZGÜNLÜĞÜ. , 2016, ss.46 - 67.
AMA SAHIN H MÜFREDATA DEMOKRASİ DERSİ KONULSUN ÖNERİLERİ VESİLESİYLE:TÜRKİYE'DE ASKERİ OKULLARDA SİYASAL TOPLUMSALLAŞMANIN ÖZGÜNLÜĞÜ. . 2016; 46 - 67.
Vancouver SAHIN H MÜFREDATA DEMOKRASİ DERSİ KONULSUN ÖNERİLERİ VESİLESİYLE:TÜRKİYE'DE ASKERİ OKULLARDA SİYASAL TOPLUMSALLAŞMANIN ÖZGÜNLÜĞÜ. . 2016; 46 - 67.
IEEE SAHIN H "MÜFREDATA DEMOKRASİ DERSİ KONULSUN ÖNERİLERİ VESİLESİYLE:TÜRKİYE'DE ASKERİ OKULLARDA SİYASAL TOPLUMSALLAŞMANIN ÖZGÜNLÜĞÜ." , ss.46 - 67, 2016.
ISNAD SAHIN, HAKAN. "MÜFREDATA DEMOKRASİ DERSİ KONULSUN ÖNERİLERİ VESİLESİYLE:TÜRKİYE'DE ASKERİ OKULLARDA SİYASAL TOPLUMSALLAŞMANIN ÖZGÜNLÜĞÜ". (2016), 46-67.
APA SAHIN H (2016). MÜFREDATA DEMOKRASİ DERSİ KONULSUN ÖNERİLERİ VESİLESİYLE:TÜRKİYE'DE ASKERİ OKULLARDA SİYASAL TOPLUMSALLAŞMANIN ÖZGÜNLÜĞÜ. Eğitim Bilim Toplum, 14(53), 46 - 67.
Chicago SAHIN HAKAN MÜFREDATA DEMOKRASİ DERSİ KONULSUN ÖNERİLERİ VESİLESİYLE:TÜRKİYE'DE ASKERİ OKULLARDA SİYASAL TOPLUMSALLAŞMANIN ÖZGÜNLÜĞÜ. Eğitim Bilim Toplum 14, no.53 (2016): 46 - 67.
MLA SAHIN HAKAN MÜFREDATA DEMOKRASİ DERSİ KONULSUN ÖNERİLERİ VESİLESİYLE:TÜRKİYE'DE ASKERİ OKULLARDA SİYASAL TOPLUMSALLAŞMANIN ÖZGÜNLÜĞÜ. Eğitim Bilim Toplum, vol.14, no.53, 2016, ss.46 - 67.
AMA SAHIN H MÜFREDATA DEMOKRASİ DERSİ KONULSUN ÖNERİLERİ VESİLESİYLE:TÜRKİYE'DE ASKERİ OKULLARDA SİYASAL TOPLUMSALLAŞMANIN ÖZGÜNLÜĞÜ. Eğitim Bilim Toplum. 2016; 14(53): 46 - 67.
Vancouver SAHIN H MÜFREDATA DEMOKRASİ DERSİ KONULSUN ÖNERİLERİ VESİLESİYLE:TÜRKİYE'DE ASKERİ OKULLARDA SİYASAL TOPLUMSALLAŞMANIN ÖZGÜNLÜĞÜ. Eğitim Bilim Toplum. 2016; 14(53): 46 - 67.
IEEE SAHIN H "MÜFREDATA DEMOKRASİ DERSİ KONULSUN ÖNERİLERİ VESİLESİYLE:TÜRKİYE'DE ASKERİ OKULLARDA SİYASAL TOPLUMSALLAŞMANIN ÖZGÜNLÜĞÜ." Eğitim Bilim Toplum, 14, ss.46 - 67, 2016.
ISNAD SAHIN, HAKAN. "MÜFREDATA DEMOKRASİ DERSİ KONULSUN ÖNERİLERİ VESİLESİYLE:TÜRKİYE'DE ASKERİ OKULLARDA SİYASAL TOPLUMSALLAŞMANIN ÖZGÜNLÜĞÜ". Eğitim Bilim Toplum 14/53 (2016), 46-67.