Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Okul Öncesi Çocuklara Yönelik Sosyal Beceri Öğretim Müdahaleleri

Didem GÜVEN, (Sami Sipahi Ortaokuılu, Eskişehir, Türkiye)
İbrahim Halil DİKEN (Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Özel Eğitim Bölümü, Eskişehir, Türkiye)
Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi
11 0
Yıl: 2014 Cilt: 15 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 19 - 40 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Okul Öncesi Çocuklara Yönelik Sosyal Beceri Öğretim Müdahaleleri

Öz:
Bu çalışma, 2000 2012 yılları arasında okul öncesi dönemde 3 6 yaş aralığında otizm spektrum bozukluğu(OSB) olançocuklara yönelik sosyal beceri öğretim müdahalelerini gözden geçirmek amacıyla yapılmıştır. Araştırma üniversitelerin (Anadolu Üniversitesi ve Eskişehir Osmangazi Üniversitesi) online olarak EBSCO (Academic Search Complete ve ERIC) ve SAGE veri tabanlarında yayımlanan23 makale incelenerekgerçekleştirilmiştir. Đncelenen bu çalışmalar, OSB yelpazesinin farklı tanılarını içeren ve normal gelişim gösteren 283 çocukla yapılmış araştırmalardır. Bu araştırmalarda farklı yöntemlerin kullanıldığı ve bu farklı yöntemlerin etkililiklerinin sınandığı görülmüştür. Ayrıca OSBli çocukların yoğun bir şekilde okul öncesi eğitimlerden yararlandığı anlaşılmış ve erken tanılamaya bağlı olarak okul öncesi dönemde erken müdahalenin önemli olduğu yapılan analizler sonucunda ortaya konmuştur. Yapılan analiz sonucunda, Türkiyede okul öncesi döneme ilişkin OSBli çocuklara yönelik herhangi bir sosyal beceri öğretimi (SBÖ)ne rastlanmamıştır. Dolayısıyla Türkiyede okul öncesi dönemde eğitimini sürdüren OSBli çocuklara SBÖlerinin arttırılmasına yönelik çalışmaların yapılması önerilebilir.
Anahtar Kelime:

Konular: Sosyal Çalışma Eğitim, Eğitim Araştırmaları Aile Çalışmaları

Social Skill Teaching Interventions for Preschool Children with Autism Spectrum Disorder

Öz:
This study, is a revision study intended for social skills teaching, carried out between 2000 and 2012 with preschool children between 3 and 6 who have autism spectrum disorder. 23 articles have been reached intendedforthestudy. Those researches have been carried out with 200 children who have different range of autism spectrum disorder and 83 children who have normal development. They are the researches that different types of procedures have been used and effectiveness have been brought up. From all of the researches it has been understood that, the individuals who have autism spectrum disorder, benefit from preschool education and depending early diagnosis,, the importance of early intervention is once more revealed. As a result, any autism spectrum disorder concerning preschool period hasn t been encountered. Thereby, in Turkey, the individuals who have autism spectrum disorder must be socially included and have preschool education like their normally progressed peers as soon as possible and the social including applications must be increased in preschool period.
Anahtar Kelime:

Konular: Sosyal Çalışma Eğitim, Eğitim Araştırmaları Aile Çalışmaları
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ayres, K. M.,& Langone, J. (2009). Video Supports for Teaching Students with Developmental Disabilities. Journal of Special Education Technology, 23(3), 2008-2009.
  • Baker, S. D., Lang, R., & O'Reilly. (2009). Review of video modeling with students with emotional and behavioral disorders. Education and Treatment of Children, 32, 403-420.
  • Banda, D. R, Hart, S. L. & Liu-Gitz, L.(2010). Impact of training peers and children with autism on social skills during center time activities in inclusive classrooms. Research in Autism Spectrum Disorders,4(4),619– 625.
  • Beidel, D. C., Turner, S. M. & Morris, T. L.(2000).Behavioral treatment of childhood social phobia. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 68(6), 1072–1080.
  • Betz, A., Higbee, T. S. & Reagon, K. A.(2008). Using joint activity schedules to promote peer engagement in preschoolers with autism. Journal of Applied Behavior Analysis,41(2), 237–241.
  • Blood, E., Johnson, J. W., Ridenour, L. & Simmons, K.(2011). Using an ipod touch to teach social and selfmanagement skills to an elementary student with emotional/behavioral disorders. Education and Treatment of Children,34(3), 299–321.
  • Buggey, T.(2009).Seeing is believing. Video self-modeling for people with autism and other development disabilities. (1st Edition). Bethesda: Woodbine House.
  • Buggey, T., Hoomes, G., Sherberger, M. E. & Williams, S.(2011). Facilitating social ınitiations of preschoolers with autism spectrum disordersUsing video self-modeling. Focus on Autism and Other Development Disabilities,26(1),25–36.
  • Carr, S. C.& Punzo, R. P. (1993). The effects of self-monitoring of academic accuracy and productivity on the performance of students with behavioral disorders. Behavioral Disorders, 18, 241-250.
  • Cartledge, G. & Milburn, J. F. (1986). Teaching social skills to children: Innovativeapproaches, (2nd Edition), New York, Oxford: Pergamon Boks, Inc.
  • Chandler, L. K., Lubeck, R.C. & Fowler, S.A.(1992). Generalızation and maintenance of preschool children's social skills: a critical review and analysis. Journal Of Applied Behavior Analysis,2(25), 415–428.
  • Chung, K., Reavis, S., Mosconi, M., Drewry, J., Matthews, T. & Tasse,M. (2007). Peer-mediated social skills training program for young children with high functioning autism. Research in DevelopmentalDisabilities, 28, 423- 436.
  • Crozier, S. & Tincani, M.(2007). Effects of social stories on prosocial behavior of preschool children with autism spectrum disorders. Journal of Autism andDevelopmental Disorders,37,1803–1814.
  • Çolak, A. (2007). Kaynaştırma uygulanan bir ilköğretim sınıfındaki sosyal yeterlik özelliklerinin betimlenmesi ve iyileştirilmesi çalışmaları. Yayımlanmamış doktora tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
  • Deitchman, C., Reeve, S. A., Reeve, K. F. & Progar, P. R.(2010). Incorporating video feedback into selfmanagement training to promote generalization of social initiations by children with autism. Education And Treatment Of Children, 33(3), 475–488.
  • Diken, H.Đ.(2010). Erken Çocukluk Eğitimi. Diken, H.Đ. (Ed.) Ankara: Pegem A Yayıncılık. Elliott, S. N. & Gresham, F. M. (1989). Social skills deficits as a primary learning disability. Journal of Learning Disabilities, February: 22,120-124.
  • Dykstra, J. R., Boyd, B. A., Linda R. Watson, L. R., Crais, E. R. & Baranek, G. T.(2011). The impact of the advancing social-communication and play (asap) interventionon preschoolers with autism spectrum disorder. Autism,16(6),1–18.
  • Fawcett, S. B. (1991). Social validity: a note on methodology. Journal of Applied Behavior Analysis, 24,235– 239.
  • Gena, A., Couloura, S. & Kymissis, E.(2005). Modifying the affective behavior of preschoolers with autism using ın-vivo or video modeling and reinforcement contingencies Journal of Autism andDevelopmental Disorders,35(5),545–556.
  • Gena, A.(2006).The effects of prompting and social reinforcement on establishing social interactions with pers during the inclusion of four children with autism in preschool. International Journal of Psychology,41(6), 541–554.
  • Gresham, F. M. (1986). Conceptual and definitional issues in the assessment of children’s social skills: Implications for classificationand training. Journal of Clinical Child Psychology, 15(1), 3–15.
  • Güven, D. & Vuran, S. (Eylül, 2012). Otizm spektrum bozukluğu gösteren bireylerin sosyal becerilerinin geliştirilmesinde: grup müdahaleleri. 21. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Đstanbul.
  • Harris, K. R., Friedlander, B. D., Saddler, B., Frizzelle, R.& Graham, S. (2005). Self-monitoring of attention versus self-monitoring of academic performance. The Journal of Special Education, 39, 145-156.
  • Hine, J.F. & Wolery, M.(2006). Using Point-of-view video modeling to teach play to preschoolers with autism. Topics in Early Childhood Special Education, 26(2),83–93.
  • Ingersoll, B.& Schreibman, L. (2006). Teaching reciprocal imitation skills to young children with autism using a naturalistic behavioral approach: Effects on language, pretend play, and joint attention. Journal of Autism and Developmental Disorders, 36, 487–505.
  • Ingersoll, B.,Lewis, E. & Kroman, E. (2007). Teaching the imitation and spontaneous use of descriptive gestures in young children with autism using a naturalistic behavioral intervention. Journal of Autism and Developmental Disorders,37(8),1446–1456.
  • Kalyva, E.ve Avramidis E.(2005). Improving Communication Between Children with Autism and Their Peers Through the ‘Circle of Friends’: A Small-scale Intervention Study. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities,18, 253–261.
  • Kasari, C., Freeman, S., Paparella, T., Wong, C. & Kwon, S. (2005). Early intervention on core deficits in autism. Clinical Neuropsychiatry: Journal of Treatment and Evaluation, 2(6), 380–388.
  • Koçancı, A. (2006). Çocukların sosyal becerilerini geliştirme ve sosyal yeterlilik.http://www.gonuldengonule.com/urun/urunozel1. Erişim tarihi: 05.09.2006.
  • Koegel, R. L., Vernon, Ty. V. & Koegel, L. K.(2009). Improving social ınitiations in young children with autism using reinforcers with embedded social ınteractions. Journal of Autism andDevelopmental Disorders,39(9),1240-1251.
  • Kohler, F., Anthony, L., Steighner F., & Hoyson, M. (2001). Teaching social interaction skills in the integrated preschool: an examination of naturalistic tactics, TECSE, 21, 93–103.
  • Kohler, F., Greteman, C., Raschke, D., & Highnam, C. (2007). Using a buddy skills package to increase the social interactions between a preschooler with autism and her peers. Topics in Early Childhood Special Education, 27, 155-163.
  • Kok, A. J., Kong, T. Y., & Bernard-Opitz, V. (2002). A comparison of the effects of structured play and facilitated play approaches on preschoolers with autism: a case study. Autism, 6, 181- 196.
  • Korinek, L., & Popp, P. A. (1997). Collaborative mainstream integration of social skills with academic instruction. Preventing School Failure, 41, 148-152.
  • Kroeger, K. A., Schultz, J. R., & Newsom, C. (2007). A comparison of two group-delivered social skills programs for young children with autism. Journal of Autism and Developmental Disorders, 37, 808–817.
  • Leaf, J. B., Taubman, M., Bloomfield, S. Palos-Rafuse, L., Leaf , R., McEachin, J. & Oppenheim, M. L.(2009). Increasing social skills and pro-social behavior for three children diagnosed with autism through the use of a teaching package. Research in Autism Spectrum Disorders,3(1), 275–289.
  • Leaf, J. B., Dotson, W. H., Oppenheim, M. L., Sheldon, J. B. & Sherman, J. A. (2010). The effectiveness of group teaching interactions for young children with a pervasive developmental disorder. Research in Autism Spectrum Disorders, 4, 186–198.
  • Leaf, J. B., Dotson, W. H., Oppenheim, M. L., Sheldon, J. B. & Sherman, J. A. (2011).A programmatic description of a social skills group for young children with autism. Topics in Early Childhood Special Education, April,1–11.
  • Matson, J. L., Matson, M. L. ve Rivet (2007). Social-Skills Treatments for Children With Autism Spectrum Disorders: An Overview. Behavior Modification, 31(5), 682-706.
  • Mazurik- Charles, R. ve Stefanua, C.(2010). Using paraprofessionals to teach social skills to children with autism spectrum disorders in the general education classroom. Journal of Instructional Psychology,37(2),161–169.
  • Moore, C.,& Dunham, P. (Eds.). (1995). Joint attention: Its origins and role in development. Hillsdale, NJ, England: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
  • Olcay- Gül, S. & Vuran, S. (2010). Sosyal becerilerin öğretiminde video model yöntemiyle yürütülen araştırmaların analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 10(1), 219–274.
  • Reichow, B. & Volkmar, F. R. (2010). Social skills interventions for individuals with autism: evaluation for evidence-based practices with a best-evidence synthesis framework. Journalof Autism and Developmental Disorders, 40, 149–166.
  • Rao, P.A., Beidel, P.C., Murray, M.J.(2008). Social skills interventions for children with aspergers syndrome or high-functioning autism: a review and recommendations. Journal of Autismand Developmental Disorders,38(2),353–61.
  • Rock, M. L. (2005). Use of strategic self-monitoring to enhance academic engagement, productivity, and accuracy of students with and without exceptionalities. Journal of Positive Behavioral Interventions, 7, 3- 17.
  • Rutherford, M. D., Young, G. S., Hepburn, S. & Rogers, S. J. (2007). A longitudinal study of pretend play in autism. Journal of Autism andDevelopmental Disorders, 37, 1024–1039.
  • Sancho, K., Sidener, T. M., Reeve, S. A.& Sidener, D. W. (2010). two variations of video modeling interventions for teaching play skills to children with autism. Education and Treatment Of Children. 33(3),421–442.
  • Stanton-Chapman, T. L., Denning, C. B., Jamison, K. R.(2008). Exploring the effects of a social communication intervention for improving requests and word diversity in preschoolers with disabilities. Psychology in the Schools,45(7),624-644.
  • Sugai, G.,& Lewis, T. J. (1996). Preferred and promising practices fora social skills instruction. Focus on Exceptional Children, 29.
  • Tekin- Đftar, E. & Kırcaali- Đftar, G. (2001). Özel eğitimde yanlışsız öğretim yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları.
  • Webb, B. J., Miller, S. P., Pierce, T. B., Strawser, S., & Jones, W. P.(2004). Effects of social skill instruction for high-functioningadolescents with autism spectrum disorders. Focus on Autism and Other Developmental Disabilities, 19(1), 53–62.
  • Whalen, C., Schreibman, L., & Ingersoll, B. (2006). The collateral effects of joint attention training on social initiations, positive affect, imitation, and spontaneous speech for young children with autism. Journal of Autism and Developmental Disorders, 36, 655–664.
  • Williams, S. K., Johnson, C. & Sukhodolsky, D. G.(2005). The role of the school psychologist in the inclusive education of school-age children with autism spectrum disorders. Journal of School Psychology,43 (2),117–136.
  • Wolf, M.M.(1978). Social validity: the case for subjective measurement or how applied behavior analysis is finding its heart. Journal of Applied Behavior Analysis,11,203–214.
  • Zirpoli, T. J.& Melloy, K. J. (1997). Behavior management: Application for teachers and parents (2nd ed.). Upper Saddle River, New Jersey, Columbus, Ohio: Merrill Prentice Hall.
APA GÜVEN D, DİKEN İ (2014). Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Okul Öncesi Çocuklara Yönelik Sosyal Beceri Öğretim Müdahaleleri. , 19 - 40.
Chicago GÜVEN Didem,DİKEN İbrahim Halil Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Okul Öncesi Çocuklara Yönelik Sosyal Beceri Öğretim Müdahaleleri. (2014): 19 - 40.
MLA GÜVEN Didem,DİKEN İbrahim Halil Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Okul Öncesi Çocuklara Yönelik Sosyal Beceri Öğretim Müdahaleleri. , 2014, ss.19 - 40.
AMA GÜVEN D,DİKEN İ Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Okul Öncesi Çocuklara Yönelik Sosyal Beceri Öğretim Müdahaleleri. . 2014; 19 - 40.
Vancouver GÜVEN D,DİKEN İ Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Okul Öncesi Çocuklara Yönelik Sosyal Beceri Öğretim Müdahaleleri. . 2014; 19 - 40.
IEEE GÜVEN D,DİKEN İ "Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Okul Öncesi Çocuklara Yönelik Sosyal Beceri Öğretim Müdahaleleri." , ss.19 - 40, 2014.
ISNAD GÜVEN, Didem - DİKEN, İbrahim Halil. "Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Okul Öncesi Çocuklara Yönelik Sosyal Beceri Öğretim Müdahaleleri". (2014), 19-40.
APA GÜVEN D, DİKEN İ (2014). Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Okul Öncesi Çocuklara Yönelik Sosyal Beceri Öğretim Müdahaleleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 15(1), 19 - 40.
Chicago GÜVEN Didem,DİKEN İbrahim Halil Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Okul Öncesi Çocuklara Yönelik Sosyal Beceri Öğretim Müdahaleleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi 15, no.1 (2014): 19 - 40.
MLA GÜVEN Didem,DİKEN İbrahim Halil Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Okul Öncesi Çocuklara Yönelik Sosyal Beceri Öğretim Müdahaleleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, vol.15, no.1, 2014, ss.19 - 40.
AMA GÜVEN D,DİKEN İ Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Okul Öncesi Çocuklara Yönelik Sosyal Beceri Öğretim Müdahaleleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi. 2014; 15(1): 19 - 40.
Vancouver GÜVEN D,DİKEN İ Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Okul Öncesi Çocuklara Yönelik Sosyal Beceri Öğretim Müdahaleleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi. 2014; 15(1): 19 - 40.
IEEE GÜVEN D,DİKEN İ "Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Okul Öncesi Çocuklara Yönelik Sosyal Beceri Öğretim Müdahaleleri." Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 15, ss.19 - 40, 2014.
ISNAD GÜVEN, Didem - DİKEN, İbrahim Halil. "Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Okul Öncesi Çocuklara Yönelik Sosyal Beceri Öğretim Müdahaleleri". Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi 15/1 (2014), 19-40.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
03-04-2024 15:23

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları