Hemşirelerin çalıştıkları bölümlere göre ötanazi hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi

GÖREN, Süleyman; ÇELEPKOLU, TAHSİN; TANRIVERDİ, Halis; ATAN, Yusuf; tataroğlu, zekeriya; KARAARSLAN, Bekir; Bozkurt, Ismail; UYSAL, Cem

Hemşirelerin çalıştıkları bölümlere göre ötanazi hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi

Bekir KARAARSLAN, (Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Adli Tıp Anabilim Dalı, Tokat, Türkiye)

Cem UYSAL, (Dicle Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Adli Tıp Anabilim Dalı, Diyarbakır, Türkiye)

Yusuf ATAN, (Gaziantep Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Adli Tıp Anabilim Dalı, Gaziantep, Türkiye)

Zekeriya TATAROĞLU, (Gaziantep Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Adli Tıp Anabilim Dalı, Gaziantep, Türkiye)

İsmail BOZKURT, (Dicle Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Adli Tıp Anabilim Dalı, Diyarbakır, Türkiye)

Tahsin ÇELEPKOLU, (Dicle Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Diyarbakır, Türkiye)

Halis TANRIVERDİ, (Dicle Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Diyarbakır, Türkiye)

Süleyman GÖREN (Dicle Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Adli Tıp Anabilim Dalı, Diyarbakır, Türkiye)

Dicle Tıp Dergisi

11 4

Yıl: 2014 Cilt: 41 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 700 - 706 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Hemşirelerin çalıştıkları bölümlere göre ötanazi hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi

Öz:

Amaç: Bu çalışma; iki üniversite hastanesinde görev yapan hemşirelerin ötanazi hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesini kapsamaktadır. Yöntemler: Bu araştırma hemşirelerin çalıştıkları bölü- me göre ötanaziye ilişkin görüşlerini incelemek amacıyla kesitsel tanımlayıcı bir anket çalışması şeklinde planlandı. Dicle ve Gaziantep Üniversiteleri Tıp Fakültesi Hastanelerinde görev yapan hemşirelere 2013 yılı içerisinde yüz yüze görüşme şeklinde anket uygulandı. 152 gönüllü katılımcının cinsiyet, yaş, medeni durum, çocuk sayısı, yaşadıkları aile tipi, çalıştıkları bölüm, ölümle karşılaş- ma sıklıkları, ötanazi yasasının çıkartılıp çıkartılmaması, mesleki deneyimi, yatağa bağımlı bir yakınları olup-olmaması, kendilerine ve yakınlarına ötanazi isteyip-istememe görüşlerine göre incelenmiştir. Bulgular: Katılımcıların 125 (%82,2)ı kadın ve 27 (%17,8)u erkek, ortalama yaş 26,68 ± 12,76 (20-56) yıl olup, 21 (%13,8) olgu yaşını belirtmemiştir. Katılımcıların 89u (%58,6) evli, 50si ü (%32,9) bekar, 105i (%69,1) çekirdek aile ortamında yaşadığı saptandı. Katılımcıların 58 (%38,2)si ötanazinin yapılabilmesi için yasal bir dü- zenleme yapılması gerektiği yönünde görüş bildirdiği, 40 (%26,3)ü ise bu konuda kararsız olduklarını belirtmişlerdir. Çalıştıkları bölümlere göre ötanazi isteyip-istememe durumları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık saptanmadı (p>0,05). Sonuç: Çalışmamız sonucunda her ne kadar ülkemizde ötanazi yasak olsa da hemşirelerin bir kısmı pasif ötanazinin uygulandığı kanaatinde olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelime:

Konular: Hemşirelik

Assessment of nurses views about euthanasia according to their departments

Öz:

Objective: This study includes evaluation of views of the nurses working in two different university hospitals on euthanasia. Methods: This research was planned in form of a crosssectional definitive questionnaire to analyze views of the nurses on euthanasia according to their departments. A face to face interview was performed with the nurses working in Medical Faculties of Dicle and Gaziantep Universities in 2013. One hundred and fifty two volunteers were examined according to the gender, age, marital status, number of children, family type that they live in, the department that they work, their frequency to meet death, professional experience, presence of any relative confined to bed, their ideas on whether the euthanasia law should be enacted, whether they would request euthanasia for themselves and their relatives. Result: Participants included 125 (82.2%) women and 27 (17.8%) men; average age was 26.68 ± 12.76 (20- 56) years and 21 (13.8%) cases did not report their ages. Eighty-nine (58.6%) participants were married, 50 (32.9%) participants were single and 105 (69.1%) participants lived in an elementary family environment. Fifty eight (38.2%) participants expressed an opinion on requirement of a legal regulation to make euthanasia possible and 40 (26.3%) reported that they were uncertain about this subject. No statistically significant difference was detected between willingness and unwillingness of euthanasia according to their departments (p>0.05). Conclusion: As a result of this study, we find that some of the nurses consider application of the passive euthanasia occurs in our country although euthanasia is forbidden.

Anahtar Kelime:

Konular: Hemşirelik

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Özkara, E. Ötanazide temel kavramlar ve ötanaziyle ilgili güncel tartışmalar. İzmir Atatürk Eğitim Hastanesi Tıp Dergisi 2000;38:19-22.
2. Özkara E, Yemişcigil A, DalgıçM, Mayda AS. Sağlık çalı- şanlarının, hastaların ve hukuk fakültesi öğrencilerinin ötanaziye bakışı, 10. Ulusal Adli Tıp Günleri Kongre Kitabı, 2003. s.248-251.
3. Özkara E. Ötanaziye farklı bir bakış: Belçikada ötanazi uygulaması ve ülkemizdeki durum. Türkiye Barolar Birliği Dergisi 2008;78, 105-123.
4. Güven K. Kişilik hakları ve ötanazi. Nobel Yayınları; 2000.
5. Turla A, Ozkara E, Ozkanli C, et al. Health professionals attitude toward euthanasia: a cross-sectional study from Turkey. Omega 2006;54:135-145.
6. Özkara E, Özdemir Ç, Hancı İH, et al. Ankarada Çalışan Hekimlerin Ötanaziye Yaklaşımı. 2002. Available at: http:// auhf.ankara.edu.tr/dergiler/auhfd-arsiv/AUHF-2002-51- 04/AUHF-2002-51-04-Hanci-Ozkara-Civaner.pdf. Accessed 03 Aralık 2002.
7. Tepehan S, Ozkara E, Yavuz MF. Attitudes to euthanasia in ICUs and other hospital departments. Nursing Ethics 2009;16:319-327.
8. Özkan N. Türk Ceza Hukukunda Ötanazi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi; 1997:103.
9. Ozkara E, Hanci H, Civaner M, et al. Turkeys physicians attitudes toward euthanasia: a brief research report. Omega 2004;49:109-115.
10. Uysal C, Karaaslan B, Tanrıverdi H, Çelepkolu T, Korkmaz M, Bulut K, Bez Y, Tıraşçı Y, Özkara E. Hekimlerin ölümle karşılaşma sıklıklarına göre ötanazi hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi. Adli Tıp Bülteni 2013:18;91-97.
11. Özkara E. Ötanazide temel kavramlar ve ötanaziyle ilgili güncel tartışmalar. Ankara: Seçkin Yayıncılık; 2001.
12. Shekhar S, Goel A. Euthanasia: Indias position in the global scenario. Am J Hospice & Palliative Care 2013;30:628- 631.
13. Karaca S. İnsan Hakları ve Hasta Hakları Bağlamında Ötanazi. 2005. Available at: www.hukuki.net. Accessed Nisan, 2005.
14. Gamsız Bilgin N. Euthanasia: Definition and history of euthanasia-Ötanazi: Tanım ve Tarihçe. Lokman Hekim Journal of History of Medicine and Folk Medicine 2013;3:25-31.
15. A. Beder, G Pınar, G. Aydoğmuş, ve ark. Hemşire ve hekimlerin ötanaziye ilişkin görüşleri. J Clin Exp Invest 2010;1:91-98.
16. G. Kumaş Adana ilindeki çeşitli hastanelerin yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerin ötanazi hakkındaki düşünceleri Yüksek lisans tezi, 2005.
17. Işıkhan H. Kanser Hastalarıyla Çalışan Sağlık Personelinin Ötanaziye İlişkin Düşüncelerinin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2002.
18. F.Karahisar Ölümcül hasta, hemşire ve hekimlerin ölüm ve ötanaziye İlişkin görüşlerinin incelenmesi Yüksek lisans tezi 2006.
19. Fadıllıoğlu Ç, Yavuz M. Hemşireler ötanazi hakkında ne düşünüyorlar? Çınar Dergisi 1997;1.2428.
20. Kaya H ve Akçin E. Hemşirelik öğrencilerinin ötanaziye ilişkin görüşleri, Türkiye Klinikleri J Med Ethics 2005; 13.115119.
21. Kuuppelomäki A. Attitudes of cancer patients, their family members and health professionals toward active euthanasia. Eur J Cancer Care 2000;9:16-21.
22. Verpoort C, Gastmans C, De Bal, N. and Dierckx de Casterle, B. Nurses attitudes to euthanasia: A review of the literature. Nurs Ethics 2004;11:349-365.
23. Hagelin J, Nilstun T, Hau J, Carlsson HE. Surveys on attitudes towards legalisation of euthanasia: ımportance of question phrasing. J Med Ethics 2004;30:521-523.
24. S. Tepehan, E.Özkara, M.F. Yavuz. Yoğun bakım ve diğer birimlerde görev yapan hemşirelerin ötanaziye yaklaşımı. Adli Tıp Dergisi 2011;25:115-124.
25. Özler H. Hemşirelerin ötanazi konusuna yaklaşımları ve Osmangazi Üniversitesi hastanesinden örnek bir çalışma. Osmangazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Deontoloji Anabilim Dalı, Eskişehir, 2001.
26. Ersoy N, Altın İ. Hemşirelerin yardımlı intihar hakkında gö- rüşleri ile ilgili bir çalışma. Hekimler Birliği Vakfı Türkiye Klinikleri Tıp Etiği Dergisi, 2001;9:49-55.
27. Hagelin J, Nilstun T, Hau J, Carlsson HE. Surveys on attitudes towards legalisation of euthanasia: importance of question phrasing, J Med Ethics 2004;30:521-523.
28. Oğuz NY, Şenol S, Devrimci Özgüven H, ve ark. Ankarada çalışan hekimlerin ötanazi ile ilgili görüşlerini belirlemeye yönelik bir anket çalışması. 3 P Dergisi 1996;4:4347.
29. Brzostek T, Dekkers W, Zalewski Z, et al. Perception of palliative care and euthanasia among recently graduated and experienced nurses. Nursing Ethics 2008;15:761-776.
30. Doğan S, Güler H, Koçak E ve Kelleci M. Sivas ilinde gö- rev yapan bir grup hemşirenin ötanazi uygulamasına ilişkin görüşleri, Kriz Dergisi 1997;5:5963.
31. Çalışkan D, Özdemir O, Akdur R. Abidinpaşa Sağlık grup başkanlığı bölgesinde çalışan hekimlerin ötanazi konusunda bilgi tutum davranışları ile ilgili bir çalışma. Türkiye Klinikleri Tıp Etiği-Hukuku-Tarihi Dergisi 2003;11:91101.
32. Bölükbaşı N. Sağlık personelinin ötanaziye bakışı. Uluslar Arası Katılımlı VI. Ulusal Hemşirelik Kongresi Bildirileri Kitabi, GATA Hemşirelik Yüksek Okulu, Ankara, 1998.
33. S. Tepehan, E. Özkara, M.F. Yavuz. Yoğun bakım ve diğer birimlerde görev yapan hemşirelerin ötanaziye yaklaşımı. Adli Tıp Dergisi 2011;25:11-123.
34. Verpoort C, Gastmans C, De Bal, N,d Dierckx de Casterle, B. Nurses attitudes to euthanasia: a review of the literature. Nurs Ethics 2004;11:349-365.
35. Hagelin J, Nilstun T, Hau J, Carlsson HE. Surveys on attitudes towards legalization of euthanasia: importance of question phrasing, J Med Ethics 2004;30:521-523.

