Kadın ve Erkek Sporcularda Başarı Hedeflerini Öngörmede Kendini Fiziksel Algılama ve Yaşam Doyumunun Rolü
Yıl: 2015 Cilt: 26 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 65 - 76 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Kadın ve Erkek Sporcularda Başarı Hedeflerini Öngörmede Kendini Fiziksel Algılama ve Yaşam Doyumunun Rolü
Öz: B u çalışmanın amacı kadın ve erkek sporculardabaşarı hedefi yönelimini öngörmede kendinegüven, genel fiziksel yeterlik, spor yeteneği ve ya- şam doyumunun rolünü incelemektir. Araştırmayafarklı spor dallarından 820 sporcu (nerkek= 497; Xyaş=21.77± 3.92 ve nkadın= 323; Xyaş=20.74± 3.78) katıl- mıştır. Katılımcıların kendine güven, genel fizikselyeterlik, spor yeteneği düzeyini, yaşam doyumunuve başarı hedeflerini belirlemek için sırasıyla MarshKendini Fiziksel Tanımlama Anketi, Yaşam DoyumuÖlçeği ve Sporda 2× 2 Başarı Hedefleri Envanteri kul- lanılmıştır. Verilerin ortalama ve standart sapmala- rı belirlenmiş, cinsiyetler arasındaki farklılığı ortayakoymak amacıyla bağımsız gruplar için t testi he- saplanmıştır. Adımsal çoklu regresyon analizi kadınve erkeklerin puanları için ayrı ayrı uygulanmıştır.Katılımcıların spor yeteneği (p<0.01) ve yaşam do- yumu (p<0.001) puanlarında cinsiyete göre farklılıkgörülmüştür. Kadın sporcularda genel fiziksel yeter- lik algısı, ustalık-yaklaşma hedef yönelimi ile pozitif ilişkili bulunmuştur (p<0.01). Erkek sporcularda ise,ustalık-yaklaşma hedef yönelimi ile kendine güven vespor yeteneği arasında pozitif (p<0.01); yaşam doyu- mu arasında negatif ilişki bulunmuştur (p<0.05). Usta- lık-kaçınma hedef yönelimi kadınlarda yaşam doyumuile pozitif ilişkili bulunmuştur (p<0.01). Buna karşın,erkeklerde ustalık-kaçınma hedef yönelimi, kendinegüven ile negatif; genel fiziksel yeterlik algıları ile isepozitif ilişkili bulunmuştur (p<0.01). Spor yeteneği pu- anları hem kadınlarda hem de erkeklerde performans- yaklaşma hedef yönelimi ile pozitif ilişkili bulunmuş- tur (p<0.01). Erkek ve kadınlarda performans-kaçınmahedefi alt ölçeği ile kendine güven negatif, spor ye- teneği ise pozitif ilişki göstermiştir (p<0.05). Bunlaraek olarak erkeklerde genel fiziksel yeterlik, perfor- mans-kaçınma hedef yönelimi ile pozitif ilişkili olduğubelirlenmiştir (p<0.05). Özetle, bu çalışma sonundasporcuların başarı hedeflerine yönelimlerinde yaşamdoyumu ve kendini fiziksel algılamanın etkili olduğusonucuna varılmıştır
Anahtar Kelime: Konular:
The Role of Male and Female Athletes Physical Self-Perceptions and Life Satisfaction in Predicting Their Achievement Goals
Öz: T he purpose of the present study was to exami- ne the role of self-esteem, global physical self- concept, sport competence and life satisfaction inthe prediction of achievement goal orientations infemale and male athletes. 820 athletes (nmale= 497;X age=21.77± 3.92 ve nfemale=323; Xage=20.74± 3.78) par- ticipated in this study. Physical Self-Description Qu- estionnaire, The Satisfaction with Life Scale and 2x2Achievement Goals Questıonnaire for Sport wereused as the measure of self-esteem, global physicalself-concept, sport competence, life satisfaction andgoal orientation levels, respectively. Data are repor- ted as means and standard deviations and indepen- dent samples t tests were calculated to compare thescores for the two gender. Then, multiple regressionanalyses with stepwise were applied separately todata of male and female athletes. Gender differenceswere observed in sport competence (p<0.01) and lifesatisfaction (p<0.001) of participants. Global physicalself-concept was positive related to mastery-appro-ach goal orientation in female athletes (p<0.01). Amongthe male, scores on mastery-approach goal orienta- tion were positive associated with self-esteem andsport competence (p<0.01) and negative associatedwith life satisfaction (p<0.05). Mastery-avoidance goalorientation was positive related to life satisfaction infemale athletes (p<0.01). In contrast, mastery-avoidan- ce goal orientation was nagative associated with self- esteem and positive associated with global physicalself-concept in male athletes (p<0.01). Scores on sportcompetence was positive associated with performan- ce-approach goal orientation for both gender (p<0.01).Performance- avoidance goal orientation was negati- ve associated with self-esteem and positive associatedwith sport competence in both female and male athle- tes (p<0.05). In addition, in male athletes, global physi- cal self-concept was positive related to performance- avoidance goals (p<0.05). In summary, it is concludedthat physical self-perceptions and life satisfaction areefficient to predict achievement goal orientations ofathletes.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- 1. Adie JW, Duda JL, Ntoumanis N. (2008). Achievement goals, competition appraisals, and the psychological and emotional welfare of sport participants. Journal of Sport & Exercise Psychology, 30(3), 302-322. 2. Almagro BJ, Sáenz-López P, Moreno-Murcia JA, Spray C. (2015). Motivational factors in young Spanish athletes: a qualitative focus drawing from self-determination theory and achievement goal perspectives. Sport Psychologist, 29(1), 15-28. 3. Aşçı FH. (2000). Congress Proceedings of 5th Sport Sciences Congress: The reliabilty and validity of PSDQ for Turkish population. Congress Proceedings of 5th Sport Sciences Congress. 3-5 November, Ankara: Hacettepe University, 122-123. 4. Aşçı FH. (2004). Benlik algısı ve egzersiz. Spor Bilimleri Dergisi, 15 (4), 233-266. 5. Baranik LE, Stanley LJ, Bynum BH, Lance CE. (2010). Examining the construct validity of mastery- avoidance achievement goals: A meta-analysis. Human Performance, 23(3), 265-282. 6. Beville JM, Umstattd Meyer MR, Usdan SL, Turner LW, Jackson JC, Lian BE. (2014). Gender differences in college leisure time physical activity: application of the theory of planned behavior and integrated behavioral model.Journal of American College Health, 62(3), 173-184. 7. Bosacki SL. (2003). Psychological pragmatics in preadolescents: Sociomoral understanding, self-worth, and school behavior. Journal of Youth and Adolescence, 32(2), 141-155. 8. Çetinkalp Kazak Z. (2012). Achievement goals and physical self-perceptions of adolescent athletes. Social Behavior and Personality: an international journal, 40(3), 473-480. 9. Conroy DE, Eliot AJ, Hofer SM. (2003). A 2x2 achievement goals questionnaire for sport: Evidence for factorial invariance, temporal stability, and external validity. Journal of Sport & Exercise Psychology, 25(4), 456-476. 10. Conroy DE, Coatsworth JD, Fifer AM. (2005). Testing dynamic relations between perceived competence and fear of failure in young athletes. European Review of Applied Psychology, 55(2), 99-110. 11. Cury FM, Biddle SJH, Sarrazin P, Famose JP. (1997). Achievement goals and perceived task. British Journal of Educational Psychology, 67, 292-309. 12. Cury F, Da Fonséea D. (2001). Approach/avoidance and achievement goal theory: empirical data and conceptual advances. In: Cury F, Sarrazin P. (Eds). Theories of Motivation in Sport and Exercise. Research Review. Paris: Presse Universitaire de France, p: 121-142. 13. Çepikkurt F, İnanç BY. (2012). Mükemmeliyetçilik ve başarı hedeflerinin hentbolcuların müsabaka öncesi yaşadıkları durumluk kaygıyı belirlemedeki rolü. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 10 (2), 43-51. 14. Diener E, Emmons RA, Larsen RJ, Griffin S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49(1), 71-75. 15. Duda JL, Chi L, Newton ML, Walling MD, Catley D. (1995). Task and ego orientation and intrinsic motivation in sport. International Journal of Sport Psychology, 26(1),40-63. 16. Duda JL. (1992). Motivation in sport setting: a goal perspective approach. In: Roberts GC. (Eds.) Motivation in Sport and Exercise. Champaign, Illinois: Human Kinetics, p. 57-91. 17. Duda JL, White SA. (1992). Goal orientations and beliefs about the causes of success among elite athletes, The Sport Psychologist, 6 , 334-343. 18. Eisenberg S, Delaney DJ. (1998). Psikolojik Danışma Sü reci. (Çev: N. Ören ve M. Takkaç), İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları. 19. Elliot AJ. (2006). The Hierarchical Model of Approach- Avoidance Motivation. Motivation and Emotion, 30(2), 111- 116. 20. Elliot AJ, Sheldon KM, Church MA. (1997). Avoidance personal goals and subjective well-being. Personality and Social Psychology Bulletin, 23(9), 915-927. 21. Fouladchang M, Marzooghi R, Shemshiri B. (2009). The effect of gender and grade level differences on achievement goal orientations of Iranian undergraduate students. Journal of Applied Sciences, 9 (5), 968-972. 22. Fox K. (2000). The effects of exercice on self-perceptions and self-esteem. In: Biddle S, Fox K, Boutcher S. (Eds.), Physical Activity and Psychological Well-Being Londres: Routhledge, p. 88-118. 23. Fox KR. (1997). The physical self and processes in self esteem development. In: Fox KR. (Eds.), The physical self: From motivation to well-being. Champaign, IL: Human Kinetics, p. 111-139. 24. Gündoğar D, Gül SS, Uskun E, Demirci S, Keçeci D. (2007). Üniversite öğrencilerinde yaşam doyumunu yordayan etkenlerin incelenmesi. Klinik Psikiyatri, 10(1), 14-27. 25. Gürsel F, Koruç Z. (2004). Hedef belirlenen engelli olan ve olmayan öğrencilerde antrenmanın performans ve duygusal durumlar üzerine etkisi. Spor Bilimleri Dergisi: Hacettepe Üniversitesi, 15 (3), 137-154. 26. Hagger MS, Hein V, Chatzisarantis NL. (2011). Achievement goals, physical self-concept, and social physique anxiety in a physical activity context1. Journal of Applied Social Psychology, 41(6), 1299-1339. 27. Jacobs JE, Lanza S, Osgood DW, Eccles JS, Wigfield A. (2002). Changes in childrens self-competence and values: Gender and domain differences across grades one through twelve. Child development, 73(2), 509-527. 28. Kavussanu M, Harnisch DL. (2000). Self-esteem in children: Do goal orientations matter? British Journal of Educational Psychology, 70(2), 229-242. 29. Kazak Çetinkalp Z. (2009). Sporda Hü r İrade Kuramı ve Başarı Hedefi Kuramının Değerlendirilmesi. Doktora Tezi. Ege Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitü , İzmir. 30. Klomsten AT, Skaalvik EM, Espnes GA. (2004). Physical self-concept and sports: Do gender differences still exist? Sex Roles, 50(1-2), 119-127. 31. Marsh HW, Richards GE, Johnson S, Roche L, Tremayne P. (1994). Physical self description questionnaire: Psychometric properties and a multitrait-multimethod analysis of relations to existing instruments. Sport and Exercise Psychology, 16(3), 270-305. 32. Marsh HW, Craven RG. (2006). Reciprocal effects of self-concept and performance from a multidimensional perspective beyond seductive pleasure and unidimensional perspectives. Perspectives on Psychological Science, 1(2), 133-163. 33. Middleton M, Midgley C. (1997). Avoiding the demonstration of lack of ability: An underexplored aspect of goal theory. Journal of educational psychology, 89(4), 710-718. 34. Moen F, Federici RA, Skaalvik EM. (2014). Junior athletes goal orientation, motivation, and emotional and physical exhaustion. International Journal of Coaching Science, 8(2), 25-41. 35. Morris RL, Kavussanu M. (2008). Antecedents of approach-avoidance goals in sport. Journal of Sports Sciences, 26(5), 465-476. 36. Murcia JAM, Camacho AS, Rodríguez JMM. (2008). Prognostic of the perceived competence through motivation in practitioners of physical exercise. Fitness & Performance Journal, 7 (6), 357-65. 37. Newton M, Duda JL. (1993). The relationship of task and ego orientation to performance: Cognitive content, affect, and attributions in bowling. Journal of Sport Behaviour, 16, 209-209. 38. Nicholls JG. (1989). The competitive ethos and democratic education. Cambridge, MA: Harvard University Press. 39. Noordegraaf MA, Çoknaz D. (2014). Türk kadın sporcuların 2012 Londra Olimpiyatlarına katılımı ve basında yer almaları ile ilgili bir değerlendirme. International Journal of Human Sciences, 11(2), 1351-1365. 40. Pajares F, Britner SL, Valiante G. (2000). Relation between achievement goals and self-beliefs of middle school students in writing and science. Contemporary Educational Psychology, 25(4), 406-422. 41. Patrick H, Ryan AM, Pintrich PR. (1999). The differential impact of extrinsic and mastery goal orientations on males and females self-regulated learning. Learning and Individual differences, 11(2), 153-171. 42. Pediić Ž, Greblo Z, Phongsavan P, Milton K, Bauman AE. (2015). Are total, intensity-and domain-specific physical activity levels associated with life satisfaction among university students? PloS one, 10(2), 1-21. 43. Reilly T, Williams AM, Nevill A, Franks A. (2000). A multidisciplinary approach to talent identification in soccer. Journal of Sports Sciences, 18(9), 695- 702. 44. Rethorst S, Duda JL. (1993). VIII World Congress of Sport Psychology: Goal orientations, cognitions, and emotions in gymnastics. In: Serpa S, Alves J, Ferreira V, Paula-Brito A, eds. Lisbon: International Society of Sport Psychology, 82-379. 45. Roberts GC. (1992). Motivation in sport and exercise: Conceptual constraints and convergence. In: Roberts GC. (Ed.). Motivation in Sport and Exercise. Champaign, IL: Human Kinetics, p. 3-29. 46. Toros T. (2005). Genç basketbolcularin oyunda kalma süreleri ile hedef perspektif yaklaşimi, yaşam doyumu ve algilanan motivasyonel iklim arasindaki ilişki. Spor Bilimleri Dergisi: Hacettepe Üniversitesi, 16(2), 50-63. 47. Toros T, Akyuz U, Bayansalduz M, Soyer F. (2010). Görev ve ego yonelimli hedeflerin yaşam doyumu ile ilişkisinin incelenmesi (dağcılık sporu yapanlarla ilgili bir ç alışma). Uluslararasi Insan Bilimleri Dergisi, 7(2), 1039-1050. 48. Treasure DC, Biddle S. (1997). North American Society of the Psychology of Sport and Physical Activity: Antecedents of physical self-worth and global self-esteem: Influence of achievement goal orientations and perceived ability, Denver, Colorado. 49. Vlachopoulos S, Biddle SJH, Fox K. (1996). A social cognitive investigation into the mechanisms of affect generation in childrens physical activity. Journal of Sport and Exercise Psychology, 18, 174-193. 50. Vlachopoulos S, Biddle SJH. (1996). Achievement goal orientations and intrinsic motivation in a track and field event in school physical education. European Physical Education Review, 2(2), 64-158. 51. Welk GJ, Eklund B. (2003). Validation of the children and youth self perception profile for young children. Psychology of Sport and Exercise, 6(1), 51-65. 52. Wold B, Duda JL, Balaguer I, Smith ORF, Ommundsen Y, Hall HK, ve diğ. (2013). Comparing self-reported leisure-time physical activity, subjective health, and life satisfaction among youth soccer players and adolescents in a reference sample. International Journal of Sport and Exercise Psychology, 11(4), 328-340. 53. Wood W, Rhodes N, Whelan M. (1989). Sex differences in positive well-being: A consideration of emotional style and marital status. Psychological Bulletin, 106(2), 249-264. 54. Yetim U. (1991). Kişisel Projelerin Organizasyonu Açısından Yaşam Doyumu. Yayınlanmamıs Doktora Tezi. Ege Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitü
| APA | ERSOZ G, ÇETİNKALP Z, EKLUND R (2015). Kadın ve Erkek Sporcularda Başarı Hedeflerini Öngörmede Kendini Fiziksel Algılama ve Yaşam Doyumunun Rolü. , 65 - 76. |
| Chicago | ERSOZ GOZDE,ÇETİNKALP Zişan Kazak,EKLUND Robert Kadın ve Erkek Sporcularda Başarı Hedeflerini Öngörmede Kendini Fiziksel Algılama ve Yaşam Doyumunun Rolü. (2015): 65 - 76. |
| MLA | ERSOZ GOZDE,ÇETİNKALP Zişan Kazak,EKLUND Robert Kadın ve Erkek Sporcularda Başarı Hedeflerini Öngörmede Kendini Fiziksel Algılama ve Yaşam Doyumunun Rolü. , 2015, ss.65 - 76. |
| AMA | ERSOZ G,ÇETİNKALP Z,EKLUND R Kadın ve Erkek Sporcularda Başarı Hedeflerini Öngörmede Kendini Fiziksel Algılama ve Yaşam Doyumunun Rolü. . 2015; 65 - 76. |
| Vancouver | ERSOZ G,ÇETİNKALP Z,EKLUND R Kadın ve Erkek Sporcularda Başarı Hedeflerini Öngörmede Kendini Fiziksel Algılama ve Yaşam Doyumunun Rolü. . 2015; 65 - 76. |
| IEEE | ERSOZ G,ÇETİNKALP Z,EKLUND R "Kadın ve Erkek Sporcularda Başarı Hedeflerini Öngörmede Kendini Fiziksel Algılama ve Yaşam Doyumunun Rolü." , ss.65 - 76, 2015. |
| ISNAD | ERSOZ, GOZDE vd. "Kadın ve Erkek Sporcularda Başarı Hedeflerini Öngörmede Kendini Fiziksel Algılama ve Yaşam Doyumunun Rolü". (2015), 65-76. |
| APA | ERSOZ G, ÇETİNKALP Z, EKLUND R (2015). Kadın ve Erkek Sporcularda Başarı Hedeflerini Öngörmede Kendini Fiziksel Algılama ve Yaşam Doyumunun Rolü. Spor Bilimleri Dergisi, 26(2), 65 - 76. |
| Chicago | ERSOZ GOZDE,ÇETİNKALP Zişan Kazak,EKLUND Robert Kadın ve Erkek Sporcularda Başarı Hedeflerini Öngörmede Kendini Fiziksel Algılama ve Yaşam Doyumunun Rolü. Spor Bilimleri Dergisi 26, no.2 (2015): 65 - 76. |
| MLA | ERSOZ GOZDE,ÇETİNKALP Zişan Kazak,EKLUND Robert Kadın ve Erkek Sporcularda Başarı Hedeflerini Öngörmede Kendini Fiziksel Algılama ve Yaşam Doyumunun Rolü. Spor Bilimleri Dergisi, vol.26, no.2, 2015, ss.65 - 76. |
| AMA | ERSOZ G,ÇETİNKALP Z,EKLUND R Kadın ve Erkek Sporcularda Başarı Hedeflerini Öngörmede Kendini Fiziksel Algılama ve Yaşam Doyumunun Rolü. Spor Bilimleri Dergisi. 2015; 26(2): 65 - 76. |
| Vancouver | ERSOZ G,ÇETİNKALP Z,EKLUND R Kadın ve Erkek Sporcularda Başarı Hedeflerini Öngörmede Kendini Fiziksel Algılama ve Yaşam Doyumunun Rolü. Spor Bilimleri Dergisi. 2015; 26(2): 65 - 76. |
| IEEE | ERSOZ G,ÇETİNKALP Z,EKLUND R "Kadın ve Erkek Sporcularda Başarı Hedeflerini Öngörmede Kendini Fiziksel Algılama ve Yaşam Doyumunun Rolü." Spor Bilimleri Dergisi, 26, ss.65 - 76, 2015. |
| ISNAD | ERSOZ, GOZDE vd. "Kadın ve Erkek Sporcularda Başarı Hedeflerini Öngörmede Kendini Fiziksel Algılama ve Yaşam Doyumunun Rolü". Spor Bilimleri Dergisi 26/2 (2015), 65-76. |
