Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Çeşitlerinin Bazı Agronomik Özellikleri ve Stabilite Parametrelerinin Saptanması

AŞKIN, ORHAN ONUR; Avci, Remzi; Öztürk, İrfan; TUNA, Bülent; KAHRAMAN, Turhan

Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Çeşitlerinin Bazı Agronomik Özellikleri ve Stabilite Parametrelerinin Saptanması

İrfan ÖZTÜRK, (Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Edirne, Türkiye)

Remzi AVCI, (Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Edirne, Türkiye)

Bülent TUNA, (Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Edirne, Türkiye)

Turhan KAHRAMAN, (Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Edirne, Türkiye)

Orhan Onur AŞKIN (Kırklareli Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Gıda Mühendisliği Bölümü, Kırklareli, Türkiye)

Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi

6 1

Yıl: 2015 Cilt: 19 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 81 - 93 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Çeşitlerinin Bazı Agronomik Özellikleri ve Stabilite Parametrelerinin Saptanması

Öz:

Araştırma bazı ekmeklik buğday çeşitlerinin verim, stabilite parametreleri ile bazı tarımsal ve kaliteözelliklerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Araştırma 18 çeşitle, tesadüf blokları deneme deseninegöre 4 tekrarlamalı olarak 2008 ile 2012 yılları arasında 5 yıl süre ile Edirnede yürütülmüştür. Araştırmadaçeşitlerin verimi, bitki boyu, başaklanma gün sayısı, bin tane ve hektolitre ağırlığı, protein oranı, glutenoranı ve sedimantasyon özellikleri ve bu karakterler arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Stabiliteparametreleri olarak ortalama verim (x), regresyon katsayısı (b), determinasyon katsayısı (R2 ), interceptdeğeri (a) ve regresyondan sapma kareler ortalaması (S2d) kullanılmıştır. Araştırmada incelenenkarakterler arasında önemli farklılıklar bulunmuştur. Tane veriminde genotipler ve yıllar arasındafarklılıklar bulunmuş olup genel ortalama verim 742.7 kg da-1 olarak tespit edilmiştir. En yüksek verim796.0 kg da-1 ile Gelibolu ve 787.5 kg da-1 ile Bereket çeşitlerinde belirlenmiştir. Bereket çeşidi iyi çevrelereiyi uyum sağlarken, Gelibolu, Guadalupe ve Syrena tüm çevre koşullarına iyi uyum sağladığı belirlenmiştir. Pehlivan ve Kate A-1 iyi çevrelere orta uyumlu, Tekirdağ, Selimiye, Krasunia, Flamura-85 ve Dropia tümçevrelere orta uyumlu çeşitler olmuştur. Aldane araştırmada incelenen kalite kriterlerine göre kalitesi eniyi çeşit olurken, Selimiye diğer bir stabil çeşit olduğu saptanmıştır. Araştırmada Gelibolu ve Bereket verimpotansiyeli açısından öne çıkan çeşitler olmuştur.

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Bahçe Bitkileri Çevre Bilimleri Ekoloji Ziraat Mühendisliği Bitki Bilimleri Biyoloji Çeşitliliğinin Korunması Orman Mühendisliği Entomoloji Ziraat, Toprak Bilimi

Determination of Stability Parameters and Some Agronomic Traits of the Bread Wheat (Triticum aestivum L.) Cultivars Grown in Trakya Region

Öz:

This study was carried out to determine stability parameters for yield, some agronomic and quality traitsin bread wheat genotypes. The experiments were set up with 18 cultivars in completely randomized blockdesign with 4 replications in Edirne province during 2008-2012 growing seasons. The characters such asgrain yield, plant height, days to heading, thousand kernel weights, test weight, protein, gluten, andsedimentation value and relationships amongst them were investigated. Mean yield (x), regressioncoefficient (b), coefficient of determination (R2 ), intercept value (a) and deviation from regression (S2d)were used as stability parameters. The differences among genotypes for the characters were significant.It was found that there were significant differences among genotypes and years based on yield. The meanyield was 742.7 kg da-1 . Gelibolu and Bereket cultivars gave the highest yield with 796.0 kg da-1 and 787.5kg da-1 , respectively. Bereket showed well adaptation to good environmental conditions, while Gelibolu,Guadalupe and Syrena were well adapted to all environment condition. In the other hand, Pehlivan, KateA-1, Tekirdağ, Selimiye, Krasunia, Flamura-85 and Dropia showed medium adaptation to goodenvironmental conditions. Although Aldane was best quality variety according to its quality traits, Geliboluand Bereket were prominent cultivars in terms of their yield potential in this study

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Bahçe Bitkileri Çevre Bilimleri Ekoloji Ziraat Mühendisliği Bitki Bilimleri Biyoloji Çeşitliliğinin Korunması Orman Mühendisliği Entomoloji Ziraat, Toprak Bilimi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akçura, M., ve Kaya, Y. 2008. Sociedade Brasileira de Genetica. Printed in Brazil. Nonparametric stability methods for interpreting genotype by environment interaction of bread wheat genotypes (Triticum aestivum L.) Genetics and Molecular Biology, 31, 4, 906-913. Aktan, B., Atlı, A. 1993. Makarnalık buğdaylarda camsılık oranının kaliteye etkisi üzerine bir araştırma. Tarla Bitkileri Merkez Araşt. Enst. Dergisi, Cilt: 2, Sayı:3,Sayfa: 1-13. Ankara. Anonim, 1989. Trait Association and Heritabilities Under Dry Conditions. Cereal Improvement Program. Annual Report, 46-50. ICARDA, Aleppo. Anonim, 1990. AACC Approved Methods of the American Association of Cereal Chemist, USA. Anonim, 2002. Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü. Araştırma Projeleri Raporu. Edirne. Anonim, 2008. JMP.5.0.1a. A Business unit of SAS Copright, 1989-2002-SAS Institute Inc. http://www.jmp.com Anonim, 2009. Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü. Araştırma Projeleri Raporu. Edirne. Atlı, A., Koçak, N., Köksel, H. ve Ercan, R. 1990. Türkiyede yetiştirilen yerli ve yabancı buğday çeşitlerinin kaliteleri. Türkiye Ziraat Mühendisliği III. Teknik Kongresi, 8-12 Ocak, 1990. S: 272-282. Ankara. Atlı, A., Koçak, N. ve Aktan, M. 1993. Ülkemiz çevre koşullarının kaliteli makarnalık buğday yetiştirmeye uygunluk yönünden değerlendirilmesi. Hububat Sempozyumu, 8-11 Haziran 1993, s. 345-351. Konya. Atlı, A. 1999. Buğday ve Ürünleri Kalitesi. Orta Anadoluda Hububat Tarımının Sorunları ve Çözüm Yolları Sempozyumu, sayfa; 498-506. Konya Blackman, .JA., Payne, P.I. 1987. Grain quality. Wheat Breeding. Cambridge Uni. p:455-484. Elgün, A., Türker, S. ve Bilgiçli, N. 2001. Tahıl ve Ürünlerinde Analitik Kalite Kontrolü. Selçuk Üniv. Ziraat Fak. Gıda Müh. Böl. Yay. No:2, Konya. Eberhart, S.A. and Russell, W.A. 1966. Stability parameters for comparing varieties. Crop. Sci.6: 36-40. Finlay, K.W., and Wilkinson, G.N.. 1963. The Analysis of Adaptation in a Plant Breeding Programme. Aust. J. Agric.Res., 14: 742-754. Innes, P. and Blackwell, R.D. 1981. The effect of drought on the water use and yield. Journal of Agric. Sci., Camb. Uni. 96, 603-10. Kalaycı, M. 2005. Örneklerle Jump Kullanımı ve Tarımsal Araştırma için Varyans Analiz Modelleri. Anadolu Tarımsal Araştırma Enst. Müd. Yayınları. Yayın No: 21. Eskişehir. Keser, M., Bolat, N., Altay, F., Çetinel, M.T., Çolak, N. ve Sever, A.L. 1999. Çeşit Geliştirme Çalışmalarında Bazı Stabilite Parametrelerinin Kullanımı, Hububat Sempozyumu, 8-11 Haziran 1999, s. 64- 69, Konya. Köksal, H., Sivri, D., Özboy, O., Başman, A. ve Karacan, H.D. 2000. Hububat Laboratuarı El Kitabı. Hacettepe Üni. Müh. Fak. Yay. No:47, Ankara. Perten, H. 1990. Rapid Measurement of Wheat Gluten Quality by The Gluten Index, Cereal Foods World, 35: 401- 402. Pfeiffer, W.H. and Braun, H.J. 1989. Yield stability in bread wheat. In J.R. Anderson and P.B Hazel, eds. Variability in Grain Yields. Washington D.C.: John Hopkins Univ. and the Int. Food Policy Res. Inst. Pintus, M.J. 1973. Estimates of Genotypic Value: Proposed Method. Euphytica 22: 345-351 Smith, E.L. 1982. Heat and Drought Tolerant Wheats of the Future. In: Proc. Natl. Wheath Res. Conf., Bestwille, M.D. 26- 28 Oct. National Association of Wheath Growers Foundation Washington, DC. Teich, A.H. 1983. Genotyp-Enviroment Interaction Variances in Yield of Winter Wheat. Cereal Research Communication. 11: 15-20.

APA	Öztürk İ, Avci R, TUNA B, KAHRAMAN T, AŞKIN O (2015). Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Çeşitlerinin Bazı Agronomik Özellikleri ve Stabilite Parametrelerinin Saptanması. , 81 - 93.
Chicago	Öztürk İrfan,Avci Remzi,TUNA Bülent,KAHRAMAN Turhan,AŞKIN ORHAN ONUR Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Çeşitlerinin Bazı Agronomik Özellikleri ve Stabilite Parametrelerinin Saptanması. (2015): 81 - 93.
MLA	Öztürk İrfan,Avci Remzi,TUNA Bülent,KAHRAMAN Turhan,AŞKIN ORHAN ONUR Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Çeşitlerinin Bazı Agronomik Özellikleri ve Stabilite Parametrelerinin Saptanması. , 2015, ss.81 - 93.
AMA	Öztürk İ,Avci R,TUNA B,KAHRAMAN T,AŞKIN O Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Çeşitlerinin Bazı Agronomik Özellikleri ve Stabilite Parametrelerinin Saptanması. . 2015; 81 - 93.
Vancouver	Öztürk İ,Avci R,TUNA B,KAHRAMAN T,AŞKIN O Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Çeşitlerinin Bazı Agronomik Özellikleri ve Stabilite Parametrelerinin Saptanması. . 2015; 81 - 93.
IEEE	Öztürk İ,Avci R,TUNA B,KAHRAMAN T,AŞKIN O "Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Çeşitlerinin Bazı Agronomik Özellikleri ve Stabilite Parametrelerinin Saptanması." , ss.81 - 93, 2015.
ISNAD	Öztürk, İrfan vd. "Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Çeşitlerinin Bazı Agronomik Özellikleri ve Stabilite Parametrelerinin Saptanması". (2015), 81-93.

APA	Öztürk İ, Avci R, TUNA B, KAHRAMAN T, AŞKIN O (2015). Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Çeşitlerinin Bazı Agronomik Özellikleri ve Stabilite Parametrelerinin Saptanması. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 19(2), 81 - 93.
Chicago	Öztürk İrfan,Avci Remzi,TUNA Bülent,KAHRAMAN Turhan,AŞKIN ORHAN ONUR Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Çeşitlerinin Bazı Agronomik Özellikleri ve Stabilite Parametrelerinin Saptanması. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi 19, no.2 (2015): 81 - 93.
MLA	Öztürk İrfan,Avci Remzi,TUNA Bülent,KAHRAMAN Turhan,AŞKIN ORHAN ONUR Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Çeşitlerinin Bazı Agronomik Özellikleri ve Stabilite Parametrelerinin Saptanması. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, vol.19, no.2, 2015, ss.81 - 93.
AMA	Öztürk İ,Avci R,TUNA B,KAHRAMAN T,AŞKIN O Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Çeşitlerinin Bazı Agronomik Özellikleri ve Stabilite Parametrelerinin Saptanması. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi. 2015; 19(2): 81 - 93.
Vancouver	Öztürk İ,Avci R,TUNA B,KAHRAMAN T,AŞKIN O Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Çeşitlerinin Bazı Agronomik Özellikleri ve Stabilite Parametrelerinin Saptanması. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi. 2015; 19(2): 81 - 93.
IEEE	Öztürk İ,Avci R,TUNA B,KAHRAMAN T,AŞKIN O "Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Çeşitlerinin Bazı Agronomik Özellikleri ve Stabilite Parametrelerinin Saptanması." Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 19, ss.81 - 93, 2015.
ISNAD	Öztürk, İrfan vd. "Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Çeşitlerinin Bazı Agronomik Özellikleri ve Stabilite Parametrelerinin Saptanması". Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi 19/2 (2015), 81-93.