YERLİ ZEYTİN ÇEŞİTLERİNDE ISLAH ÇALIŞMALARI: MEMECİK VE GEMLİK ÇEŞİDİ MELEZ BİREYLERDE TRİAÇİLGLİSEROL DÜZEYLERİ

SEFER, Filiz; KARAMAN, Hanife Telli; ERSOY, Nurhayat; ARSEL, Haluk; ÖZAHÇI, Eftal; DIRAMAN, Harun

YERLİ ZEYTİN ÇEŞİTLERİNDE ISLAH ÇALIŞMALARI: MEMECİK VE GEMLİK ÇEŞİDİ MELEZ BİREYLERDE TRİAÇİLGLİSEROL DÜZEYLERİ

Harun DIRAMAN, (Afyon Kocatepe Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Gıda Mühendisliği Bölümü, Afyon, Türkiye)

Hanife Telli KARAMAN, (Afyon Kocatepe Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Gıda Mühendisliği Bölümü, Afyon, Türkiye)

Filiz SEFER, (Afyon Kocatepe Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Gıda Mühendisliği Bölümü, Afyon, Türkiye)

Nurhayat ERSOY, (Afyon Kocatepe Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Gıda Mühendisliği Bölümü, Afyon, Türkiye)

Haluk ARSEL, (Afyon Kocatepe Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Gıda Mühendisliği Bölümü, Afyon, Türkiye)

Eftal ÖZAHÇI (Afyon Kocatepe Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Gıda Mühendisliği Bölümü, Afyon, Türkiye)

GIDA

5 0

Yıl: 2016 Cilt: 41 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 23 - 30 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

YERLİ ZEYTİN ÇEŞİTLERİNDE ISLAH ÇALIŞMALARI: MEMECİK VE GEMLİK ÇEŞİDİ MELEZ BİREYLERDE TRİAÇİLGLİSEROL DÜZEYLERİ

Öz:

Özet Zeytin meyvesinin slah nda agronomik ve teknolojik hedefler rol oynamaktad r. Zeytin slah nda klonal seçim ve kontrollü çaprazlama en önemli slah teknikleridir. 1990lar n bafl nda Türkiyenin zeytincilik konusundaki ilk, en eski ve en yetkili resmi araflt rma kurumu Bornova ( zmir) Zeytincilik Araflt rma Enstitüsünde (ZAE), ulusal ve uluslararasdüzeydeki iki çal flma ile kontrollü bir slah projesi bafllat lm flt r. Bu çal flma 11 melez birey ve 2 ebeveynde gerçeklefltirilmifl olup, melez bireyler "Memecik" (ya¤l k) [6 melez + 1 ebeveyn] ve "Gemlik" (sofral k + ya¤l k) [5 melez + 1] yerli zeytin çeflitlerinden elde edilmifltir. Bu çal flmada Memecik ve Gemlik melez ve ebeveynlerinin ya¤lar na iliflkin Triaçilgliserol (TAG) profilleri iki hasat y l (20052007) süresince analiz edilmifltir. Melez ve ebeveynlerine ait TAG bileflenleri (ECN 42ECN 50, LLL and major fraksiyonlar LOO, OOO, POO, PLO ve SOO) Türk G da Kodeksi ve Avrupa Birli¤i Komisyonu (ABK) taraf ndan belirtilen HPLCRID yöntemine göre belirlenmifltir. Ya¤ örneklerinin tamam nda major TAG bileflenlerinin de¤iflimi iki hasat y l süresince OOO (% 22.0653.89), POO (% 18.5328.84), LOO (% 7.6020.22), PLO (% 2.7911.10) ve SOO (% 2.426.35) ve en önemli minor TAG olan LLL de¤eri (% 0.021.77) olarak bulunmufltur. TAGlar n eflde¤er karbon say s (ECN) de¤erleri ve bunlara ba¤l bazparametreler de hesaplanm flt r. Melez bireylerin ECN 42 (% 0.202.76), ECN 44 (% 2.3213.84), ECN 46 (% 11.5934.00), ECN 48 (% 45.6678.94), ECN 50 (% 1.296.80) ve ECN 52 (% 0.371.35) aras nda de¤iflmifl olup, LLL/ECN42 ( 0.070.80) ECN48/ECN 46 (1.346.81), OOO/POO (1.06 2.91) aras nda bulunmufltur.

