Sosyal Etki Kuramı Bağlamında Psikolojik Dışlanma: Dışlayan ve Dışlanan Grup Üyesi Sayısının Temel İhtiyaçlara Yönelik Tehdit Algısı Üzerindeki Etkisi

Yasemin ABAYHAN, (Hacettepe Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Psikoloji Bölümü, Ankara, Türkiye)
Orhan AYDIN (Ufuk Üniversitesi, Ankara, Türkiye)
Türk Psikoloji Dergisi
50 9
Yıl: 2014 Cilt: 29 Sayı: 73 Sayfa Aralığı: 108 - 124 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Sosyal Etki Kuramı Bağlamında Psikolojik Dışlanma: Dışlayan ve Dışlanan Grup Üyesi Sayısının Temel İhtiyaçlara Yönelik Tehdit Algısı Üzerindeki Etkisi

Öz:
Özet Psikolojik dışlanmanın yol açtığı anlık yıkıcı tepkilerin evrensel oldukları ve bu tepkiler üzerinde bireysel, durumsal ve ortamsal değişkenlerin düzenleyici rolünün bulunmadığı ileri sürülmüş olsa da, yapılan bazı çalışmalar bu görüşü desteklememektedir. Sosyal etki kuramına göre, hem kaynak hem de hedef sayısının kaynağın hedef üzerindeki etkisini belirlemede rolü vardır. Dışlanma sürecinin de bir sosyal etki süreci olduğu düşünülecek olursa, kaynak ve hedef sayısı dışlanma sonucunda ortaya konan anlık tepkiler üzerinde rol oynayan düzenleyici değişkenler olarak ele alınabilir. Bu amaçla yürütülen iki deneyin ilkinde dışlayan, ikinci deneyinde dışlanan sayısındaki artışın temel ihtiyaçlara (ait olma, anlamlı varoluş ihtiyacı, benlik değeri ve kontrol) yönelik tehdit algısında farklılaşmalara yol açıp açmadığı incelenmiştir. Deneylerde dışlanma, tanışma paradigması ile değişimlenmiştir. Deney 1de kaynağı oluşturan dışlayan ve kabul eden kişi sayısı, Deney 2de ise hedef sayısı değişimlenmiştir. Bulgular, Deney 1de dışlayan üye sayısına, Deney 2de ise dışlanan üye sayısına bağlı olarak ait olma, benlik değeri, anlamlı varoluş ve algılanan kontrol ölçümleri açısından farklılaşma olduğunu göstermektedir.
Anahtar Kelime:

Konular: Psikoloji

Summary Ostracism in the Context of the Social Impact Theory: The Effect of Numbers of Source and Target on Four Fundamental Needs

Öz:
Ostracism refers to being ignored, excluded by other individuals or groups (Williams, 2007a). Although it was claimed that the devastating immediate reactions to ostracism are universal and independent from individual differ- ences and situational variables, some of the studies do not support this assertion (Williams, 2001; Williams & Zadro, 2005). According to social impact theory (Latané, 1981), both the number of sources and targets have a decisive role on the effect of sources on target. If the process of ostracism could be framed as a social impact process, then the number of sources and targets also could be considered as moderators which would have an effect on immediate reactions of ostracism. In the first experiment of the current study, the impact of ostracism on needs was examined in relation to having an incremental effect with each additional person who ostracized the participant. The impact of ostracism was investigated in relation to having a diminished incremental effect with each additional target person being ostracized in second experiment. Ostracism was manipulated by Get Acquainted Paradigm . The dependent variables were need threats. Participants reported only linear incremental need threat depending on both the number ostracizing sources and the number of ostracized targets.
Anahtar Kelime:

Konular: Psikoloji
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Bastian, B. ve Haslam, N. (2010). Excluded from human- ity: The dehumanizing effects of social ostracism. Journal of Experimental Social Psychology, 46, 107-113.
  • Baumeister, R. F. ve Leary, M. R. (1995). The need to belong: Desire for interpersonal attachments as a fundamental human motivation. Psychological Bulletin, 117(3), 497-529.
  • Baumeister, R. F. ve DeWall, C. N. (2005). The inner dimension of social exclusion: Intelligent thought and self- regulation among rejected persons. K. D. Williams, J. P. Forgas ve W.V. Hippel, (Ed.), The social outcast: Ostracism, social exclusion, rejection, and bullying içinde (53-77). New York: Psychology Press.
  • Bernstein, M. J., Sacco, D. F., Young, S. G., Hugenberg, K. ve Cook, E. (2010). Being “in” with the in-crowd: The ef- fects of social exclusion and inclusion are enhanced by the per- ceived essentialism of ıngroups and outgroups. Personality and Social Psychology Bulletin, 36(8), 999-1009.
  • Boyes, M. E. ve French, D. J. (2009). Having a cyberball: Using a ball-throwing game as an experimental social stressor to examine the relationship between neuroticism and coping. Personality and Individual Differences, 47(5), 396-401.
  • Chernyak, N. ve Zayas, V. (2010). Being excluded by one means being excluded by all: Perceiving exclusion from inclusive others during one-person social exclusion. Journal of Experimental Social Psychology, 46, 582-585.
  • Coyne, S. M., Nelson, D. A., Robinson, S. L. ve Gunders- en, N. C. (2011). Is viewing ostracism on television distressing? The Journal of Social Psychology, 151(3), 213-217.
  • DeWall, C. N., Twenge, J. M., Bushman, B., Im, C. ve Williams, K. (2010). A little acceptance goes a long way: Applying social impact theory to the rejection-aggression link. Social Psychological and Personality Science, 1(2), 168- 174.
  • Gonsalkorale, K. ve Williams, K. D. (2007). The KKK won’t let me play: Ostracism even by a despised outgroup hurts. European Journal of Social Psychology, 37, 1176-1186.
  • Greenberg, J., Pyszczynski, T., Burling, J. ve Tibbs, K. (1992). Depression, self-focused attention, and the self-serv- ing attributional bias. Personality and Individual Differences, 13(9), 959-965.
  • Jones, E. E., Carter-Sowell, A. R. ve Kelly, J. R. (2011). Participation matters: psychological and behavioral conse- quences of information exclusion in groups. Group Dynamics: Theory, Research and Practice, 15(4), 311-325.
  • Karremans, J. C., Heslenfeld, D. J., Van Dillen, L. F. ve Van Lange, P. A. M. (2011).Secure attachment partners attenu- ate neural responses to social exclusion: An fMRI investigation. International Journal of Psychophysiology, 81, 44-50.
  • Kerr, N. L. ve Levine, J. M. (2008). The detection of so- cial exclusion: Evolution and beyond. Group Dynamics: Theo- ry, Research, and Practice, 12, 39-52.
  • Latané, B. (1981). The psychology of social impact. American Psychologist, 36(4), 343-356.
  • Leary, M. R. ve Baumeister, R. F. (2000). The nature and function of self-esteem: Sociometer theory. M. P. Zanna, (Ed.), Advances in experimental social psychology içinde (1-62). San Diego: Academic Press.
  • Lieberman, M. D. ve Eisenberger, N. I. (2006). A pain, by any other name (rejection, exclusion, ostracism), stil hurts the same: The role of dorsal anterior cingulate cortex in social and physical pain. J. Cacioppo, P. Visser ve C. Pickett, (Ed.), Social neuroscience: People thinking about people içinde (167-187). Cambridge: MIT Press.
  • MacDonald, G. ve Leary, M. R. (2005). Why does social exclusion hurt? The relationship between social and physical pain. Psychological Bulletin, 131, 202-223.
  • Maner, J. K., DeWall, N., Baumeister, R. F. ve Schaller, M. (2007). Does social exclusion motivate interpersonal recon- nection? Resolving the “porcupine problem”. Interpersonal Re- lations and Group Processes, 92(1), 42-55.
  • Maner, J. K., Miller, S. L., Schmidt, N. B. ve Eckel, L. A. (2010). The endocrinology of exclusion: Rejection elicits motivationally tuned changes in progesterone. Psychological Science, 21(4), 581-588.
