Sınıf Öğretmenlerinin Kavram Haritalarını KullanmaGerekçeleri Üzerine Nitel Bir Araştırma

Yıl: 2014 Cilt: 27 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 115 - 131 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Sınıf Öğretmenlerinin Kavram Haritalarını KullanmaGerekçeleri Üzerine Nitel Bir Araştırma

Öz:
Araştırmanın amacı, ilkokulda görev yapan sınıf öğretmenlerinin kavramharitalarını daha çok hangi derslerde ve ne amaçla kullandıklarını ortayaçıkarmaktır. Bu amaç doğrultusunda, 2013 2014 öğretim yılında, Isparta ilmerkezine bağlı 10 ilkokulda görev yapan toplam 101 sınıf öğretmeniyle YarıYapılandırılmış Görüşme yapılmıştır. Araştırmada, nitel araştırma yöntemlerindenfenomonolojik (olgu bilim) yaklaşımı kullanılmış ve araştırmanın güvenirliği, Milesve Hubermanın formülü (Güvenirlik = görüş birliği / görüş birliği + görüş ayrılığı)kullanılarak hesaplanmıştır. Veriler nitel araştırma tekniklerden içerik analizikullanılarak çözümlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, sınıf öğretmenlerininkavram haritalarını 11 değişik amaç için kullandıkları, en çok da sosyal bilgilerdersinde kullandıkları görülmüş, ayrıca kavram haritalarını kullanma gerekçelerinebakıldığında, öğretmenlerin daha çok konuyu öğrenciye bütün halinde sunma veanlamlı-kalıcı hale getirme amacıyla kavram haritalarına yer verdikleri tespitedilmiştir. Bu çalışmayla kavram haritalarının eğitim-öğretim sürecinde önemli biryere sahip olduğu sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Matematik Eğitim, Özel

A Qualitative Study On The Class TeachersJustification Of Using Concept Maps

Öz:
The aim of the study is to find out that in which courses and for whatpurposes concept maps are used by class teachers who work in elementary school. Inaccordance with this purpose, Semi-Structured Interview has been made with intotal of 101 class teachers working in ten different schools depending on the city ofIsparta in the academic year 2013-2014. In this study, one of the qualitative researchmethods, phenomenological approach is used and the reliability of research iscalculated by using Miles and Huberman formula (reliability= consensus/consensus+ dissidence). Data are analyzed using content analysis of qualitativeresearch methods. According to the findings obtained, class teachers have usedconcept maps for 11 different purposes and especially in social science lessons.Moreover; when the justification of using concept maps is considered, it can be seenthat teachers use concept maps for providing topics as a whole and makingmeaningful trainings for students. With this study, it is concluded that concept mapshave an important place in the teaching-learning process.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Matematik Eğitim, Özel
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • All A, Huycke, L and Fısher M. 2003. Instructional tools for nursing education: concept maps, Nursing Education Perspectives, 24 (6): 311-316. Acar, S. 2009. 10. Sınıf coğrafya dersinde toprak konularının kavram haritası tekniği ile işlenmesinin öğrenci başarısına etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Akkayüz, E. 2003. İlköğretim 4 ve 6. sınıf öğrencilerinin kavram haritası hazırlama düzeyleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana. Altınok, H. 1998. İlköğretim fen bilgisi öğretiminde kavram haritalarının kullanımı ve öğrenci kavramsallaştırmaları üzerine etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, On Sekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale. Asworth, P and Lucas, U. 1998. “What is ‘world’ of phenomenography?” Scandinavian Journal of Educational Research, 42(4), 415-431. Ayas, A. 2005. Kavram öğrenimi, fen ve teknoloji eğitimi, Çepni, L. (Editör). Ankara: Pegem Yayıncılık. Aydın, A. 2005. Gelişim ve öğrenme psikolojisi, İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım. Barut, Ö. 2006. İlköğretim 7. sınıf fen konularının kavram haritalarıyla öğretilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Van. Bayındır, P. 2006. İlköğretim altıncı sınıf sosyal bilgiler dersi coğrafya konularında kavram haritalarının öğrenci başarısına etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum. Bektaş, Ö ve Bilgili, S. 2004. İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersi Osmanlı kültür ve medeniyeti ünitesinde geçen tarih terimleri ile ilgili kavram yanılgıları, Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 9, 39-47 Bolte, L.A. 1997. Assesing mathematical knowledge with concept mapsand ınterpretive essays. (ERIC Database, No: ED408160.) Brandt, L., Elen, J and Hellemans, J. 2001. “Theim pact of concept mapping and visualization on the learning of secondary school chemistry students”, International Journal of Science Education, c.23, s.12, ss.1303–1313. Canbolat, S. 2008. Fen teknoloji dersinde kavram haritası kullanımının öğrencilerin tutumları ve başarılarına etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Çepni, S. 2007. Araştırma ve proje çalışmalarına giriş, Trabzon: Celepler Matbaacılık Çevik, S.1991. Mekân-kimlik-kimliklendirme, Trabzon Sokağı Örneği, Doktora Tezi, K.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon. Çolak, R. 2010. “Kavram haritalarının sosyal bilgiler eğitimi çerçevesinde tarihsel kavramların öğretiminde kullanılması: kavram haritası ile yapılan öğretim ile tutum, başarı ve kalıcılık arasındaki ilişkinin incelenmesi” Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Demirel, Ö.2005. Kuramdan uygulamaya eğitimde program geliştirme (8.Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık Deniz, F. 2003. Lise 1 coğrafya dersinde kavram haritalarının başarıya etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Duru, M.K. 2001. İlköğretim fen bilgisi dersinde kavram haritasıyla ve gruplara kavram haritası çizdirerek öğretimin öğrenci başarısına ve hatırlamaya etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Ekiz, D.2003. Eğitimde araştırma yöntem ve metotlarına giriş, Ankara: Anı Yayıncılık Erdoğan, A. 2007. Kavram haritalarının Calculus öğretiminde kullanılması, Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya Güçlüer, E. 2006. İlköğretim fen bilgisi eğitiminde kavram haritaları ile verilen bilişsel desteğin başarıya, hatırda tutmaya ve fen bilgisi dersine ilişkin tutuma etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir. Güngör, D. 2004. İlköğretim 5. sınıf sosyal bilgiler dersinde tarihsel kavramların öğretiminde bilgi ve kavram haritası kullanımının başarıya etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Gürdal, A. 2002. Fen öğretiminde metot ve teknikler, İlköğretimde Fen/Fizik Eğitimi Sempozyumu ve İşlik Çalışması, Tekirdağ. Kabaca, T. 2002. Orta öğretim matematik eğitiminde kavram haritalanması tekniğinin kullanımı, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Orta Öğretim Fen ve Matematik Alanları, Eğitimi Ana Bilim Dalı, İstanbul. Kaptan, F. 1998. Fen öğretiminde kavram haritası yönteminin kullanılması, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 95-99 Kaptan, F ve Korkmaz, H. 2001. İlköğretim fen bilgisi öğretimi, İlköğretimde Etkili Öğretme ve Öğrenme El Kitabı. T.C. MEB Projeler Koordinasyon Merkezi Başkanlığı. Karapür, H. 2002. Van’daki liselerde olasılık öğretiminde görülen kavram yanılgıları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Van. Kaya, N. O.2003. Fen eğitiminde kavram haritaları, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (Sayı:13), 70-79. Kaya, O. N ve Ebenezer, J. V. 2003. March. A longitudinal study of theeffects of concept mapping and Vee diagramming on senior university students’ achievement, attitudesand perceptions in science laboratory. Paper presented at the annual conference of the National Association for Research in Science Teaching (NARST, USA), Philadelphia, Kendirli, B. 2008. Fen ve teknoloji dersinde kavram haritası kullanımının öğrenci tutumu, başarısı ve bilgi kalıcılığına etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Kılıç, Ç. 2003. İlköğretim 5. sınıf matematik dersinde Van Hiele düzeylerine göre yapılan geometri öğretiminin öğrencilerin akademik başarı tutum ve hatırda tutma düzeyleri üzerindeki etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Kılınç, A. 2007. Bir öğretim stratejisi olarak kavram haritalarının kullanımı, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt: IV, (Sayı: II),21-48. Kurada, K. 2006. Lise II tarih dersinin öğretiminde kavram haritası kullanımının öğrenmeye etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Mason, C. 1992. Concept mapping: a tool to develop reflective science instruction, Science Education, 76: 51-63. Mcgowen, M and Tall, D.1999. Concept maps and schematic diagrams as devices for documanting the growth of mathematical knowledge, Mathematics Education Research Center, sayı34. Miles, M.B and Huberman, A.M. 1994. Qualitative data analysis, Thousand Oaks, CA: Sage. Novak, J. D and Gowin, D. B. 1984. Learning how to learn. Cambridge University Pres., New York, USA Novak, J. D and Gowin, D. B. 1999. Learning how to learn, Cambridge University Pres., New York, USA Okebukola, P. A. 1990. “Attaining