PARASAL AKTARIM MEKANİZMASI: TÜRKİYE EKONOMİSİİÇİN BEKLENTİ KANALININ GEÇERLİLİĞİ

Sumru BAKAN, (Kilis 7 Aralık Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü, Kilis, Türkiye)
Taner AKÇACI (Kilis 7 Aralık Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü, Kilis, Türkiye)
Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
7 0
Yıl: 2015 Cilt: 0 Sayı: 44 Sayfa Aralığı: 68 - 78 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

PARASAL AKTARIM MEKANİZMASI: TÜRKİYE EKONOMİSİİÇİN BEKLENTİ KANALININ GEÇERLİLİĞİ

Öz:
Parasal aktarım mekanizması, uygulanan para politikasının reel ekonomiyi hangi kanallar üzerinden, ne kadar sürede vene ölçüde etkilediğini ifade etmektedir. Başlıca parasal aktarım mekanizması kanalları; faiz kanalı, tüketim kanalı, reel servetetkisi kanalı, döviz kuru kanalı, kredi kanalı ve beklentiler kanalı şeklinde gruplandırılmaktadır. Söz konusu kanalların hangisinindaha etkin çalıştığı ülke ekonomilerinin yapısı, büyüklüğü ve dışa açıklık derecesine bağlıdır ve ülkeden ülkeye değişiklikgösterir. Bu çalışmada, parasal aktarım kanallarından beklenti kanalının Türkiye ekonomisi için geçerli olup olmadığı testedilmiştir. Çalışmada, 2007:01-2014:01 dönemi için aylık olarak elde edilen rezerv para, reel kesim güven endeksi ve sanayiüretim endeksine ilişkin seriler ADF ve DF-GLS birim kök testine tabi tutulmuştur. Değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisi,Toda ve Yamamoto (1995) tarafından geliştirilen nedensellik analizi ile test edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, reel kesim güvenendeksi ve sanayi üretim endeksi arasında çift yönlü, rezerv para değişkeninden reel kesim güven endeksine doğru ise tek yönlünedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Diğer bir ifade ile para miktarının artmasıyla sağlanan likidite ve buna bağlı olarak olumluyönde etkilenen reel kesim güven endeksi sanayinin yatırım ve üretim seviyesini pozitif yönde etkilemektedir. Elde edilenbulgular, Türkiye ekonomisinde beklenti kanalının geçerli olduğu yönündedir.
Anahtar Kelime:

MONETARY TRANSMISSION MECHANISM: EXPECTATIONS CHANNEL VALIDITY FOR THE TURKISH ECONOMY

Öz:
Monetary transmission mechanism explains the influence of monetary policy on the real economy via whatchannels, how long and to what extent this implies that. Main channels of monetary transmission mechanism are grouped ofinterest channels, consumer channels, the real wealth effect channel, exchange rate channel, the credit channel and theexpectations channel. Which of said channels operate more efficiently vary from country to country in relation to the structure ofthe national economy, the size of it and the openness degree of country.In this study, it is tested that the expectations channel ofmonetary transmission channels for Turkey's economy is valid or not.In the study, a monthly basis data sets for the period2007:01-2014:01 which are obtained from reserve currency, the real sector confidence index and the industrial production indexon the ADF and DF-GLS are subjected to unit root test. Causality between variables was tested with analysis of causalitydeveloped by Toda and Yamamoto (1995). According to the results, it has been found that casuality relationship istwo-waysbetween real sector confidence index and industrial production index while there is one-way of that from reserve money into thereal sector confidence index. In other words, the liquidity provided by the increase in the amount of money and consequently thepositively affected real sector confidence index have a possitive impact on industrial production and investment levels.The finalfindings demostrate that the expectations channel is valid in Turkish economy.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • ARTAR, K.O. (2011), “Türkiye’de Para Politikası Kararlarının Makroekonomik Değişkenler Üzerindeki Etkisi: Vektör Otoregresyon (Var) Analizi, Marmara Sosyal Araştırmalar Dergisi, Sayı 1, Aralık: 1-17, http://www.marmarasosyaldergi.org/makale/2.pdf, 14.04.2014.
  • BALDEMİR, E. ve SÜSLÜ, B. (2008), “Firmaların Kısa Vadeli Borçlanmalarının Hisse Senedi Fiyatlarının Değişimine Etkisi, Modıglıanı-Mıller Teoremi”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:23 Sayı:2, s:259-268.