Anahtar Kelime:

Konular: Gıda Bilimi ve Teknolojisi

HPLC-RID BREEDING STUDIES ON DOMESTIC OLIVE CULTIVARS: THE TRIACYLGLYCEROL LEVELS IN OLIVE HYBRIDS OBTAINED FROM MEMECIK AND GEMLIK OLIVE CULTIVARS

Öz:

The agronomic and technological objectives were played role in the breeding of olive fruit. Clonal selection and controlled crossbreeding are the most breeding technics in olive breeding. In the beginning of 1990 s, a controlled cross breeding projects based on national and international were started on Turkish domestic olive cultivars by Bornova Olive Research Institute, Izmir, the first and oldest official authority institution on olive culture of Turkey. This study was carried out with totally 11 hybrids and 2 parents, these hybrids were obtained from "Memecik" (oily) [6 sample + 1 parent] and "Gemlik" (table+oily) [5 samples + 1 parent] domestic olive cultivars. In this study, Triacylglycerol (TAG) profiles of olive (Memecik and Gemlik) hybrid and parent oils were analysed during 20052007 (two) crop years. TAG composition data (ECN 42ECN 50, LLL and major fractions LOO, OOO, POO, PLO and SOO) in the oil of hybrid and parent samples was determined according to the HPLCRID method described in Eurepean Union Commision (EUC) and Turkish Food Codex. The major TAG s changes of all oil samples for two crop years were OOO (22.0653.89 %), POO (% 18.5328.84 %), LOO (7.6020.22 %), PLO (2.7911.10 %) and SOO (2.426.35 %) respectively, and LLL (trilinolein) alteration, the most important minor TAG compontent, was found 0.021.77 %. In addition, important TAG parameters in all oil samples were determined ECN 42 (0.202.76 %), ECN 44 (2.3213.84 %), ECN 46 11.5934.00 %), ECN 48 (45.6678.94 %), ECN 50 (1.296.80 %), ECN 52 (0.371.35 %) and LLL/ECN42 (0.070.80) ECN48/ECN 46 (1.346.81), OOO/POO (1.06 2.91). Keywords: Olive breeding, Memecik, Gemlik, domestic olive hybrids, virgin olive oil, triacylglicerol, HPLC-RID

Anahtar Kelime:

Konular: Gıda Bilimi ve Teknolojisi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Lavee S, 2011 Trends in breeding new olive varieties in Israel for quality and economic management. (Sözlü Bildiri) Ulusal Zeytin Kongresi 21-23 fiubat, 2011. Akhisar, Manisa http:// zeytinkongresi.ege.edu.tr/files/trendsinbreedingnew_ turkey.pdf 2. Lavea S, Avidan B, Meni Y. 2003. Askal, a new high-performing oil variety for intense and super- inteinsive olive orchards. Olivea, 97: 53-59. 3. Doveri S, Baldoni. 2007. Olive In: Fruits and Nuts. Genome Mapping and Molecular Breeding in Plants. Kole C.Ed, Volume 4, pp 253-264. Springer-Verlag, Berlin Heidelberg. 4. Ranalli A, Lucera L, Contento S, Panelli G. Alfei B. 2008. Evaluation of functional analytical fractions in extra virgin olive oils from four new genotypes. Acta Horticulturae, 791:705 712. 5. Bellini E, Giordani E, Rosati A. 2008. Genetic improvement of olive from clonal selection to cross-breeding programs. Adv. Hort. Sci., 22(2): 73-86. 6. Kiritsakis AK.1998. Olive Oil: From the Tree to the Table. Food & Nutrition Press, Inc. Trumbull, Connecticut. USA. 7. Gökçeba¤ M, Draman H, Özdemir D. 2013. Classification of Turkish monocultivar (Ayvalk and Memecik cv.) virgin olive oils from North and South Zones of Aegean Region based on their triacyglycerol profiles. J Am Oil Chem Soc, 90 (11): 1661-1671. 8. Leon L, De La Rosa R, Garcia A, Barranca D. Rallo L. 2008. Fatty acid composition of advenced olive selections obtained by crossberding. J Sci Food Agric. 88: 1921-1926. 9. Ripa V, De Rose F, Caravita M.A, Parise M.A, Perri E, Rosati A, Pandolfi S, Paoletti A, Pannelli G, Padula G, Giordani E, Bellini E, Buccoliero A, Mennone C. 2008. Qualitative eveluation of olive oils from new olive selections and effects of genotype and enviroment on oil quality. Adv. Hort. Sci. 22 (2): 95 103. 10. Dabbou S, Rjiba Ichbili A, Gazzah N, Mechri B, Hammami M. 2010. Effect of Controlled Crossing on the Triglyceride and Fatty Acid Composition of Virgin Olive Oils. Chemistry & Biodiversity, 7: 1801-1813. 11.El Riachy M, Priego Capote F, Leon L, Luque de Castro MD, Rallo L. 2012. Virgin olive oil phenolic profile and variability in progenies from olive crosses. J Sci Food Agric, 92: 2524-2533. 12. lyaso¤lu H, Özçelik B. 2011. Memecik Zeytinya¤larnn Biyokimyasal Karakterizasyonu. GIDA, 36 (1): 33-41. 13. Draman H, Dibeklio¤lu H. 2014.Using lipid profiles for the characterization of Turkish monocultivar olive oils produced by different systems. Int J Food Properties, 17 (5): 1013-1033. 14. Yorulmaz A, Yavuz H, Tekin A. 2014. Characterization of Turkish olive oils by triacylglycerol structures and sterol profiles. J Am Oil Chem Soc, 91 (12): 2077-2090. 15.Özilbey N. 2011. Zeytin Çeflitlerimiz. SDAS Yaynclk. Yayn No:010-1B. 192 sayfa. zmir. 16. ZAE (Zeytincilik Arafltrma Enstitüsü). 2015. Türkiye Zeytin Çeflit Katalo¤u (Hazrlayanlar: Kaya H, Sefer F, Mete N, Çetin Ö, Hakan M, fiahin M, Gülo¤lu Uluçay N, Gürbüz Veral M, Savran K). Bask: Bassaray Matbaas Çamdibi-zmir, Nisan 2015. 200 sayfa, Bornovazmir. 17. EEC 1991. Characteristics of olive and olive pomace oils and their analytical methods. Regulation EEC/ 2568/ 91 and later modifications. Official Journal of the European Communities, L 248, 1-82. 18. Anonymous 2014.Türk Gda Kodeksi Zeytinya¤ Ve Pirina Ya¤ Numune Alma Ve Analiz Metotlar Tebli¤i Tebli¤ no:2014/53 Say:2181) Ek-14: Gerçek ve Teorik ECN 42 Trigliserid çeri¤i Arasndaki Maksimum Farkn Tayini. 19. Soysal . 1998. Biometrinin Temel Prensipleri. Trakya Univ. Tekirda¤ Ziraat Fak.Yay. No: 95. Tekirda¤ 20. SPSS 2001. Base 10.0 Applications Guide SPSS Inc.Chigago, USA. 21. Flor RV, Hecking LT, Martin BD. 1993. Development of high performance liquid chromatography criteria for determination of grades of commercial olive oils. Olivae, 48: 37-42. 22. Ünal MK, Gültekin G. 1996. Triglyceride Composition of Turkish Virgin Olive Oils. In: Advances in Oils and Fats, Antioxidants and Oilseed By-Products Volume II." The Proceedings of The World Conference on Oilseed and Edible Oils Processing, Istanbul, October 6-10, 1996, Turkey." Eds, Köseo¤lu SS, Rhee KC, Wilson RF. Pages: 201-204. AOCS Press. Champaign, IL, USA. 23. Draman H, Çam M, Özder Y. 2009. Yerli ve Yabanc Kökenli Baz Zeytinya¤larnn Trigliserit Düzeylerine Göre Kemometrik Snflandrlmas. GIDA 34 (3): 157-164. 24. Stefanoudaki E, Kotsifaki F, Koutsaftakis A.1997. The potential of HPLC triglyceride for the classification of Cretan olive oils. Food Chem, 60: 425-432.

APA	DIRAMAN H, KARAMAN H, SEFER F, ERSOY N, ARSEL H, ÖZAHÇI E (2016). YERLİ ZEYTİN ÇEŞİTLERİNDE ISLAH ÇALIŞMALARI: MEMECİK VE GEMLİK ÇEŞİDİ MELEZ BİREYLERDE TRİAÇİLGLİSEROL DÜZEYLERİ. , 23 - 30.
Chicago	DIRAMAN Harun,KARAMAN Hanife Telli,SEFER Filiz,ERSOY Nurhayat,ARSEL Haluk,ÖZAHÇI Eftal YERLİ ZEYTİN ÇEŞİTLERİNDE ISLAH ÇALIŞMALARI: MEMECİK VE GEMLİK ÇEŞİDİ MELEZ BİREYLERDE TRİAÇİLGLİSEROL DÜZEYLERİ. (2016): 23 - 30.
MLA	DIRAMAN Harun,KARAMAN Hanife Telli,SEFER Filiz,ERSOY Nurhayat,ARSEL Haluk,ÖZAHÇI Eftal YERLİ ZEYTİN ÇEŞİTLERİNDE ISLAH ÇALIŞMALARI: MEMECİK VE GEMLİK ÇEŞİDİ MELEZ BİREYLERDE TRİAÇİLGLİSEROL DÜZEYLERİ. , 2016, ss.23 - 30.
AMA	DIRAMAN H,KARAMAN H,SEFER F,ERSOY N,ARSEL H,ÖZAHÇI E YERLİ ZEYTİN ÇEŞİTLERİNDE ISLAH ÇALIŞMALARI: MEMECİK VE GEMLİK ÇEŞİDİ MELEZ BİREYLERDE TRİAÇİLGLİSEROL DÜZEYLERİ. . 2016; 23 - 30.
Vancouver	DIRAMAN H,KARAMAN H,SEFER F,ERSOY N,ARSEL H,ÖZAHÇI E YERLİ ZEYTİN ÇEŞİTLERİNDE ISLAH ÇALIŞMALARI: MEMECİK VE GEMLİK ÇEŞİDİ MELEZ BİREYLERDE TRİAÇİLGLİSEROL DÜZEYLERİ. . 2016; 23 - 30.
IEEE	DIRAMAN H,KARAMAN H,SEFER F,ERSOY N,ARSEL H,ÖZAHÇI E "YERLİ ZEYTİN ÇEŞİTLERİNDE ISLAH ÇALIŞMALARI: MEMECİK VE GEMLİK ÇEŞİDİ MELEZ BİREYLERDE TRİAÇİLGLİSEROL DÜZEYLERİ." , ss.23 - 30, 2016.
ISNAD	DIRAMAN, Harun vd. "YERLİ ZEYTİN ÇEŞİTLERİNDE ISLAH ÇALIŞMALARI: MEMECİK VE GEMLİK ÇEŞİDİ MELEZ BİREYLERDE TRİAÇİLGLİSEROL DÜZEYLERİ". (2016), 23-30.

APA	DIRAMAN H, KARAMAN H, SEFER F, ERSOY N, ARSEL H, ÖZAHÇI E (2016). YERLİ ZEYTİN ÇEŞİTLERİNDE ISLAH ÇALIŞMALARI: MEMECİK VE GEMLİK ÇEŞİDİ MELEZ BİREYLERDE TRİAÇİLGLİSEROL DÜZEYLERİ. GIDA, 41(1), 23 - 30.
Chicago	DIRAMAN Harun,KARAMAN Hanife Telli,SEFER Filiz,ERSOY Nurhayat,ARSEL Haluk,ÖZAHÇI Eftal YERLİ ZEYTİN ÇEŞİTLERİNDE ISLAH ÇALIŞMALARI: MEMECİK VE GEMLİK ÇEŞİDİ MELEZ BİREYLERDE TRİAÇİLGLİSEROL DÜZEYLERİ. GIDA 41, no.1 (2016): 23 - 30.
MLA	DIRAMAN Harun,KARAMAN Hanife Telli,SEFER Filiz,ERSOY Nurhayat,ARSEL Haluk,ÖZAHÇI Eftal YERLİ ZEYTİN ÇEŞİTLERİNDE ISLAH ÇALIŞMALARI: MEMECİK VE GEMLİK ÇEŞİDİ MELEZ BİREYLERDE TRİAÇİLGLİSEROL DÜZEYLERİ. GIDA, vol.41, no.1, 2016, ss.23 - 30.
AMA	DIRAMAN H,KARAMAN H,SEFER F,ERSOY N,ARSEL H,ÖZAHÇI E YERLİ ZEYTİN ÇEŞİTLERİNDE ISLAH ÇALIŞMALARI: MEMECİK VE GEMLİK ÇEŞİDİ MELEZ BİREYLERDE TRİAÇİLGLİSEROL DÜZEYLERİ. GIDA. 2016; 41(1): 23 - 30.
Vancouver	DIRAMAN H,KARAMAN H,SEFER F,ERSOY N,ARSEL H,ÖZAHÇI E YERLİ ZEYTİN ÇEŞİTLERİNDE ISLAH ÇALIŞMALARI: MEMECİK VE GEMLİK ÇEŞİDİ MELEZ BİREYLERDE TRİAÇİLGLİSEROL DÜZEYLERİ. GIDA. 2016; 41(1): 23 - 30.
IEEE	DIRAMAN H,KARAMAN H,SEFER F,ERSOY N,ARSEL H,ÖZAHÇI E "YERLİ ZEYTİN ÇEŞİTLERİNDE ISLAH ÇALIŞMALARI: MEMECİK VE GEMLİK ÇEŞİDİ MELEZ BİREYLERDE TRİAÇİLGLİSEROL DÜZEYLERİ." GIDA, 41, ss.23 - 30, 2016.
ISNAD	DIRAMAN, Harun vd. "YERLİ ZEYTİN ÇEŞİTLERİNDE ISLAH ÇALIŞMALARI: MEMECİK VE GEMLİK ÇEŞİDİ MELEZ BİREYLERDE TRİAÇİLGLİSEROL DÜZEYLERİ". GIDA 41/1 (2016), 23-30.