meaningful learning of concepts in genetics and ecology: An examination of the potency of the concept- mapping technique” Journal of Research in Science Teaching. V:27 N:5 p. 493–504. Öztuna, A. 2002. Kavram haritalarının grup döngüsünde yapılandırılmasının başarıya ve kavram gelişimine etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Anabilim Dalı, Fen Bilgisi Öğretmenliği Bilim Dalı. Regis, A.,Albertazzi, P. G. ve Roletto, E. 1996. Concept maps in chemistry education, Journal of Chemical Education, 73, s. 1084-1088. Sarıçayır, H. 2000. Lise 2 kimya derslerinde kavram haritalarının başarıya etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul Senemoğlu, N.2004. Gelişim öğrenme ve öğretim (Kuramdan Uygulamaya), Ankara, Gazi Kitapevi. Suen, H.K and Sonak, B. 1997. Concept Map as Scaffolding for Authentic Assesment, Psyhcological Reports, Dec 97, Part1, v81, Yayın3, s734. Turgut, M. F. 1997. Eğitimde ölçme ve değerlendirme metodları, (10. baskı) Ankara: Gül Yayınları. Tümen, S. 2006. Kavram haritaları yönteminin yabancı dil öğretiminde öğrenci başarısına etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ. Ülgen, G. 2004. Kavram geliştirme (Kuramlar ve Uygulamalar), Nobel Yayın Dağıtım, Ankara. Yağdıran, E.2005. Ortaöğretim 9. sınıflar fonksiyonlar ünitesinin kavram haritası kullanılarak öğretilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir. Yener, N. 2006. İlköğretim 7. sınıf fen bilgisi dersinde “çevremizde hangi ekosistemler var ve buralarda neler oluyor?” konusunun kavram haritaları ile işlenmesinin öğrenci başarı ve tutumu üzerindeki etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. 2000. Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, (2. baskı). Ankara: Seçkin Yay. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. 2005. Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemler, Ankara: Seçkin Yayınları Yıldırım, A ve Şimşek, H. 2008. Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, (6. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık Yılmaz, H. 2008. İlköğretim birinci kademe sosyal bilgiler dersinde kavram haritalarının kullanılmasının başarıya etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. Wallace, J. D and Mintzes, J. J. 1990. The concept map as a research tool: exploring conceptual change in biology, Journal of Research in Science Teaching, 27 (10)
APA GÜNDÜZ M (2014). Sınıf Öğretmenlerinin Kavram Haritalarını KullanmaGerekçeleri Üzerine Nitel Bir Araştırma. , 115 - 131.
Chicago GÜNDÜZ Mevlüt Sınıf Öğretmenlerinin Kavram Haritalarını KullanmaGerekçeleri Üzerine Nitel Bir Araştırma. (2014): 115 - 131.
MLA GÜNDÜZ Mevlüt Sınıf Öğretmenlerinin Kavram Haritalarını KullanmaGerekçeleri Üzerine Nitel Bir Araştırma. , 2014, ss.115 - 131.
AMA GÜNDÜZ M Sınıf Öğretmenlerinin Kavram Haritalarını KullanmaGerekçeleri Üzerine Nitel Bir Araştırma. . 2014; 115 - 131.
Vancouver GÜNDÜZ M Sınıf Öğretmenlerinin Kavram Haritalarını KullanmaGerekçeleri Üzerine Nitel Bir Araştırma. . 2014; 115 - 131.
IEEE GÜNDÜZ M "Sınıf Öğretmenlerinin Kavram Haritalarını KullanmaGerekçeleri Üzerine Nitel Bir Araştırma." , ss.115 - 131, 2014.
ISNAD GÜNDÜZ, Mevlüt. "Sınıf Öğretmenlerinin Kavram Haritalarını KullanmaGerekçeleri Üzerine Nitel Bir Araştırma". (2014), 115-131.
APA GÜNDÜZ M (2014). Sınıf Öğretmenlerinin Kavram Haritalarını KullanmaGerekçeleri Üzerine Nitel Bir Araştırma. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1), 115 - 131.
Chicago GÜNDÜZ Mevlüt Sınıf Öğretmenlerinin Kavram Haritalarını KullanmaGerekçeleri Üzerine Nitel Bir Araştırma. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 27, no.1 (2014): 115 - 131.
MLA GÜNDÜZ Mevlüt Sınıf Öğretmenlerinin Kavram Haritalarını KullanmaGerekçeleri Üzerine Nitel Bir Araştırma. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.27, no.1, 2014, ss.115 - 131.
AMA GÜNDÜZ M Sınıf Öğretmenlerinin Kavram Haritalarını KullanmaGerekçeleri Üzerine Nitel Bir Araştırma. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2014; 27(1): 115 - 131.
Vancouver GÜNDÜZ M Sınıf Öğretmenlerinin Kavram Haritalarını KullanmaGerekçeleri Üzerine Nitel Bir Araştırma. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2014; 27(1): 115 - 131.
IEEE GÜNDÜZ M "Sınıf Öğretmenlerinin Kavram Haritalarını KullanmaGerekçeleri Üzerine Nitel Bir Araştırma." Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, ss.115 - 131, 2014.
ISNAD GÜNDÜZ, Mevlüt. "Sınıf Öğretmenlerinin Kavram Haritalarını KullanmaGerekçeleri Üzerine Nitel Bir Araştırma". Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 27/1 (2014), 115-131.