  • Miller, D. T. ve Ross, M. (1975). Self-serving biases in the attribution of causality: Fact or fiction? Psychological Bul- letin, 82(2), 21-225.
  • Mullin, B. A. ve Hogg, M. A. (1999). Motivations for group membership: The role of subjective importance and un- certainty reduction. Basic and Applied Social Psychology, 21, 91-102.
  • Nezlek, J. B., Kowalski, R. M., Leary, M. R. Blevins, T. ve Holgate, S. (1997). Personality moderators of reactions to interpersonal rejection: depression and trait self-esteem. Per- sonality and Social Psychology Bulletin, 23, 1235-1244.
  • Pyszczynski, T., Greenberg, J., Solomon, S., Arndt, J. ve Schimel, J. (2004). Why do people need self-esteem? A theoreti- cal and empirical review. Pscyhological Bulletin, 130, 435-468. Seligman, M. E. P. (1975). Helplessness: On depression, development, and death. San Francisco: Freeman.
  • Shepperd, J., Malone, W. ve Sweeny, K. (2008). Explor- ing causes of the self-serving bias. Social and Personality Psy- chology Compass, 2(2), 895-908.
  • Smart-Richman, L. ve Leary, M. R. (2009). Reactions to discrimination, stigmatization, ostracism, and other forms of interpersonal rejection: A multimotive model. Psychological Review, 116(2), 365-383.
  • Smith, A. ve Williams, K. D. (2004). R U There? Ostra- cism by cell phone text messages. Group Dynamics: Theory, Research and Practice, 8(4), 291-301.
  • Sommer, K. L., Williams, K. D., Ciarocco, N. J. ve Bau- meister, R. F. (2001). When silence speaks louder than words: Explorations into the intrapsychic and interpersonal conse- quences of social ostracism. Basic and Applied Social Psychol- ogy, 23(4), 225-243.
  • Spoor, J. ve Williams, K. D. (2006). The evolution of an ostracism detection system. J. P. Forgas, M. Haselton ve W. V. Hoppel, (Ed.), The evolution of the social mind: Evolutionary pscyhology and social cognition içinde (279-292). New York: Psychology Press.
  • Stillman, T. F., Baumeister, R. F., Lambert, N., Crescio- ni, A. W., DeWall, C. N. ve Fincham, F. D. (2009). Alone and without purpose: Life loses meaning following social exclusion. Journal of Experimental Social Psychology, 45(5), 686-694.
  • Tang, H. H. Y. ve Richardson, R. (2013). Reversing the negative psychological sequelae of exclusion: Inclusion is ame- liorative but not protective against the aversive consequences of exclusion. Emotion, 13(1), 139-150.
  • Twenge, J. M., Baumeister, R. F., Tice, D. M. ve Stucke, T. S. (2001) If you can’t join them, beat them: effects of social exclusion on aggressive behavior. Journal of Personality and Social Psychology, 81, 1058-1069.
  • Twenge, J. M. ve Campbell, W. K. (2003). “Isn’t it fun to get the respect that we’re going to deserve?” Narcissism, social rejection, and aggression. Personality and Social Psychology Bullettin, 29, 261-272.
  • Van Beest, I ve Williams, K. D. (2006). When inclusion costs and ostracism pays, ostracism still hurts. Journal of Per- sonality and Social Psychology, 91(5), 918-928.
  • Wesselmann, E. D., Bagg, D., Williams, K. D. (2009). ‘‘I feel your pain”: The effects of observing ostracism on the ostra- cism detection system. Journal of Experimental Social Psychol- ogy, 45, 1308-1311.
  • Williams, K. D. (2001). Ostracism: The power of silence. NY: Guilford.Williams, K. D. (2007a). Ostracism. Annual Review of Psychology, 58, 425-452.
  • Williams, K. D., Cheung, C. K. T. ve Choi, W. (2000). Cyberostracism: Effects of being ignored over the Internet.Journal of Personality and Social Pscyhology, 79, 748-762.
  • Williams, K. D. ve Jarvis, B. (2006). Cyberball: A pro- gram for use in research on interpersonal ostracism and accep- tance. Behavior Research Methods, 38(1), 174-180.
  • Williams, K. D. ve Sommer, K. L. (1997). Social ostra- cism by coworkers: Does rejection lead to loafing or compensa- tion? Personality and Social Psychology Bulletin, 23, 693-706.
  • Williams, K. D., Zadro, L. (2005). Ostracism: The indis- criminate early detection system. K. D. Williams, J. P. Forgas ve W. V. Hippel, (Ed.), The social outcast: Ostracism, social exclusion, rejection, and bullying içinde (19-33). New York: Psychology Press.
