AL 2024-T4 ALAŞIMININ NAKAJİMA TESTİ İLE ELDE EDİLEN ŞEKİLLENDİRME SINIR EĞRİSİNİN MİNİMUM MAJÖR DEĞERİNİN ÖTELENME NEDENLERİNİN İNCELENMESİ

DİLMEC, MURAT; Ozturk, Fahrettin; HALKACI, Hüseyin Selçuk

AL 2024-T4 ALAŞIMININ NAKAJİMA TESTİ İLE ELDE EDİLEN ŞEKİLLENDİRME SINIR EĞRİSİNİN MİNİMUM MAJÖR DEĞERİNİN ÖTELENME NEDENLERİNİN İNCELENMESİ

Murat DİLMEÇ, (Necmettin Erbakan Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Makine Mühendsiliği Bölümü, Konya, Türkiye)

Hüseyin Selçuk HALKACI, (Selçuk Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Makina Mühendisliği Bölümü, Konya, Türkiye)

Fahrettin ÖZTÜRK (Niğde Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü, Niğde, Türkiye)

Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi

6 0

Yıl: 2014 Cilt: 29 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 527 - 536 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

AL 2024-T4 ALAŞIMININ NAKAJİMA TESTİ İLE ELDE EDİLEN ŞEKİLLENDİRME SINIR EĞRİSİNİN MİNİMUM MAJÖR DEĞERİNİN ÖTELENME NEDENLERİNİN İNCELENMESİ

Öz:

Tipik bir şekillendirme sınır eğrisi (ŞSE)nde, minimum majör birim şekil değiştirme değeri, minör birim şekil değiştirme değerinin sıfır olduğu y ekseni üzerinde yer almaktadır. Birçok şekillendirme proseslerinde hasar bu bölgede meydana gelmektedir. Literatürde birçok çalışmada, ŞSElerde en düşük majör seviyesi hemen hemen y ekseni üzerinde elde edilmiştir. Bu çalışmada ise Al 2024-T4 alaşımı için bu değer, y ekseninden yaklaşık olarak 0,040 değerinde sağa doğru ötelenmiş olarak elde edilmiştir. Bu değer sac metal şekillendirme sonuçlarının değerlendirilmesinde önemli olabilmektedir. Bu çalışmada Al 2024-T4 sac metalin metalin minimum majör birim şekil değiştirme değerinin literatürden farklı olarak sağa ötelenmiş olarak elde edilmesinin nedenleri araştırılmıştır. Süzdürme çubuğu ve ısıl işlemin en fazla etki eden faktörler olduğu tespit edilmiştir. Ötelenmenin, süzdürme çubuğu kullanılarak yapılan testlerde oluşan ön BŞDlerden ve T4 ısıl işlemi sonucunda meydana gelen kalıntı gerilmelerden kaynaklandığı gözlenmiştir.

Anahtar Kelime:

INVESTIGATION INTO REASONS FOR MINIMUM MAJOR STRAIN OFFSETTING OF FORMING LIMIT CURVE OBTAINED WITH NAKAJIMA TEST FOR AA 2024-T4

Öz:

In a typical forming limit curve (FLC), the minimum major strain where the minor value is equal to zero is located at y axes. In many forming processes, failure occurs at this region. Many studies in literature indicates that minimum major strain value is obtained about at y axis. In this study, the minimum major strain value is not determined on the y axes and it was found to be offsetted from the y axes to the right about 0.04 strain for AA 2024-T4. This value could be important for evaluations of sheet metal forming processes. In this study, the reasons for the minimum major strain of setting of the forming limit curve for AA 2024-T4 were investigated. It was found that drawbead and heat treatment were most effective parameters for this offsetting. It is observed that offsetting result from pre-strain which occur for conducted tests with using draw-bead and residual stress arising from T4 heat treatment.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Emilie, H., Carsley, J.E., Verma, R. Development of Forming Limit Diagrams of Aluminum and Magnesium Sheet Alloys at Elevated Temperatures, Journal of Materials Engineering and Performance, 17 (3), 288-296, 2008.
2. Karaağaç İ., Özdemir A., Erdemir 6112 Sac Malzemenin Hidromekanik Derin Çekme Yöntemiyle Şekillendirilebilirliği, Journal of The Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, Cilt 26, No 4, 841-850, 2011.
3. Paraianu, L., Comşa, D.S., Gracio, J.J., Banabic, D., Modelling of the Forming Limit Diagrams Using the Finite Element Method, The 8th International Conference of the European Scientific Association for Material Forming ESAFORM 2005.
4. Keeler, S.P. and Backofen, W.A., Plastic Instability and Fracture in Sheets Stretched Over Rigid Punches, ASM Trans. Quart., 56, 2548, 1963.
5. Narayanasamy, R., Narayanan, S.C., Experimental Analysis and Evaluation of Forming Limit Diagram for Interstitial Free Steels, Materials and Design, 28, 1490-1512, 2007.
6. Casari, F., Tassan M., Messina A., Molinari A., Effect of Punch Diameter, Grid Dimension and Lubrication on Forming Limit Diagram, Journal of Testing and Evaluations, 34 (1), 24-30, 2006.
7. Raghavan, K.S., A Simple Technique to Generate In-Plane Forming Limit Curves and Selected Applications, Metallurgical and Materials Transactions A, 26A, 2075-2084,1995.
8. Djavanroodi, F., Derogar, A., Experimental and numerical evaluation of forming limit diagram for Ti6Al4V titanium and Al6061-T6 aluminum alloys sheets, Materials and Design, 31, 4866 4875, 2010.
9. George, E.T., MacKenzie DS. Handbook of Aluminum, Physical Metallurgy and Processes. New York: Marcel Dekker Inc., 2003.
10. US Army Materials and Mechanics Research Center, Military Standardization Handbook, Aluminum and Aluminum Alloys, 1966.
11. Dilmec, M., Halkaci, H.S., Ozturk, F., Turkoz, M. Detailed investigation of forming limit determination standards for aluminum alloys, Journal of Testing and Evaluation, 41(1): 10-21, 2012.
12. Ameen H.A., Effect of spring stiffness and coefficient of friction on the stresses distribution and die angle in extrusion process, Am. J. Sci. Ind. Res., 1 (2), 164-179, 2010.
13. Ozturk F., Dilmec M., Turkoz M., Ece R.E., Halkaci H.S., Grid Marking and Measurement Methods for Sheet Metal Formability. The 5th International Conference and Exhibition on Design and Production of Machines and Dies/Molds, Turkey, June 18-21, 41-49, 2009.
14. Dilmeç, M., 2024-T4 Alüminyum Sacların Şekillendirme Sınır Eğrilerinin Kalınlığa Göre Değişimi, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2012.
15. Dilmec M., Halkaci H.S., Ozturk F., Livatyali H., Yigit O. Effects of sheet thickness and anisotropy on forming limit curves of AA2024-T4, International Journal of Advanced Manufacturing Technology 67 (9), 2689-2700, 2013.
16. Laukonis, J.V. and Ghosh, A.K., Effects of Strain Path Changes on the Formability of Sheet Metals, Metallurgical Transactions A, 9A, 1849-1856, 1978.
17. Hosford, W.F. and Caddell, R.M., Mechanics and Metallurgy, 2nd Edition, Prentice Hall Inc., USA, 1993

APA	DİLMEC M, HALKACI H, Ozturk F (2014). AL 2024-T4 ALAŞIMININ NAKAJİMA TESTİ İLE ELDE EDİLEN ŞEKİLLENDİRME SINIR EĞRİSİNİN MİNİMUM MAJÖR DEĞERİNİN ÖTELENME NEDENLERİNİN İNCELENMESİ. , 527 - 536.
Chicago	DİLMEC MURAT,HALKACI Hüseyin Selçuk,Ozturk Fahrettin AL 2024-T4 ALAŞIMININ NAKAJİMA TESTİ İLE ELDE EDİLEN ŞEKİLLENDİRME SINIR EĞRİSİNİN MİNİMUM MAJÖR DEĞERİNİN ÖTELENME NEDENLERİNİN İNCELENMESİ. (2014): 527 - 536.
MLA	DİLMEC MURAT,HALKACI Hüseyin Selçuk,Ozturk Fahrettin AL 2024-T4 ALAŞIMININ NAKAJİMA TESTİ İLE ELDE EDİLEN ŞEKİLLENDİRME SINIR EĞRİSİNİN MİNİMUM MAJÖR DEĞERİNİN ÖTELENME NEDENLERİNİN İNCELENMESİ. , 2014, ss.527 - 536.
AMA	DİLMEC M,HALKACI H,Ozturk F AL 2024-T4 ALAŞIMININ NAKAJİMA TESTİ İLE ELDE EDİLEN ŞEKİLLENDİRME SINIR EĞRİSİNİN MİNİMUM MAJÖR DEĞERİNİN ÖTELENME NEDENLERİNİN İNCELENMESİ. . 2014; 527 - 536.
Vancouver	DİLMEC M,HALKACI H,Ozturk F AL 2024-T4 ALAŞIMININ NAKAJİMA TESTİ İLE ELDE EDİLEN ŞEKİLLENDİRME SINIR EĞRİSİNİN MİNİMUM MAJÖR DEĞERİNİN ÖTELENME NEDENLERİNİN İNCELENMESİ. . 2014; 527 - 536.
IEEE	DİLMEC M,HALKACI H,Ozturk F "AL 2024-T4 ALAŞIMININ NAKAJİMA TESTİ İLE ELDE EDİLEN ŞEKİLLENDİRME SINIR EĞRİSİNİN MİNİMUM MAJÖR DEĞERİNİN ÖTELENME NEDENLERİNİN İNCELENMESİ." , ss.527 - 536, 2014.
ISNAD	DİLMEC, MURAT vd. "AL 2024-T4 ALAŞIMININ NAKAJİMA TESTİ İLE ELDE EDİLEN ŞEKİLLENDİRME SINIR EĞRİSİNİN MİNİMUM MAJÖR DEĞERİNİN ÖTELENME NEDENLERİNİN İNCELENMESİ". (2014), 527-536.

APA	DİLMEC M, HALKACI H, Ozturk F (2014). AL 2024-T4 ALAŞIMININ NAKAJİMA TESTİ İLE ELDE EDİLEN ŞEKİLLENDİRME SINIR EĞRİSİNİN MİNİMUM MAJÖR DEĞERİNİN ÖTELENME NEDENLERİNİN İNCELENMESİ. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 29(3), 527 - 536.
Chicago	DİLMEC MURAT,HALKACI Hüseyin Selçuk,Ozturk Fahrettin AL 2024-T4 ALAŞIMININ NAKAJİMA TESTİ İLE ELDE EDİLEN ŞEKİLLENDİRME SINIR EĞRİSİNİN MİNİMUM MAJÖR DEĞERİNİN ÖTELENME NEDENLERİNİN İNCELENMESİ. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi 29, no.3 (2014): 527 - 536.
MLA	DİLMEC MURAT,HALKACI Hüseyin Selçuk,Ozturk Fahrettin AL 2024-T4 ALAŞIMININ NAKAJİMA TESTİ İLE ELDE EDİLEN ŞEKİLLENDİRME SINIR EĞRİSİNİN MİNİMUM MAJÖR DEĞERİNİN ÖTELENME NEDENLERİNİN İNCELENMESİ. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, vol.29, no.3, 2014, ss.527 - 536.
AMA	DİLMEC M,HALKACI H,Ozturk F AL 2024-T4 ALAŞIMININ NAKAJİMA TESTİ İLE ELDE EDİLEN ŞEKİLLENDİRME SINIR EĞRİSİNİN MİNİMUM MAJÖR DEĞERİNİN ÖTELENME NEDENLERİNİN İNCELENMESİ. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi. 2014; 29(3): 527 - 536.
Vancouver	DİLMEC M,HALKACI H,Ozturk F AL 2024-T4 ALAŞIMININ NAKAJİMA TESTİ İLE ELDE EDİLEN ŞEKİLLENDİRME SINIR EĞRİSİNİN MİNİMUM MAJÖR DEĞERİNİN ÖTELENME NEDENLERİNİN İNCELENMESİ. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi. 2014; 29(3): 527 - 536.
IEEE	DİLMEC M,HALKACI H,Ozturk F "AL 2024-T4 ALAŞIMININ NAKAJİMA TESTİ İLE ELDE EDİLEN ŞEKİLLENDİRME SINIR EĞRİSİNİN MİNİMUM MAJÖR DEĞERİNİN ÖTELENME NEDENLERİNİN İNCELENMESİ." Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 29, ss.527 - 536, 2014.
ISNAD	DİLMEC, MURAT vd. "AL 2024-T4 ALAŞIMININ NAKAJİMA TESTİ İLE ELDE EDİLEN ŞEKİLLENDİRME SINIR EĞRİSİNİN MİNİMUM MAJÖR DEĞERİNİN ÖTELENME NEDENLERİNİN İNCELENMESİ". Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi 29/3 (2014), 527-536.