APA	KARAARSLAN B, UYSAL C, ATAN Y, tataroğlu z, Bozkurt I, ÇELEPKOLU T, TANRIVERDİ H, GÖREN S (2014). Hemşirelerin çalıştıkları bölümlere göre ötanazi hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi. , 700 - 706.
Chicago	KARAARSLAN Bekir,UYSAL Cem,ATAN Yusuf,tataroğlu zekeriya,Bozkurt Ismail,ÇELEPKOLU TAHSİN,TANRIVERDİ Halis,GÖREN Süleyman Hemşirelerin çalıştıkları bölümlere göre ötanazi hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi. (2014): 700 - 706.
MLA	KARAARSLAN Bekir,UYSAL Cem,ATAN Yusuf,tataroğlu zekeriya,Bozkurt Ismail,ÇELEPKOLU TAHSİN,TANRIVERDİ Halis,GÖREN Süleyman Hemşirelerin çalıştıkları bölümlere göre ötanazi hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi. , 2014, ss.700 - 706.
AMA	KARAARSLAN B,UYSAL C,ATAN Y,tataroğlu z,Bozkurt I,ÇELEPKOLU T,TANRIVERDİ H,GÖREN S Hemşirelerin çalıştıkları bölümlere göre ötanazi hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi. . 2014; 700 - 706.
Vancouver	KARAARSLAN B,UYSAL C,ATAN Y,tataroğlu z,Bozkurt I,ÇELEPKOLU T,TANRIVERDİ H,GÖREN S Hemşirelerin çalıştıkları bölümlere göre ötanazi hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi. . 2014; 700 - 706.
IEEE	KARAARSLAN B,UYSAL C,ATAN Y,tataroğlu z,Bozkurt I,ÇELEPKOLU T,TANRIVERDİ H,GÖREN S "Hemşirelerin çalıştıkları bölümlere göre ötanazi hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi." , ss.700 - 706, 2014.
ISNAD	KARAARSLAN, Bekir vd. "Hemşirelerin çalıştıkları bölümlere göre ötanazi hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi". (2014), 700-706.

APA	KARAARSLAN B, UYSAL C, ATAN Y, tataroğlu z, Bozkurt I, ÇELEPKOLU T, TANRIVERDİ H, GÖREN S (2014). Hemşirelerin çalıştıkları bölümlere göre ötanazi hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi. Dicle Tıp Dergisi, 41(4), 700 - 706.
Chicago	KARAARSLAN Bekir,UYSAL Cem,ATAN Yusuf,tataroğlu zekeriya,Bozkurt Ismail,ÇELEPKOLU TAHSİN,TANRIVERDİ Halis,GÖREN Süleyman Hemşirelerin çalıştıkları bölümlere göre ötanazi hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi. Dicle Tıp Dergisi 41, no.4 (2014): 700 - 706.
MLA	KARAARSLAN Bekir,UYSAL Cem,ATAN Yusuf,tataroğlu zekeriya,Bozkurt Ismail,ÇELEPKOLU TAHSİN,TANRIVERDİ Halis,GÖREN Süleyman Hemşirelerin çalıştıkları bölümlere göre ötanazi hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi. Dicle Tıp Dergisi, vol.41, no.4, 2014, ss.700 - 706.
AMA	KARAARSLAN B,UYSAL C,ATAN Y,tataroğlu z,Bozkurt I,ÇELEPKOLU T,TANRIVERDİ H,GÖREN S Hemşirelerin çalıştıkları bölümlere göre ötanazi hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi. Dicle Tıp Dergisi. 2014; 41(4): 700 - 706.
Vancouver	KARAARSLAN B,UYSAL C,ATAN Y,tataroğlu z,Bozkurt I,ÇELEPKOLU T,TANRIVERDİ H,GÖREN S Hemşirelerin çalıştıkları bölümlere göre ötanazi hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi. Dicle Tıp Dergisi. 2014; 41(4): 700 - 706.
IEEE	KARAARSLAN B,UYSAL C,ATAN Y,tataroğlu z,Bozkurt I,ÇELEPKOLU T,TANRIVERDİ H,GÖREN S "Hemşirelerin çalıştıkları bölümlere göre ötanazi hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi." Dicle Tıp Dergisi, 41, ss.700 - 706, 2014.
ISNAD	KARAARSLAN, Bekir vd. "Hemşirelerin çalıştıkları bölümlere göre ötanazi hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi". Dicle Tıp Dergisi 41/4 (2014), 700-706.