  • Wirth, J. H., Sacco, D. F., Hugenberg, K. ve Williams, K. D. (2010). Eye gaze as relational evaluation: Averted eye gaze leads to feelings of ostracism and relational devaluation. Per- sonality and Social Psychology Bulletin, 36, 869-882.
  • Wittenbaum, G. M., Shulman, H. C. ve Braz, M. E. (2010). Social ostracism in task groups: The effects of group composition. Small Group Research, 41, 330-353.
  • Zadro, L., Boland, C. ve Richardson, R. (2006). How long does it last? The persistence of the effects of ostracism in the socially anxious. Journal of Experimental Social Psychol- ogy, 42, 692-697.
  • Zadro, L., Williams, K. D. ve Richardson, R. (2004). How low can you go? Ostracism by a computer is sufficient to lower self-reported levels of belonging, control, self-esteem, and meaningful existence. Journal of Experimental Social Psy- chology, 40, 560-567.
APA Abayhan Y, AYDIN O (2014). Sosyal Etki Kuramı Bağlamında Psikolojik Dışlanma: Dışlayan ve Dışlanan Grup Üyesi Sayısının Temel İhtiyaçlara Yönelik Tehdit Algısı Üzerindeki Etkisi. , 108 - 124.
Chicago Abayhan Yasemin,AYDIN Orhan Sosyal Etki Kuramı Bağlamında Psikolojik Dışlanma: Dışlayan ve Dışlanan Grup Üyesi Sayısının Temel İhtiyaçlara Yönelik Tehdit Algısı Üzerindeki Etkisi. (2014): 108 - 124.
MLA Abayhan Yasemin,AYDIN Orhan Sosyal Etki Kuramı Bağlamında Psikolojik Dışlanma: Dışlayan ve Dışlanan Grup Üyesi Sayısının Temel İhtiyaçlara Yönelik Tehdit Algısı Üzerindeki Etkisi. , 2014, ss.108 - 124.
AMA Abayhan Y,AYDIN O Sosyal Etki Kuramı Bağlamında Psikolojik Dışlanma: Dışlayan ve Dışlanan Grup Üyesi Sayısının Temel İhtiyaçlara Yönelik Tehdit Algısı Üzerindeki Etkisi. . 2014; 108 - 124.
Vancouver Abayhan Y,AYDIN O Sosyal Etki Kuramı Bağlamında Psikolojik Dışlanma: Dışlayan ve Dışlanan Grup Üyesi Sayısının Temel İhtiyaçlara Yönelik Tehdit Algısı Üzerindeki Etkisi. . 2014; 108 - 124.
IEEE Abayhan Y,AYDIN O "Sosyal Etki Kuramı Bağlamında Psikolojik Dışlanma: Dışlayan ve Dışlanan Grup Üyesi Sayısının Temel İhtiyaçlara Yönelik Tehdit Algısı Üzerindeki Etkisi." , ss.108 - 124, 2014.
ISNAD Abayhan, Yasemin - AYDIN, Orhan. "Sosyal Etki Kuramı Bağlamında Psikolojik Dışlanma: Dışlayan ve Dışlanan Grup Üyesi Sayısının Temel İhtiyaçlara Yönelik Tehdit Algısı Üzerindeki Etkisi". (2014), 108-124.
APA Abayhan Y, AYDIN O (2014). Sosyal Etki Kuramı Bağlamında Psikolojik Dışlanma: Dışlayan ve Dışlanan Grup Üyesi Sayısının Temel İhtiyaçlara Yönelik Tehdit Algısı Üzerindeki Etkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 29(73), 108 - 124.
Chicago Abayhan Yasemin,AYDIN Orhan Sosyal Etki Kuramı Bağlamında Psikolojik Dışlanma: Dışlayan ve Dışlanan Grup Üyesi Sayısının Temel İhtiyaçlara Yönelik Tehdit Algısı Üzerindeki Etkisi. Türk Psikoloji Dergisi 29, no.73 (2014): 108 - 124.
MLA Abayhan Yasemin,AYDIN Orhan Sosyal Etki Kuramı Bağlamında Psikolojik Dışlanma: Dışlayan ve Dışlanan Grup Üyesi Sayısının Temel İhtiyaçlara Yönelik Tehdit Algısı Üzerindeki Etkisi. Türk Psikoloji Dergisi, vol.29, no.73, 2014, ss.108 - 124.
AMA Abayhan Y,AYDIN O Sosyal Etki Kuramı Bağlamında Psikolojik Dışlanma: Dışlayan ve Dışlanan Grup Üyesi Sayısının Temel İhtiyaçlara Yönelik Tehdit Algısı Üzerindeki Etkisi. Türk Psikoloji Dergisi. 2014; 29(73): 108 - 124.
Vancouver Abayhan Y,AYDIN O Sosyal Etki Kuramı Bağlamında Psikolojik Dışlanma: Dışlayan ve Dışlanan Grup Üyesi Sayısının Temel İhtiyaçlara Yönelik Tehdit Algısı Üzerindeki Etkisi. Türk Psikoloji Dergisi. 2014; 29(73): 108 - 124.
IEEE Abayhan Y,AYDIN O "Sosyal Etki Kuramı Bağlamında Psikolojik Dışlanma: Dışlayan ve Dışlanan Grup Üyesi Sayısının Temel İhtiyaçlara Yönelik Tehdit Algısı Üzerindeki Etkisi." Türk Psikoloji Dergisi, 29, ss.108 - 124, 2014.
ISNAD Abayhan, Yasemin - AYDIN, Orhan. "Sosyal Etki Kuramı Bağlamında Psikolojik Dışlanma: Dışlayan ve Dışlanan Grup Üyesi Sayısının Temel İhtiyaçlara Yönelik Tehdit Algısı Üzerindeki Etkisi". Türk Psikoloji Dergisi 29/73 (2014), 108-124.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
17-04-2024 3:49

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları