Yıl: 2015 Cilt: 19 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 315 - 346 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İBRAHİM SÛRESİ 34 İLE NAHL SÛRESİ 18. AYETLERİN TEFSİR VE BELAĞAT YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz:
Özet: Bu çalışmada İbrahim sûresinin 34. ayeti ile Nahl sûresinin 18. ayetitefsir ve belağat açısından incelenmiştir. Kuranın birçok ayetinde olduğugibi bu iki ayet arasında da lafız ve mana yönüyle bazı benzerlikler ve nüanslar tespit edilmiştir. Araştırmada bu iki ayetin mana ve muhtevası in- celenirken, kullanılan kelime ve terkipler Arap edebiyatı açısından ele alı- narak, Kuranın edebî özelliğine vurgu yapılmıştır. Nimet konusuyla ala- kalı bu iki ayetten biri insanın nimetler karşısındaki zalimce ve nankörcetavrını anlatırken, diğeri nimetleri veren yaratıcının ne kadar şefkatli vemerhametli olduğunu bildirmektedir.
Anahtar Kelime:

Konular: Din Bilimi

THE VERSES 34TH OF SURAH IBRAHIM AND 18TH OF SURAH NAHL EVALUATION IN TERMS OF INTERPRETATION AND RHETORICS

Öz:
Abstract: In this study, It is examined that the 34th statement of surah Ibra- him and 18th statement surah of Nahl from the perspective of interpretationand rhetorics. As it is in many verses of Quran, in between these two state- ments there are anologies and nuances about utterance and meaning. In theresearch while examining the meaning and contents of these two verses, itis emphasized the literary characteristic of Quran as well as the words andphrases that are used in the statements are handled from the perspective ofArabic Literature. While one of these verses is telling about the Creator whois giving the blessings is so tender and gracious, the other statement ishandling the cruelly and ungratefully behaviour of the human being in re- turn of these blessings.
Anahtar Kelime:

Konular: Din Bilimi
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Abdulbâkî, Muhammed Fuad, el-Mu’cemu’l-Müfehres li Elfâzi’l-Kur’an-ı Kerim, Beyrut: Dâru’l-Meârif, 1994.
  • el-Âlûsî, Şihâbuddin Mahmûd b. Abdullah, Rûhu’l-Meânî fî Tefsîri’l-Kur’ani’l-Azîm ve’s- Seb’i’l-Mesânî, I-XVI, thk. Ali Abdulbârî Atıyye, Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1415/1994.
  • Avde Halîl Ebû Avde, Şevâhid fi’l-İ’câzi’l-Kurânî, Ammân: Dâru Ammâr, 1419/1998.
  • Aydüz, Davut, Tefsir Tarihi, Çeşitleri ve Konulu Tefsir, Işık Yayınları, İstanbul 2004. Bayraklı, Bayraktar, Yeni Bir Anlayışın Işığında Kur’an Tefsiri, I-XXII, İstanbul 2004.
  • el-Beğavî, Ebû Muhammed el-Hüseyin b. Mes’ûd b. Muhammed el-Ferrâ (ö. 516/1122), Mealimü’t-Tenzîl fî Tefsîri’l-Kur’an, I-V, thk. Abdurrazzâk el-Mehdî, Beyrut: Dâru İhyâi’t- Turâsi’l-Arabî, 1420/1999.
  • el-Beyzâvî, Nâsıruddin Ebû Saîd Abdullah b. Ömer b. Muhammed, Envâru’t-Tenzîl ve Esrâru’t-Te’vîl, I-V, thk. Muhammed Abdurrahman el-Mar’aşlî, Beyrut: Dâru İhyâi’t- Turâsi’l-’Arabî, 1418/1997.
  • el-Cevherî, Ebû Nasr İsmail İbn Hammâd (ö. 400/1009), es-Sıhâh Tâcu’l-Lüğa ve Sıhâhi’l- Arabiyye, I-VII, nşr. Ahmed Abdulgafûr Atâr, Beyrut: Dâru’l-İlmi li’l-Melâyin, 1990. Cürcânî, Seyyid Şerif, Ta’rîfât, Beyrut 1985.
  • Dâmeğanî, Ebû Abdillah el-Hüseyn b. Muhammed (ö. 478/1085), el-Vücuh ve’n-Nezâir li Elfâzi Kitabillahi’l-‘Azîz, I-II, Kahire 1995.
  • Dırâz, Muhammed b. Abdullah (ö. 1377/1958), en-Nebeü’l-’Azîm Nazarâtün Cedîdetün fî’l- Kur’ani’l-Kerim, thk. Ahmed Mustafa Fadliyye, Dımeşk: Dâru’l-Kalem, 1426/2005.
  • Ebû Hayyân, Muhammed b. Yusuf b. Ali el-Endelûsî (ö. 745/1344), el-Bahru’l-Muhît fî’t- Tef sîr, I-X, thk. Sıddıkî Muhammed Cemîl, Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1420/1999.
  • Esed, Muhammed, Kur'ân Mesajı-Meal Tef sîr, I-III, İstanbul: İşaret Yayınları, 1999.
  • el-Ğırnatî, Ebû Cafer Ahmed b. İbrâhim İbnü’z-Zübeyr es-Sekafi (ö. 708/1308), Milâkü’t- Te’vîli’l-Kâti’ bi-zevî’l-İlhâdi ve’t-Ta’tîl fî Tevcîhi’l-Müteşâbihi’l-Lafzi min Âyi’t-Tenzîl, I-II, thk. Mahmûd Kamil Ahmed, Beyrut: Dârü’n-Nehdati’l-Arabiyye, 1985/1405.
  • el-Halebî, Ahmed İbn Yûsuf es-Semîn (ö. 756/1355), Umdetu’l-Huffâz fî Tefsîri Eşrafi’l-Elf âz (nşr. Muhammed et-Tuncî), I-IV, Beyrut: Âlemu‟l-Kütüb, 1993. el-Halidî, Salah Abdulfettah, Letâif u Kur’aniyyetun, Dımeşk: 1998. Heyet, el-Mevsûatu’l-Kur'âniyyetu’l-Mutahassısa, Mısır: el-Meclisu’l-A’lâ li’ş-Şüûni’l- İslâmiyye, 1423/2002.
  • İbn Âşûr, Muhammed Tâhir (ö. 1394/1973), Tefsîru’t-Tahrîr ve’t-Tenvîr, I-XXX, Tunus: Dâru’t-Tûnusiyye, 1984.
  • İbn Atiyye, Ebû Muhammed Abdulhak el-Endülûsî (ö. 542/1147), el-Muharraru’l-Vecîz f i Tefsîri’l-Kitâbi’l-Azîz, I-VI, thk. Abdusselam Abduşşâfî Muhammed, Beyrut: Dâru’l- Kütübi’l-İlmiyye, 1422/2001.
  • İbn Cezerî, Şemsüddin Ebû’l-Hayr Muhammed b. Muhammed (v. 833/1429), Kifayetü’l- Elmaî’ fî Ayeti “Ya Erdubla”, thk. Neşîd Hamîd Saîd Alu Mahmûd, Beyrut 2003. İbn Manzûr, Ebu’l-Fadl Muhammed (ö. 711/1311), Lisânu’l-Arab, I-XV, Beyrut 1414/1993.
  • İbnu’l-Cevzî, Ebû’l-Ferec Abdurrahman, Nüzhetü’l-A’yûni'n-Nevâzir fî 'İlmi'l-Vücûh ve 'n- Nezâir, thk. M. Abdülkerîm Kâzım er-Râdî, Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1404/1984.
  • İbrahim, Muhammed İsmail, Mu’cemu’l-Elfâzi ve’l-E’lâmi’l-Kur’aniyye, Kahire 1968.
  • el-İsfehânî, Râğıb, el-Müfredât fî Ğarîbi’l-Kur’an, İstanbul: Kahraman Yayınevi, 1986. Karaman, Hayrettin, Çağrıcı, Mustafa, Dönmez, İbrahim Kafi, Gümüş, Sadrettin, Kur’an Yolu, I-V, Ankara: DİB Yayınları, 2004.
  • Kemal, Muhtar Şakir, Da’vetun İlâ Tedebbüri’l-Kur’ani’l-Kerimi, Keyf e ve Limaza?, Amman: Dâru’l-Furkan, 1412/2012.
  • el-Kurtubî, Ebu Abdillah Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekr (v. 671/1273), el-Câmiu li Ahkâmi’l-Kur’an, I-XXIV, thk. Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî, Beyrut 1427/2006.
  • el-Mekkî, Abdülazîz b. Yahyâ b. Müslim el-Kinânî (ö. 240/854), el-Hayde ve’l-İ’tizâr fî’r-Raddi alâ Men Kâle bi Halki’l-Kur’an, thk. Ali b. Muhammed b. Nâsır el-Fakîhî, Medîne: Mekte- betü’l-Ulûm ve’l-Hikem, 1423/2002.
  • er-Râzî, Fahruddin, Ziyaduddin Ömer (ö. 606/1209), Mefatîhu’l-Gayb (et-Tefsîru’l-Kebîr), I- XXXII, Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1401/1981.
  • es-Sâbûnî, Muhammed Ali, Safvetü’t-Tef âsîr, I-III, Dâru’l-Kur’âni’l-Kerîm, Beyrut, 1402/1981. es-Sâfî, Mahmud b. Abdurrahim (ö. 1376/1956), el-Cedvelü fî İ’râbi’l-Kur’an-ı Kerim, I-XXXI, Dımaşk: Dâru’r-Raşîd, 1418/1997.
  • es-Sâmirrâî, Muhammed Fâdıl Sâlih, Dirâsetu’l-Müteşâbühu’l-Laf zî min Âyi’t-Tenzîl f î Kitaâbi Melâki’t-Te’vîl, Ammân: Dâru Ammâr, 2011. ….., et-Ta’bîri’l-Kur’anî, Amman: Dâru Ammâr, 1430/2009. ….., Lemesâtun Beyâniyye fî Nusûsin mine’t-Tenzîl, Amman: Dâru Ammar, 1415/2014.
  • es-Sekkâkî, Yusuf b. Ebî Bekr b. Muhammed b. Ali (ö. 626/1228), Mif tâhu’l-Ulûm, thk. Naîm Zarzûr, Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1407/1987.
  • es-Suyûtî, Celâlüddîn Abdurrahman b. Ebî Bekr (ö. 911/1505), el-İtkân fî Ulûmi’l-Kur'ân, I-IV, thk. Muhammed Ebû’l-Fadl İbrahîm, Kâhire 1394/1974. ….., Mu’teraku’l-Ekrân fî İ’câzi’l-Kur’an/ İ’câzu’l-Kur’an ve Mu’teraku’l-Ekrân, I-III, Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-’İlmiyye, 1408/1988. eş-Şatıbî, Ebû İshak İbrâhim b. Musa b. Muhammed el-Gırnati (ö. 790/1388), el-Muvaf akat f i Usûli’ş-Şerîa, I-VI, thk. Ebû Ubeyde Al-i Salman, Huber: Dâru İbn Affan, 1417/1997.
  • Şerefuddin, Cafer, el-Mevsûatu’l-Kur'âniyye, Hasâisu’s-Suver, I-XII, thk. Abdulazîz b. Osman et-Toycizî, Beyrût: Dâru't-Takrîb Beyne'l-Mezâhibi'l-İslâmiyye, 1420/1999.
  • eş-Şevkânî, Ebû Abdullah Muhammed İbn Ali (ö. 1250/1834), Fethu’l-Kadîr el-Câmi’ Beyne Fenneyi’r-Rivâye ve’d-Dirâye, I-V, Dımaşk: Dâru’l-Hayr, 1992.
  • et-Taberî, Muhammed b. Cerîr Ebû Cafer (ö. 310/922), Câmiu’l-Beyân fî Te’vîli’l-Kur’an, I- XXIV, thk. Ahmed Muhammed Şakir, Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1420/2000.
  • et-Tayyâr, Müsâid b. Süleyman b. Nasır, Envâu’t-Tasnîf el-Müteallikatu bi Tefsîri’l-Kur'ân-ı Kerîm, Rıyad: Dâru İbnu’l-Cevzî, 1434/2013.
  • et-Tunusî, İbrâhim b. Ahmed, (ö. 1321/1903); Delilü’l-Hayran ala Mevridi’z-Zam’ân fî Fenni’r- Resm ve’z-Zabt/Delilü’l-hayr/an Şerhu Mevridi’z-Zam’ân fî Resmi ve Zabti’l-Kur’an, Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1995/1415.
  • el-Vâhidî, Ebû’l-Hasan Ali b. Ahmed b. Muhammed en-Nîsâbûrî (ö. 468/1075), el-Vecîz f î Tefsîri’l-Kitâbi’l-Azîz, thk. Safvan Adnan Davûdî, Dımaşk/Beyrut, 1415/1994.
  • Yıldırım, Suat, En Mühim Mesaj Kur’an, İzmir: Işık Yayınları, 2008. Zarzur, Adnan Muhammed, Medhalun ilâ Tefsîri’l-Kur’an ve Ulûmihi, Dımaşk/Beyrut: Dâru’l- Kalem/Daru’ş-Şamiye, 1419/1998.
  • ez-Zebîdî, Muhammed Murtaza el-Hüseynî, Tâcu’l- ‘Arûs min Cevheri’l-Kâmûs, I-XL, thk. İbrahim et-Terzi, Beyrut 1975.
  • ez-Zeccâc, Ebû İshâk İbrahîm b. es-Seriyyi, Meâni’l-Kur’an ve İ’râbuhu, I-V, thk. Abdulcelil Abduhu Şelebî, Beyrut: Âlemu’l-Kütüb, 1988.
  • ez-Zemahşerî, Ebû’l-Kasım Mahmûd b. Amr b. Ahmed (ö. 538/1144), el-Keşşâf ‘an Hakâiki Ğavâmidi’t-Tenzîl, I-IV, Beyrut: Dâru’l-Kitabi’l-Arabî, 1407/1987.
  • ez-Zerkeşî, Bedreddîn (ö. 794/1392), el-Burhân fî Ulûmi’l-Kur’an, I-IV, thk. Muhammed Ebû’l- Fadl İbrahîm, Beyrut: Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabiyye, 1376/1957.
  • Zeydan, Abdülkerim, el-Vecîz fî Usûli’l-Fıkh, Bağdat 1396/1976.
  • ez-Zurkânî, M. Abdülazîm, Menâhilü’l-İrfân fî Ulûmi’l-Kur’an, I-II, thk. Fevvâz Ahmed Zü- merlî, Beyrut: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, 1415/1995. Zuhaylî, Vehbe, et-Tefsirü’l-Münir fî’l-Akîde ve’ş-Şerîa ve’l-Menhec, I-XXX, Dımaşk: Dâru’l- Fikr, 1430/2009.
APA ŞAHAN R (2015). İBRAHİM SÛRESİ 34 İLE NAHL SÛRESİ 18. AYETLERİN TEFSİR VE BELAĞAT YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ. , 315 - 346.
Chicago ŞAHAN Ramazan İBRAHİM SÛRESİ 34 İLE NAHL SÛRESİ 18. AYETLERİN TEFSİR VE BELAĞAT YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ. (2015): 315 - 346.
MLA ŞAHAN Ramazan İBRAHİM SÛRESİ 34 İLE NAHL SÛRESİ 18. AYETLERİN TEFSİR VE BELAĞAT YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ. , 2015, ss.315 - 346.
AMA ŞAHAN R İBRAHİM SÛRESİ 34 İLE NAHL SÛRESİ 18. AYETLERİN TEFSİR VE BELAĞAT YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2015; 315 - 346.
Vancouver ŞAHAN R İBRAHİM SÛRESİ 34 İLE NAHL SÛRESİ 18. AYETLERİN TEFSİR VE BELAĞAT YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2015; 315 - 346.
IEEE ŞAHAN R "İBRAHİM SÛRESİ 34 İLE NAHL SÛRESİ 18. AYETLERİN TEFSİR VE BELAĞAT YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ." , ss.315 - 346, 2015.
ISNAD ŞAHAN, Ramazan. "İBRAHİM SÛRESİ 34 İLE NAHL SÛRESİ 18. AYETLERİN TEFSİR VE BELAĞAT YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ". (2015), 315-346.
APA ŞAHAN R (2015). İBRAHİM SÛRESİ 34 İLE NAHL SÛRESİ 18. AYETLERİN TEFSİR VE BELAĞAT YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 19(1), 315 - 346.
Chicago ŞAHAN Ramazan İBRAHİM SÛRESİ 34 İLE NAHL SÛRESİ 18. AYETLERİN TEFSİR VE BELAĞAT YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 19, no.1 (2015): 315 - 346.
MLA ŞAHAN Ramazan İBRAHİM SÛRESİ 34 İLE NAHL SÛRESİ 18. AYETLERİN TEFSİR VE BELAĞAT YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, vol.19, no.1, 2015, ss.315 - 346.
AMA ŞAHAN R İBRAHİM SÛRESİ 34 İLE NAHL SÛRESİ 18. AYETLERİN TEFSİR VE BELAĞAT YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2015; 19(1): 315 - 346.
Vancouver ŞAHAN R İBRAHİM SÛRESİ 34 İLE NAHL SÛRESİ 18. AYETLERİN TEFSİR VE BELAĞAT YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2015; 19(1): 315 - 346.
IEEE ŞAHAN R "İBRAHİM SÛRESİ 34 İLE NAHL SÛRESİ 18. AYETLERİN TEFSİR VE BELAĞAT YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ." Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 19, ss.315 - 346, 2015.
ISNAD ŞAHAN, Ramazan. "İBRAHİM SÛRESİ 34 İLE NAHL SÛRESİ 18. AYETLERİN TEFSİR VE BELAĞAT YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ". Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 19/1 (2015), 315-346.