  • BANK OF THAİLAND (2014), “Expectations Channel”, http://www.bot.or.th/English/MonetaryPolicy/Understanding/Transmission/Pages/ExpectationChannel.aspx, 25.03.2014.
  • BANK OF ENGLAND (2014), “The Transmission Mechanism of Monetary Policy”, The Monetary Policy Committee Bank of England, s:3-12, http://www.bankofengland.co.uk/publications/Documents/other/monetary/montrans.pdf, 29.12.2014
  • BOİVİN, J., KİLEY, T. M. ve MİSHKİN, S. F. (2010), “How Has the Monetary Transmission Mechanism Evolved Over Time?”, Finance and Economics Discussion Series Divisions of Research & Statistics and Monetary Affairs Federal Reserve Board, Washington, D.C., http://www.federalreserve.gov/pubs/feds/2010/201026/201026pap.pdf, 29.12.2014 http://kosbed.kocaeli.edu.tr/sayi13/buyukakin.pdf, 14.04.2014.
  • BÜYÜKAKIN, F., CENGİZ, V. ve TÜRK, A. (2009), “Parasal Aktarım Mekanizması: Türkiye’de Döviz Kuru Kanalının Var Analizi” Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:24, Sayı: 1: 171-198.
  • BÜYÜKAKIN, F., BOZKURT, H. ve CENGİZ, V. (2009), “Türkiye’de Parasal Aktarımın Faiz Kanalının Granger Nedensellik Ve Toda-Yamamota Yöntemleri İle Analizi” Erciyes Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 33, Temmuz- Aralık,: 101-118
  • CAMBAZOĞLU, B. ve KARAALP: H. (2012), “Parasal Aktarım Mekanizması Döviz Kuru Kanalı: Türkiye Örneği”, Yönetim ve Ekonomi, Cilt:19, Sayı:2: 53-66.
  • CENGİZ, Vedat (2009), “Parasal Aktarım Mekanizması İşleyişi ve Ampirik Bulgular”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı:33, Temmuz-Aralık: 225-247.
  • DICKEY, D. A. ve FULLER, W. A. (1979), “Distribution of the Estimator for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Journal of the American Statistical Association, 74,427-43.
  • DOĞAN, B. (2011), “Parasal Aktarım Mekanizması ve Döviz Kuru Kanalı: Türkiye Örneği”, Econ Anadolu 2011: Anadolu International Conference in Economics II, June 15-17, 2011, Eskişehir, Turkey.
  • DOĞAN, B. (2012), “Geleneksel Aktarım Mekanizması: Türkiye Örneği”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:33, Ağustos: 211-220.
  • DÜZGÜN, R. (2010), “Türkiye Ekonomisi’nde Para ve Maliye Politikalarının Etkinliği”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt.3 / 11 , İlkbahar: 230-237, http://www.sosyalarastirmalar.com/cilt3/sayi11pdf/duzgun_recep.pdf, 29.12.2014
  • ELLİOT, G., ROTHENBERG, T.J. ve STOCK, J.H. (1996). “Efficient Tests for an Autoregressive Unit Root”, Econometrica, (64):813-836.
  • ERDOĞAN ve YILDIRIM, Ç. D. (2009), “Türkiye’de Faiz Kanalı İle Parasal Aktarım Mekanizması”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Ekim 2009, 4(2),s. 57‐72.
  • ERDOĞAN: ve BEŞBALLI, G. S. (2009), “Türkiye’de Banka Kredileri Kanalının İşleyişi Üzerine Ampirik Bir Analiz”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11 (1) 2009, 28-41.
  • GANİYEV, C. ATABAEV, N. ve SULAYMANOVA, B. (2014), “Kırgızistan’da Parasal Aktarım Mekanizmalarının Var Analizi”, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 3 Sayı: 9: 19-42.
  • GUJARATI, D. N. (2001). Temel Ekonometri, (Çev: Ümit Şenesen, Gülay Günlük Şenesen), Literatür Yayıncılık, İstanbul, 2001.
  • GÜLOĞLU, B. (2009). “ Doğrusal Zaman Serileri Analizi Yayınlanmamış Ders Notları”, Pamukkale Üniversitesi, Ekonomi Yaz Seminerleri.
  • GÜNEY: ve ALACAHAN, D. N. (2012), “Parasal Aktarım Mekanizmaları ve Türkiye Değerlendirmesi, Akademik Bakış, Sayı:33, Kasım-Aralık:1-13.
  • HASİN, Z. ve MAJİD, A.S.M. (2014), “The Importance of the Islamic Banks in the Monetary Transmission Mechanism in Malaysia”, 8th International Conference on Islamic Economics and Finance: 1-20 http://conference.qfis.edu.qa/app/media/229, 21.03.2014.
  • IRELAND, N.P. (2005), “The Monetary Transmission Mechanism”, Working Papers, Federal Reserve Bank of Boston, No: 06- 1, http://www.bostonfed.org/economic/wp/wp2006/wp0601.pdf, 08.03.2014.
  • KASAPOĞLU, Ö. (2007), Parasal Aktarım Mekanizmaları: Türkiye İçin Uygulama, Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Piyasalar Genel Müdürlüğü Ankara, http://www.tcmb.gov.tr/kutuphane/TURKCE/tezler/ozgurkasapoglu.pdf, 23.02.2014.
  • KİNG, R. (2000), “The New IS-LM Model: Language, Logic and Limits”, Federal Reserve of Richmond Quarterly Economic Review, 86(3), 45–103.
  • KOÇ, H. ve DEĞER M.K. (2010). “Döviz Kuru Belirsizliği ve Yurtiçi Yatırımlar: Türkiye Ekonomisi Üzerine Nedensellik Testleri (1988-2007)”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(3):79-93.
  • KUTTNER, N. K. ve MOSSER, C.P. (2002), “The Monetary Transmission Mechanism: Some Answers and Further Questions”, FRBNY Economic Policy Review / May, http://www.nyfedeconomists.org/research/epr/02v08n1/0205kutt.pdf, 08.03.2014.
  • LEEPER, E.M., SİMS, C.A. and ZHA, T.A. (1996), “What does monetary policy do?” Brookings Papers on Economic Activity, 2: 1–78.
  • MİSHKİN, F. (1995), “Symposium on the Monetary Transmission Mechanism”, Journal of Economic Perspectives — Volume 9, Number 4 — Fall, — Pages 3–10, http://pubs.aeaweb.org/doi/pdfplus/10.1257/jep.9.4.3, 23.02.2014.
  • MİSHKİN, F. (2007), Para Bankacılık ve Finansal Piyasalar İktisadı, (Çev) Şahin Serçin, Çiçek, Serkan ve Boz Çiğdem, Library of Congress Cataloguing-in Publication Data, Boston.
  • ORHAN, O. Z. ve ERDOĞAN, S., Para Politikası, Yazıt Yayın Dağıtım, Ankara
  • ÖRNEK, İ. (2009), “Türkiye’de Parasal Aktarım Mekanizması Kanallarının İşleyişi”, Maliye Dergisi, Sayı 156, Ocak-Haziran: 104-125, http://dergiler.sgb.gov.tr/calismalar/maliye_dergisi/yayinlar/md/156/07.%C4%B0brahim.ORNEK.pdf, 14.04.2014.
  • ÖZTÜRK, N. (2014) Para Banka Kredi, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa.
  • ÖZTÜRKLER, H. ve ÇERMİKLİ, H.A. (2007), “Türkiye’de Bir Parasal Aktarım Kanalı Olarak Banka Kredileri”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, Cilt: 44, Sayı:514: 57-67.
  • SARI, A. (2007), ”Faiz Kanalı Yoluyla Türkiye’de Parasal Aktarım Mekanizmalarının İşlerliği” Akademik Fener Balıkesir Üniversitesi Yayınları, Bandırma İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, No:25, Sayı :8: 15-21, http://bjmer.net/Makaleler/1105463254_15-21%20sar%C4%B1.pdf, 28.03.2014.
  • SCHWERT, G.W. (1989). “Tests for Unit Roots: A Monte Carlo Investigation,” Journal of Business and Economic Statistics, 7, 147-160.
  • SEYREK, İ., DUMAN, M. ve SARIKAYA, M. (2001), “Parasal Aktarım Mekanizması ve Para Politikası Aracı: Türkiye’de Aktarım Mekanizması”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 5, Sayı 1: 201-212. http://kutuphane.dogus.edu.tr/makale/13031279/2004/cilt5/sayi1/M0004235.pdf, 30.03.2014.
  • SİDAOUİ, J.J. ve FRANCİA, R. M. (2014), “ The Monetary Transmission Mechanism İn Mexico: Recent Developments”, BIS Papers No 35: 365-394, http://www.bis.org/publ/bppdf/bispap35q.pdf, 21.03.2014. .
  • TCMB (2004), “Enflasyon” http://www.tcmb.gov.tr/yeni/evds/yayin/kitaplar/enflasyon.pdf, 03.04.2014.
  • TCMB (2007), Bülten, Sayı:6, Haziran http://www.tcmb.gov.tr/yeni/iletisimgm/Bulten_Turkce6.pdf, 03.04.1014.
  • TCMB (2014) “Parasal Aktarım Mekanizması”, http://www.tcmb.gov.tr/yeni/evds/yayin/kitaplar/ParasalAktarim.pdf, 23.02.2014.
  • TODA, H.Y. ve YAMAMOTO, T. (1995). “Statistical Inference in Vector Autoregressions With Possibly Integrated Processes”, Journal of Econometrics, (66):225-250.
APA Bakan S, AKÇACI T (2015). PARASAL AKTARIM MEKANİZMASI: TÜRKİYE EKONOMİSİİÇİN BEKLENTİ KANALININ GEÇERLİLİĞİ. , 68 - 78.
Chicago Bakan Sumru,AKÇACI TANER PARASAL AKTARIM MEKANİZMASI: TÜRKİYE EKONOMİSİİÇİN BEKLENTİ KANALININ GEÇERLİLİĞİ. (2015): 68 - 78.
MLA Bakan Sumru,AKÇACI TANER PARASAL AKTARIM MEKANİZMASI: TÜRKİYE EKONOMİSİİÇİN BEKLENTİ KANALININ GEÇERLİLİĞİ. , 2015, ss.68 - 78.
AMA Bakan S,AKÇACI T PARASAL AKTARIM MEKANİZMASI: TÜRKİYE EKONOMİSİİÇİN BEKLENTİ KANALININ GEÇERLİLİĞİ. . 2015; 68 - 78.
Vancouver Bakan S,AKÇACI T PARASAL AKTARIM MEKANİZMASI: TÜRKİYE EKONOMİSİİÇİN BEKLENTİ KANALININ GEÇERLİLİĞİ. . 2015; 68 - 78.
IEEE Bakan S,AKÇACI T "PARASAL AKTARIM MEKANİZMASI: TÜRKİYE EKONOMİSİİÇİN BEKLENTİ KANALININ GEÇERLİLİĞİ." , ss.68 - 78, 2015.
ISNAD Bakan, Sumru - AKÇACI, TANER. "PARASAL AKTARIM MEKANİZMASI: TÜRKİYE EKONOMİSİİÇİN BEKLENTİ KANALININ GEÇERLİLİĞİ". (2015), 68-78.
APA Bakan S, AKÇACI T (2015). PARASAL AKTARIM MEKANİZMASI: TÜRKİYE EKONOMİSİİÇİN BEKLENTİ KANALININ GEÇERLİLİĞİ. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 0(44), 68 - 78.
Chicago Bakan Sumru,AKÇACI TANER PARASAL AKTARIM MEKANİZMASI: TÜRKİYE EKONOMİSİİÇİN BEKLENTİ KANALININ GEÇERLİLİĞİ. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 0, no.44 (2015): 68 - 78.
MLA Bakan Sumru,AKÇACI TANER PARASAL AKTARIM MEKANİZMASI: TÜRKİYE EKONOMİSİİÇİN BEKLENTİ KANALININ GEÇERLİLİĞİ. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.0, no.44, 2015, ss.68 - 78.
AMA Bakan S,AKÇACI T PARASAL AKTARIM MEKANİZMASI: TÜRKİYE EKONOMİSİİÇİN BEKLENTİ KANALININ GEÇERLİLİĞİ. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2015; 0(44): 68 - 78.
Vancouver Bakan S,AKÇACI T PARASAL AKTARIM MEKANİZMASI: TÜRKİYE EKONOMİSİİÇİN BEKLENTİ KANALININ GEÇERLİLİĞİ. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2015; 0(44): 68 - 78.
IEEE Bakan S,AKÇACI T "PARASAL AKTARIM MEKANİZMASI: TÜRKİYE EKONOMİSİİÇİN BEKLENTİ KANALININ GEÇERLİLİĞİ." Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 0, ss.68 - 78, 2015.
ISNAD Bakan, Sumru - AKÇACI, TANER. "PARASAL AKTARIM MEKANİZMASI: TÜRKİYE EKONOMİSİİÇİN BEKLENTİ KANALININ GEÇERLİLİĞİ". Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 44 (2015), 68-78.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 21:52

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları